Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

ARTÍCULO DE ESTUDIU 12

¿Ñee cayuuyaluʼ ni biʼyaʼ Zacarías la?

¿Ñee cayuuyaluʼ ni biʼyaʼ Zacarías la?

«“Pur espíritu stinneʼ”, ná Jehová, Dios stiʼ ca ejércitu» (ZAC. 4:6).

CANCIÓN 73 Bidii laadu stipa ne valor

NI ZAZÍʼDINU *

1. ¿Xiñee guyuu ca judíu que nayecheʼ?

 GUIZÁʼ cayecheʼ ca israelita, purtiʼ «biniibi Jehová ladxidóʼ Ciro», rey de Persia para cueeʼ laacabe de ndaaniʼ guidxi Babilonia, purtiʼ maʼ stale iza de nácacabe esclavu raqué. Gudixhe Ciro ti ley ra ná zanda guibiguetaʼ ca judíu xquídxicaʼ ne gucuicaʼ «lidxi Jehová», Dios stiʼ Israel sti biaje (Esd. 1:1, 3). ¡Aque de galán! Yanna huaxa maʼ zanda guni adorárcabe Dios ni dxandíʼ sti biaje lu layú ni bidii xquidxi.

2. ¿Xi biʼniʼ caadxi judíu casi yendacaʼ Jerusalén?

2 Lu iza 537, ante de ca dxi stiʼ Jesús, yendá caadxi judíu Jerusalén, laani gúcani capital stiʼ Judá, reinu ni nuu ladu sur. Casi yendácabe, bizulú bíʼnicabe dxiiñaʼ, ne lu iza 536 mápeca gudíxhecabe base stiʼ templu que.

3. ¿Xi guendanagana bidxaagalú ca judíu?

3 Peru cadi xadxí de bizulúcabe dxiiñaʼ ra templu que guyuu tu bicaalú laacabe. Ca guidxi nuu gaxha de raqué bizulú guleecaʼ gana ca judíu ne caniʼcaʼ mal de laacabe ti gusaana de gucuícabe templu que sti biaje (Esd. 4:4). Nagana ra cadíʼdicabe, peru gúcani jma nagana despué. Lu iza 522, ante de ca dxi stiʼ Jesús, bizulú biʼniʼ mandar sti rey persa láʼ, Artajerjes. * Guca aprovechar ca enemigu que maʼ naca Artajerjes rey para gucueezacaʼ dxiiñaʼ ni cayuni ca judíu ra biquiiñecaʼ ley (Sal. 94:20). Ti cosa ni bíʼnicabe nga, guníʼcabe nuu ca judíu gucaalucaʼ rey que (Esd. 4:11-16). Biʼniʼ cré Artajerjes laacabe ne bicueeza dxiiñaʼ de cuí templu que (Esd. 4:17-23). Ngue runi, biaanadxí dxiiñaʼ ni cayuni ca judíu que né stale guendanayecheʼ (Esd. 4:24).

4. ¿Xi biʼniʼ Jehová dxi bicueeza ca enemigu dxiiñaʼ de cuí templu que sti biaje? (Isaías 55:11).

4 Ca guidxi nuu gaxha que, ni qué runi adorar Jehová, ne ca xpinni gobiernu stiʼ ca persa, gudixhe íquecaʼ gucueezacaʼ dxiiñaʼ ra cayaca chaahuiʼ templu que. Peru Jehová gudixhe ique gúniruʼ ca judíu que dxiiñaʼ ne gastiʼ qué rucueezaʼ laabe de gúnibe ni racaláʼdxibe (biindaʼ Isaías 55:11). ¿Xi bíʼnibe yaʼ? Bíʼnibe Zacarías profeta stibe ne biluiʼbe laa xhono visión nabé risaca. Naquiiñeʼ guiniʼné profeta riʼ ca judíu de ca visión ni biʼyaʼ que para cuʼ gana laacabe. Gucané ca visión que laacabe guiénecabe cadi naquiiñeʼ guidxíbicabe ca ni cucaalú laacabe ne cadi guiaanadxícabe de gúnicabe dxiiñaʼ ni gunabaʼ Jehová laacabe gúnicabe. Lu visión gaayuʼ que, biiyaʼ Zacarías ti candelabru ne chupa yaga olivo.

5. ¿Xi zadú’yanu lu artículo ri’?

