Olupe wihina wone muselu dhilimo

Olupele muselu wogwaddela

OHUDHERA 12

We uhona ethu emodhave oonile Zakariya?

We uhona ethu emodhave oonile Zakariya?

‘‘Mwaha wa muzimu waaga’, anawoga di Yehova Mulugu aanyakoddo.’—ZAC. 4:6.

JHIBO 73 Munivahe oliba murima

DHITHU NNAAHUDHERIHU *

1. Ethu baani yohagalasa yafuna wapadduwela amwaana Ezarayeli?

 NLOGO naari nothuwathuwanene. Yehova Mulugu ahimweriha Siru mwene Oopersiya, wi awobole amwaana Ezarayeli, aliwa yahivira yaka dhowinjhivadhene egari adhaari Obabiloniya. Mwene ovuwiha muthenga wawoga wi maJudewu yohowela ohogolowela elabwiwa ni evenyihedhe ‘nyumba ya [Yehova], Mulugu amwaana Ezarayeli.’ (Esd. 1:1, 3) Ola waari mudhidhi wohagalasa! Vano maJudewu, yere obubuhula webedha webaribari elabwiwa.

2. Majudewu yahogolowe oBabiloniya, mabasa baani yapanriwa nufiya oJeruzale?

2 Yaka ya 537 mudhidhi wehu ohunafiye, nlogo naamwaana Ezarayeli yaathukuleliwe oBabiloniya, ofiya oJeruzale, sidadi yaari kapitale yooJuda. Nuuvira mudhidhi mug’onove, aliwa wambela ovenyihedha tempulu, muwari mwa yaka 536 mudhidhi wehu ohunafiye, aliwa omala ovenyihedha txinga yatene!

3. Amwiddani aJudewu yenre ddi?

3 Aliwa nubajha ovenyihedha tempulu, okumelela, oharahariwa winlubale. Esd. 4:4 anihina: ‘Malogo adhilabo dhimodha yawaddameliwa wambela wawitha mwiili malabo amatene, teto nlogo naakudda Juda wakwerebeyihaga wihina ehiye omaga nyumba ele.’ Mbwenye makathamiho ala weraga othabwa. Yaka ya 522 mudhidhi wehu ohunafiye, okumelela mwene muxa ooPersiya, ithaniwa Artaxerxes. * Amwiddani aJudewu yahona masadduwo ala ninga ofuru wowawimeliha mabasa oomaga tempulu oJeruzale. (Sal. 94:20) Ohiya dhendhove, aliwa omwaddela mwene Artaxerxes, wihina maJudewu enna opangana wi emusadduwele mwene. (Esd. 4:11-16) Teto mwene orumedha dhowoota ndha, mwaha wa yeyo, oliye wakoddiha amwaana Ezarayeli ovenyihedha tempulu. (Esd. 4:17-23) Nuwindo, ohagalala yanna athu ale yaari oJeruzale omala. — Esd. 4:24.

4. Yehova enre ddi wihina aakavihere maJudewu yaharahariwa? (Isa. 55: 11)

4 Athu yakala wewule yahamwebedha Yehova ni athu a mumweneni oopersiya, yaherana dhatedhene wi mabasa oovenyihedha tempulu erajhihe omaalihiwa. Mbwenye Yehova afuna wi mabasa ala edhowegeve vasogolo, mwaha wi oliye anowakwanihedha efunelo yaye. (Omwileri Isaías 55:11.) Oliye omuthoma namavuhulela ooliba murima ithaniwa Zakariya ni omutonyihedha dhowoona 8 dhotikiniha. Zakariya ohowela owoga dhowoona ndha wihina alibihe nlogo na Mulugu. Teto dhahakavihera aJudewu ohawoova amwiddaniwa mwaha aliwa yohowela odhowagave yaparaga mabasa a Yehova. Yowoona yanetanu Zakariya oonihiwiye, yaari woodhela panti ni olivera minli.

