1. Nǔ ɖaaɖagbe tɛ́ ka ɖo nukɔn nú Jwifu e è wlí hɛn yi kannumɔgbénu lɛ́ é?

 AKPAKPA ɖo Jwifu lɛ́ sɔ́ wɛ tawun. Jehovah Mawu “sɔ́ dó ayi mɛ nú Dadá [Pɛ́si tɔn] Silúsi” ɖɔ é ní ɖe Izlayɛ́li ví ɖěɖěe ko nɔ kannumɔgbénu ɖo Babilɔ́nu nú xwe mɔ̌kpán lɛ́ é nyi te. Axɔ́sú ɔ jlá ɖɔ Jwifu lɛ́ hɛn ɔ, yě ná lɛ́ kɔ yi to yětɔn mɛ, ‘bó ná vɔ́ Jehovah, Mawu Izlayɛ́li tɔn sín xwé gbá.’ (Ɛsd. 1:1, 3) Wɛn énɛ́ sɔ́ akpakpa mɛ tawun! Tínmɛ tɔn wɛ nyí ɖɔ Jwifu lɛ́ ná kpé wú, bó lɛ́ jɛ Mawu nǔgbó ɔ sɛn jí, ɖo to e é ko ná yě é mɛ.

2. Hwenu e Jwifu éé gosín kannumɔgbénu lɛ́ é lɛ́ kɔ yi Jeluzalɛ́mu é ɔ, étɛ́ ka nyí nǔ nukɔntɔn e wú yě kpé bó wa é?

² Ðo 537 J.H.M. ɔ, Jwifu ɖěɖěe è wlí hɛn yi kannumɔgbénu é ɖé lɛ́ lɛ́ kɔ wá Jeluzalɛ́mu; toxo énɛ́ wɛ nyí azinkan axɔ́súɖuto tofɔligbé tɔn e nyí Judáa é tɔn. É lín ɖěbǔ cóbónú Jwifu ɖěɖěe lɛ́ kɔ lɛ́ é jɛ tɛ́npli ɔ vɔ́ gbá jí ǎ, bɔ ɖo 536 J.H.M. ɔ, yě ko dó tɛ́npli ɔ sín dodó lɛ́ do.

3. Mɛ̌ mɛ̌ e ka klán gbe xá Jwifu lɛ́? Nɛ̌ yě ka wa mɔ̌ gbɔn?

³ Ée Jwifu lɛ́ bɛ́ tɛ́npli ɔ vívɔ́gbá gúdo é ɔ, mɛ gěgé jɛ gbe klán xá yě jí. Akɔta e lɛ́ lɛ̌ dó Jwifu lɛ́ é “jɛ awakanmɛ kú dó nú [yě] jí, bó jɛ xɛsi dó nú yě jí, bónú yě ná jó xwé ɔ gbígbá dó.” (Ɛsd. 4:4) Ninɔmɛ énɛ́ vɛ́ wǔ nú Jwifu lɛ́ tawun, amɔ̌, nǔ lɛ́ lɛ́vɔ́ wá nylá hú mɔ̌. Ðo 522 J.H.M. ɔ, Aatazɛɛzɛ́si húzú axɔ́sú ɖo Pɛ́si. * Gǔfɔ́ntɔ́ lɛ́ lin ɖɔ ɖó axɔ́sú yɔ̌yɔ́ ɖé jɛ acɛ kpa jí wútu ɔ, émí ná ɖe sɛ́n ɖé tɔ́n dó dɔn hunnyahunnya nyi ayǐ, bá mɔ tɛn dó ɖó xɔgbígbázɔ́ ɔ te. (Ðɛh. 94:20, nwt) Yě sɛ́ wěma dó Axɔ́sú Aatazɛɛzɛ́si bó ɖɔ n’i ɖɔ Jwifu lɛ́ ɖo linlin wɛ bá fɔ́n gǔ dó jǐ tɔn. (Ɛsd. 4:11-16) Axɔ́sú ɔ ɖi nǔ nú adingban e yě ɖó n’i é, bó ɖe gbe ɖɔ è ní ɖó tɛ́npli gbígbázɔ́ ɔ te.  (Ɛsd. 4:17-23) Gbe énɛ́ e é ɖe é zɔ́n bɔ Jwifu lɛ́ ɖó tɛ́npli ɔ gbígbá sín azɔ̌ lɛ́ te.—Ɛsd. 4:24.

