Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 12

Baa A Cho Pa Chɔɔ Nyɛ Sɛkalaya Ndoo Che Wo?

Baa A Cho Pa Chɔɔ Nyɛ Sɛkalaya Ndoo Che Wo?

Mi Mɛlɛka Yaawɛɛ dimi aa, “sanaa a nyina nuu, a nɔla.” —SƐKA. 4:​6.

CHONDII 73 Ke Naa Kɔl Sikpaa

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1. Suɛi kɔl kɛndɛ kuɛɛ ndii komallɛ Chuuwaa wa o chɛleŋ niŋnda?

 CHUUWA wa bɔɔ a kɔl kɛndɛ! A wa a kɔl kɛndɛ le mɛɛ “Mɛlɛka tosa mi Sailɔɔ yusa kɔllo, mbo yɔŋgu yooŋgoo o lɛŋnde ndɔleŋ niŋ kpou,” le ma mal Isɔluɛiyaa wa o chɛleŋ niŋ Babilɔŋ le wɔsiŋ bɔɔbɔɔ wa. Mi masaa dimul Isɔluɛiya maa, a miiŋgu o lɛŋnde ndaleŋ niŋ, ma “kɔ taŋgul chiɛi Mɛlɛka Yaawɛɛ, Mɛlɛka Isɔluɛiya.” (Ɛsi. 1:​1, 3) Nuawɔ se suɛi kɔl kɛndɛ bɛndu! Hei ndii sim ni maa, piɛile tonyaleŋ le wa vɛlɛ miiŋgu o lɛŋnde Mɛlɛka ndoo ke wanaa nduaa leŋ niŋ pila.

2. Mɛɛ Chuuwa miiŋgu Chulusalɛm, yɛɛ tase nda tosa yɛ?

2 A wɔsi 537 tuupa mi Chiisu vialuŋ, mi Chuuwaa tasiaa wa o chɛleŋ niŋnda miiŋgu Chulusalɛm. Ndu wa chiee bɛndoo ni, le masale wa Chuda batouwo leŋ. Mɛɛ nda fuuluu dɔɔ, ma kandu chiɛi Mɛlɛkaa taŋgullo. Nduyɛ a wɔsi 536 tuupa mi Chiisu vialuŋ, ma duau chiyii chiɛi Mɛlɛkaa lɛŋ!

3. Simul kuɛɛ ndoo komallɛ Chuuwa?

3 Mɛɛ nda kandu dɔɔ chiɛi Mɛlɛkaa taŋgullo, mi simulta kala kalalaŋ la kandu nda komallo. Mi wanaa wa paandu o lɛŋnde leŋ niŋnda, kindiŋ le nda siooŋnde lueiyo le ma mal taŋgul koŋ. (Ɛsi. 4:​4) O faŋaŋ okoŋ kɔɔli, mi sɔɔŋ chɔɔlu vɛlɛ lewɔu le nda. A wɔsi 522 tuupa mi Chiisu vialuŋ, mi Paasiaŋ nda sɔla vɛlɛ Masa cheleŋ diolaŋ Aŋtasaasi. * Mi wanaa simul nda haa wa cha ndi maa dikeŋnaŋndo ndaa sɔla ni, le wali taŋgulaa koŋ kuunaa. Nduyɛ, ma “kilul waŋnda haa yamaŋ a sawala ndala lakafa laŋ.” (Sam 94:​20) Ma dimul Masaa Aŋtasaasi maa, o sɔɔŋ Chuuwa ndaa kɛɛsiaa le tosaa woŋ tɛɛŋ, ipilɛ wa le ndu simullo ni. (Ɛsi. 4:​11-16) Mi masaa laalaŋ choola ndalaŋ. Okoŋ mbo dimul Chuuwa le ma mal chiɛi Mɛlɛkaa taŋgullo. (Ɛsi. 4:​17-23) Le hei, mi Chuuwa mal wali taŋgulaa ndaa kandu koŋ a kɔl kɛndɛ wo.—Ɛsi. 4:​24.