5. Musolo ola nnaasuze ddi?

5 Iyo aatene malabo mamodha nnokwerebeya. Bumwahaya, yowoona oonihiwe Zakariya wodhela panti ni olivera minli, podi onlibiha ninga yalibihiwa amwaana Ezarayeli. Yowoona ela, enere onikavihera ookalave oororomeleya wa Yehova naharahariwaga, egumihu yasadduwa, obe naakela dhoholela nihinonelihumo pama.

NAHARAHARIWAGA

Zakariya onihiwaga muthanko minli dha olivera dhaamiminelaga makura mpusulaloni ninna panti tanu nabili (Osugwe ddima 6)

6. Yowoona ya namavuhulela Zakariya enafwanyeya va Zacarias 4:1-3 wodhela panti ni olivera minli yalibihe addi amwaana Ezarayeli? (Osugwe fotu yavakapani.)

6 Omwileri Zacarias 4:1-3. Yowoona wodhela panti ni dha olivera minli, yahaavaha oliba murima maJudewu wihina yagonjhihe amwiddaniwa. Ni makalelo baani? Ohonelamo wihina panti oonihiwe Zakariya kayamalamo makura? Wihina panti ndha tanu nabili dhihithimege yahikalawo tubu yaanuula makuru mmapusulanoni, vano ogawelaga panti dhatedhene. Malampada ala kiyathima. Zakariya ahimukoha mungero ole amooniha yowoona ele egihina: “Dhithu ndha dhinatapulela ddi?” Mungero omwakula mowiwanana ni muthenga anvahile Yehova: ‘“Kahiyo ni kopolo dha anyakoddo obe owedha, mbwenye mwaha wa muzimu waaga”, anawoga di Yehova Mulugu aanyakoddo.’ (Zac. 4:4, 6) Makura yatonyihedha kopolo enna muzimu wotxena wa Yehova, muzimu wotxena kopolo dhihinamala. Onamathonga watewene wa oPersiya ni anyakoddwaye, kiyari ethu moligana ni muzimu wotxena wa Mulugu. Nnikavihero na Yehova, anamalaba ale yere wanda wamariha mabasa ale naarive eharahariwaga. Mwebaribarene yowoona ela yahakwanela! Ethu maJudewu yahoweliwa wera, waari baahi omuroromela Yehova ni ohogolowela olaba. Siyeyo aliwa yenriwana, naarive eganonne wihina mabasaya yahikoddihiwa.

7. Ethu baani yapadduwe yaakavihere maJudewu omariha ovenyihedha tempulu?

7 Masadduwo ala yahakavihera maJudewu. Masadduwo baani? Yaka ya 520 mudhidhi wehu ohunafiye, mwene muxa ithaniwa Dariyu oobajha, wambela othonga oPersiya. Yaka yaye yanabili yothonga, oliye wonelamo wihina nlamulo nakooddiha ovenyihedha tempulu kanaari neebaribari. Bumwahaya Dariyu weenya wihina mabasa ale edhowegeve vasogolo. (Esd. 6:1-3) Yothoma ela yahatikiniha athu aatene a elabo yele, mbwenye kiyagomele vevala. Mwene olamula wihina malogo mamodha yawaddamele ehavunganyedhege mabasa yaapariwa ni yavahege korowa yaahowelaga ni dhithu dhimodha wihina ekaviherena mabasa ale! (Esd. 6:7-12) Mowindala, yaka ya 515 mudhidhi wehu ohunafiye, maJudewu omariha ovenyihedha tempulu yatene, nuuvira yaka 4.—Esd. 6:15.

Ororomele kopolo dha Yehova wafwanyiwaga makathamiho (Osugwe ddima 8)

