1. Ποια συναρπαστική προοπτική ανοιγόταν για τους Ιουδαίους εξορίστους;

 ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΕ διάχυτος ενθουσιασμός. Ο Ιεχωβά Θεός είχε “υποκινήσει το πνεύμα του βασιλιά Κύρου της Περσίας” να απελευθερώσει τους Ισραηλίτες, οι οποίοι είχαν μείνει αιχμάλωτοι στη Βαβυλώνα επί δεκαετίες. Ο βασιλιάς ανήγγειλε ότι οι Ιουδαίοι μπορούσαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και να “ανοικοδομήσουν τον οίκο του Ιεχωβά, του Θεού του Ισραήλ”. (Έσδρ. 1:1, 3) Τι συναρπαστικό διάταγμα! Αυτό σήμαινε ότι η λατρεία του αληθινού Θεού επρόκειτο να αποκατασταθεί στη γη που εκείνος είχε δώσει στον λαό του.

2. Όταν επέστρεψαν οι εξόριστοι, τι κατάφεραν αρχικά;

² Το 537 Π.Κ.Χ., οι πρώτοι από τους εξορίστους έφτασαν στην Ιερουσαλήμ, η οποία ήταν άλλοτε η πρωτεύουσα του νότιου βασιλείου του Ιούδα. Εκείνοι οι επαναπατρισμένοι Ιουδαίοι σύντομα έπιασαν δουλειά, και το 536 Π.Κ.Χ. είχαν ήδη θέσει το θεμέλιο του ναού!

3. Ποια εναντίωση αντιμετώπισαν οι Ιουδαίοι;

³ Ωστόσο, όταν ξεκίνησαν την ανοικοδόμηση του ναού, εκείνοι οι πρώην εξόριστοι άρχισαν να αντιμετωπίζουν σφοδρή εναντίωση. Οι γύρω λαοί “άρχισαν να αποθαρρύνουν τον λαό του Ιούδα και προσπαθούσαν να κάμψουν το ηθικό τους για να μη χτίζουν”. (Έσδρ. 4:4) Η κατάσταση όμως χειροτέρεψε και άλλο. Το 522 Π.Κ.Χ., ανέβηκε στον θρόνο ένας καινούριος Πέρσης βασιλιάς, ο Αρταξέρξης. * Οι εναντιούμενοι θεώρησαν αυτή την αλλαγή στη διακυβέρνηση ευκαιρία για να σταματήσουν οριστικά το οικοδομικό έργο “μηχανευόμενοι προβλήματα στο όνομα του νόμου”. (Ψαλμ. 94:20) Είπαν στον βασιλιά Αρταξέρξη ότι, μεταξύ άλλων, οι Ιουδαίοι σχεδίαζαν να στασιάσουν εναντίον του. (Έσδρ. 4:11-16) Ο βασιλιάς πίστεψε τα ψέματά τους και απαγόρευσε την οικοδόμηση του ναού. (Έσδρ. 4:17-23) Ως αποτέλεσμα, το έργο των άλλοτε χαρούμενων οικοδόμων του ναού διακόπηκε.​—Έσδρ. 4:24.

4. Πώς χειρίστηκε ο Ιεχωβά την εναντίωση στην ανοικοδόμηση του ναού; (Ησαΐας 55:11)

⁴ Οι ειδωλολάτρες κάτοικοι του τόπου και μερικοί αξιωματούχοι της περσικής κυβέρνησης ήταν αποφασισμένοι να σταματήσουν την ανοικοδόμηση του ναού. Αλλά ο Ιεχωβά ήταν αποφασισμένος να διασφαλίσει τη συνέχιση του οικοδομικού έργου, και εκείνος πάντοτε εκπληρώνει τον σκοπό του. (Διαβάστε Ησαΐας 55:11) Ήγειρε έναν άφοβο προφήτη, τον Ζαχαρία, και του έδωσε οχτώ συναρπαστικά οράματα, τα οποία έπρεπε να μεταφέρει στους Ιουδαίους για να τους ενθαρρύνει. Εκείνα τα καθησυχαστικά οράματα τους βοήθησαν να καταλάβουν ότι δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν από τους εναντίους τους και τους ώθησαν να συνεχίσουν το έργο του Ιεχωβά. Στο πέμπτο από αυτά τα οράματα, ο Ζαχαρίας είδε έναν λυχνοστάτη και δύο ελαιόδεντρα.

