Pular para conteúdo

Pular para sumário

MWAHA WOOSOMIYA 12

Nyuuva munnoona itthu porofeeta Zakariya yonnyaawe?

Nyuuva munnoona itthu porofeeta Zakariya yonnyaawe?

“‘Ninnepaaka,’ neera Yehova, nhooleli aanatoropa.”—ZAKAR. 4:6.

NCIPO 73 Dá-nos Coragem

NINHALA WIITTHUCANI? *

1. Isiyani yaawiirannyenle ayuuta?

 APOOVU wahaatteela nrima cinene. Uyo ukatyuuyo, Yehova ahomwiiriha Siiru, mwene o Persiya waatthukula asarayeli. Ayo yahokhala myaakha cinci anatthukeliye nsittatti yo Babilooniya. Vano, mwene Siiru ahokhuwela wiira ayuuta pooti waahokoleelaaya ilapwaaya ni ‘uteka inupa ya Yehova, Nluku o Isarayeli.’ (Estra 1:1, 3) Ayuuta yahaana isariya yo waatteela nrima cinene, kontha vano yaholeviya wiira ahokoleele unswalela Yehova ilapo yaavahilyaawe.

2. Isiyani yaakhitinryaaya upanka ayuuta yaapacenre uhokoleela ilapwaaya?

2 Mwaakha wo 537 hinaaya uwa Kristu, ikhurupu yoopacera ya ayuuta yaari u Babilooniya yahophiya u Yerusalemu, isittatti waahooleliyaaya umwene wo Yuuta. Uvira waya ukati vakaani, ayo yahancera uvara nteko, ni mpaka mwaakha wo 536 hinaaya uwa Kristu, ayo yahaamaliha waateka aliseerise otempulu.

3. Alupatthi aasarayeli yaapankile isiyani?

3 Masi wancera waya uteka itempulu, yahancera ulupatthiya cinene. Ilivuru ya Estra 4:4 ineera: “Apoovu yaakhala ilapo caarukurenrye khayaahiya waanyoonyiha a poovu o Yuuta ni yammananiha waahiiha uteka.” Ni mwaakha wo 522 hinaaya uwa Kristu, ayo masakhaayo yahotepaca. Uyo mwaakhooyo, ahancera uhoolela mwene nkhwaawe o Persiya eehaniya Artaxerxes. * Ukhala wiira Artaxerxes aapacenre uhoolela phiyaaru, alupatthi aasarayeli yahonthepya wiira yaahiihe asarayeli uteka itempulu. (Isaa. 94:20) Ayo yahomwiirela mwene Artaxerxes wiira ayuuta yaapheela unrukunuwela. (Estra 4:11-16) Ni mwene Artaxerxes ahaakupali ayo atakhalyaayo, phimaana ahaahiiha ayuuta uteka itempulu. (Estra 4:17-23) Nlattu wo iyo itthwiiyo, ayuuta yaateka itempulu waahaamalela utteeliya wotheene waarinaaya.—Estra 4:24.

4. Yehova aapankile isiyani wiira aakavihere ayuuta yaalupatthiya? (Nsome Isaiya 55:11.)

4 Atthu yahanswalela Yehova ni ahooleli o Persiya yahopanka yotheene yaakhitinryaaya wiira yaahiihe apoovu a Yehova uteka itempulu. Masi Yehova aapheela wiira apoovwaawe ahihiye uteka itempulu, ni itthu impheelaawe khinhiya wiirannya. (Nsome Isaiya 55:11. *) Uyo ahonthanla porofeeta Zakariya ni ahonthoonyera iwooni 8 cootikhiniha. Porofeeta Zakariya ahaana aahimyeeraka ayuuta nnyo iwooninnyo wiira aalipihe. Nnyo iwooninnyo cahaakavihera ayuuta woona wiira khayaalamuliya uwoova atthu yaalupattha ni khayaalamuliya uhiya uteka itempulu. Nhina iwooni yoneethanu, porofeeta Zakariya ooniheriye nthuko ni miri miili cineehaniya oliveera.

