1. Soske šaj sine te oven bahtale o Evreija?

 O EVREIJA sine but bahtale. O Jehova pottikningja „o vilo e Kireskoro, e persisko careskoro“, te oslobodinel e Izraelcon, kola so but berša sine robija ko Vavilon. O cari objavingja kaj o Evreija šaj te iranen pe ki pumari phuv „hem palem te gradinen o kher e Jehovaskoro o Devel e Izraeleskoro“ (Ezra 1:1, 3). Adava dive sine lenge čače posebno dive! Adava značinela sine kaj o Evreija palem šaj te obožavinen e čačutne Devle ki phuv koja so dengja la lenge.

2. Koja buti uspešno završingje o prva Evreija so irangje pe ko Erusalim?

² Ko 537-to berš a.a.e., o prva Evreija irangje pe ko Erusalim, i glavno diz ko južno carstvo Juda. Okola so irangje pe, odma počmingje te gradinen o hrami, hem dži ko 536-to berš a.a.e., ola više čhivgje e hrameskere temelija!

3. Savo protivibe sine e Evreen?

³ Otkeda o Evreija počmingje palem te gradinen o hrami, but manuša počmingje te protivinen pe lenge. O narodija so sine okolu lende počmingje „te obeshrabrinen len hem te ubedinen len te na gradinen“ (Ezra 4:4). Akaja situacija sine but phari e Evreenge, ama o bukja ule panda pološna. Ko 522-to berš a.a.e., o Artakserks ulo nevo cari ki Persija. * O protivnikija mislingje peske kaj adaleske so isi akana nevo cari ola ka šaj skroz te čhinaven o gradibe agjaar so ka keren problemija preku o zakoni (Ps. 94:20). Ola bičhalgje pismo dži ko cari Artakserks kote so pišingje kaj o Evreija planirinena te buninen pe protiv leste (Ezra 4:11-16). O cari verujngja ko lengoro hovajbe hem zapovedingja  te čhinavel pe gradibaja o hrami (Ezra 4:17-23). Adaleske so sine dendi adaja zabrana, o Evreija mora sine te čhinaven te gradinen o hrami (Ezra 4:24).

4. So kergja o Jehova otkeda nesave protivnikija zabraningje te gradinel pe o hrami? (Isaija 55:11).

⁴ Nesave manuša tari adaja phuv so na obožavinena sine e Jehova hem nesave službenikija taro Persisko carstvo sine odlučna te čhinaven palem te gradinel pe o hrami. Ama o Jehova sine odlučno te prodolžinel pe e gradibaja, hem ov sekogaš ispolninela pli namera. (Čitin Isaija 55:11.) Ov biringja e Zaharija sar proroko hem dengja le ofto interesna vizie, hem o Zaharija valjani sine te vakerel e Evreenge adala vizie te šaj te ohrabrinel len. Adala vizie pomožingje lenge te dikhen kaj nane soske te daran taro pumare protivnikija hem ohrabringje len te prodolžinen e zadačaja so dengja len o Jehova. Ki pandžto vizija, o Zaharija dikhlja svetilniko hem duj maslinkakere kašta.

5. So ka dikha ki akaja statija?

⁵ Sarine amen ponekogaš obeshrabrinaja amen. Adaleske ka ovel šukar te dikha sar o Jehova ohrabringja e Izraelcon preku e Zaharijaskiri vizija. Ako haljovaja akaja vizija ka pomožinel amenge verno te služina e Jehovaske keda o manuša protivinena pe amenge, keda meninena pe amare okolnostija hem keda dobinaja upatstvo kova so na haljovaja le.

6. Savi vizija bašo svetilniko hem bašo duj maslinkakere kašta soj pišimi ko Zaharija 4:1-3 ohrabringja e Evreen? (Dikh i slika ki naslovno strana.)