4. Hwenu e gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́ ɖó tɛ́npli ɔ vívɔ́gbá sín azɔ̌ lɛ́ te gúdo é ɔ, étɛ́ Jehovah ka wa? (Ezayíi 55:11)

⁴ Mɛ ɖěɖěe ɖo to ɔ mɛ bó ma nɔ sɛn Jehovah ǎ lɛ́ é, gɔ́ nú mɛ e ɖo acɛkpikpa Pɛ́si tɔn glɔ́ é ɖé lɛ́ kán ɖ’é jí, bó ná ɖó tɛ́npli ɔ vívɔ́gbá sín azɔ̌ lɛ́ te. Amɔ̌, Jehovah ba ɖɔ Jwifu lɛ́ ní fó tɛ́npli ɔ vívɔ́gbá sín azɔ̌, bɔ hwebǐnu wɛ nǔ e é lin lɛ́ é nɔ jɛnu. (Xa Ezayíi 55:11.) É sɔ́ Zakalíi bɔ é húzú gbeyíɖɔ tɔn, bó bló bɔ é mɔ nǔmimɔ éé sɔ́ akpakpa mɛ é ɖěbɔdóɖěwú tántɔn, énɛ́ gúdo ɔ, é byɔ́ Zakalíi ɖɔ é ní ɖɔ nǔmimɔ lɛ́ xó nú Jwifu lɛ́ dó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě. Nǔmimɔ énɛ́ lɛ́ d’alɔ Jwifu lɛ́ bɔ yě mɔ ɖɔ émí kún ɖó ná ɖi xɛsi nú gbeklánxámɛtɔ́ émítɔn lɛ́ ó; é lɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě, bɔ yě gbɛ kan dó azɔ̌ e Jehovah ba ɖɔ yě ní wa é nu. Ðo nǔmimɔ atɔ́ɔ́ngɔ́ ɔ mɛ ɔ, Zakalíi mɔ zogbɛ́nhɛnnú ɖé kpó olívutín we kpó.

5. Étɛ́ lɛ́ jí mǐ ka ná ɖɔ xó dó ɖo xóta élɔ́ mɛ?

⁵ Mǐ bǐ wɛ awakanmɛ nɔ wá kú hweɖélɛ́nu. Énɛ́ wú ɔ, mǐ sixú ɖu le wǔsyɛ́n e Jehovah dó lanmɛ nú Izlayɛ́li ví lɛ́ gbɔn nǔ atɔ́ɔ́ngɔ́ e Zakalíi mɔ é gbígbéjé kpɔ́n gblamɛ. Nukúnnú mimɔ jɛ nǔmimɔ énɛ́ mɛ sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná sɛn Jehovah kpó gbejíninɔ kpó hwenu e mǐ ɖo xwi ɖí xá gbeklánxámɛ wɛ é kpó hwenu e è ná mǐ alixlɛ́mɛ e mɛ mǐ ma mɔ nǔ jɛ ǎ lɛ́ é kpó é.

6. Nɛ̌ nǔmimɔ e kúnkplá zogbɛ́nhɛnnú ɖé kpó olívutín we kpó, bɔ Zakalíi 4:1-3 ɖɔ xó tɔn é ka ná akɔ́nkpinkpan Jwifu lɛ́ gbɔn? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖo akpa ɔ jí é.)