5. Ninhala wiitthucani nhina ula mwahoola?

5 Otheene cihu ukati nkhwaawe ninaakhalaka nimasukhuli. Phimaana, iwooni yo nthuko ni miri co oliveera yaathoonyeriyaawe porofeeta Zakariya pooti unilipiha khampa caalipihilyaaya asarayeli. Wiiweeha iyo iwooniiyo unaahala unikavihera unvaresesa Yehova nalupatthiyaka, yanikhumelelaka marukunuso muukumini wihu awula naakhelaka malakihero annirika weettela.

NALUPATTHIYAKA

Zakariya ahoona miri miili co oliveera cimmwarusela makhura munthukoni urina isamininnya saapa (Nwehe iparaagarafu  6)

6. Iwooni imphwanyannya nhina Zakariya 4:1-3 yaalipihale cani ayuuta? (Nwehe ilatarato yo wakaapani.)

6 Nsome Zakariya 4:1-3. * Iwooni yo nthuko ni yo miri miili co oliveera yahaalipiha nrima ayuuta wiira avilele ulupatthiya. Manannani? Isamininnya caya uyo nthukooyo khacaakhala woohimakhura wiira cihittiphye. Miiri co oliveera caanawiitthela makhura nkikhompeni yaari uculu isamininnya, ni ayo makhuraayo yaavira mmipompeni mpaka nsamininnyani. Phimaana, isamininnya co uyo nthukooyo khacaattiphya. Zakariya ahokoha nlayikha nanthoonyera iyo iwooniiyo: “Pwiiya, nnya citthunnya maanaaya isiyani?” Nlayikha nahomwaakhula nanhimeeryaka moolumo a Yehova: “‘Woohikhala naanatoropa awula niikuru, masi ninnepaaka,’ neera Yehova, nhooleli aanatoropa.” (Zakar. 4:4, 6) Makhura yaaphareliha isamininnya anthoonyera ikuru co nnepa wowaarya wa Yehova. Ulattanihiya waya cole unaacivana kontha nnepa wowaarya cikhanle ikuru cihimmala. Ikuru caanatorpa o Persiya otheene khacaalikanana mena vakaani ikuru co nnepa wowaarya wa Yehova. Ayuuta yaateka yanhala ukaviheriya ni Yehova umaliha uteka itempulu hataa yalupatthiyaka. Iyo iwooniiyo khweeliini yahaalipiha cinene. Ayuuta yaalamuliya unkhuluvela Yehova paasi ni uhokoleela uteka itempulu. Ni iyo phi itthu yaapankilyaaya hataa yacuwelaka wiira akhulupale yaahoolela yaahowaateeliha uteka.

7. Isiyani yeerannyeele yaakavihenre ayuuta uteka itempulu?

7 Nuuwakatyaaya, yahokhumelela marukunuso yaakavihenre ayuuta uteka ratta itempulu. Marukunusoni? Mwaakha wo 520 hinaaya uwa Kristu, ahancera ulamulela mwene nkhwaawe u Persiya, eehaniya Dariyu I. Mwaakha wonayeeli waalamulelaawe, uyo ahoonelela wiira atthu yaahiihile asarayeli uteka itempulu yaanowoothaca. Phimaana, Dariyu ahaatthunihera umaliha uteka itempulu. (Estra 6:1-3) Khaavo aaweherera wiira mwene anhala waatthunihera umalihaca uteka itempulu. Masi ihaavo itthu ikhwaawe mwene Dariyu yaapankilyaawe. Uyo ahopanka nlamulo naaruma apoovu otheene yahanswalela Yehova wiira yahaana yahiyaka waasupha ayuuta yaateka itempulu, ni yahaana yaavahaka nsurukhu ni citthu cikhwaawe wiira yaakavihere uteka. (Estra 6:7-12) Phimaana, uvira waya myaakha micese, ayuuta yahokhitiri umaliha uteka itempulu mwaakha wo 515 hinaaya uwa Kristu.—Estra 6:15.