5. Τι θα εξετάσουμε σε αυτό το άρθρο;

⁵ Όλοι μας αποθαρρυνόμαστε πότε πότε. Επομένως, μπορούμε να ωφεληθούμε από την ενθάρρυνση που έδωσε ο Ιεχωβά στους Ισραηλίτες μέσω του πέμπτου οράματος του Ζαχαρία. Η κατανόηση αυτού του οράματος μπορεί να μας βοηθήσει να υπηρετούμε τον Ιεχωβά πιστά όταν αντιμετωπίζουμε εναντίωση, όταν βιώνουμε κάποια αλλαγή και όταν λαβαίνουμε κατεύθυνση την οποία δεν καταλαβαίνουμε.

6. Πώς έδωσε θάρρος στους Ιουδαίους το όραμα με τον λυχνοστάτη και τα δύο ελαιόδεντρα που περιγράφεται στα εδάφια Ζαχαρίας 4:1-3; (Βλέπε εικόνα εξωφύλλου.)

⁶ Διαβάστε Ζαχαρίας 4:1-3. Το όραμα με τον λυχνοστάτη και τα δύο ελαιόδεντρα έδωσε στους Ιουδαίους το θάρρος να υπερνικήσουν την εναντίωση. Με ποιον τρόπο; Προσέξατε ότι ο λυχνοστάτης είχε συνεχή παροχή λαδιού; Δύο ελαιόδεντρα τροφοδοτούσαν με λάδι ένα δοχείο όμοιο με κούπα, το οποίο με τη σειρά του εφοδίαζε με λάδι καθένα από τα εφτά λυχνάρια στον λυχνοστάτη. Χάρη σε αυτό το λάδι, τα λυχνάρια έκαιγαν αδιάκοπα. Ο Ζαχαρίας ρώτησε: «Τι σημαίνουν αυτά;» Ο άγγελος απάντησε με το εξής άγγελμα από τον Ιεχωβά: «“Όχι με στρατιωτική δύναμη ούτε με ισχύ, αλλά με το πνεύμα μου”, λέει ο Ιεχωβά των στρατευμάτων». (Ζαχ. 4:4, 6) Το λάδι από τα δέντρα αντιπροσώπευε το ισχυρό άγιο πνεύμα του Ιεχωβά, μια ανεξάντλητη παροχή αυτού του πνεύματος. Όλη η στρατιωτική ισχύς της Περσικής Αυτοκρατορίας ήταν μηδαμινή μπροστά στη δύναμη του πνεύματος του Θεού. Με τον Ιεχωβά στο πλευρό τους, οι οικοδόμοι του ναού μπορούσαν να αντέξουν οποιαδήποτε εναντίωση και να ολοκληρώσουν το έργο τους. Τι ενθαρρυντικό άγγελμα! Το μόνο που χρειαζόταν να κάνουν οι Ιουδαίοι ήταν να εμπιστευτούν στον Ιεχωβά και να ξαναρχίσουν το έργο. Αυτό και έκαναν, παρότι η απαγόρευση εξακολουθούσε να ισχύει.