⁶ Xa Zakalíi 4:1-3. Nǔmimɔ e kúnkplá zogbɛ́nhɛnnú ɖé kpó olívutín we kpó é ná akɔ́nkpinkpan Jwifu lɛ́ bɔ yě ɖí xwi xá gbeklánxámɛ. Gbɔn nɛ̌ é? A ka ɖ’ayi wú ɖɔ zogbɛ́nhɛnnú ɔ ɖó jɔtɛn ami tɔn e ma nɔ vɔ gbeɖé ǎ é ɖé a? Ami nɔ gosín olívutín we lɛ́ mɛ, bó nɔ kɔn nyi nǔɖé mɛ, énɛ́ gúdo ɔ, ami ɔ nɔ wá gosín nǔ ɔ mɛ, bó nɔ byɔ́ zogbɛ́n tɛ́nwe e ɖo zogbɛ́nhɛnnú ɔ jí lɛ́ é ɖokpó ɖokpó mɛ. Ami ɔ nɔ zɔ́n bɔ zogbɛ́n lɛ́ nɔ ɖo títá jí hwebǐnu. Zakalíi kanbyɔ́ ɖɔ: “Étɛ́ nyí wɛ nǔ énɛ́ lɛ́ bǐ ka ɖe?” Wɛnsagun ɔ ná ɛ sinkɔn kpó xó e Jehovah ɖɔ é kpó bó ɖɔ: ‘Xó e Jehovah Nǔbǐwúkpétɔ́ ɔ ɖɔ ɔ ɖíe: “É nyí zǐngídi wɛ a ná nɔ dó wa nǔ ǎ, é ka nyí hlɔ̌nhlɔ́n towe ɖésú wɛ a ná nɔ dó wa nǔ ǎ, loɔ, [Gbigbɔ] ce sín hlɔ̌nhlɔ́n wɛ a ná nɔ dó wa nǔ.”’ (Zak. 4:4, 6a, b) Ami e nɔ gosín olívutín lɛ́ mɛ é nɔ te nú gbigbɔ mímɛ́ Jehovah tɔn agbɔ̌nnɔ e ma ɖó dogbó ǎ é. Gbigbɔ mímɛ́ Mawu tɔn ɖ’agbɔ̌n tawun hú ahwankpá Pɛ́si tɔn. Ðó Jehovah ɖo mɛ ɖěɖěe ɖo tɛ́npli ɔ gbá wɛ lɛ́ é sín ahwan mɛ wútu ɔ, gbeklánxámɛ ɖěbǔ ná bó tlɛ ɖo ayǐ ɔ, yě ná kpé wú bá fó azɔ̌ yětɔn. Wɛn énɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ tawun! Nǔ e Jwifu lɛ́ ná wa é bǐ jɛ́n ko nyí ɖɔ yě ní ɖeji dó Jehovah wú, bó jɛ azɔ̌ jí. Nǔ e yě ka wa é pɛ́ɛ nɛ́. Gbeklánxámɛ lɛ́ ɖo ayǐ có, yě lɛ́ jɛ azɔ̌ jí.

7. Étɛ́ ka jɛ bó d’alɔ mɛ ɖěɖěe ɖo tɛ́npli ɔ gbá wɛ lɛ́ é?

⁷ Hǔzúhúzú ɖé zɔ́n bɔ mɛ ɖěɖěe ɖo tɛ́npli ɔ gbá wɛ lɛ́ é lɛ́ mɔ kɔ dó sa fún i ɖó bǎ ɖé mɛ. Hǔzúhúzú tɛ́ ka wɛ? Daliwúsi Nukɔntɔn ɔ húzú axɔ́sú Pɛ́si tɔn. Ðo 520 J.H.M. éé ɖo acɛkpikpa tɔn sín xwe wegɔ́ ɔ nyí wɛ é mɛ ɔ, é wá mɔ ɖɔ tɛ́npli ɔ gbígbá sín azɔ̌ e è ɖó te é kún sɔgbe xá sɛ́n ó. Énɛ́ gúdo ɔ, Daliwúsi ná gbe ɖɔ è ní fó azɔ̌ ɔ. (Ɛsd. 6:1-3) Gbeta e kɔn axɔ́sú ɔ wá é kpácá mɛ bǐ, amɔ̌, é nyí gbe kɛ́ɖɛ́ wɛ é ná ɖɔ è ní lɛ́ jɛ xɔgbígbázɔ́ ɔ jí ǎ. Axɔ́sú ɔ ɖɔ nú mɛ ɖěɖěe lɛ́ lɛ̌ dó yě lɛ́ é ɖɔ yě ní ma sɔ́ ɖó tɛ́npli ɔ vívɔ́gbá sín azɔ̌ lɛ́ te ɖě ó, bó lɛ́ ɖɔ ɖɔ è ní ná akwɛ́ kpó nǔ e sín hudó yě ná  ɖó bó ná fó tɛ́npli ɔ gbígbá sín azɔ̌ lɛ́ é kpó bǐ yě! (Ɛsd. 6:7-12) Wǎgbɔ tɔn ɔ, Jwifu lɛ́ fó tɛ́npli ɔ gbígbá sín azɔ̌ ɖo xwe ɛnɛ jɛjí kpowun vlamɛ, ɖo 515 J.H.M.—Ɛsd. 6:15.

8. Ényí è ɖo gbe klán xá we wɛ ɔ, aniwú a ka sixú kpan akɔ́n?