4. Vɛɛ Chɛhowa ndoo bii yɛ simul ndoo komal wanaa nduaa le chiɛi ndɔɔ miŋgioo taŋgullo wo? (Aisaya 55:​11)

4 Mi wanaa wa mɛlɛkaa lachoowaa piɛiyo o masale Paasiaŋ nda bɛŋgu wa kɛɛsiaa, le Chuuwa kuunaa chiɛi Mɛlɛkaa miŋgioo taŋgullo. Kɛ Chɛhowa ndoo yeema mi Chuuwa ndaa hiou lachi a wali koŋ tosaa. Nduyɛ teleŋ o teleŋ, nyɛ o yeema wo o tosa ni. (Nuawɔ Aisaya 55:​11.) Mbo soliŋ Sɛkalaya wana kɔl simulaa ndoo suaa le ndu wo kpeku le hei tosaa. Mbo chɔm ndu yilaŋndoŋ ŋɔmaa. Nduyɛ, Sɛkalaya ndoo nɔ mbo dimul Chuuwa a muŋ okɔɔ le nda yoomuaŋ lueiyo a nda kɔltaŋ dɛɛniaa. Mi yilaŋndoŋ muŋ mala nda ma mal siooŋnde le wanaa wa nda simullo wa, nduyɛ ma hiau lachi a wali Chɛhowaa tosaa. O yilaŋii ŋuɛɛnuei niŋ, mi Sɛkalaya cha nyɛ kɛsiaa lambuiyo a yɔmii Ɔlifiive iŋiiŋ.

5. Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?

5 Lepum, mi naa kpou tambu kɔl. Le saboo hoo, ŋ tiuba miŋ sɔla tɔnɔɔ te ŋ yaasiaa pɛ mɛɛ Chɛhowa ke Isɔluɛiya kɔl dɛɛniaa yɛ, sanaa a yilaŋii ŋuɛɛnuii o chɔm Sɛkalaya ve. Nduyɛ ŋ cho yilaŋnde hei yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ. Ŋ cho vɛlɛ yaasiaa mɛɛ yilaŋnde hei biyɔɔ bila mala naa miŋ piɛi Chɛhowa o laalaŋndo choo yɛ, o yɔŋ bɛɛ mi simultaŋ la komal naa, mi siŋgaŋndaŋ la yɔŋnuŋ o yoomu naa niŋ ɔɔ miŋ che ndi ikala le nɛi chɔmaa tolɔɔ kɔɔli.

TE SIMULTAŊ LA KOMAL NAA PƐ

Mi Mɛlɛka chɔm Sɛkalaya yɔmii Ɔlifiive iŋiiŋ o yilaŋnde niŋ. Nduyɛ chuɛiyaŋ ma wa fulaa o ndi niŋ, mi ma tual o hɛŋgɛiyo niŋ. Maŋ ma wa tosaa ni, mi lambuila ŋɔmmɛulaŋ la wa biyɔɔ (Tofa pɛl 6)

6. A mɛɛ Sɛkalaya 4:​1-3 dimi yɛ, vɛɛ yilaŋii Sɛkalaya che a nyɛ kɛsiaa lambuiyo vɛlɛ a yɔmii Ɔlifiive iŋiiŋndo, ke yɛ Chuuwa kɔl dɛɛniaa? (Tofa fotueiyo o kɔɔ.)