⁶ Čitin Zaharija 4:1-3. I vizija bašo svetilniko hem bašo duj maslinkakere kašta dengja e Evreen hrabrost te na čhinaven e bukjaja iako sine len protivibe. Sar? Dali primetingjan kaj ko svetilniko celo vreme thavdela sine maslo? Taro duj e maslinkakere kašta thavdela sine maslo ki jekh činija, kolatar so phergjona sine o efta svetilke taro svetilniko. Agjaar o svetilniko šaj sine celo vreme te thabljol. O Zaharija pučlja: „So značinela akava?“ O angeli odgovoringja leske akale porakaja: „’Ni vojskaja, ni silaja, nego mle duhoja‘, vakerela o Jehova o zapovedniko e vojskengoro“ (Zah. 4:4, 6). O maslo taro kašta pretstavinela e Jehovaskoro mokjno sveti duh, kova so nikogaš našti te trošinel pe. E Jehovaskoro sveti duh sine but pomokjno tari Persisko vojska. Adaleske so o Jehova poddržinela sine okolen so gradinena o hrami, ola šaj sine te završinen i buti iako sine len protivibe. Akava haberi sine but ohrabruvačko! E Evreen valjani sine samo te ovel len doverba ko Jehova hem te prodolžinen te gradinen. Ola baš adava kergje, iako sine lenge zabranimo te gradinen.

7. Koja promena lokhjargja i buti okolenge so gradinena sine o hrami?

⁷ Palo nesavo vreme, alo dži ki promena koja so lokhjargja i buti okolenge so gradinena sine o hrami. Ko 520-to berš a.a.e., o Darij I ulo cari ki Persija. Ko dujto berš taro leskoro vladibe, ov otkringja kaj i zabrana bašo gradibe o hrami na sine zakonsko. Tegani ov naredingja te prodolžinel pe e gradibaja (Ezra 6:1-3). E careskiri odluka iznenadingja sarinen. Ama ov kergja nešto poviše. Naredingja sa e okolna narodonge te čhinaven te protivinen pe e Evreenge hem te den len pare hem sa so valjani lenge te šaj te završinen o hrami (Ezra 6:7-12). Adaleske, o Evrija šaj sine te završinen o hrami okolu štar berš palo adava, ko 515-to berš a.a.e. (Ezra 6:15).

8. Soske šaj te ove hrabro keda o javera protivinena pe tuke?

 ⁸ Avdive da, but džene taro e Jehovaskere sluge isi len protivibe. Na primer, nesave živinena ko phuvja kote so amare aktivnostija tane ograničime. Ko asavke phuvja, amare phralja tane phanle hem „ingarena len anglo upravitelija hem carija“ te šaj te den svedoštvo lenge (Mat. 10:17, 18). Ponekogaš, keda meninena pe o vlade amare phralenge ovela polokho. Ili nesavo pravedno sudija ka anel nesavi odluka koja so ka dozvolinel amare phralenge poslobodno te obožavinen e Jehova. Javera svedokija isi len protivibe tari javer strana. Ola živinena ki phuv kote so šaj slobodno te obožavinen e Jehova, ama isi len protivibe tari familija kola so mangena te čhinaven len te služinen e Jehovaske (Mat. 10:32-36). Ko but slučaija, keda i familija dikhela kaj našti te čhinaven amen te služina e Jehovaske, ola na kerena amenge više pritisok. Hem isi slučaija kote so nesave ko početok sine nasilna protivnikija, ama pokasno ule revnosna Svedokija. Keda ka protivinen pe tuke, ma otkažin tut! Ov hrabro. O Jehova tano tuja hem ka pomožinel tuke ple sveto duhoja hem adaleske nane sostar te dara!

9. Soske nesave Evreija sine razočarime keda dikhle o temelija bašo nevo hrami?

⁹ Keda čhivgja pe o temeli bašo nevo hrami, nesave taro pophure Evreija rungje (Ezra 3:12). Ola dikhle o but šužo hrami kova so gradingja le o Solomon, hem adaleske mislingje peske kaj akava nevo hrami nane te ovel „ništo ki sporedba“ e purane hramea (Agej 2:2, 3). Ola sine but razočarime soske sporedingje o nevo hrami e puranea. E Zaharijaskiri vizija valjani sine te pomožinel lenge te oven palem bahtale. Sar?