5 Visión gaayu’ ni bi’ya’ Zacarías que guizá’ guluuni gana ca israelita ni bibani tiempu que. Tiempu ri’, laaca zanda guire’nu gana. Nga runi, ora guizí’dinu de visión ri’ zacané ni laanu cadi gusaana de gúninu ni ná Jehová ora gucaalúcabe laanu, ora guchaa xiixa lu xquendanabáninu ne ora guicaanu xiixa instrucción ni gaca nagana para laanu guiénenu.

ORA GUCAALÚCABE LAANU

Lu ti visión, biiyaʼ Zacarías ti candelabru ni napa gadxe lámpara ne cacaa ni aceite lu chupa yaga olivo. (Biiyaʼ párrafo 6).

6. ¿Ximodo gucané visión ni riete lu Zacarías 4:1-3 ca judíu? (Biiyaʼ dibuju ni zeeda lu portada).

6 (Biinda’ Zacarías 4:1-3). Visión ra rihuinni candelabru ne guiropaʼ yaga olivo que, gucané ni ca judíu cadi guidxíbicaʼ ca ni cucaalú laacaʼ. ¿Xiñee yaʼ? Lu visión que biiyabe riete aceite de lu guiropaʼ yaga olivo que ne ridxá ni ndaaniʼ ti tazón naroʼbaʼ, ne despué ridaa aceite que ndaaniʼ gadxe lámpara stiʼ candelabru que. Cumu siempre cadaa aceite ndaaniʼ ca lámpara stiʼ candelabru ca la? nga runi qué rizuíʼcani. Gunabadiidxaʼ Zacarías ángel que: «¿Xi runi representar ca cosa riʼ, señor stinneʼ?». Para bicabi ángel que ni gudxi Jehová laa guiníʼ: «“Nin pur stipa stiʼ ti ejércitu de soldadu nin pur stipa stiʼ tuuxa, sínuque pur espíritu stinneʼ”, ná Jehová, Dios stiʼ ca ejércitu» (Zac. 4:4, 6). Runi representar aceite ni riree de lu ca yaga que espíritu santu stiʼ Jehová, purtiʼ nápani poder ne qué rirá ni. Nánnanu nadipaʼ ejércitu stiʼ Imperiu persa, peru jma nadipaʼ espíritu stiʼ Dios. Cumu cayacané Jehová ca judíu que la? zanda guni huantárcabe tutiica gucaalú laacabe ne gunduuxecabe dxiiñaʼ que. ¡Guluu mensaje riʼ gana laacabe! Ni naquiiñeʼ si gúnicabe nga gápacabe confianza Jehová ne gúnicabe dxiiñaʼ. Ne nga peʼ nga ni bíʼnicabe, neca guca prohibir gúnicabe ni.

7. ¿Xi cosa ni cadi cabeza ca judíu que bizaaca?

7 Málasi bizaaca ti cosa ni gucané ca judíu. Lu iza 520, ante de ca dxi stiʼ Jesús, biʼniʼ mandar ti rey nacubi ndaaniʼ guidxi Persia, laabe nga Darío I. Lu guiropa iza de cayuni mandarbe, bidiibe cuenta cadi jneza ngue bicueezacabe ca judíu para cadi gucuicaʼ templu que, ngue runi bidiibe permisu laacaʼ guilúxecaʼ ni (Esd. 6:1-3). Guizáʼ galán noticia que, peru bizaaca sti cosa. Biʼniʼ mandar rey que ca guidxi nuu gaxha cadi gucueezacaʼ ca judíu ne gudiicaʼ laacabe bueltu ne material ni caquiiñecabe (Esd. 6:7-12). Ngue runi, biluxe ca judíu que templu que jma de tapa iza, lu iza 515, ante de ca dxi stiʼ Jesús (Esd. 6:15).

Gupa confianza poder ni napa Jehová ora gucaalúcabe lii. (Biiyaʼ párrafo 8).

8. ¿Xiñee zanda gácaluʼ nadxibalú ora gucaalúcabe lii?

8 Tiempu riʼ, laaca rucaalúcabe stale xpinni Jehová. Nuu tu laa nabeza lugar ra rucueeza gobiernu dxiiñaʼ stinu. Ne zanda guseguyoocabe laacaʼ ne chinécabe laacaʼ «nezalú gobernador ne rey» ne racá zanda gudiicabe testimonio (Mat. 10:17, 18). Nuu biaje, ora guidxaa ti gobiernu racané ni ca hermanu. O zándaca guicaa ti juez ti decisión ni gacané laanu lu dxiiñaʼ ni rúninu. Peru nuu xcaadxi Testigu maʼ gadxé tu rucaalú laacaʼ. Nabézacabe ndaaniʼ ti guidxi ra zanda guni adorárcabe Jehová, peru rucaalú familia stícabe laacabe (Mat. 10:32-36). Stale biaje, ora rudii familia stícabe cuenta qué zanda gúnicaʼ gastiʼ rusaanaʼ de gucaalucaʼ laacabe. Ne nuu de ca familia ni naca naduxhuʼ, ra gudiʼdiʼ tiempu rácacaʼ Testigu ni runi predicar né stale gana. Nga runi cadi guireeluʼ gana pa cucaalúcabe lii. Guca nadxibalú. Cayacané Jehová ne espíritu santu stiʼ lii, nga runi ¡cadi guidxíbiluʼ!