⁸ Égbé ɖésú ɔ, è nɔ klán gbe xá mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ gěgé. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛɖé lɛ́ nɔ nɔ fí e è ɖó dogbó nú azɔ̌ mǐtɔn ɖe é. Ðo to mɔ̌hun lɛ́ mɛ ɔ, è sixú nɔ wlí nɔví lɛ́, bó nɔ kplá yě yi “tokpɔngán lɛ́ kpódó axɔ́sú lɛ́ kpó nukɔn” bónú é ná nyí kúnnuɖiɖe ɖé nú yě. (Mat. 10:17, 18) Hweɖélɛ́nu ɔ, ényí acɛkpatɔ́ ɖěvo jɛ gǎn jí ɔ, é sixú zɔ́n bɔ nɔví mǐtɔn lɛ́ mɔ kɔ dó sa fún. Alǒ hwɛɖɔtɔ́ xomɛnyɔ́tɔ́ ɖé sixú wá gbeta ɖé kɔn, b’ɛ ná hun ali nú mǐ bɔ mǐ ná sɛn Mawu ɖo vivo mɛ hú gǎn. Kúnnuɖetɔ́ ɖěvo lɛ́ nɔ dɛ ɖo gbeklánxámɛ alɔkpa ɖěvo lɛ́ nu. Xá e mɛ yě hɛn ɔ yě ná vo bó ná sɛn Jehovah ɖe é wɛ yě ɖe có, mɛ e ɖo xwédo yětɔn mɛ lɛ́ é nɔ lɛ́ klán gbe xá yě, bó lɛ́ kán ɖ’é jí bó ná ɖó Mawusinsɛn yětɔn te. (Mat. 10:32-36) Ðo ninɔmɛ gěgé mɛ ɔ, ényí gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́ ɖ’ayi wú ɖɔ gǎn e dó wɛ émí ɖe bó ná kú awakanmɛ nú hɛ̌nnumɔ émítɔn Kúnnuɖetɔ́ ɔ é cifo ɔ, yě nɔ ɖó gbe e klán xá ɛ wɛ yě ɖe é te. Gɔ́ ná ɔ, ɖo ninɔmɛ ɖé lɛ́ mɛ ɔ, mɛ ɖěɖěe ko nɔ klán gbe xá mɛ syɛ́nsyɛ́n ɖ’ayǐ lɛ́ é ɖé lɛ́ ko wá húzú Kúnnuɖetɔ́ kanɖódónǔwútɔ́ lɛ́. Ényí è ɖo gbe klán xá we wɛ hǔn, ma ɖó Jehovah sinsɛn te ó! Kpan akɔ́n. Jehovah kpó gbigbɔ mímɛ́ tɔn agbɔ̌nnɔ ɔ kpó ɖo ahwan towe mɛ, énɛ́ wú ɔ, xɛsi ɖ’é mɛ ǎ!

9. Aniwú awakanmɛ ka kú Jwifu ɖé lɛ́ hwenu e è dó tɛ́npli yɔ̌yɔ́ ɔ do é?

⁹ Hwenu e è dó tɛ́npli yɔ̌yɔ́ ɔ do é ɔ, Jwifu mɛxómɔ ɖé lɛ́ y’avǐ. (Ɛsd. 3:12) Yě ko mɔ tɛ́npli ɖɛkpɛ ɖɛkpɛ e Salomɔ́ɔ gbá é, bó lin ɖɔ tɛ́npli e gbá wɛ émí ɖe é kún ná “hwɛ́n nǔɖé” ɖo xóxó ɔ kpá ó. (Ajée 2:2, 3) Sɔ́ e yě sɔ́ tɛ́npli yɔ̌yɔ́ ɔ jlɛ́ dó xóxó ɔ wú é zɔ́n bɔ yě blá wǔ tawun. Nǔmimɔ Zakalíi tɔn ná d’alɔ yě bɔ yě ná ɖu ɖo awakanmɛ e kú yě é jí. Gbɔn nɛ̌ é?

