1-2. Mun lo bena a to Ala be sɔn an ka batoli ma?

 N’I Y’A mɛn ko “batoli,” i be miiri mun lo la? N’a sɔrɔ i be miiri balimacɛ dɔ koo la min y’a kunbiri gwan a ka dilan kɔrɔ ka to ka Jehova deli n’a dusu bɛɛ ye. Wala n’a sɔrɔ i be miiri denbaya mɔgɔ dɔw koo la minw ninsɔn diyanin be Bibulu sɛgɛsɛgɛra.

² O koo fila bɛɛ la, o mɔgɔw be batoli lo kɛra. Yala Jehova bena sɔn u ka batoli la wa? N’u b’o batoli kɛra ni bonya ni kanuya ye ani n’a bɛnnin lo ni Jehova sagonata ye, a bena sɔn o la. An be Jehova kanu kosɔbɛ. An b’a lɔn ko a ka kan ni batoli ye ani an b’a fɛ k’a bato cogo fisaman na.

3. An bena mun lo lajɛ barokun nin na?

³ Barokun nin na, an bena a ye Jehova tun be sɔn batoli sugu min na galen. O kɔ, a be sɔn batoli min na bi, an bena o faan seegi lajɛ. O lajɛtɔ, an ka miiri k’a filɛ cogo min na an kelen kelen be se k’an ka batoli cogoya fisaya. An bena a ye fana fɛɛn minw kama tiɲɛn batoli be an ninsɔn diya.

4. Jehova sagokɛla minw ye ɲɛnamaya kɛ ka kɔn Yezu nali ɲɛ dugukolo kan, olu y’a yira cogo di ko u be Jehova kanu ani k’u b’a bonya?

⁴ Ka kɔn Yezu nali ɲɛ dugukolo kan, cɛɛ kantigi dɔw y’a yira ko u be Jehova kanu ani k’u b’a bonya. U dɔw ye  Abɛli, Nuhun, Ibrayima ani Zɔbu ye. U y’a yira cogo di ko u be Jehova kanu ani k’u b’a bonya? U tun be mɛnni kɛ a fɛ, u tun limaniyanin lo a la ani u tun be sarakaw bɔ a ye. Bibulu t’a fɔ an ye k’a pereperelatigɛ u tun b’u ka batoli kɛ cogo min na. Nka, u tun b’u seko bɛɛ lo kɛ ka nɔɔrɔ la Jehova kan. O kama, Jehova sɔnna u ka batoli la. Kɔfɛ, Jehova tɛmɛna Musa fɛ ka sariyaw di Israɛldenw ma. Cikan caaman tun be o sariyaw kɔnɔ minw tun b’a yira Jehova b’a fɛ u k’ale bato cogo min na.

5. Yezu saya n’a sukununi kɔ, yɛlɛmani juman lo donna tiɲɛn batoli koo la?

⁵ Kabi Yezu sara ka kunu, Jehova t’a ɲini mɔgɔw fɛ tugun u ka Musa ka sariya labato (Ɔrɔm. 10:4). Kerecɛnw ka ɲi ka sariya kura lo labato, o min ye “Krista ka sariya” ye (Gal. 6:2). U tun be se k’o “sariya” labato cogo di? U tun man ɲi k’a degi u kunfɛ ani ka tugu sariya caamanba kɔ. Nka, u tun ka ɲi ka Yezu ladegi ani k’a ka kalanw sira tagama. Bi fana, kerecɛnw b’u seko bɛɛ kɛ ka Krista ladegi walisa ka Jehova dusu diya ani ka “lafiya sɔrɔ.”—Mat. 11:29.

6. Barokun nin be se k’an nafa cogo di?

⁶ An ka batoli faan kelen kelen bɛɛ lajɛtɔ, i yɛrɛ ɲininga ko: “N’ ye ɲɛtaga juman lo kɛ o koo la? Yala n’ be se ka n’ ka batoli fisaya wa?” I ye ɲɛtaga min kɛ, i ka ɲi ka ninsɔndiya o kosɔn. Nka, i be se ka Jehova deli a k’i dɛmɛ k’a lɔn i be se ka ɲɛtaga minw kɛ halibi.