6 Nuawɔ Sɛkalaya 4:​1-3. Mi yilaŋii Sɛkalaya che hei ve dɛɛniaa Chuuwa le ma biunuŋ simulta wa nda komallo laŋ. O nɛi kuɛɛ choo? O yilaŋnde hei niŋ, chuɛiyaŋ ma wa fulaa o yɔmii Ɔlifiive iŋiiŋ niŋ, mi ma tual o nyɛ kɛsiaa lambuiyo niŋ. Nduyɛ ma ve kiolu kɔɔli le. Keŋ wa tosaa ni mi lambuila ŋɔmmuɛla laŋ la wa hiouwɔɔ lachi a biyɔɔ. Mi Sɛkalaya nyuna maalikɛinɔɔ aa: “Le yɛɛnɛ nyɛlaŋ ndaŋ la sim yɛ?” Mi maalikɛinɔɔ dimul ndu yooŋgu fula Chɛhowa o ba wo aa: “O cho a dialluŋ num kala le, nduyɛ o cho a kpaaya num te ŋ nɔla ma yem te. Kɛ sanaa a nyina nuu, a nɔla.” (Sɛka. 4:​4, 6) Chuɛima wa fulaa o yɔmii Ɔlifiive hei niŋndaŋ maa sim le kpaaya nyina diandaa Chɛhowa nɔ lamɛɛlu le wo. Ŋ tuu kpaaya sovɛiyaa paasiaŋ nda ndaa nɔ wo a kpaaya nyina diandaa Chɛhowaa le. Le mɛɛ Chɛhowa wa kumbu ndaa yɛ, a wa batiuwaa sɔla o wali ndaa niŋ nduyɛ mi ndaa chii chiɛi ndɔɔ taŋgul, mi che bɛɛ simultaŋ la wa nda komallo. Nuawɔ se yooŋgu kɔl dɛɛniaa! Nyɛ Chuuwa ndaa nɔ kinɛi le tosaa wo wa tiindaŋndo dɔwɔɔ o Chɛhowa niŋ ni, okoŋ mi ndaa miiŋgu vɛlɛ wallo tosaa. Nduyɛ ndi kpeekpei nda tosa ni, mi che bɛɛ a wa wɔ o kuunaa bɛŋgu.

7. Siŋgaŋ cheleŋ kuɛɛ mala yɛ wanaa wa chiɛi Mɛlɛkaa taŋgullo wa?

7 Mi siŋgaŋ cheleŋ tosa ma kandu chiɛi Mɛlɛkaa taŋgullo. Siŋgaŋ kuɛɛ ndoo tosaŋ yɛ? A wɔsi 520 tuupa mi Chiisu vialuŋ, mi Paasiaŋ nda sɔla vɛlɛ masa cheleŋ diolaŋ Daliɔɔ. O wɔsi diiŋ ndɔ o wa o masaleŋ choo wo niŋ, mbo saaluŋ maa yamɛi lakafɛi ndaa kilul Chuuwa ni le nda kuunaa chiɛi Mɛlɛkaa taŋgullo. Le hei, mbo ke nda dioo le ma siou wali nda kandu wo. (Ɛsi. 6:​1-3) Mi kɔndɔfillo bii wana o wana a kɛɛsiaa masaa ndoo tosa hoo wo okɔɔ. Kɛ mi masaa tosa vɛlɛ nyɛ cheleŋ okoŋ kɔɔli. Mbo dimul wanaa balu Chuuwa wa maa, a wou sondo o suɛi taŋgul koŋ niŋ te. Nduyɛ maa a ke Chuuwa mala o mala ndaa yeema le taŋgul koŋ. (Ɛsi. 6:​7-12) Fulamakɔɔlioo wa ni, mi Chuuwa chii chiɛi Mɛlɛkaa taŋgul a wɔsi 515 tuupa mi Chiisu vialuŋ. Nduyɛ wɔsilaŋ la hiɔɔlu a nyɛ lechoo nda chua ni le ndu chiiyo taŋgullo.—Ɛsi. 6:​15.

Tiindaŋ kpaaya Chɛhowaa te simullo komal num pɛ (Tofa pɛl 8)

8. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ kɔl simulaa te waŋnda simul naa pɛ?