10. Nɛ̌ xó e wɛnsagun ɔ ɖɔ bɔ è wlán dó Zakalíi 4:8-10 mɛ lɛ́ é ka d’alɔ Jwifu lɛ́ bɔ yě ɖu ɖo awakanmɛ kú mɛ jí gbɔn?

¹⁰ Xa Zakalíi 4:8-10, nwt. Étɛ́ ɖɔ wɛ wɛnsagun ɔ ka ɖe hwenu e é ɖɔ ɖɔ Jwifu lɛ́ ná wá “j’awǎ, bó ná mɔ nǔjlɛ́kan ɖo alɔ [tokpɔngán Jwifu lɛ́ tɔn] Zolobabɛ́li tɔn mɛ” é? Nǔjlɛ́kan ɔ, azɔ̌wanú ɖé wɛ bó nɔ d’alɔ bɔ è nɔ tuun nú nǔɖé xwete ganjí, alǒ  jlɔ́ a jí. Mɔ̌ mɛ ɔ, wɛnsagun ɔ ná gǎnjɛwú togun Mawu tɔn ɖɔ ényí tɛ́npli yɔ̌yɔ́ ɔ ná bó ma tlɛ cí xóxó ɔ ɖɔhun ɖo mɛɖé lɛ́ nukúnmɛ ǎ ɔ, gbǐgbá tɔn ná fó, b’ɛ ka ná lɛ́ nyí nǔ e ɖó nukún wɛ Jehovah ɖe ɖɔ é ná nyí é. Xomɛ ná hun Jehovah dó tɛ́npli ɔ wú, énɛ́ wú ɔ, mɔ̌ wɛ nǔ ɖó ná cí nú Jwifu lɛ́ lɔ. Nǔ e ɖo tají nú Jehovah é wɛ nyí ɖɔ yě ní sɛn ɛ lěe é ba gbɔn é ɖo tɛ́npli yɔ̌yɔ́ ɔ mɛ. Ényí Jwifu lɛ́ sɔ́ ayi ɖó lěe Jehovah ba ɖɔ yě ní sɛn émí gbɔn é kpó lěe yě ná wa gbɔn bɔ nǔ yětɔn ná nyɔ́ nukún tɔn mɛ é kpó jí ɔ, yě ná lɛ́ ɖ’awǎjijɛ.

11. Wǔvɛ́ tɛ́ lɛ́ mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn ɖé lɛ́ ka nɔ mɔ ɖo égbé?

¹¹ Ényí ninɔmɛ mǐtɔn lɛ́ húzú ɔ, é nɔ vɛ́ wǔ nú mǐ mɛ gěgé. È byɔ́ mɛ ɖěɖěe ko wa sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn bǔnɔ ɖé nú xwe mɔ̌kpán é ɖé lɛ́ ɖɔ yě ní ɖó sinsɛnzɔ́ e wa wɛ yě ɖe é te. Mɛ ɖěvo lɛ́ jó wǔjɔmɛzɔ́ e yě yí wǎn ná tawun é ɖé dó, ɖó xwe yětɔn wútu. Ényí mǐɖésúnɔ jí wɛ nǔ mɔ̌hun lɛ́ ɖě jɛ dó ɔ, é sɔgbe ɖɔ awakanmɛ ní kú mǐ. Tlóló ɔ, mǐ sixú gɔn nǔ mɔ jɛ gbeta e kɔn è wá é mɛ bǐ mlɛ́mlɛ́, alǒ gɔn gbe yí ná. Mǐ sixú nɔ lin ɖɔ nǔ lɛ́ ko nyɔ́ wá yi. Gɔ́ ná ɔ, awakanmɛ sixú kú mǐ bɔ mǐ sixú nɔ lin ɖɔ mǐ kún sɔ́ sixú wa nǔ gěgé nú Jehovah din ó. (Nǔx. 24:10) Nɛ̌ nǔmimɔ Zakalíi tɔn ka sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná kpo ɖo nǔ ɖagbe hú gǎn e wú mǐ kpé lɛ́ é ná Jehovah wɛ gbɔn?

12. Nɛ̌ nǔmimɔ Zakalíi tɔn ka sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná kpo ɖo awǎjijɛ ɖó wɛ hwenu e ninɔmɛ mǐtɔn húzú é gbɔn?

