1. Ano an eksayting nga mahitatabo ha Judio nga mga distyero?

 EKSAYTED gud an mga Judio. “Ginpagios ni Jehova [nga Dios] an espiritu ni Hadi Ciro han Persia” nga pagawson an mga Israelita, nga damu ka tuig na nga bihag ha Babilonya. Iginpahibaro han hadi nga makakabalik na an mga Judio ha ira natawhan nga tuna ‘ngan [ira] tutukuron utro an balay ni Jehova nga Dios han Israel.’ (Ezra 1:1, 3) Eksayting gud ito nga sugo! Karuyag sidngon, an pagsingba ha tinuod nga Dios maibabalik na ha tuna nga iya iginhatag ha iya katawohan.

2. Ano an siyahan nga nabuhat han binalik nga mga distyero?

² Han 537 B.C.E., an siyahan han mga distyero inabot ha Jerusalem, an kapital hadto han sur nga ginhadian han Juda. Iton binalik nga mga Judio nagtikang dayon pagtukod han templo, ngan han 536 B.C.E., natapos na nira an pundasyon hito!

3. Ano nga pagkontra an gin-atubang han mga Judio?

³ Pero han an mga Judio nakatikang na pagtukod utro han templo, inatubang hira hin duro nga pagkontra. An kahirani nga mga nasud “padayon nga nagpapaluya ha katawohan han Juda ngan ginhuhulop nira hira ha pagtukod.” (Ezra 4:4) Makuri gud ito nga sitwasyon para ha mga Judio, pero nagtikaraot pa ito. Han 522 B.C.E., nagkaada bag-o nga hadi ha Persia, hi Artaxerxes. * Ginhunahuna han mga parakontra nga tungod kay bag-o na an hadi, mapapaundang na nira an pagtukod han templo pinaagi ha ‘paghimo hin samok ha ngaran han balaud.’ (Sal. 94:20) Ginsidngan nira hi Hadi Artaxerxes nga an mga Judio nagpaplano pagrebelde  ha iya. (Ezra 4:11-16) Tinoo an hadi ha ira mga buwa, ngan igindiri niya an pagtukod han templo. (Ezra 4:17-23) Tungod hito, inundang an mga Judio ha pagtukod han templo.​—Ezra 4:24.

4. Ano an ginbuhat ni Jehova han igindiri han mga parakontra an pagtukod utro han templo? (Isaias 55:11)

⁴ An pagano nga mga umurukoy hito nga tuna ngan an pipira nga opisyal han gobyerno han Persia determinado nga paundangon an pagtukod utro han templo. Pero karuyag ni Jehova nga magpadayon an pagtukod utro han templo, ngan pirme niya gintutuman an iya katuyoan. (Basaha an Isaias 55:11.) Ginpili niya an maisugon nga propeta nga hi Zacarias ngan gintagan hiya hin walo nga sunod-sunod nga eksayting nga mga bisyon. Katapos, isusumat ito ni Zacarias ha mga Judio basi dasigon hira. Iton makaparig-on nga mga bisyon nakabulig ha ira nga makita nga diri hira dapat mahadlok ha mga nakontra ha ira ngan nagdasig ha ira nga magpadayon ha buruhaton nga iginsugo ni Jehova. Ha ikalima hito nga mga bisyon, nakita ni Zacarias an usa nga burutangan hin lampara ngan an duha nga kahoy nga olibo.

5. Ano an aton hihisgotan hini nga artikulo?

⁵ Kita ngatanan usahay nanluluya. Salit makakapahimulos kita ha paghisgot han pagdasig nga iginhatag ni Jehova ha mga Israelita pinaagi han ikalima nga bisyon ni Zacarias. An pagsabot hini nga bisyon mabulig ha aton nga mag-alagad kan Jehova hin matinumanon kon naatubang kita hin pagkontra, kon nagbag-o an aton sitwasyon, ngan kon nakakakarawat kita hin giya nga diri naton nasasabtan.

6. Paonan-o an bisyon mahitungod han burutangan han lampara ngan han duha nga kahoy nga olibo, nga gin-unabi ha Zacarias 4:1-3, naghatag hin kaisog ha mga Judio? (Kitaa an retrato ha kobre.)