8 Hau bɛɛ, mi simultaŋ la komal wanaa cho Chɛhowa piɛiyo wa a bɔɔbɔɔ. Le tamaseliiyo, apum cho o lɛŋii nda kuuna wali naa otiŋ nde niŋ. O lɛŋii waa nuaa niŋ, ma bii puaapiliaa naa, ma kuɛ a nda “o wanaa bɛnduaa lo a o masaa waa lo,” nduyɛ ma timbi seileŋ a laalaŋ ndaa okɔɔ. (Maa. 10:​17, 18) Lepum te a siŋga pɛ masaa, miŋ waŋnuŋ hɛnɛkɛ le sɔɔŋ naŋ iMɛlɛkayaŋ tosaa. Ɔɔ lepum, mi wana kialaa ŋyama nɔ lakafa le wo tosa kɛɛsiaa, o mala naa miŋ hiou lachi a wali naa tosaa wo. Kɛ mi simultaŋ la komal vɛlɛ Seiyaa Chɛhowaa o nɛila cheleŋ niŋ. Apum cho hɛnɛkɛ le sɔɔŋ ŋMɛlɛkayaŋ tosaa o lɛŋnde ndaleŋ niŋ. Kɛ mi yuŋgula ndalaŋ la wa nda simullo. Ma kindiŋ o nɛi o nɛi niŋ le nda kuunaa Chɛhowa piɛiyo. (Maa. 10:​32-36) O sɔɔŋ yɔŋnaŋ bɔɔbɔɔ niŋ, ŋ che niŋ maa wanayaŋ naŋ duau sɛmbɔɔ le naa kuunaa Chɛhowa piɛiyo wa sɔla batiuwaa le. Le hei, ma pɛŋgi naa simullo. Nduyɛ, wanaa ndaa simul naa o paandoo niŋnda, apum simnuŋ niŋ hau Seiyaa Chɛhowaa. Lelaŋ te simullo wa num pɛ choo, wu ŋdial te. Nɔ kɔl simulaa. Chɛhowa a nyina ndɔ diandaa cho a num latulu, siooŋii wa num le nyɛ o nyɛ le!

Ŋ NƆ MIŊ BIUNUŊ TE SIŊGAŊNDAŊ LA YƆŊNUŊ PƐ O YOOMU NAA NIŊ

9. Le yɛɛ Chuuwa apum ndaa tambu yɛ kɔllo mɛɛ nda chii chiyii chiɛi Mɛlɛkaa taŋgul?

9 Mɛɛ Chuuwa chii chiyii chiɛi Mɛlɛkaa taŋgul, mi kaasoŋaa wa nda tɛɛŋnda atiŋ deŋi choo choo kpeleŋ a chaŋndo. (Ɛsi. 3:​12) Mi kaasoŋnda haa cha chiɛi tase Sɔlɔmɔŋ ndoo taŋgul le Mɛlɛka saŋgalaa wo. Le hei, ma yiyaŋ maa te wana tuu chiɛi nda wa taŋgullo wo a o paandoo pɛ, o nda wa koŋ taŋgullo wo ve nyɛ o nyɛ le. (Hakai 2:​2, 3) Ma tambu kɔl tau mɛɛ nda tuu chiɛi nda wa taŋgullo wo a o paandoo. Kɛ yilaŋii Sɛkalaya che ve wa nda mala mi ndaa wa a kɔl kɛndɛ. O nɛi kuɛɛ choo?