7. Ποια αλλαγή ανακούφισε ως έναν βαθμό τους οικοδόμους του ναού;

⁷ Κάποια στιγμή, συνέβη μια αλλαγή που ανακούφισε ως έναν βαθμό τους οικοδόμους του ναού. Το 520 Π.Κ.Χ., ένας καινούριος βασιλιάς, ο Δαρείος Α΄, κυβερνούσε την Περσία. Το δεύτερο έτος της βασιλείας του, ανακάλυψε ότι η απαγόρευση της οικοδόμησης του ναού ήταν παράνομη. Τότε, ο Δαρείος έδωσε βασιλική έγκριση για να ολοκληρωθεί το έργο. (Έσδρ. 6:1-3) Αυτή η είδηση και μόνο θα αρκούσε για να μείνουν όλοι έκπληκτοι​—αλλά υπήρχε και συνέχεια. Ο βασιλιάς πρόσταξε τους γύρω λαούς να πάψουν να παρεμποδίζουν το έργο και να προσφέρουν πόρους και προμήθειες για να το υποστηρίξουν! (Έσδρ. 6:7-12) Ως αποτέλεσμα, οι Ιουδαίοι αποπεράτωσαν τον ναό μέσα σε τέσσερα χρόνια και κάτι, το 515 Π.Κ.Χ.​—Έσδρ. 6:15.

8. Γιατί μπορείτε να είστε θαρραλέοι όταν αντιμετωπίζετε εναντίωση;

⁸ Και σήμερα, πολλοί λάτρεις του Ιεχωβά αντιμετωπίζουν εναντίωση. Για παράδειγμα, μερικοί ζουν σε χώρες όπου το έργο μας βρίσκεται υπό περιορισμό. Σε τέτοιες χώρες, οι αδελφοί ίσως συλλαμβάνονται και “φέρνονται μπροστά σε κυβερνήτες και βασιλιάδες” για μαρτυρία σε αυτούς. (Ματθ. 10:17, 18) Κάποιες φορές, μια αλλαγή κυβέρνησης μπορεί να φέρει ανακούφιση. Ή κάποιος αμερόληπτος δικαστής μπορεί να εκφέρει μια απόφαση που είναι ευνοϊκή για το έργο μας. Κάποιοι Μάρτυρες αντιμετωπίζουν άλλου είδους εναντίωση. Ζουν σε μια χώρα όπου υπάρχει μεγάλη ελευθερία για να λατρεύουν τον Ιεχωβά, ωστόσο αντιμετωπίζουν εναντίωση από συγγενείς τους οι οποίοι είναι αποφασισμένοι να τους κάνουν να πάψουν να υπηρετούν τον Θεό τους. (Ματθ. 10:32-36) Σε πολλές περιπτώσεις, όταν οι εναντιούμενοι συνειδητοποιούν ότι οι προσπάθειές τους να αποθαρρύνουν τους Μάρτυρες συγγενείς τους είναι μάταιες, παύουν να τους εναντιώνονται. Σε κάποιες περιπτώσεις, άτομα που άλλοτε εναντιώνονταν με σφοδρότητα έγιναν αργότερα ζηλωτές Μάρτυρες. Όταν αντιμετωπίζετε εναντίωση, μην παραιτείστε! Να είστε θαρραλέοι. Έχετε στο πλευρό σας τον Ιεχωβά και το ισχυρό άγιο πνεύμα του, οπότε δεν έχετε τίποτα να φοβηθείτε!

9. Γιατί απογοητεύτηκαν κάποιοι Ιουδαίοι όταν τέθηκε το θεμέλιο του καινούριου ναού;

⁹ Όταν τέθηκε το θεμέλιο του καινούριου ναού, μερικοί από τους ηλικιωμένους Ιουδαίους έκλαιγαν. (Έσδρ. 3:12) Είχαν δει τον ένδοξο ναό που είχε χτίσει ο Σολομών, και ένιωθαν ότι αυτός ο καινούριος ναός θα φαινόταν «μηδαμινός σε σύγκριση» με τον προηγούμενο. (Αγγ. 2:2, 3) Αυτή η αντίθεση μεταξύ παλιού και νέου ήταν κάτι που δεν μπορούσαν να διαχειριστούν. Το όραμα του Ζαχαρία θα τους βοηθούσε να ξεπεράσουν την απογοήτευσή τους. Πώς;

10. Πώς βοήθησαν τους Ιουδαίους να ξεπεράσουν την απογοήτευσή τους τα λόγια του αγγέλου που είναι καταγραμμένα στα εδάφια Ζαχαρίας 4:8-10;