Nkhuluvele ikuru ca Yehova mwalupatthiyaka (Nwehe iparaagarafu 8)

8. Nlattuni uhinlamuliyeenyu woova wakhala wiira nnaalupatthiya?

8 Ilelo, Masaahiti a Yehova enci anaalupatthiya. Ahaavo mapuro uhintthuniheriyeehu uvara ratta miteko cihu. Ayo mapurwaayo, mayamunna anaavariya ni anaarwaaniya “uhoolo waahooleli ni wo mamwene” wiira yakohakohiye, masi mayamunneehu anawaalalyeera ayo akhulupalyaayo. (Mat. 10:17, 18) Ukati nkhwaawe, anaakhumelela marukunuso nhina ikuvernu ni nlattu wo ayo marukunuswaayo, mayamunneehu pooti ukhitiri unswalela Yehova woohilupatthaciya. Ikwaha cikiina, suwiisi nasariya nalakela itthu innitthunihera unswalela Yehova woohoomolanihaciya. Masi mayamunneehu akiina ankhala ilapo untthuniheriyaaya unswalela Yehova, masi anaalupatthiya naasimucyaaya. Asimucyaaya anaapanka yotheene inkhitiryaaya wiira yaahiihe unswalela Yehova. (Mat. 10:32-36) Ikwaha cikhwaawe, amuciihu annilupattha yoonaka wiira khankhitiri unihiiha unswalela Yehova, ayo anaahiya unilupattha. Ni ahaavo atthu yaathanya Masaahiti a Yehova alakenle unswalela Yehova. Wakhala wiira nyuuva nnaalupatthiya, nlipe nrime ni nhoocye! Yehova ri ni nyuuva ni naahala wuuvahani nnepaawe wowaarya wiira ookavihereni. Phimaana, nhoove!

YANIKHUMELELAKA MARUKUNUSO

9. Kontha isiyani ayuuta akhwaawe yahokhala ooriipiya ukati waamalihiyaaya utekiya aliseerise otempulu?

9 Ayuuta owuuluvala yahonla ukati wonnyaaya yamalihiyaka utekiya aliseerise otempulu. (Estra 3:12) Ayo yahoona itempulu yuulupale yaatekihilyaawe mwene Salomau. Vano yawehaka itempulu yaatekiya ni yalattanihaka niitempulu ya Salomau, waakhala “toko ila itekiye phiyaarwiila khinakhala itthu.” (Ageu 2:2, 3) Phimaana waanaariipa nrima cinene, masi iwooni ya Zakariya yanhala waakavihera umaliha uriipiya waya nrima. Manannani?

10. Moolumo o nlayikha amphwanyannya nhina Zakariya 4:8-10 yaakavihenre cani ayuuta umaliha uriipiya waya nrima?

10 Nsome Zakariya 4:8-10. * Nlayikha na Yehova naheera wiira ayuuta wanhala ‘waatteela nrima ni yanhala woona mmatatani wa Zorobabel nkhoyi wo wookolela inupa intekiya.’ Ayo moolumwaayo maanaaya wiira cani? Nkhoyi wo wookolela inupa waari nkhoyi waavareliya nteko yapheelaka wooniya inupa khampa ihookwa awula mena. Nlayikha wuuluma waya commo, naapheela uhimya wiira hataa ukhalaka wiira itempulu yaari yankaani, iyo yanhala umalihaciya saana ni yaahala utekiya khampa Yehova caapheelaawe. Vano wakhala wiira Yehova waanantteela nrima nlattu wo woona iyo itempulwiiyo itekiyaka, niireke ayuuta khayaalamuliya ukhala ootteeliya? Itthu Yehova yaapheelaawe waari uwoona ayuuta yanswalelaka ntempuluni yophiyaaru khampa cinlepelaawe uswaleliya. Phimaana, ayuuta yeekurumicaka unswalela Yehova ni upanka citthu comaana, ayo yanhala uhokoleela waatteela nrima.