10. Vɛɛ diomnda maalikɛinɔɔ soo mi la wa o Sɛkalaya 4:​8-10 niŋndaŋ la mala yɛ Chuuwa le ma wa a kɔl kɛndɛ?

10 Nuawɔ Sɛkalaya 4:​8-10. Yɛɛ maalikɛinɔɔ ndoo yiyaŋ yɛ mɛɛ o dimul Chuuwa aa: “Waŋnda cho hunɔɔ Sɛlubabɛl chɔ a yoole tuwaaleŋ o ba le chiɛiyo hoo taŋgullo, o koŋ nda kpou ma naŋ kɔl”? Yoole tuwaaleŋ nda soliŋ kpeku ni le sinaa mɛɛ nyɔɔ nɔ mbo bandu ɔɔ mɛɛ o nɔ mbo toŋgu yɛ. Maalikɛinɔɔ ndoo yeema wanaa Mɛlɛkaa tiindaŋndo kioo maa, mi che bɛɛ chiɛi nda wa taŋgullo wo ve wa maa o paandoo le, kɛ chiɛi koŋ wa wa mɛɛ Chɛhowa ndoo yeema ndu yɛ. Nduyɛ a wa batiuwaa sɔla le ndu taŋgullo. Chɛhowa wa kɔllo naŋɔɔ le chiɛi nda wa koŋ taŋgullo wo. Le hei, Chuuwa bɛɛ ndaa nɔ ma wa a kɔl kɛndɛ le wali koŋ tosaa. Nyɛ wa o sɔvɛ Chɛhowa o hɔllo wa ni, le mi Chuuwa piɛi ndu o chiɛi koŋ niŋ o nɛi o hɛnaŋndo choo. Te ndaa tosa pɛ hei nduyɛ mi ndoo hini kɔl a nda, keŋ wa tosa mi ndaa wa a kɔl kɛndɛ.

Nɔ yiyaŋ kɛndɔɔ a siŋgaŋ komal numndo okɔɔ (Tofa pɛl 11-12) *

11. Hau, siŋgaŋnda kuɛɛ komallɛ wanaa Chɛhowa atiŋ?

11 Naa a bɔɔbɔɔ te sɔɔŋ siŋgaŋ pɛ o yoomu naa niŋ, mi i wa ikala le biuwɔŋndo. Siŋgaŋndaŋ la komal niŋ wanaa bɔɔbɔɔ wa o wali lɔɔlɔɔ teŋgeŋ Mɛlɛkaa niŋnda. Nduyɛ waŋnda apum mal niŋ dilakeŋnaŋnda ndaa kaala paandu laŋ le mɛɛ nda yuuwa yɛ. Naa kpou miŋ tambu kɔl te siŋgaŋnda waa nuaa la piiliaŋ naa pɛ. O tasela ndɔ, mi i wa ikala le ndi chɛlɔɔ ɔɔ le miŋ bii kɛɛsiaala wanaa cho chilaŋ chuaa wa tosalaŋ bila. Nduyɛ, mi yeemɛi wa naa tau le sɔɔŋ naŋ wa tosaa paandu woŋ tosaa. Le hei miŋ tambu kɔl tau, okoŋ miŋ yiyaŋ maa ŋ cho lɛ a sɔvɛ o kɔɔna Chɛhowaa niŋ te. (Pulɔ. 24:​10) Vɛɛ yilaŋii Sɛkalaya che ve mala yɛ naa miŋ hiou lachi a tosaa o naŋ tiuba wo o wali Chɛhowa niŋ?

12. Vɛɛ yilaŋii Sɛkalaya ve mala yɛ naa miŋ hiou lachi a waa a kɔl kɛndɛ te siŋgaŋndaŋ la komal naa pɛ?

12 Te ŋ kindiŋ pɛ le sɔɔŋ chɔɔ mɛɛ Chɛhowa cha muŋ yɛ, keŋ tosa ndi tɛtɛlɛ le miŋ biunuŋ te sɔɔŋ siŋgaŋ pɛ o yoomu naa niŋ. Sɔɔŋ cho tau ŋ Chɛhowa cho hau tosaa woŋ. Nduyɛ dikeŋnaŋ bɛndoo pila naŋ nɔ ni, le wallo tosaa a ndu latulu. (1 Kɔliŋ. 3:​9) Lepum, mi walta naŋ tosa o ndu piɛiyo niŋndaŋ la siŋgaŋ. Kɛ kaala o nɔ le naa wo siŋgaŋ te. Lelaŋ, te siŋgaŋnda yɔŋnuŋ o kɔɔna Chɛhowaa niŋndaŋ la piiliaŋ num pɛ, fafaŋ yiyaŋndo a nyɛ tosa mi siŋgaŋ koŋ piiliaŋ numndo okɔɔ. Ŋ nɔ miŋ wa yiyaŋndo a mɛɛ ‘sɔɔŋ wa paandu’ yɛ okɔɔ le. Kɛ ŋ piɛi o Chɛhowa lo le mbo mala naa miŋ che siŋgaŋ koŋ o nɛi kɛndɔɔ choo. (Ikili. 7:​10) Ŋ nɔ miŋ wa yiyaŋndo a sɔɔŋ naŋ wa tosaa paandu woŋ okɔɔ le. Kɛ ŋ nɔ miŋ wa yiyaŋndo a sɔɔŋ naŋ cho tosaa suŋ suŋndoŋ okɔɔ. Ŋ pɛɛku o yilaŋii Sɛkalaya ve niŋ maa, i cho suɛi sɔvɛ le miŋ nɔ yiyaŋ kɛndɔɔ a siŋgaŋndaŋ okɔɔ. Hei mala naa miŋ wa a kɔl kɛndɛ, nduyɛ miŋ lo o laalaŋ naa choo o yɔŋ bɛɛ mi siŋgaŋndaŋ la komal naa.