⁶ Basaha an Zacarias 4:1-3. An bisyon mahitungod han burutangan han lampara ngan han duha nga kahoy nga olibo naghatag ha mga Judio hin kaisog basi maatubang an pagkontra. Paonan-o? Napansin mo ba nga an burutangan han lampara padayon nga ginsusuplayan hin lana? Duha nga kahoy nga olibo an nagsusuplay hin lana ha usa nga yahong. Katapos, an lana hito nga yahong naawas ngadto ha tagsa han pito nga lampara nga aada ha burutangan hito. Tungod han lana, an mga lampara padayon nga naglalaga. Hi Zacarias nagpakiana: “Ano an karuyag sidngon hini nga mga butang?” An anghel binaton pinaagi hini nga mensahe tikang kan Jehova: “‘Diri pinaagi hin pwersa militar, diri liwat pinaagi hin gahum, kondi pinaagi han akon espiritu,’ nasiring hi Jehova han mga hugpo.” (Zac. 4:4, 6) An lana tikang hito nga mga kahoy nagrirepresentar han gamhanan nga baraan nga espiritu ni Jehova nga diri gud mauubos. Mas gamhanan gud an espiritu han Dios kay ha ngatanan nga pwersa militar han imperyo han Persia. Pinaagi han bulig ni Jehova, maaatubang han mga nagtutukod han templo an bisan ano nga pagkontra ngan matatapos an ira buruhaton. Makaparig-on gud ito nga mensahe! An kinahanglan la buhaton han mga Judio amo an pagsarig kan Jehova ngan pagbalik ha ira buruhaton. Ito gud an ira ginbuhat bisan kon igindidiri pa an pagtukod han templo.

7. Ano nga pagbag-o an nakapalipay ha mga nagtutukod han templo?

⁷ Usa nga pagbag-o an nakapalipay ha mga nagtutukod han templo. Ano ito? Han 520 B.C.E, bag-o na an hadi han Persia, hi Dario I. Ha ikaduha nga tuig han iya pagmando, nahibaroan niya nga ilegal an pagdiri ha pagtukod han templo. Salit gin-aprobaran ni Dario nga tapuson ito nga buruhaton. (Ezra 6:1-3) Ito pa la nga sumat nakapalipay na ha ngatanan​—pero may ginbuhat pa an hadi. Ginsugo niya an mga tawo ha kahirani nga mga nasud nga diri pugngan an pagtukod utro han templo ngan maghatag hin kwarta ngan iba pa nga mga  kinahanglanon basi matapos ito! (Ezra 6:7-12) Salit natapos han mga Judio an pagtukod han templo paglabay la hin sobra upat ka tuig, han 515 B.C.E.​—Ezra 6:15.

8. Kay ano nga mahimo ka magin maisugon kon naatubang hin pagkontra?

⁸ Yana, damu liwat nga magsiringba ni Jehova an naatubang hin pagkontra. Pananglitan, an pipira naukoy ha mga nasud nga may restriksyon an aton buruhaton. Hito nga mga nasud, bangin arestuhon an aton kabugtoan ngan ‘dad-on hira ha atubangan han mga gobernador ngan mga hadi’ para magpamatuod ha ira. (Mat. 10:17, 18) Usahay, tungod ha pagkaada bag-o nga magmarando bangin magkaada kagawasan ha pagsingba an aton kabugtoan. O an usa nga buotan nga huwes bangin maghimo hin desisyon nga pabor ha aton buruhaton. An iba naman nga Saksi naatubang hin iba nga klase hin pagkontra. Naukoy hira ha nasud nga may-ada hira kagawasan ha pagsingba kan Jehova, pero ginkukontra naman hira han ira mga kapamilya nga determinado nga paundangon hira ha pag-alagad ha ira Dios. (Mat. 10:32-36) Ha damu nga kahimtang, kon napapansin han mga nakontra nga diri naglalampos an ira mga pangalimbasog nga paundangon an ira Saksi nga mga paryente ha pag-alagad kan Jehova, diri na hira nakontra. Ngan ha pipira nga kahimtang, an mga nakontra gud hadto ha urhi nagin madasigon nga mga Saksi. Kon naatubang ka hin pagkontra, ayaw pag-undang ha pag-alagad kan Jehova! Magin maisugon. Bubuligan ka ni Jehova pinaagi han iya gamhanan nga baraan nga espiritu, salit waray ka angay kahadlokan!

9. Kay ano nga nasubo gud an pipira nga Judio han iginpahamutang an pundasyon han bag-o nga templo?

⁹ Han iginpahamutang an pundasyon han bag-o nga templo, nanangis an pipira nga lagas nga Judio. (Ezra 3:12) Nakita nira hadto an maopay gud nga templo nga gintukod ni Solomon, salit naghunahuna hira nga an bag-o nga gintukod nga templo magigin ‘waray la kon itanding’ ha nauna nga templo. (Hag. 2:2, 3) Nasubo gud hira kay iginkompara nira an bag-o nga templo ha nauna nga templo. Mabubuligan hira han bisyon ni Zacarias nga magin malipayon utro. Paonan-o?