¹² Ényí mǐ nɔ tɛ́n kpɔ́n, bó nɔ ɖó linlin ɖokpó ɔ Jehovah ɖɔhun dó ninɔmɛ mǐtɔn wú ɔ, é nɔ bɔ wǔ nú mǐ hú gǎn, bɔ mǐ nɔ ɖí xwi xá hǔzúhúzú ɖé. É ɖo nǔ ɖaxó gěgé wa wɛ ɖo égbé, bɔ mǐ ɖó wǔjɔmɛ bǔnɔ ɔ bó ɖo azɔ̌ wa ɖó kpɔ́ xá ɛ wɛ. (1 Kɔ. 3:9) Wǔjɔmɛzɔ́ mǐtɔn lɛ́ sixú húzú, amɔ̌, wǎn e Jehovah yí nú mǐ é ná húzú ǎ. Énɛ́ wú ɔ, ényí hǔzúhúzú e tutoblónúnǔ ɔ bló é ɖé kúnkplá we tlɔlɔ hǔn, ma zán hwenu gěgé dó ɖo tamɛ lin dó nǔ e wú è bló hǔzúhúzú énɛ́ lɛ́ é bǐ jí wɛ ó. Ma nɔ ɖo tamɛ lin dó “gbɛ ɖ’ayǐ tɔn” ɔ jí wɛ gbɛmɛ ó, é nyɔ́ wa hǔn, byɔ̌ Jehovah ɖɔ é ní d’alɔ we bónú a ní mɔ ɖagbe e ɖo hǔzúhúzú ɔ mɛ é. (Nǔt. 7:10) Ma nɔ ɖo tamɛ lin dó nǔ e a ma sɔ́ sixú wa ǎ lɛ́ é jí wɛ ó, é nyɔ́ wa hǔn, nɔ lin tamɛ dó nǔ e a sixú wa lɛ́ é jí. Nǔmimɔ Zakalíi tɔn kplɔ́n mǐ ɖɔ é ɖo tají ɖɔ mǐ ní kpo ɖo linlin e sɔgbe é ɖó wɛ. Mɔ̌ mɛ ɔ, mǐ ná kpo ɖo awǎjijɛ ɖó wɛ, lobo ná lɛ́ kpo ɖo gbejí ényí ninɔmɛ mǐtɔn ná bó tlɛ húzú ɔ nɛ́.

13. Aniwú Izlayɛ́li ví ɖé lɛ́ ka sixú ko lin ɖɔ, ɖɔ e è ɖɔ ɖɔ è ní lɛ́vɔ́ jɛ tɛ́npli ɔ gbá jí é kún nyí linlin ɖagbe ó?

¹³ È ɖó tɛ́npli ɔ vívɔ́gbá sín azɔ̌ lɛ́ te. Amɔ̌, vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó Jozuwée kpó tokpɔngán Zolobabɛ́li kpó, éé nyí súnnu ɖěɖěe è sɔ́ bɔ yě ná nɔ nukɔn nú togun ɔ é “jɛ azɔ̌ ɔ jí, bó ná vɔ́ Mawu xwé ɔ gbá.” (Ɛsd. 5:1, 2) Jwifu ɖé lɛ́ sixú ko lin ɖɔ gbeta énɛ́ e kɔn è wá é kún sɔgbe ó. Jwifu lɛ́ sixú ɖo tɛ́npli ɔ gbá wɛ bónú kɛntɔ́ yětɔn lɛ́ dán ǎ. Gɔ́ ná ɔ, yě tuun ɖɔ kɛntɔ́ émítɔn lɛ́ ná wa nǔ e wú yě kpé lɛ́ é bǐ bá ɖ’azɔ̌ ɔ te. É byɔ́ ɖɔ è ní vɔ́ gǎnjɛwú ná Jozuwée kpó Zolobabɛ́li kpó e ɖo nukɔn nú azɔ̌ ɔ é ɖɔ Jehovah ɖo gǔdo yětɔn. È ka vɔ́ gǎnjɛwú ná yě nǔgbó. Gbɔn nɛ̌ é?

14. Sɔgbe xá Zakalíi 4:12, 14 ɔ, gǎnjɛwú tɛ́ è ka ná vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó Jozuwée kpó tokpɔngán Zolobabɛ́li kpó?

¹⁴ Xa Zakalíi 4:12, 14. Ðo akpáxwé nǔ énɛ́ e Zakalíi mɔ é tɔn mɛ ɔ, wɛnsagun ɔ ɖe xlɛ́ gbeyíɖɔ Mawu tɔn gbejínɔtɔ́ ɔ ɖɔ olívutín we lɛ́ nɔ te nú mɛ we e è “dó ami ta ná, dó ɖe yě ɖó vo” lɛ́ é, yě wɛ nyí Jozuwée kpó Zolobabɛ́li kpó. Wɛnsagun ɔ ɖɔ ɖɔ súnnu we énɛ́ lɛ́ ɖo ‘azɔ̌ wa nú’ Jehovah wɛ. Wǔjɔmɛ ɖaxó ɖé wɛ nyí énɛ́! Jehovah ɖeji dó yě wú. Énɛ́ wú ɔ, Izlayɛ́li ví lɛ́ sixú ɖeji, bó wa nǔ e súnnu énɛ́ lɛ́ byɔ́ yě ɖɔ yě ní wa lɛ́ é bǐ, ɖó Jehovah ɖo súnnu énɛ́ lɛ́ zán wɛ bónú yě ná xlɛ́ ali yě.