TE Ŋ CHE NDI PƐ IKALA LE NƐI CHƆMAA TOLƆƆ KƆƆLI

13. Le yɛɛ Chuuwa apum ndaa yiyaŋ yɛ maa, kɛɛsiaa Chɔɔsuaa nda Sɛlubabɛl tosa wo ve kɛɛsiaa kɛndɛ le?

13 Mi waŋnda kuuna Chuuwa chiɛi Mɛlɛkaa miŋgioo taŋgullo. A koŋ kpou, mi puaa ŋiɔɔŋaa wa chilaŋ chuaa wa, Chɔɔsuaa Masa Wanaa Soliaa Lasalaa a Sɛlubabɛl Masa Ibuŋgaa, “kandu vɛlɛ chiɛi Mɛlɛkaa taŋgullo.” (Ɛsi. 5:​1, 2) Naapum, mi Chuuwa apum yiyaŋ maa o ve kɛɛsiaa kɛndɛ kposoŋ te puaa kaŋ ndaa tosa koŋ te. Ndaa sina maa a tiuba ma tosa wali koŋ sɔɔsɔɔ le. Nduyɛ maa yaamɔɔwaa ndaa wa kindiŋ o nɛi o nɛi le nda kuunaa. Chɔɔsuaa nda Sɛlubabɛl ndaa yeema tiindaŋndo maa Chɛhowa wa nda tooloo. Nduyɛ ma sɔla ndu. O nɛi kuɛɛ choo?

14. A mɛɛ Sɛkalaya 4:​12, 14 dimi yɛ, tiindaŋ yɛɛ Masa Wanaa Soliaa Lasalaa Chɔɔsuaa nda Masa Ibuŋgaa Sɛlubabɛl ndaa sɔla yɛ?

14 Nuawɔ Sɛkalaya 4:​12, 14. O yilaŋnde hei niŋ, mi maalikɛinɔɔ chɔm Sɛkalaya maa yɔmii Ɔlifii o che ve, sim le ‘puaa ŋiɔɔŋ nda’ haa, Chɔɔsuaa nda Sɛlubabɛl. Mi maalikɛinɔɔ dimi maa, puaa ŋiɔɔŋ nda haa wa ko maa wanaa cho a “hɛliaa le Masanɔ Mɛlɛka nɔ chieeŋndo hoo kpou wo saaŋgiallo wa.” Nuawɔ se dikeŋnaŋ bɛndu puaa haa ndaa nɔ wo! Chɛhowa ndoo tiindaŋ nda. Nduyɛ, Chuuwa bɛɛ ndaa nɔ ma dɔu tiindaŋndo o nyɛ ndaa dimul nda wo niŋ. Kanifuule puaa kaŋ Chɛhowa wa soliŋndo kpeku ni, le nda nɛi chɔmaa kioo.

15. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ cho nɛi chɔmaa naŋ saaluŋ o Diom Mɛlɛkaa niŋndo diikɔŋndo?