10. Paonan-o an ginsiring han anghel ha Zacarias 4:8-10 nakabulig ha mga Judio nga magin malipayon utro?

¹⁰ Basaha an Zacarias 4:8-10. Ano an karuyag sidngon han anghel han nagsiring hiya nga an mga Judio ‘magrarayhak ngan makita han tunton ha kamot [han Judio nga gobernador nga hi] Zerubabel’? An tunton usa nga garamiton  ha paghibaro kon tadong gud ba an usa nga butang. Salit ginpapasarig han anghel an katawohan han Dios nga bisan kon para ha pipira an templo baga hin minos kay ha nahiuna nga templo, matatapos ito ngan makakaabot ha mga suruklan ni Jehova. Malilipay hito hi Jehova, salit dapat malipay liwat hito an mga Judio. An importante kan Jehova nga an pagsingba nga bubuhaton dida hito nga bag-o nga templo uyon ha iya karuyag. Kon an mga Judio magpupokus ha pagsingba nga ginkakarawat ni Jehova ngan ha pagkaada han iya pag-uyon, magigin malipayon utro hira.

11. Ano nga mga pagsari an gin-aatubang yana han pipira nga magsiringba ni Jehova?

¹¹ Damu ha aton an nakukurian kon nagbabag-o an aton sitwasyon. An pipira nag-alagad ha usa nga klase han espesyal nga bug-os-panahon nga pag-alagad ha sulod hin damu ka tuig ngan nakakarawat hira hin bag-o nga toka. An iba naman kinahanglan bayaan an usa nga hinigugma nga pribilehiyo tungod han ira edad. Normal la nga masubo kita kon mahitabo ito ha aton. Ha siyahan, bangin diri naton bug-os nga masabtan an desisyon o diri kita umuyon hito. Bangin mamingaw kita ha aton mga nahiaraan buhaton. Ngan bangin manluya kita ngan umabat nga diri na daku an aton nahihimo para kan Jehova ha aton bag-o nga kahimtang. (Prob. 24:10) Paonan-o an bisyon ni Zacarias makakabulig ha aton nga padayon nga maihatag ha aton Dios an aton pinakamaopay?

12. Paonan-o an bisyon ni Zacarias makakabulig ha aton nga magpabilin nga malipayon bisan kon nagbag-o an aton sitwasyon?

¹² Mas masayon kita makapahiuyon ha aton bag-o nga sitwasyon kon ginkikita naton ito uyon ha pagkita ni Jehova. Nagbubuhat hiya yana hin dagku nga butang, ngan may-ada kita daku nga pribilehiyo nga magin iya igkasi-magburuhat. (1 Cor. 3:9) Bangin magbag-o an aton mga responsabilidad, pero an gugma ni Jehova ha aton diri magbabag-o. Salit kon an usa nga pagbag-o ha organisasyon nakakaapekto ha imo mismo, ayaw sobra nga paghinunahunaa an mga rason hito nga pagbag-o. Imbes nga paghinunahunaon an “naglabay nga mga adlaw,” paghangyo kan Jehova nga buligan ka nga makita an bentaha hito nga pagbag-o. (Ecles. 7:10) Imbes nga maghinunahuna han mga butang nga diri mo na mahihimo, hunahunaa an ngatanan nga butang nga imo mahihimo. Ha bisyon ni Zacarias, nahibabaroan naton nga importante nga magpabilin nga positibo. Pinaagi hito, magpapabilin kita nga malipayon ngan matinumanon bisan kon nagbag-o an aton sitwasyon.

13. Kay ano nga bangin naghunahuna an pipira nga Israelita nga sayop an sugo nga ipadayon an pagtukod han templo?

¹³ Igindiri an pagtukod utro han templo. Bisan pa hito, an kalalakin-an nga ginpili nga manguna​—an hitaas nga saserdote nga hi Jesua (Josue) ngan hi Gobernador Zerubabel​—nagtikang “pagtukod utro han balay han Dios.” (Ezra 5:1, 2) Bangin ginhunahuna han pipira nga Judio nga sayop ito nga desisyon. An pagtukod han templo diri maitatago ha mga kaaway, nga ginhihimo an ngatanan basi paundangon an buruhaton. An duha nga gintuinan nga kalalakin-an, hira Josue ngan Zerubabel, nagkinahanglan hin pasarig nga ginbubuligan hira ni Jehova. Nakarawat nira ito. Paonan-o?

14. Sumala ha Zacarias 4:12, 14, ano nga pasarig an nakarawat han hitaas nga saserdote nga hi Josue ngan ni Gobernador Zerubabel?

¹⁴ Basaha an Zacarias 4:12, 14. Hini nga bahin han bisyon ni Zacarias, iginsumat han anghel ha matinumanon nga propeta han Dios nga an duha nga kahoy nga olibo nagrirepresentar ha “duha nga dinihogan”​—hira Josue ngan Zerubabel. Iton duha nga kalalakin-an simboliko nga “natindog ha sapit han Ginoo han bug-os nga tuna,” hi Jehova. Daku gud ito nga pribilehiyo! May pagsarig ha ira hi Jehova. Salit makakasarig liwat an ira mga igkasi-Israelita ha ira mga desisyon ngan ha giya han Dios, anoman nga paagi ihatag ito nga giya.