15. Nɛ̌ mǐ ka sixú xlɛ́ ɖɔ mǐ nɔ ɖó sísí nú alixlɛ́mɛ Jehovah tɔn ɖěɖěe mǐ nɔ mɔ ɖo Xó tɔn mɛ lɛ́ é gbɔn?

¹⁵ Égbé ɔ, Jehovah kpo ɖo ali xlɛ́ togun tɔn wɛ gbɔn Xó tɔn Biblu ɔ gblamɛ. É ɖɔ lěe mǐ sixú sɛn ɛ gbɔn b’ɛ ná jɛjí n’i é dó wěma xɔ akwɛ́ énɛ́ mɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixú xlɛ́ ɖɔ mǐ nɔ ɖó sísí nú alixlɛ́mɛ e mǐ nɔ mɔ ɖo Xó Mawu tɔn mɛ lɛ́ é gbɔn? Mǐ sixú wa mɔ̌ gbɔn hwenu zínzán dó xa Xó Mawu tɔn kpó sɔxwixwe kpó, gɔ́ nú nukúnnú mimɔ jɛ nǔ e mǐ xa lɛ́ é mɛ gblamɛ. Nɔ kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Ényí un ɖo Biblu, alǒ wěma mǐtɔn lɛ́ ɖě xa wɛ ɔ, un ka nɔ nɔ te bó nɔ lin tamɛ dó nǔ e xa wɛ un ɖe é jí a? Un ka nɔ dó gǎn bó nɔ mɔ nǔ jɛ nǔgbó Biblu tɔn e “nukúnnú mɔ jɛ mɛ tɔn nɔ vɛ́ wǔ” lɛ́ é mɛ a? Alǒ un nɔ hwlɛndó kpowun bó nɔ xa?’ (2 Pi. 3:16) Ényí mǐ nɔ ba hwenu bó nɔ lin tamɛ dó nǔ e kplɔ́n mǐ wɛ Jehovah ɖe lɛ́ é jí ɔ, mǐ ná kpé wú bó ná xwedó alixlɛ́mɛ tɔn lɛ́, bó lɛ́ wa wɛnɖagbejíjlázɔ́ mǐtɔn ganjí.—1 Tim. 4:15, 16.

16. Ényí mǐ ma mɔ nǔ jɛ alixlɛ́mɛ e ‘deví gbejínɔtɔ́ ayiɖotenánɔ ɔ’ ná mǐ é ɖé mɛ ganjí ǎ ɔ, étɛ́ ka ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná xwedó?

 ¹⁶ Ali ɖěvo e nu Jehovah nɔ xlɛ́ ali mǐ ɖe é wɛ nyí gbɔn ‘deví gbejínɔtɔ́, ayiɖotenánɔ ɔ’ jí. (Mat. 24:45) Hweɖélɛ́nu ɔ, deví énɛ́ sixú ná mǐ alixlɛ́mɛ e mɛ mǐ ma mɔ nǔ jɛ bǐ mlɛ́mlɛ́ ǎ lɛ́ é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, è sixú ná alixlɛ́mɛ tawun tawun lɛ́ mǐ dó lěe mǐ sixú sɔ́ nǔ nú mǐɖée bá xo adla j’ayǐ ɖé zlɛ́ gbɔn é wú, bɔ mǐ sixú lin ɖɔ nǔ mɔ̌hun ɖě kún ɖo nǎ jɛ wɛ ɖo xá mǐtɔn mɛ ó. Alǒ mǐ sixú nɔ lin ɖɔ ɖo jɛmɛjí ɖé hwenu ɔ, deví ɔ sín ayi nɔ nɔ te zɛ xwé wú. Ényí mǐ lin ɖɔ alixlɛ́mɛ ɖěɖěe ná mǐ wɛ é ɖe lɛ́ é kún ɖu nǔ ó ɔ, étɛ́ mǐ ka ɖó ná wa? Mǐ sixú lin tamɛ dó kpɔ́ndéwú Izlayɛ́li ví lɛ́ tɔn jí. Hwenu e yě xwedó alixlɛ́mɛ e Jozuwée kpó Zolobabɛ́li kpó ná yě lɛ́ é ɔ, yě ɖu le tɔn. Mǐ sixú lɛ́ lin tamɛ dó tan Biblu tɔn ɖěvo e mǐ ko xa lɛ́ é jí. Hweɖélɛ́nu ɔ, è nɔ ná alixlɛ́mɛ ɖé lɛ́ togun Mawu tɔn, bɔ ɖo gbɛtɔ́ lɛ́ nukúnmɛ ɔ, yě sixú cí nǔ e ma nyɔ́ zán ǎ é ɖɔhun, cóbó ka sixú xɔ gbɛ nú mɛ.—Hwɛ. 7:7; 8:10.