15 Nɛiyo opilɛ o Chɛhowa cho hau wanaa nduaa nɛi chɔmaa kioo wo, cho sanaa a Diom ndɔɔ Baabuiyo ni. O Baabuiyo niŋ, mbo chɔm naa mɛɛ naŋ nɔ miŋ piɛi ndu yɛ. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ cho nɛi chɔmaa naŋ sɔla o Diom Mɛlɛkaa niŋndo diikɔŋndo? Ŋ tosa hei te ŋ chua pɛ teleŋndo le diomndaŋ veeloo leniŋ, nduyɛ miŋ kindiŋ le ndu biyɔɔ bila. Nyunaŋndɔ aa: ‘Te I veelu pɛ diomndaŋ o Baabuiyo niŋ ɔɔ o yaula naalaŋ niŋ, baa mi yiyaŋ pa yiŋgoloŋ a nyɛ ya veelu diomndaŋndo okɔɔ? Baa mi tosa pa yaasiaa le sɔɔŋ ‘kendu bila biyɔɔ’ o Baabuiyo niŋndoŋ biyɔɔ bila? Ɔɔ, baa mi hiounuŋ pa lachi le halikpeŋ mi keleŋa chii?’ (2 Pitɛ 3:​16) Te ŋ chua pɛ teleŋndo le yiyaŋndo o sɔɔŋ Chɛhowa cho naa pɛɛkoo woŋ choo, keŋ cho naa mala miŋ tol nɛi chɔmaa ndɔɔ kɔɔli, nduyɛ miŋ sɔla batiuwaa o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ.—1 Timo. 4:​15, 16.

Tiindaŋ nɛi chɔmaa ŋ sɔla “buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi taasi wo” o ba wo (Tofa pɛl 16) *

16. Te “buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi taasi wo” yɔŋgu pɛ nɛi chɔmaa miŋ bii ndu bila tau le, yɛɛ mala yɛ naa miŋ diikuŋ nɛi chɔmaa koŋ?

16 Nɛi cheleŋ Chɛhowa ke naa nɛi chɔmaa wo cho sanaa a “buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi taasi wo” ni. (Maa. 24:​45) Lepum, mi buɛiyo hoo yɔŋgu nɛi chɔmaa naŋ bii bila tau le wo. Le tamaseliiyo, naapum miŋ sɔla nɛi chɔmaa le miŋ bɛɛndiaŋ le kpundɛ yɔŋnuŋ niŋ o chilaŋ niŋndo. Kɛ miŋ yiyaŋ maa, kpundɛ waa lende yɔŋnuŋ niŋ o fonda naa le. Ɔɔ miŋ yiyaŋ maa buɛiyo hoo cho hiuwo ba a nɛila chɔmaalaŋ yɔŋgoo. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te ŋ yiyaŋ pɛ maa nɛila chɔmaalaŋ lapum la piiliaŋ naa le? Ŋ nɔ miŋ yiyaŋ a tɔnɔ Chuuwa ndaa sɔla wo, mɛɛ nda tol sila Chɔɔsuaa nda Sɛlubabɛl wo kɔɔli. Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ yiyaŋ a bundɔŋ cheleŋ naŋ veelu diomndaŋ o Baabuiyo niŋndo okɔɔ. Lepum, mi wanaa Mɛlɛkaa ndaa sɔla nɛi chɔmaa ndaa yiyaŋ maa, taasi ve le niŋ te wo. Kɛ o kpeekpei niŋ, mi nɛi chɔmaa koŋ piŋi yoomula ndalaŋ.—Chɔɔchi. 7:​7; 8:​10.