10. Sar e angeleskere lafija soj pišime ko Zaharija 4:8-10 pomožingje e Evreenge palem te oven bahtale?

¹⁰ Čitin Zaharija 4:8-10. So mislingja o angeli keda vakergja kaj o Evreija „ka oven bahtale keda ka dikhen o visako ko vasta [e evrejsko upraviteleske] e Zorovaveleske“? Visako tano alati kova so sikavela dali nesavo zido tano sovršeno vertikalno, ili pravo. E angeleskere lafija uveringje e Devleskere narodo kaj iako nesave Evreenge o nevo hrami izgledinela sine but skromno ov ka ovel završimo hem ka ovel kerdo agjaar sar so mangela o Jehova. Ako o Jehova sine zadovolno taro nevo  hrami, tegani o Evreija da valjani sine te oven zadovolna. E Jehovaske sine najvažno ko nevo hrami te obožavinen le ko jekh prifatlivo način. O Evreija ka šaj sine palem te oven bahtale ako sine lenge najvažno te obožavinen e Jehova ko prifatlivo način hem te dikhel ki lende šukar.

11. Soj tano pharo nesave Jehovaskere slugenge avdive?

¹¹ Bute dženenge amendar tano pharo keda ka meninen pe amare okolnostija. Nesave so but vreme služingje ki nesavi specijalno polnovremeno služba dobingje nevi zadača. Javera mora sine te čhinaven te služinen ki nesavi zadača koja so but mangena la sine adaleske so phurile. Keda doživinaja asavke promene normalno tano te razočarina amen. Ko početok, šaj nane te haljova celosno nesave odluke ili palem te složina amen lencar. Šaj te mislina amenge kaj angleder sine but pošukar. Hem šaj te obeshrabrina amen, hem te mislina amenge kaj akana ko neve okolnostija na siem više doborom korisna e Jehovaske (Izr. 24:10). Sar šaj e Zaharijaskiri vizija te pomožinel amenge ponadari da te da amaro najšukar amare Devleske?

12. Sar šaj e Zaharijaskiri vizija te pomožinel amenge te ačhova bahtale keda amare okolnostija meninena pe?

¹² Polokhe šaj te prilagodina amen ko promene ako dikhaja ko bukja sar o Jehova so dikhela. Ov kerela bare bukja avdive, hem amen isi amen i čest te ova leskere sorabotnikija (1. Kor. 3:9). Amare zadače šaj te meninen pe, ama e Jehovaskoro mangipe sprema amende nane te meninel pe. Znači, ako nesavi promena ki organizacija pogodinela tute lično, ma trošin but vreme ko adava te razmisline taro kola pričine tani andi adaja promena. Namesto te rode o „purane dive“, molin tut te šaj te dikhe o šukar bukja so anela len i promena (Prop. 7:10). Namesto te razmisline bašo bukja kola so našti više te kere len, razmislin bašo bukja kola so šaj te kere len. Tari e Zaharijaskiri vizija sikljovaja kobor tano važno te ovel amen pozitivno stavi. Agjaar ka šaj te ačhova bahtale hem verna čak keda ka meninen pe amare okolnostija.

13. Soske nesave Evreija šaj mislingje peske kaj tani pogrešno odluka palem te gradinel pe o hrami?

¹³ Iako sine zabranimo te gradinel pe o  hrami, o prvosvešteniko o Isus hem o upraviteli o Zorovavel, o duj murša kola so sine birime te vodinen e narodon, „počmingje palem te gradinen e Devleskoro kher“ (Ezra 5:1, 2). Nesave Evreija šaj mislingje peske kaj tani pogrešno odluka. Soske? Ola našti sine te garaven kaj gradinena o hrami hem džanle kaj lengere dušmanja ka keren sa so šaj te šaj te čhinaven len tari buti. E duje odgovorno muršenge, e Isuseske hem e Zorovaveleske, valjani sine dokaz kaj o Jehova poddržinela len. Hem dobingje le. Te dikha sar.

14. Sprema Zaharija 4:12, 14, so uveringja e prvosvešteniko e Isuse hem e upravitele e Zorovavele?

¹⁴ Čitin Zaharija 4:12, 14. Ko akava delo tari vizija o angeli otkringja e Devleskere prorokoske kaj o duj maslinkakere kašta pretstavinena e „duje pomazanikon“ — e Isuse hem e Zorovavele. Akala duj murša ki simbolično smisla „tergjona sine uzo o Gospodari e celo phuvjakoro“, o Jehova. Adava sine jekh bari čest! E Jehova sine le doverba ki lende. Adaleske, e Evreen šaj sine te ovel len doverba ko lengere odluke hem ko e Jehovaskoro vodstvo, bizi razlika save upatstvija ka dobinen sine.