¹⁰ Διαβάστε Ζαχαρίας 4:8-10. Τι εννοούσε ο άγγελος όταν είπε ότι οι Ιουδαίοι «θα χαρούν και θα δουν το νήμα στάθμης στο χέρι του [Ιουδαίου κυβερνήτη] Ζοροβάβελ»; Το νήμα στάθμης χρησιμοποιείται για να εξακριβωθεί αν κάτι είναι απόλυτα κάθετο ή ίσιο. Με αυτόν τον τρόπο, ο άγγελος διαβεβαίωνε τον λαό του Θεού ότι, όσο ταπεινός και αν φαινόταν ο ναός σε κάποιους, θα ολοκληρωνόταν και θα πληρούσε τα κριτήρια του Ιεχωβά. Ο Ιεχωβά θα ήταν ευχαριστημένος με αυτόν, οπότε γιατί να μην ήταν ευχαριστημένοι και εκείνοι; Το σημαντικό για τον Ιεχωβά ήταν το εξής: η λατρεία που θα προσφερόταν στον καινούριο ναό να είναι σε αρμονία με τις απαιτήσεις του. Αν οι Ιουδαίοι επικεντρώνονταν στο να λατρεύουν τον Ιεχωβά με αποδεκτό τρόπο και να κερδίσουν την επιδοκιμασία του, θα ξανάβρισκαν τη χαρά τους.

11. Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν μερικοί λάτρεις του Ιεχωβά σήμερα;

¹¹ Πολλοί από εμάς δυσκολευόμαστε με τις αλλαγές. Μερικοί που υπηρετούσαν σε μια μορφή ειδικής ολοχρόνιας υπηρεσίας επί πολύ καιρό έλαβαν αλλαγή διορισμού. Κάποιοι άλλοι χρειάστηκε να αφήσουν ένα αγαπημένο προνόμιο λόγω της ηλικίας τους. Είναι φυσιολογικό να νιώθουμε απογοήτευση όταν μια τέτοια αλλαγή μάς επηρεάζει. Στην αρχή, μπορεί να μην καταλαβαίνουμε πλήρως την απόφαση ή να μη συμφωνούμε με αυτήν. Ίσως νοσταλγούμε την προηγούμενη κατάσταση. Και μπορεί να αποθαρρυνθούμε, νιώθοντας ότι στις καινούριες μας περιστάσεις δεν είμαστε ιδιαίτερα χρήσιμοι στον Ιεχωβά. (Παρ. 24:10) Πώς μπορεί το όραμα του Ζαχαρία να μας βοηθήσει να δίνουμε το καλύτερο που μπορούμε στον Θεό μας;

12. Πώς μας βοηθάει το όραμα του Ζαχαρία να διαχειριζόμαστε την απογοήτευση που προκύπτει από κάποια αλλαγή στις περιστάσεις μας;

¹² Διαχειριζόμαστε καλύτερα τις αλλαγές όταν βλέπουμε τα πράγματα από την άποψη του Ιεχωβά. Εκείνος επιτελεί σπουδαία πράγματα σήμερα, και εμείς έχουμε το μοναδικό προνόμιο να είμαστε συνεργάτες του. (1 Κορ. 3:9) Οι ευθύνες μας μπορεί να αλλάξουν, αλλά όχι και η αγάπη του Ιεχωβά για εμάς. Συνεπώς, αν κάποια αλλαγή στην οργάνωση επηρεάζει εσάς προσωπικά, μην μπείτε στη διαδικασία να ψάχνετε τα γιατί και τα διότι αυτής της αλλαγής. Αντί να νοσταλγείτε τις «παλιότερες ημέρες», αναζητήστε με προσευχή τα καλά στοιχεία αυτής της αλλαγής. (Εκκλ. 7:10) Αντί να σκέφτεστε τα πράγματα που δεν μπορείτε πλέον να κάνετε, σκεφτείτε όλα όσα μπορείτε να κάνετε. Από το όραμα του Ζαχαρία, μαθαίνουμε πόσο σημαντικό είναι να διατηρούμε θετική στάση. Με αυτόν τον τρόπο, θα παραμένουμε χαρούμενοι και πιστοί ακόμα και όταν αλλάζουν οι περιστάσεις μας.