KINDIŊ MA CHE NYƐ SƐKALAYA NDOO CHE WO

17. Vɛɛ yilaŋii ŋuɛɛnuii Sɛkalaya che ve piiliaŋ yɛ Chuuwa?

17 Sɛkalaya suu tau a yilaŋii ŋuɛɛnuii o che ve okɔɔ le. Kɛ mi i mala Chuuwa le ma yiyaŋ a wali sɔvɛ nda wa tosaa wo vɛlɛ a piɛile ndaleŋ o Mɛlɛka lo okɔɔ. Nduyɛ mɛɛ nda dɔu nyɛ nda pɛɛku o yilaŋii keŋ niŋndo o wali niŋ, ma cha mɛɛ Chɛhowa wa nda malaa a nda nɛi chɔmaa kioo yɛ. Sanaa a mala nyina ndɔ diandaa, mbo mala nda ma hiau lachi a wali ndaa tosaa nduyɛ ma sɔla vɛlɛ kɔl kɛndɔɔ.—Ɛsi. 6:​16.

18. Vɛɛ yilaŋii ŋuɛɛnuii Sɛkalaya che ve piiliaŋ yɛ num?

18 Yilaŋii ŋuɛɛnuii Sɛkalaya che ve tiuba mi i piiliaŋ yoomu numndo tau. A mɛɛ naŋ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ yɛ, yilaŋnde hei nɔla mi i luei naa yoomuaŋ, le miŋ biunuŋ simulta komal naa laŋ. I mala naa vɛlɛ miŋ wa a kɔl kɛndɛ o yɔŋ bɛɛ mi siŋgaŋndaŋ la piiliaŋ naa, nduyɛ miŋ diikuŋ nɛila chɔmaala naŋ sɔla laŋ o yɔŋ bɛɛ miŋ bii laŋ bila le. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa te sɔɔŋ palaŋ komal num pɛ? I tasei, kindiŋ ma che nyɛ Sɛkalaya ndoo che wo. Ndu cho ni maa, Chɛhowa buulaŋ le wanaa nduaa. Nduyɛ dɔu tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ, ma hiou lachi a ndu piɛiyo a kɔl numndo kpou. (Maa. 22:​37) Te a tosa lende pɛ, Chɛhowa cho num mala ma piɛi ndu a kɔl kɛndɛ lefafɛɛŋ.—Kolo. 1:​10, 11.

CHONDII 7 Chɛhowa Cho Kpaaya Naa Ni

^ pɛl. 5 Mi Chɛhowa chɔm Sɛkalaya yilaŋndoŋ tau. Nduyɛ mi yilaŋuŋ o chɔm ndu woŋ, luei wanaa nduaa a Sɛkalaya yoomuaŋ, le ma sɔla batiuwaa le simulta wa nda komallo le piɛile tonyaleŋ miŋgioo laŋ. Mi che bɛɛ mi simultaŋ la komal naa, kɛ yilaŋndoŋ muŋ nɔla miŋ mala naa miŋ piɛi Chɛhowa o laalaŋndo choo. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho yaasiaa sɔɔŋ kuluŋ sɔviɔŋ, ŋ naŋ pɛɛku o yilaŋnde ipilɛ niŋ i Sɛkalaya che ve. O yilaŋii keŋ niŋ, mbo cha yɔmii Ɔlifiive iŋiiŋ a nyɛ kɛsiaa lambuiyo.

^ pɛl. 3 Mɛɛ wɔsiŋ bɔɔbɔɔ hiou okoŋ kɔɔli, o palɛi Nɛhimaya ve niŋ, mi masa cheleŋ diolaŋ Aŋtasaasi miiŋgu o lemasa. Nduyɛ ndu ndoo kaala Chuuwa tau.

^ pɛl. 60 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Siŋgaŋndo komal puaapilɛnɔɔ, le mɛɛ o cho o yuuwɛi nduyɛ mbo wa a naa yɛ. Kɛ o tosa yɛlɛmiaalaŋ le halikpeŋ mbo biunuŋ.

^ pɛl. 62 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Ndepilɛnɔɔ cho yiyaŋndo a mɛɛ Chɛhowa cho “buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi taasi wo” tooloo yɛ. Nduyɛ lende koni o wa Chɔɔsuaa nda Sɛlubabɛl tooloo ni.