Nwehere ratta marukunuso anookhumelelani (Nwehe iparaagarafu 11-12) *

11. Marikarikoni anaakhumelela aswali enci a Yehova?

11 Ukwaha cinci, hiiva ninaasanka yanikhumelelaka marukunuso. Mayamunna akhwaawe avirihile myaakha cinci yavaraka nteko wo wiivahereriya ukati wotheene, ahovahaceriya nteko nkhwaawe. Akhwaawe, ahohiya nteko waavaraaya nlattu wo wuuluvala. Khunnanara uriipiya nrima nlattu woonikhumelela ayo marukunuswaayo. Atthunaka wiipaceroni unaanirika utthuna itthu ilakeliye ni unaanirika ucuwelela nlattu ulakeliyaaya iyo itthwiiyo. Awula pooti ukhalaka wiira anaaninukhela makhalelweehu okhalayi. Nlattu wo iyo itthwiiyo, atthunaka unawancera uniriipa nrima nlattu wo wuupuwela wiira khaninkhitiri uvara cinene nteko wa Yehova toko khalayi. (Miru. 24:10) Yanikhumelelaka iyo itthwiiyo, iwooni ya Zakariya inhala unikavihera cani uhihiya wiikurumica uvara nteko wa Yehova?

12. Inatiri ya Zakariya inhala unikavihera cani yanikhumelelaka marukunuso?

12 Naweheraka citthu cinnikhumelela khampa Yehova cinweheraawe khunhala unirika uvilela marukunuso annikhumelela. Mahukwaala, Yehova ri moopanka citthu cinci comaana, ni hiiva nihaana iparakha yonvarana nteko. (1 Akor. 3:9) Miteko cinvahaceriyeehu wanihukuni pooti unimalela, masi itthu imoca incuweleehu wiira khinhala umala: nifento Yehova nirinaawe nihiiva. Phimaana, yookhumelelakani marukunuso mumphwinkoni wa Yehova, nhirihakace ukati mwinci muupuwelaka nlattuni upankiyaaya ayo marukunuswaayo. Uhiya ukhala ukati wotheene muupuwelaka “mahuku okhalayi,” munlepele Yehova wiira ookavihereni wiilemaleliha makhalelweenyu ophiyaaru. (Ekles. 7:10) Nhikhale ukati wotheene muupuwelaka citthu cihinkhitiriinyu upanka; muupuwele citthu cinhaleenyu ukhitiri upanka. Iyo phi itthu inniitthucihaaya iwooni ya Zakariya: wiikurumica wiira utteeliya wihu nrima uhimale. Phimaana, hi ninaahala ukhitiri uhihiya utteeliya nrima ni unvaresesa Yehova hataa yanikhumelelaka marukunuso.

NAAKHELAKA MALAKIHERO ANNIRIKA WEETTELA

13. Kontha isiyani ayuuta akhwaawe wanaawoopiha uturuwela uteka itempulu?

13 Ayuuta yankhottihiya uteka itempulu ya Nluku. Hataa ukhalaka commo, nankuttho Josuwe ni nhooleli Zorobabel “yahoturuwela uteka inupa ya Nluku.” (Estra 5:1, 2) Atthunaka ahaavo ayuuta yoopuwenle wiira uhokoleela uteka itempulu khawaari nruku womaana. Atthunaka yaanoova wooniya naalupatthyaaya wiira nanlelo yanteka itempulu ni yaanoova uwaaneliya masakha. Josuwe ni Zorobabel yampheela cinene ucuwela wiira Yehova aari wamoca naayo. Ni khweeli ihaavo itthu yaathoonyenre wiira Yehova aanaakavihera. Isiyani yeeyo?

14. Nhina Zakariya 4:12, 14, isiyani Yehova yanthoonyenryaawe nankuttho Josuwe ni nhooleli Zorobabel?

14 Nsome Zakariya 4:12, 14. * Nhina ula mphanttyoola, nlayikha ninanthoonyera Zakariya wiira miri miili co oliveera akhanle atthu “eeli oothanliya” ni Yehova—Josuwe ni Zorobabel. Nlayikha naheera wiira ayo alopwana eelyaayo waakhala khampa “yeemenle uhoolo wa Apwiiya o ntuninyani motheene,” Yehova Nluku. Iyo yaari iparakha yuulupale! Yehova ahothoonyera wiira aanawaakhuluvela cinene ayo alopwanaayo. Phimaana, apoovu yahaana yakhuluvelaka khula itthu Josuwe ni Zorobabel yaahalaaya waahimyeera, kontha Yehova phaaruma ayo alopwanaayo waahoolela apoovu.