15. Sar šaj te sikava kaj ceninaja e Jehovaskoro vodstvo kova so arakhljola ko leskoro Lafi?

¹⁵ Jekh način sar o Jehova ponadari da vodinela ple narodo tano preku plo Lafi, i Biblija. Ko akava sveto lil ov vakerela amenge sar te obožavina le ko prifatlivo način. Sar šaj te sikava kaj ceninaja o vodstvo so dobinaja le taro e Devleskoro Lafi? Agjaar so ka odvojna amenge vreme šukar te čitina le hem te trudina amen te haljova adava so čitinaja. Puč tut: „Keda čitinava i Biblija ili amare publikacie, dali ačhovava hem hor razmislinava bašo adava so čitinava? Dali trudinava man te arakhav poviše informacie bašo bibliska čačipa kola soj phare haljojbaske? Ili samo sigate čitinava o materijali?“ (2. Pet. 3:16). Ako odvojnaja amenge vreme hor te razmislina bašo adava so sikavela amen o Jehova, tegani ka šaj te sledina leskoro vodstvo hem uspešno te kera amari služba (1. Tim. 4:15, 16).

16. So ka pomožinel amenge te šuna o upatstvija taro verno hem razborito robo kola so nane amenge baš jasna?

¹⁶ Jekh javer način sar o Jehova dela amen vodstvo tano preku o „verno hem razborito robo“ (Mat. 24:45). Ponekogaš, akava robo  šaj te del upatstvija kola so nane te oven amenge baš jasna. Na primer, šaj te dobina konkretna upatstvija kola so valjani te spreminen amen baši nesavi prirodno katastrofa baši koja so šaj te mislina amenge kaj nane te slučinel pe ko than kote so amen živinaja. Ili šaj te mislina amenge kaj o robo previše pazinela džikote trajnela akaja pandemija. So valjani te kera ako mislinaja kaj o upatstvija so dobinaja len nane baš mudra? Šaj te razmislina savi korist sine e Izraelcon adaleske so kergje adava so o Isus hem o Zorovavel vakergje lenge te keren. Šaj isto agjaar te razmislina bašo javera bibliska izveštaija so čitingjem len. Ponekogaš e Devleskere sluge dobinena sine upatstvija kola so na izgledinena sine baš mudra ama ko krajo adala upatstvija spasingja lengoro životo (Sud. 7:7; 8:10).

17. Sar vlijajngja upro o Evreija i vizija bašo svetilniko hem bašo duj maslinkakere kašta?

¹⁷ E Zaharijaskiri pandžto vizija šaj sine kratko, ama pomožingja e Evreenge te dikhen pozitivno ki pli buti hem ko plo obožavibe. Hem keda postapingje sprema e Zaharijaskiri vizija, ola osetingje e Jehovaskiri poddrška hem vodstvo. Preku plo mokjno sveti duh, o Jehova pomožingja lenge te prodolžinen pumare zadačaja hem palem te iranen pumaro bahtalipe (Ezra 6:16).

18. Sar šaj te pomožinel tuke e Zaharijaskiri vizija?

¹⁸ E Zaharijaskiri vizija bašo svetilniko hem bašo duj maslinkakere kašta šaj but te vlijajnel upro tlo životo. Sar so dikhlem, šaj te pomožinel tuke te ovel tut sila keda o javera protivinena pe tuke, te ove bahtalo keda meninena pe tle okolnostija, hem te ovel tut doverba te šaj te ove poslušno keda dobinea upatstvija kola so nane tuke baš jasna. So valjani te kere keda nakhea taro phare situacie? Prvo, dikh adava so dikhlja o Zaharija — dokaz kaj o Jehova grižinela pe ple narodoske. Palo adava, primenin adava so dikhljan agjaar so ka ovel tut doverba ko Jehova hem ponadari da služin leske celo vilea (Mat. 22:37). Ako kerea adava, o Jehova ka pomožinel tuke bahtalo te služine leske ki celo večnost (Kol. 1:10, 11).