ORA GUIDXAA XIIXA LU XQUENDANABÁNINU

9. ¿Xiñee guyuu caadxi judíu triste ora gudíxhecabe ca base stiʼ templu nacubi que ?

9 Dxi gudíxhecabe base stiʼ templu nacubi que, biinaʼ caadxi de ca judíu ni maʼ huaniisi (Esd. 3:12). Cumu biiyacabe pabiáʼ naroʼbaʼ templu ni bicuí Salomón que la? nga runi guyuucabe triste purtiʼ guníʼ íquecabe jma huaxiéʼ risaca templu nacubi que (Ageo 2:2, 3). ¿Ximodo zacané visión ni biʼyaʼ Zacarías que laacabe chúʼcabe nayecheʼ sti biaje yaʼ?

10. Ca diidxaʼ ni guníʼ ángel que ni riete lu Zacarías 4:8-10, ¿ximodo gucané ni ca judíu que chuʼcaʼ nayecheʼ sti biaje?

10 (Biindaʼ Zacarías 4:8-10). ¿Xii ngue nuu ángel que guiníʼ ora bizeeteʼ ziecheʼ ca judíu ora gúʼyacaʼ naazeʼ gobernador judíu Zorobabel plomo? Riquiiñeʼ ca ni runi dxiiñaʼ lu construcción plomo para gúʼyacaʼ pa derechu zeʼ dxiiñaʼ ni cayúnicaʼ. Ngue runi ni nuu ángel que ganna xquidxi Dios nga, neca cadi naroʼbaʼ templu que, peru zalúxecabe ni ne ziuulaʼdxiʼ Jehová ni. Yanna naquiiñeʼ guiéchecabe purtiʼ ziuulaʼdxiʼ Jehová templu que. Ni jma risaca para Dios nga guni adorárcabe laa modo racalaʼdxiʼ ndaaniʼ templu nacubi que. Nga runi, pa quixhe ique ca judíu que guni adorarcaʼ laabe modo racaláʼdxibe ne guzuubacaʼ stiidxabe, ziuucaʼ nayecheʼ sti biaje.

Cadi chuʼluʼ triste ora guchaa xiixa lu xquendanabániluʼ. (Biiyaʼ párrafo 11 ne 12). *

11. ¿Xi guendanagana ridxaagalú caadxi xpinni Jehová ora ridxaa xiixa lu xquendanabánicaʼ?

11 Stale de laanu raca nagana para laanu gudxí’lunu ora guchaa xiixa lu xquendanabáninu. Stale hermanu ni maʼ ziné stale iza lu serviciu especial de tiempu completu maʼ bidxaa asignación sticaʼ. Ne nuu tu laa maʼ bisaana asignación ni riuulaʼdxiʼ purtiʼ maʼ huaniisi. Ne ora rizaacaʼ ndiʼ normal nga chuʼ tobi triste. Zándaca guiníʼ íquenu xiñee bichaacabe asignación stinu ne qué chuuláʼdxinu decisión ca. Zándaca guibánanu ca cosa ni bíninu dxiqué. Ne zándaca guireʼnu gana ora guiníʼ íquenu maʼ huaxiéʼ dxiiñaʼ zúninu para Jehová (Prov. 24:10). Guidúʼyanu ximodo zanda gacané visión ni biʼyaʼ Zacarías laanu gúninu ni ná Dios dede biaʼ gándatiʼ.

12. ¿Ximodo racané visión ni biʼyaʼ Zacarías laanu cadi guireʼnu gana ora guchaa xiixa lu xquendanabáninu?