8. Mwahaya bwaddi kunahowela woova waharahariwaga?

8 Anamona a Yehova owinjhiva peeno, naaliwaya enoharahariwa. Motajhiha, dhilabo dhimodha mabasa ehu ehikoddihiwawo. Dhilabo ndha, addibilihu yasumeliwa ni anamathonga, yaafunaga wibarela enofiyedha ovaha onamoona. (Mat. 10:17, 18) Malabo mamodha dhithu dhimodha dhinosadduwa mumweneni. Yereya ndo, addibilihu enowanda omwebedha Yehova ni ofuru, teto malabo mamodha, anamathonga ehinna nsakulo enokumiha nlamulo enaafugulela mabasihu oolaleya. Mbwenye addibila amodha, enofwanyiwa makathamiho mamodhene. Aliwa enakala elabo oriwo ofuru womulabela Yehova, mbwenye aliwa enoharahariwa ni amudhiwa, enerana dhatedhene wihina ehiye omulabela Mulugu. (Mat. 10:32-36) Malabo owinjhiva, mmudhihu anona wihina kanande onihiha omulabela Yehova, anohiya oniharahara. Teto, athu yaniharahara enosadduwa vano omulabelaga Yehova. Mowindala, akala onna oharahariwa, kukwerebeye! Olibe murima. Yehova ari epaddi yawo ni anere olabihera muzimu waye wotxena wihina ukavihere, bumwahaya, kuwoove!

EGUMIHU YASADDUWA

9. Mwahaya bwaddi maJudewu amodha edhe yukuuwege numoona alisersi a tempulu agatibeliwe?

9 Alisersi nutibeliwa, aJudewu amodha owunnuwelavo yahunla. (Esd. 3:12) Aliwa yahona tempulu yowoma aamaginhe Salomawu, wa aliwa tempulu ele exa kayari ethu moligana ni tempulu ele yakale. (Ag. 2:2, 3) Ohiyana wa tempulu ele yobajha ni yanabili, yowawukuula vanlubale alobwana ale. Mbwenye dhithu oonile Zakariya dhere wakavihera ohogolowela ohagalala. Yande addi?

10. Madhu a mungero eri va Zacarias 4:8-10, yakavihere addi maJudewu ohogolowela ohagalala?

10 Omwileri Zacarias 4:8-10. Madhu a mungero enihina: ‘Aliwa enere ohagalala ni enere omoona purumu mmadani mwa Zorobabeli agwelaga’ yatapulela ddi? Purumu, pano enalabiheriwa wihina yooniwena akala siri ehikoromana, obe ehogoowa. Peeno, eyo enatapulela wi, naarive tempulu ele yooniwa ninga yokweya, yere omarihiwa ni yaakale mowiwanana ni efunelo ya Yehova. Akala Yehova eere ohagalala ni tempulu ele, ni aJudewuya yofwanelela ohagalala. Ethu yathima vamentoni va Yehova, yaari omulabela oliye mwamakalelo anafuniye. Aliwa yahere esakula omulabela Yehova baahi ni werana ele eri yapama, yere ohogolowela ohagalala.

Okanne monelo wapama wafwanyiwaga masadduwo mwigumini (Osugwe ddima 11-12) *

11. Makathamiho baani enaafwanya adhaari a Yehova?

11 Owinjhiva wa iyo, masadduwo podi okala makathamiho. Athu amodha yapara mabasa a mudhidhi wamutene yaka dhowinjhivadhene, mabasiwa yahisadduwa. Amodhaya yahahiya mabasa yaadhivelesa mwahaya wowunnuwelavo. Enowoneleyamo mwahaya bwaddi egukuuwa masadduwo ala yapadduwa. Podi wera omambelelowene, ehikale yokweya wonelamo obe orumedha ni yothoma ele. Podi wera nikanne munukwela ni mabasa naaparihu kale, vano nambele okwerebeya nubuwelaga wihina kannanda omparela Yehova mabasa ninga namparelihu kale. (Pro. 24:10) Yereya ndo, yowoona ya Zakariya podi onikavihera odhowaganave nimparelaga Yehova mabasa niile nnandihu.