7. An be delili minw kɛ n’an dusu bɛɛ ye, Jehova b’u jati cogo di?

⁷ An be Jehova bato an kɛtɔ k’a deli. Galen, u tun be wusulan labɛn koɲuman k’a jɛni fanibugu kɔnɔ ani kɔfɛ, u tun b’o kɛ Alabatosoba kɔnɔ. Ala ka Kuma b’an ka deliliw suma n’o wusulan ye (Zab. 141:2). O wusulan kasa tun ka di Ala ye. O cogo kelen na, an be delili minw kɛ n’an dusu bɛɛ ye, o ka di Ala ye hali ni an ma kumababaw fɔ (Talenw 15:8; Deter. 33:10). O kama, n’an b’a fɔra Jehova ye delili la ko an b’a kanu ani ko an b’a waleɲuman lɔn, o b’a dusu diya. A b’a fɛ an k’a fɔ a ye an jigi be fɛɛn minw na, an haminankow ani an negelakow ye minw ye. Sanni i ka Jehova deli, wagati ta ka miiri koɲuman fɔlɔ k’a filɛ i bena min fɔ a ye. N’i y’o kɛ, a bena kɛ komi i be “wusulan” kasa diiman lo lasera i sankolola Faa ma.

8. Sababu ɲuman juman lo b’an fɛ ka Ala tando?

⁸ An be Jehova bato an kɛtɔ k’a tando (Zab. 34:2). Jehova ka jogo kabakomanw n’a ka kɛtaw ka di an ye cogo min na, n’an b’o fɔ tɔɔw ye, an b’a tandora le. N’an be Jehova waleɲuman lɔn kosɔbɛ, o bena an lasun k’a tando. Jehova ye koo ɲuman minw bɛɛ kɛ an ye, n’an be miiri o la, an bena sababu caaman sɔrɔ k’a tando. N’an be waajuli kɛ, an be sababu ɲuman sɔrɔ ka tandoli saraka bɔ Ala ye, o kɔrɔ, “k’a tɔgɔ tanu n’an daa ye.” (Eburuw 13:15). Sanni an ka Jehova deli, an ka ɲi ka wagati ta ka miiri koɲuman fɔlɔ k’a filɛ an bena min fɔ a ye. O cogo kelen na, sanni an ka kuma mɔgɔ dɔ fɛ waajuli la, a ka ɲi an ka miiri koɲuman fɔlɔ k’a filɛ an bena min fɔ a ye. An b’a fɛ k’an seko fisaman lo kɛ ka tandoli saraka lase Jehova ma. N’an be tiɲɛnkalanw kofɔra mɔgɔw ye, an b’o kɛ n’an dusu bɛɛ ye.

9. I ko Israɛldenw galen, n’an be ɲɔgɔn lajɛn, o b’an nafa cogo di? I yɛrɛ ka ɲɛyirali dɔ fɔ.

 ⁹ An be Jehova bato an kɛtɔ ka taga lajɛnw na. Galen, Jehova tun y’a fɔ Israɛldenw ye ko: “Saan o saan, cɛɛ bɛɛ ka kan ka taga u yɛrɛ yira siɲɛ saba Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ a ka yɔrɔ wolomanin na.” (Deter. 16:16). U tun ka ɲi ka taga k’u ka soow n’u ka forow to yen. Nka, Jehova tun y’a daa di u ma ko: “N’aw be na ne Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ . . . mɔgɔ si tena sɔn k’aw ka jamana bɔsi aw la o waati la.” (Ɛkiz. 34:24). Komi Israɛldenw tun lanin lo Jehova la kosɔbɛ, u tun be taga saan o saan ɲɛnagwɛw la. U tun be nafa caaman sɔrɔ o la. Misali la, u tun be koo caaman faamu Ala ka sariya koo la. Jehova tun ye min kɛ u ye, u tun be miiri o la ani u tun be jɛnɲɔgɔnya ɲuman diyabɔ n’u balimaw ye, olu minw tun be Jehova kanu fana (Deter. 16:15). An b’o nafaw ɲɔgɔn lo sɔrɔ n’an be jijalibaw kɛ ka taga an ka lajɛnw na. N’an b’an yɛrɛ labɛn ka sɔrɔ ka taga lajɛnw na ani n’an be lakalita surun nafamanw kɛ, miiri k’a filɛ o be Jehova dusu diya cogo min na.