12 Ti cosa ni zacané laanu nga guidúʼyanu ca cosa ca modo ruuyaʼ Jehová ca ni. Cayuni Jehová stale cosa galán ca dxi riʼ, ne nápanu privilegiu guninenu laabe dxiiñaʼ (1 Cor. 3:9). Zándaca guchaa xiixa dxiiñaʼ ni rúninu ndaaniʼ xquidxi Dios, peru qué zusaana Jehová de gannaxhii laanu. Nga runi pa guchaacabe lii de asignación ndaaniʼ xquidxi Jehová, cadi tan guiníʼ íqueluʼ xiñee bichaacabe lii. Lugar de guibánaluʼ asignación ni gúpaluʼ dxiqué, gunabaʼ Dios gacané lii guiécheluʼ né dxiiñaʼ ni cayúniluʼ yanna (Ecl. 7:10). Cadi guiníʼ íqueluʼ ca cosa ni qué zanda gúniluʼ, sínuque guníʼ ique ca cosa ni zanda gúniluʼ. Rusiidiʼ visión ni biʼyaʼ Zacarías laanu pabiáʼ risaca guiníʼ íquenu ca cosa ni zanda gúninu yanna, para chuʼnu nayecheʼ ne cadi gusaananu Dios neca guchaa modo nabáninu.

ORA RACA NAGANA PARA LAANU CHINÁNDANU XIIXA INSTRUCCIÓN

13. ¿Xiñee guníʼ ique caadxi judíu cadi jneza ngue guibiguetaʼ gúnicaʼ dxiiñaʼ stiʼ templu que?

13 Neca nuu prohibidu gucuícabe templu stiʼ Dios, peru ca hombre ni runi dirigir guidxi que, sumo sacerdote, Jesúa (Josué) ne gobernador Zorobabel, biguetaʼ bíʼnicaʼ dxiiñaʼ ra cayaca templu stiʼ Dios (Esd. 5:1, 2). Zándaca guníʼ ique caadxi judíu cadi jneza ngue decisión ni gucuaa ca hombre que, purtiʼ zanna ca enemigu que ne zucueezacaʼ laacabe. Josué ne Zorobabel ngue ca hombre ni guzaniruʼ lu dxiiñaʼ que, ngue runi biyúbicabe gánnacabe pa zacané Jehová laacabe. Ne gucané Jehová laacabe. Guidúʼyanu ximodo bíʼnibe ni.

14. ¿Ximodo gucané ca diidxaʼ ni zeeda lu Zacarías 4:12, 14 sumo sacerdote Josué ne gobernador Zorobabel?

14 (Biindaʼ Zacarías 4:12, 14). Lu visión riʼ gudxi ángel que profeta stiʼ Dios, runi representar guiropaʼ olivo riʼ chupa ungidu: Josué ne Zorobabel. Lu visión que riete zuhuaa guiropaʼ yaga olivo riʼ «cueʼ Señor stiʼ guidubi guidxilayú», Jehová. Pur lugar ra zuhuaa ca hombre riʼ, rusihuínnini pabiáʼ confianza napa Jehová laacabe. Biquiiñeʼ Jehová guiropaʼ hombre riʼ para guni dirigir xquidxi, nga runi naquiiñeʼ gapa ca judíu que confianza ca decisión ni guicaacabe.

15. ¿Ximodo rusihuínninu runi respetarnu guiráʼ ni rabi Jehová laanu lu Stiidxaʼ?

15 Tiempu riʼ riquiiñeʼ Jehová Biblia para guni dirigir xquidxi. Luni rábibe laanu ximodo racaláʼdxibe guni adorarnu laabe. Yanna, ¿ximodo rusihuínninu runi respetarnu ni rabi Jehová laanu lu Stiidxaʼ yaʼ? Ra cueenu tiempu para guidúʼndanu ni ne guiénenu ni. Guníʼ ique ndiʼ: «Ora ruundaʼ Biblia o tobi de ca publicación stinu, ¿ñee ribezadxiéʼ ne riníʼ iqueʼ ni cayuundaʼ la? ¿Runeʼ investigar ca tema ni nagana la? ¿O ruundasiáʼ información ca?» (2 Ped. 3:16). Pa cueenu tiempu para guiníʼ íquenu guiráʼ ni rusiidiʼ Jehová laanu, zinándanu ni gábibe laanu ne zúninu xhiiñabe (1 Tim. 4:15, 16).

Gupa confianza ca instrucción ni rudii «mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza» lii. (Biiyaʼ párrafo 16). *

16. ¿Xi zacané laanu chinándanu ca instrucción ni gudii «mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza» laanu pa cadi cayénenu ca ni?