12. Yowoona ya Zakariya enaanikavihere addi nafwanyiwa masadduwo mwigumini?

12 Podi okala yokweya weenya masadduwo, noonaga dhithudha mwamakalelo Yehova anooniye. Peeno Yehova anna wapara mabasa ootikiniha, iyo nihikanna oneti olaba vamodha nuliye. (1 Cor. 3:9) Mutholo dhehu podi osadduwa, mbwenye ethu ehinadha esadduwa, fudhivela Yehova anniyena ni iyo. Bumwahaya, masadduwo enereya munikuruni mwa Yehova yufwanya, kujhege mudhidhene wowinjhivene wubuwelaga mwahaya edhe yupadduwelege we baahi. Ohiya wubuwelaga mabasa waapariwe kale, olobele wa Yehova omulobaga wihina ukavihere wanda wirugunusedha masadduwo ale. (Ecl. 7:10) Ohiya wubuwelaga dhithu ohunandiwe werana, wubuwele dhithu onandiwe werana ovanene. Siyeyo nihudherihu ni yowoona ya Zakariya, okanna ekalelo yapama. Mowindala, naarive dhithudha dhisadduwe, nnere wanda ookalave oohagalala ni oororomeleya wa Yehova.

NAAKELA DHOHOLELA NIHINONELIHUMO PAMA

13. Mubuwelo baani yanna maJudewu amodha wodhela ovenyihedha tempulu?

13 Mabasa oovenyihedha tempulu yahimala okoddihiwa. Naari dhigarive ndo, namakutha munddimuwa Jozuwe ni musadoro Zorobabeli yaaholela mabasa ale, yahahogolowela ‘omaga nyumba ya Mulugu.’ (Esd. 5:1, 2) Podi wera aJudewu amodha, yonelamo wihina ole kuwari mudhidhi wohogolowela. Aliwa yande avi warabela amwiddaniwa wula aliwa evenyihedhaga tempulu ele, amwiddaniwa yere watotela makathamiho manlubale. Alobwana ala Zorobabeli ni Jozuwe, yohowela ororomela wihina ehikanna nikavihero na Yehova. Mwebaribarene aliwa yahiroromelihiwa. Ni makalelo baani?

14. Mowiwanana ni Zacarias 4:12, 14, musadoro Zorobabeli ni namakutha Jozuwe, yaroromelihiwe ddi ni Yehova?

14 Omwileri Zacarias 4:12, 14. Yowoona ela, mungero omwaddela Zakariya wihina olivera ndhe minli enatapulela ‘oothikitheliwa abili’ a Yehova—Jozuwe ni Zorobabeli. Mungero ole wera yakala ninga alobwana ala abili ‘yimenle vamentoni va Nabwiya a elabo yatene,’ obe neere Yehova. Kubuwela oneti munlubale yanniwana! Yehova owaroromela pamadhene alobwana ala. Bumwahaya, nlogo nohowela ororomela pamadhene dhithu dhawogiwa, mwaha di mwinnyene Yehova aaholela alobwana ala.

15. Nnande addi wooniha nriho woodhela dhoholela Yehova anaanivahiye dhiri mBibliyani?

15 Peeno, Yehova anna oholela nlogo naaye wodhela madhu aye ari Bibliya. Bibliya, ananaddela ethu nnahowelihu wera wihina nimwebedhe oliye ni makalelo oofwanelela. Nnoonihe addi nriho ni dhoholela nnakelihu mBibliyani? Nnohowela osayela mudhidhi wihina nimwileri Bibliya, ni opendda nde nnilerihu. Wikohe: ‘Ginomwileri Bibliya ninga livuru bure-bure, ginowimela gubuwela, teto gipendda ethu ginilerimi? Ginosayela woonelamo dhithu dhinagirusa ‘woonelamo’? Obe ginamwileri githamagaga?’ (2 Ped. 3:16) Iyo nnere wanda werana ele Yehova ananilobiye wodhela olaleya nasayela mudhidhi wihina nileri ele Yehova ananihudhihiye. — 1 Tim. 4:15, 16.