17. Ðagbe tɛ́ nǔmimɔ e kúnkplá zogbɛ́nhɛnnú ɖé kpó olívutín we kpó é ka wa nú Jwifu lɛ́?

¹⁷ Nǔ kléwún ɖé jɛ́n Zakalíi mɔ ɖo nǔmimɔ tɔn atɔ́ɔ́ngɔ́ ɔ mɛ, amɔ̌, nǔmimɔ énɛ́ d’alɔ Jwifu lɛ́ bɔ yě ɖó linlin e sɔgbe é dó azɔ̌ yětɔn kpó lěe sɛn Mawu gbɔn wɛ yě ɖe é kpó wú. Gɔ́ ná ɔ, hwenu e yě wa nǔ sɔgbe xá nǔ e Zakalíi mɔ é ɔ, yě mɔ lěe Jehovah nɔ gǔdo nú yě, bó lɛ́ xlɛ́ ali yě kpó wǎnyíyí kpó gbɔn é. Jehovah gbɔn gbigbɔ mímɛ́ tɔn agbɔ̌nnɔ ɔ gblamɛ bó d’alɔ yě bɔ yě gbɛ kan dó azɔ̌ yětɔn nu, lobo lɛ́ ɖó awǎjijɛ e yě ko ɖó ɖ’ayǐ é.—Ɛsd. 6:16.

18. Ðagbe tɛ́ nǔmimɔ Zakalíi tɔn ka sixú wa nú we?

¹⁸ Nǔmimɔ Zakalíi tɔn e kúnkplá zogbɛ́nhɛnnú ɖé kpó olívutín we kpó é sixú wa ɖagbe nú we tawun ɖo gbɛzán towe mɛ. Lěe mǐ ko ɖɔ gbɔn wá yi é ɔ, é sixú d’alɔ we bɔ a ná mɔ hlɔ̌nhlɔ́n e sín hudó a ɖó bá ɖu ɖo gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́ jí é; é sixú lɛ́ d’alɔ we bɔ a ná mɔ awǎjijɛ e sín hudó a ɖó bá ɖí xwi xá hǔzúhúzú lɛ́ é, lobo lɛ́ ɖó jiɖiɖe e sín hudó a ɖó bá se tónú hwenu e è ná alixlɛ́mɛ e mɛ a ma mɔ nǔ jɛ ǎ é we é. Ényí a ɖo xwi ɖí xá wǔvɛ́ ɖé wɛ ɖo gbɛzán towe mɛ ɔ, étɛ́ a ka ɖó ná wa? Nukɔntɔn, nɔ mɔ nǔ e Zakalíi mɔ é; ɖo xógbe ɖěvo mɛ ɔ, kúnnuɖenú e xlɛ́ ɖɔ Jehovah ɖo nukún kpé dó togun Tɔn wú wɛ é. Gɔ́ ná ɔ, nɔ wa nǔ sɔgbe xá nǔ e mɔ wɛ a ɖe é gbɔn jiɖiɖe dó Jehovah wú gblamɛ, bó nɔ lɛ́ kpo ɖo sinsɛn ɛ wɛ kpó ayi towe bǐ kpó. (Mat. 22:37) Nú a nɔ wa mɔ̌ ɔ, Jehovah ná d’alɔ we bɔ a ná sɛn ɛ kpó awǎjijɛ kpó káká sɔ́yi.—Koló. 1:10, 11.