15. Ninhala uthoonyera cani uhisimu malakihero Yehova annivahaawe mbiiblyani?

15 Mahukwaala, Yehova nanlelo nawaahoolela apoovwaawe avarelaka nteko Ibiiblya. Nhina Ibiiblya, Yehova naahimya isiyani inlamuliyeehu upanka wiira ninswalele ratta. Ninhala uthoonyera cani uhisimu ikano co mbiiblyani? Nihaana nikumihaka ukati wiira nisome Ibiiblya ni wiira nuupuwele citthu cinsomeehu. Mwiikohe co: ‘Kasomaka Ibiiblya awula ilivuru cihu, kinnokumihaka ukati wiira kuupuwele citthu cisomilyaaka? Kinneekurumicaka utotha ucuweleeha “myaha coorika” co mbiiblyani? Awula kinaasoma paahi kaakuvyaacaka?’ (2 Pet. 3:16) Hiiva ninhala ukhitiri upanka citthu Yehova cinnilepelaawe ni uvara ratta ntekwaawe nakumihaka ukati wiira nuupuwele citthu cinniitthucihaawe.—1 Tim. 4:15, 16.

Nkhuluvele malakihero anvahiyeenyu ni “ipottha yookhuluvelya ni yankhili” (Nwehe iparaagarafu 16) *

16. Isiyani inhala unikavihera utthara malakihero anvahiyeehu ni “ipottha yookhuluvelya ni yankhili”?

16 Yehova ciicammo nnivaha malakihero avarelaka nteko “ipottha yookhuluvelya ni yankhili.” (Mat. 24:45) Ukati nkhwaawe, ipottha yookhuluvelya atthunaka inaahala univaha malakihero anhala unirika weettela. Wootakihera, atthunaka nnaahala wiireliya wiira mwiitthenkace ihinaaya ukhumelela ihasara, masi nyuuva nnaacuwela wiira iyo ihasareeyo inaarika wiirannya ncoko unkhaleenyu. Awula hiiva pooti uvahiya malakihero anhimya mananna owiiciinanela wiira ninyeme iretta yokoronaviiru, masi hiiva wuupuwela wiira ayo malakiherwaayo anaatepa urikarikihiya. Isiyani inlamuliyeehu upanka noonaka wiira malakihero avahiyeehu khancuwannyaaca? Nihaana neemelaka ni wuupuwela iparakha ayuuta caakhenlyaaya nlattu wootthara malakihero a Josuwe ni Zorobabel. Ni pooti wanoopuweleehu malakihero aatthu akhwaawe anoolumiya mbiiblyani. Ukati nkhwaawe, apoovu a Yehova yahovahiya malakihero ookhala toko khancuwannyaaca, masi ayo malakiherwaayo yahoopola ukumi waatthu.—Masuw. 7:7; 8:10.

MOONE ITTHU YONNYAAWE ZAKARIYA

17. Iwooni yo nthuko ni yo miri co oliveera yaakavihenre cani ayuuta?

17 Iwooni yoneethanu yaathoonyeriyaawe Zakariya khayaari yuulupale, masi ihaana ikuru cinene. Iyo iwooniiyo yahaakavihera ayuuta uwehera ratta nteko wa Nluku ni unswalela waya. Ni ukati weettenlyaaya citthu ceetthuciliyaaya nhina iyo iwooniiyo, Yehova ahaakhikicera ni ahaacaaliha. Yehova ahovarela nteko nnepaawe wowaarya wiira aakavihere apoovwaawe uhihiya uvara nteko ni utteeliya nrima.—Estra 6:16.