15. Paonan-o naton maipapakita nga ginrirespeto naton an giya ni Jehova nga aada ha iya Pulong?

¹⁵ Yana, padayon nga ginigiyahan ni Jehova an iya katawohan pinaagi han iya Pulong, an Biblia. Hiton sagrado nga libro, ginsusumatan kita niya kon paonan-o hiya sisingbahon ha paagi nga ginkakarawat niya. Paonan-o naton maipapakita nga ginrirespeto naton an giya nga aton nakakarawat tikang ha Pulong han Dios? Pinaagi ha pagbasa hito hin maopay ngan paggahin hin panahon nga masabtan ito. Pakianhi an imo kalugaringon: ‘Kon ginbabasa ko an Biblia o an usa han aton mga publikasyon, naundang ba ako ngan namamalandong? Naniningkamot ba ako nga masabtan an mga kamatuoran ha Biblia nga “makuri masabtan”? O pahapyaw ko la ito nga ginbabasa?’ (2 Ped. 3:16) Kon naggagahin kita hin panahon nga pamalandungon an mga igintututdo ha aton ni Jehova, masusunod naton an iya giya ngan matutuman an aton pagsangyaw nga buruhaton.​—1 Tim. 4:15, 16.

16. Kon diri naton bug-os nga nasasabtan an giya nga aton nakakarawat tikang ha “matinumanon ngan maaramon nga uripon,” ano an mabulig ha aton nga sundon ito?

¹⁶ Naghahatag liwat hi Jehova hin giya pinaagi  han “matinumanon ngan maaramon nga uripon.” (Mat. 24:45) Usahay, ini nga uripon bangin maghatag hin giya nga diri naton bug-os nga nasasabtan. Pananglitan, bangin makakarawat kita hin espisipiko nga mga instruksyon mahitungod ha pagpangandam para matalwas ha usa nga kalamidad nga ginhuhunahuna naton nga diri mahitatabo ha aton lugar. O bangin maghunahuna kita nga sobra kamahirot an uripon ha panahon han usa nga pandemya. Ano an aton dapat buhaton kon inaabat naton nga diri praktikal an iginhatag nga mga instruksyon? Mahimo naton hunahunaon kon paonan-o nagpahimulos an mga Israelita ha pagsunod han sagdon nga iginhatag pinaagi kanda Josue ngan Zerubabel. Mahimo liwat naton hunahunaon an iba pa nga mga asoy ha Biblia nga aton nabasa. May mga panahon nga an katawohan han Dios nakakarawat hin giya nga baga hin diri praktikal ha panhunahuna han tawo pero nakatalwas ito han ira kinabuhi.​—Huk. 7:7; 8:10.

17. Ano an epekto ha mga Judio han bisyon mahitungod han burutangan han lampara ngan han duha nga kahoy nga olibo?

¹⁷ An ikalima nga bisyon nga nakita ni Zacarias bangin halipot, pero nakabulig ito ha mga Judio nga magkaada positibo nga disposisyon ha ira buruhaton ngan ha ira pagsingba. Ngan han ginios hira uyon ha nakita ni Zacarias, inabat nira an mahigugmaon nga bulig ngan paggiya ni Jehova. Pinaagi han iya gamhanan nga baraan nga espiritu, ginbuligan hira ni Jehova nga makapadayon ha ira buruhaton ngan magin malipayon utro.​—Ezra 6:16.

18. Paonan-o makakaapekto ha imo an bisyon ni Zacarias?

¹⁸ An bisyon ni Zacarias mahitungod han burutangan han lampara ngan han duha nga kahoy nga olibo mahimo magkaada daku nga epekto ha imo kinabuhi. Sugad han aton ginhisgotan, makakabulig ito ha imo nga magkaada han kusog nga imo ginkikinahanglan basi maatubang an mga parakontra, han kalipay nga imo ginkikinahanglan kon nagbag-o an imo sitwasyon, ngan han pagsarig nga imo ginkikinahanglan basi magin masinugtanon kon nakakakarawat ka hin giya nga diri mo nasasabtan. Ano an dapat mo buhaton kon naatubang ka hin mga pagsari? Siyahan, kitaa an nakita ni Zacarias​—an ebidensya nga gin-aataman ni Jehova an Iya katawohan. Katapos, gios uyon ha imo nakita pinaagi ha pagsarig kan Jehova ngan padayon nga pagsingba ha iya ha imo bug-os nga kasingkasing. (Mat. 22:37) Kon bubuhaton mo ito, bubuligan ka ni Jehova nga makag-alagad ha iya hin malipayon ha waray kataposan.​—Col. 1:10, 11.