16 Sti modo runi dirigir Jehová xquidxi nga ra riquiiñeʼ «mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza» (Mat. 24:45). Zándaca nuu biaje qué ziénenu xiixa instrucción ni gudii mozo ni nuu xpiaaniʼ ca laanu. Guzéʼtenu ti ejemplu, zándaca gudiicabe laanu instrucción xi gúninu ora guizaaca xiixa desastre natural, peru zándaca guiníʼ íquenu cadi caquiiñenu ni purtiʼ qué rizaaca desastre natural neza ra nabézanu. O zándaca guiníʼ íquenu nabé runi exagerar mozo ni nuu xpiaaniʼ ca lu ti pandemia. Yanna, ¿xi naquiiñeʼ gúninu pa guiníʼ íquenu cadi naquiiñeʼ chinándanu ca instrucción ni gudiicabe laanu yaʼ? Ni naquiiñeʼ gúninu nga guietenaláʼdxinu xi ndaayaʼ gucuaa ca judíu que pur yenándacaʼ ca instrucción ni bidii Josué ne Zorobabel laacaʼ. Laaca zanda guiníʼ íquenu xcaadxi relatu ni zeeda lu Biblia ni maʼ bidúʼndanu. ¡Stale biaje gucuaa ca xpinni Dios de dxiqué instrucción ni ruluíʼ cadi caquiiñecaʼ, peru bilani xpídacaʼ! (Juec. 7:7; 8:10).

GUIDÚʼYANU NI BIʼYAʼ ZACARÍAS

17. ¿Ximodo gucané visión stiʼ candelabru ne ca guiropaʼ yaga olivo que ca judíu?

17 Zándaca huaxiéʼ bindaa visión stiʼ candelabru ne ca olivo que, peru gucané ni ca judíu que gúʼyacaʼ nabé risaca dxiiñaʼ ni cayúnicaʼ ne adoración sticaʼ. Ne ora yenándacabe ni biziidicabe lu visión ni biʼyaʼ Zacarías, biiyacabe cayacané Jehová laacabe ne cayuni dirigir laacabe né guendarannaxhii. Biquiiñeʼ Jehová espíritu santu stiʼ para gacané laacabe gúnicabe dxiiñaʼ que ne chúʼcabe nayecheʼ (Esd. 6:16).

18. ¿Ximodo zacané visión ni biʼyaʼ Zacarías lii?

18 Zanda gacané visión stiʼ candelabru ne guiropaʼ yaga olivo que lii. Casi maʼ bizíʼdinu, zudiini stipa lii ora chuʼ tu gucaalú lii, zacaneni lii chuʼluʼ nayecheʼ para gudxiiluluʼ ora guchaa xiixa lu xquendanabániluʼ ne zápaluʼ confianza para chinándaluʼ ca instrucción ni guicaaluʼ neca cadi cayéneluʼ ca ni. Yanna, ¿xi naquiiñeʼ gúniluʼ ora guidxaagaluluʼ xiixa guendanagana yaʼ? Primé la? biiyaʼ ni biʼyaʼ Zacarías, biiyaʼ ximodo cayapa Jehová xquidxi. Ne despué, gupa confianza Jehová ne biʼniʼ adorar laa de guidubi ladxidoʼloʼ (Mat. 22:37). Pa gúniluʼ ni la? zacané Jehová lii gúninu ni ná né stale guendanayecheʼ (Col. 1:10, 11).

CANCIÓN 7 Jiobá nga stipa stinneʼ

^ párrafo 5 Biluíʼ Jehová profeta Zacarías caadxi visión nabé risaca. Gucané ca visión que Zacarías ne xquidxi Jehová, ne bidiini stipa laacaʼ para gudxiilucaʼ ca guendanagana ni bidxagalucaʼ dxi cayuni chaahuicaʼ templu stiʼ Jehová. Ne laaca zacané ni laanu cadi gusaana de gúninu ni ná Jehová neca guidxaagalunu guendanagana. Lu artículo riʼ zadúʼyanu xi zanda guizíʼdinu de visión stiʼ candelabru ne ca olivo.

^ párrafo 3 Artajerjes ni cuzéʼtenu raríʼ cadi laadibe nga Artajerjes ni gucané gobernador Nehemías ne ca judíu.

^ párrafo 60 NI RIHUINNI LU CA IMAGEN RIʼ: Ti hermanu ni maʼ huaniisi ne ni huará caníʼ ique caquiiñeʼ guiaaʼ modo nabani yanna.

^ párrafo 62 NI RIHUINNI LU CA IMAGEN RIʼ: Caníʼ ique ti hermana cayacané Jehová «mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza», cásica gucanebe Josué ne Zorobabel.