Ororomele dhoholela onakeliwe ni ‘mudhaari oororomeleya ni athotho’ (Osugwe ddima 16) *

16. Ddi enaanikavihere ohara dhoholela dha ‘mudhaari oororomeleya ni athotho,’ naarive dhikalaga ninga kannahowela?

16 Yehova anoniholela wodhela ‘mudhaari oororomeleya ni athotho.’ (Mat. 24:45) Podi wera malabo mamodha, nikuru nolamulela nnonivaha dholaga nihinonelihumo pama. Motajhiha, podi wera onowakelaga dhoholela wihina wiwegeredhe wodhela ngovi eri yorusa opadduwa murudda onakaliwe. Podi wera dhoholela nnaakelihu wihina dhinibarele wodhela Koronaviru dhinorusa vanlubale oharawa. Ki nnere ddi nonelagamo wihina yoholela nivahiwihu enakala ninga kinahoweleya? Iyo podi wubuwela nlogo nakale makalelo natxoveyiwa mwaha ohara dhoholela dha Jozuwe ni Zorobabeli obe dhopadduwa dhimodha dha mBibliyani. Malabo mamodha, enopadduwaga ni nlogo na Mulugu wakela dhoholela dhakala ninga kadhahoweleya vamentoni vaathu, mbwenye osogolowa ovulusa dhigumi.—Juí. 7:7; 8:10.

WOONE ETHU EMODHAVE OONILE ZAKARIYA

17. Yowoona ya panti ni Olivera minli, yaakavihere addi maJudewu?

17 Yowoona yanetanu oonile Zakariya kiyalegele, mbwenye sakopolo, yowoona ela yahaavaha maJudewu okanna monelo wapama wodhela mabasa yaapariwa ni webedha wewa. Aliwa nuparihedha mabasa ndhe yaddeliwiwa ni Zakariya, aliwa yahonelamo makalelo Yehova aabareliye ni aaholeliye. Yehova olabihera muzimu waye wotxena, wihina akavihere nlogo odhowaganave mabasa ale ni ohogolowela ohagalala.—Esd. 6:16.

18. Yowoona ya Zakariya yukavihere addi mwigumini mwawo?

18 Yowoona ya Zakariya nihudherihu ovanene, podi wukavihera pamadhene mwigumini mwawo. Ninga niwalihu, podi wukavihera ofwanya kopolo wihina wande ogonjhiha oharahariwa, ohagalala wihina wande okanna monelo wapama ni masadduwo yereye mwigumini mwawo, ni nroromelo wihina niwelele dhoholela nihinonelihumo pama. Ki vano, ethu baani nnahowelihu werana naafwanyiwaga makathamiho mwigumini mwehu? Nihinathi wera ethu-siithu, woone ethu emodhave oonile Zakariya, ethu enoneyiha pamadhene wihina Yehova anokabelela nlogo naaye. Ni mubuwelo yola, omuroromele Yehova teto odideleve omwebedha oliye ni murima wawo wamutene. (Mat. 22:37) Werana ndo, Yehova anere wukavihera omulabela oliye nuuhagalala malabo amatene.—Col. 1:10, 11.

JHIBO 7 Yehova sikopolo dhehu

^ paragarafu 5 Yehova onvaha namavuhulela Zakariya dhowoona dhotikiniha. Mudhidhi yoyo nlogo na Yehova, nohowela obubuhula webedha webaribari, mbwenye eyo kiyari yokweya. Dhowoona ndha, dhahinvaha Zakariya vamodha ni nlogo na Yehova kopolo dhahoweliwa. Dhowoona dhimodhave podi onikavihera okala oororomeleya wa Yehova naarive nifwanyiwaga makathamiho. Musolo ela, nnere osuza dhithu dhathima nnahudherihu ni yowoona ya Zakariya, yowoona ya panti ya olivera.

^ paragarafu 3 Nuuvira mudhidhi, malabo a musadoro Neemiya, mwene mmodhaya ithaniwa Artaxerxes wakavihera maJudewu.

^ paragarafu 60 FUTU DHILI EPADDI: Ddibila avilelagana makalelo esadduwe egumaye mwaha wowunnuwelavo ni makathamiho enanfwanya mwigumini mwaaye.

^ paragarafu 62 FUTU DHILI EPADDI: Murogola ubuwelaga wihina Yehova amukavihere ‘mudhaari oororomeleya ni athotho’ ninga amurelihiye Jozuwe ni namakutha Zorobabeli.