13. Γιατί ίσως κάποιοι Ισραηλίτες να ένιωσαν ότι η οδηγία να ξαναρχίσει η οικοδόμηση του ναού ήταν ασύνετη;

¹³ Το έργο ανοικοδόμησης του ναού είχε απαγορευτεί. Ωστόσο, οι άντρες που είχαν διοριστεί να ασκούν την ηγεσία​—ο αρχιερέας Ιησούς και ο κυβερνήτης Ζοροβάβελ—​«άρχισαν να ανοικοδομούν τον οίκο του Θεού». (Έσδρ. 5:1, 2) Εκείνη η απόφαση ίσως φάνηκε ασύνετη σε κάποιους Ιουδαίους. Το έργο οικοδόμησης δεν μπορούσε να μείνει κρυφό από τον εχθρό, ο οποίος θα χρησιμοποιούσε κάθε διαθέσιμο μέσο για να δημιουργήσει προβλήματα. Οι δύο υπεύθυνοι άντρες, ο Ιησούς και ο Ζοροβάβελ, χρειάζονταν διαβεβαίωση ότι είχαν την υποστήριξη του Ιεχωβά. Και έλαβαν αυτή τη διαβεβαίωση. Πώς;

14. Σύμφωνα με τα εδάφια Ζαχαρίας 4:12, 14, ποια διαβεβαίωση έλαβαν ο αρχιερέας Ιησούς και ο κυβερνήτης Ζοροβάβελ;

¹⁴ Διαβάστε Ζαχαρίας 4:12, 14. Σε αυτό το σημείο του οράματος του Ζαχαρία, ο άγγελος αποκαλύπτει στον πιστό προφήτη του Θεού ότι τα δύο ελαιόδεντρα αντιπροσωπεύουν “τους δύο χρισμένους”​—τον Ιησού και τον Ζοροβάβελ. Εκείνοι οι δύο άντρες παρουσιάστηκαν μεταφορικά να «στέκονται δίπλα στον Κύριο όλης της γης», τον Ιεχωβά. Τι προνομιούχα θέση! Ο Ιεχωβά τούς εμπιστευόταν. Συνεπώς, οι συμπατριώτες τους είχαν κάθε λόγο να εμπιστεύονται τις αποφάσεις τους και την κατεύθυνση του Θεού, όποια μορφή και αν έπαιρνε εκείνη η κατεύθυνση.

15. Πώς μπορούμε να δείχνουμε ότι σεβόμαστε την κατεύθυνση που μας παρέχει ο Ιεχωβά μέσω του Λόγου του;

¹⁵ Ένας τρόπος με τον οποίο ο Ιεχωβά συνεχίζει να παρέχει κατεύθυνση στον λαό του σήμερα είναι μέσω του Λόγου του, της Αγίας Γραφής. Σε αυτό το ιερό βιβλίο, μας λέει πώς να τον λατρεύουμε με αποδεκτό τρόπο. Πώς μπορούμε να δείχνουμε ότι σεβόμαστε την κατεύθυνση που λαβαίνουμε από τον Λόγο του Θεού; Διαβάζοντάς τον με προσοχή και αφιερώνοντας χρόνο για να τον καταλάβουμε. Αναρωτηθείτε: “Όταν διαβάζω τη Γραφή ή κάποια από τις εκδόσεις μας, σταματώ για να στοχαστώ; Ψάχνω τη σημασία Βιβλικών αληθειών που «είναι δυσνόητες»; Ή μήπως καλύπτω βιαστικά την ύλη;” (2 Πέτρ. 3:16) Αν αφιερώνουμε χρόνο για να συλλογιζόμαστε αυτά που μας διδάσκει ο Ιεχωβά, θα είμαστε σε θέση να ακολουθούμε την κατεύθυνσή του και να επιτελούμε το έργο κηρύγματος.​—1 Τιμ. 4:15, 16.