18. Iwooni ya Zakariya inhala wuukaviherani cani?

18 Iwooni ya Zakariya yoopenleehu mwaha pooti unikavihera cinene. Toko conneehu, iyo iwooniiyo pooti wuuvahani ikuru wiira nvilele ulupatthiya, pooti unikavihera utteeliya nrima hataa yanikhumelelaka marukunuso ni pooti unikavihera ukhuluvela malakihero annirika weettela. Yanikhumelelaka marukunuso isiyani inlamuliyeehu upanka? Woopacera, moone itthu Zakariya yonnyaawe: uyo ahoona citthu caathoonyera wiira Yehova nawaawacera saana apoovwaawe. Ciicammo, munkhuluvele Yehova ni nhihiye unswalela ninrimeenyu wotheene. (Mat. 22:37) Mwapankaka commo, Yehova naahala wuukaviherani unswalela wuutteelakani nrima mpaka.—Akol. 1:10, 11.

NCIPO 7 Jeová, Nossa Força e Poder

^ par. 5 Yehova ahonthoonyera porofeeta Zakariya iwooni cootikhiniha. Uyo ukatyuuyo, apoovu yaaneekurumica uhokolosera uswali weekhweeli nlaponi waya. Masi yahaana marikariko menci. Iwooni porofeeta Zakariya caathoonyeriyaawe cahonlipiha uyova ni cahaalipiha apoovu. Ni ilelo, nnyo iwooninnyo pooti unikavihera unvaresesa Yehova hataa yanikhumelelaka masakha. Nhina ula mwahoola, ninaahala woona isiyani inniitthucihaaya iwooni imoca yaathoonyeriyaawe porofeeta Zakariya: iwooni yo nthuko ni yo miri co oliveera.

^ par. 3 Uvira waya myaakha cinci, ahancera ulamulela mwene nkhwaawe ciicammo eehaniya Artaxerxes. Ula aalamulela ukati wa Neemiya ni ahaakavihera ayuuta.

^ par. 4 Isaiya 55:11 Co phinhalaaya ukhala nuulumo ninkhuma wamalakuni waka. Khaninhala ukihokoleela woohiitthu, masi ninaahala upanka ile ikicivenle ni ninaahala upanka irumenlyaaka.

^ par. 6 Zakariya 4:1 Nlayikha na Yehova naakuulumanne nahohokolya ni nahokiwusa, khampa cinwusiyaawe ntthu norupa ikhove. 2 Vano, nahokikoha co: “Unoona isiyani va?” Mi kahaakhula: “Kinoona nthuko, wotheene wowooru ni ikikhompe imoca uculu waya. Uyo nthukooyo urina isamininnya saapa, iyee, saapa. Nnyo isamininnyannyo cihaana mipompe saapa uculu waya. 3 Uyo nthukooyo uri iriyari miri miili co oliveera; mwiri mmoca uri moono wonlopwana ni nkiinooyo uri moono wonthiyana.”

^ par. 10 Zakariya 4:8 Kaheewa-tho nuulumo na Yehova, neera: 9 “Matata a Zorobabel phipacenre uteka ila itempulwiila ni phinhala umalihaca. Ni nnaahala ucuwela wiira Yehova nhooleli aanatoropa phikiveleelihile wiira kiwuulumaneni. 10 Tipani thanyale nihuku no citthu cankaani? Kontha ayo unaahala waatteela nrima ni anaahala woona mmatatani wa Zorobabel nkhoyi wo wookolela inupa intekiya. Ala saapaala akhanle miitho a Yehova, anvira yoonaka mapuro otheene ntuninyani.”

^ par. 14 Zakariya 4:12 Ni kahokoha-tho: “Miritta miili co oliveera cinkumiha makhura anvira mmipompeni cowooru cinthoonyera isiyani?” 14 Vano nlayikha naheera: “Ala phaatthu eeli oothanliya yeemenle uhoolo wa Apwiiya o ntuninyani motheene.”

^ par. 64 ILATARATO: Munna mmoca nawiikurumica wiilemaleliha marukunuso ankhumelenle nlattu wo wuuluvala.

^ par. 66 ILATARATO:: Arokorihu anawuupuwela mananna Yehova cincaalihaawe “ipottha yookhuluvelya ni yankhili” khampa cancaalihilyaawe Josuwe ni Zorobabel.