16. Όταν δεν καταλαβαίνουμε πλήρως την κατεύθυνση που λαβαίνουμε από “τον πιστό και φρόνιμο δούλο”, τι θα μας βοηθάει να συμμορφωνόμαστε με αυτήν;

¹⁶ Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο ο Ιεχωβά παρέχει κατεύθυνση είναι μέσω “του πιστού και φρόνιμου δούλου”. (Ματθ. 24:45) Κάποιες φορές, αυτός ο δούλος ίσως δίνει κατεύθυνση την οποία δεν καταλαβαίνουμε πλήρως. Για παράδειγμα, μπορεί να λάβουμε συγκεκριμένες οδηγίες επιβίωσης από μια φυσική καταστροφή που θεωρούμε ότι είναι απίθανο να συμβεί στην περιοχή μας. Ή ίσως πιστεύουμε ότι ο δούλος παίρνει υπερβολικά μέτρα προφύλαξης στη διάρκεια μιας πανδημίας. Τι πρέπει να κάνουμε αν θεωρούμε ότι οι οδηγίες που δίνονται δεν είναι πρακτικές; Μπορούμε να σκεφτούμε πώς ωφελήθηκαν οι Ισραηλίτες ακολουθώντας τις συμβουλές που τους δόθηκαν μέσω του Ιησού και του Ζοροβάβελ. Μπορούμε επίσης να σκεφτούμε άλλες Βιβλικές αφηγήσεις που έχουμε διαβάσει. Μερικές φορές, ο λαός του Θεού έλαβε κατεύθυνση που από ανθρώπινη άποψη δεν φαινόταν πρακτική αλλά τελικά αποδείχτηκε ζωοσωτήρια.​—Κριτ. 7:7· 8:10.

17. Ποια επίδραση είχε το όραμα με τον λυχνοστάτη και τα δύο ελαιόδεντρα στους Ιουδαίους;

¹⁷ Το πέμπτο όραμα που είδε ο Ζαχαρίας, αν και σύντομο, βοήθησε τους Ιουδαίους να δουν με άλλο μάτι το έργο τους και τη λατρεία τους. Και όταν ενήργησαν σε αρμονία με όσα είδε ο Ζαχαρίας, ένιωσαν τη στοργική υποστήριξη και την κατεύθυνση του Ιεχωβά. Μέσω του ισχυρού αγίου του πνεύματος, ο Ιεχωβά τούς βοήθησε να συνεχίσουν το έργο τους και να ξαναβρούν τη χαρά τους.​—Έσδρ. 6:16.

18. Πώς μπορεί να σας επηρεάσει το όραμα του Ζαχαρία;

¹⁸ Το όραμα του Ζαχαρία με τον λυχνοστάτη και τα δύο ελαιόδεντρα μπορεί να έχει ισχυρή επίδραση στη ζωή σας. Όπως είδαμε, μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε την αναγκαία δύναμη για να αντιμετωπίζετε εκείνους που σας εναντιώνονται, την αναγκαία χαρά για να διαχειρίζεστε αλλαγές στις περιστάσεις σας και την αναγκαία εμπιστοσύνη για να είστε υπάκουοι όταν λαβαίνετε κατεύθυνση που δεν καταλαβαίνετε. Τι πρέπει να κάνετε όταν αντιμετωπίζετε δυσκολίες στη ζωή σας; Κατ’ αρχάς, να βλέπετε ό,τι είδε ο Ζαχαρίας​—αποδείξεις ότι ο Ιεχωβά ενδιαφέρεται για τον λαό Του. Κατόπιν, ενεργήστε σύμφωνα με αυτά που βλέπετε εμπιστευόμενοι στον Ιεχωβά και συνεχίζοντας να τον λατρεύετε με όλη σας την καρδιά. (Ματθ. 22:37) Αν το κάνετε αυτό, ο Ιεχωβά θα σας βοηθάει να τον υπηρετείτε με χαρά για πάντα.​—Κολ. 1:10, 11.