10. Mun na dɔnkilila kɔrɔtanin lo an ka batoli la?

¹⁰ An be Jehova bato an kɛtɔ ka dɔnkili la n’an balimaw ye (Zab. 28:7). Dɔnkilila tun kɔrɔtanin lo Israɛldenw fɛ u ka batoli la. Masacɛ Dawuda tun ye Levite 288 sugandi walisa u ka to ka dɔnkili la Alabatosoba kɔnɔ (1 Til. Kib. 25:1, 6-8). Bi n’an be tandoli dɔnkiliw la, an b’a yira ko an be Ala kanu. An mako t’a la ka kɛ dɔnkililabaga ɲumanw ye ka sɔrɔ k’o kɛ. Misali la, n’an be kuma, “an bɛɛ be fili cogo caaman na.” Nka, o t’an bali ka kuma kafo kɔnɔ ani waajuli la (Zaki 3:2). O cogo kelen na, hali n’an b’a miiri ko an tɛ se dɔnkilila la, an man ɲi k’a to o k’an bali ka tandoli dɔnkiliw la Jehova ye.

11. Ka kɛɲɛ ni Zaburuw 48:14 ye, mun na an ka ɲi ka wagati kunmabɔ walisa ka Bibulu sɛgɛsɛgɛ ɲɔgɔn fɛ denbaya kɔnɔ?

¹¹ An be Jehova bato, an kɛtɔ k’a ka Kuma sɛgɛsɛgɛ ani k’an deenw kalan Jehova koo la. Lafiɲɛlon na, Israɛldenw tun tɛ baara kɛ ani o tun ye sababu ɲuman ye u fɛ k’u ka jɛnɲɔgɔnya sabati ni Jehova ye (Ɛkiz. 31:16, 17). Israɛlden kantigiw tun be u deenw kalan Jehova n’a ka ɲumanya koo la. An fana ka ɲi ka wagati kunmabɔ walisa ka Ala ka Kuma kalan ani k’a sɛgɛsɛgɛ. O ye an ka batoli faan dɔ lo ye ani o b’an dɛmɛ an k’an magwɛrɛ kosɔbɛ Jehova la (Zab. 73:28). Ka fara o kan, n’an be Bibulu sɛgɛsɛgɛ ɲɔgɔn fɛ denbaya kɔnɔ, o b’an deenw dɛmɛ u ka jɛnɲɔgɔnya teriman kɛ n’an sankolola Faa kanutigi ye.—Zaburuw 48:14 kalan.

12. Mɔgɔ minw ye fanibugu n’a minanw dilan, Jehova tun be u ka baara jati cogo di? An be kalan juman lo sɔrɔ o la?

¹² An be Jehova bato, an kɛtɔ ka batoli kɛyɔrɔw lɔ ani k’u ladon. Jehova tun be fanibugu n’a minanw dilanko jati baara senuman ye (Ɛkiz. 36:1, 4). Bi fana, Jehova be Masaya Boonw n’a ɲɔgɔnnaw lɔli baara jati baara senuman ye. Balima dɔw be wagati caaman kɛ ka dɛmɛ don o baaraw la. U be dɛmɛba min don Masaya ka koow la, an b’u waleɲuman lɔn kosɔbɛ o kosɔn. O balimaw be waajuli kɛ fana. U dɔw yɛrɛ b’a fɛ ka kɛ piyɔniyew ye. Diinan mɔgɔkɔrɔw be se k’a yira cogo di k’u be dɛmɛ don lɔli baara la? U be se k’o yira u kɛtɔ ka sɔn o balima jagwɛlɛw ka kɛ piyɔniyew ye n’u be saratiw dafa.  An be se lɔli baara la wo, an tɛ se a la wo, an kelen kelen bɛɛ be se ka dɛmɛ don ka Masaya Boonw n’a ɲɔgɔnnaw lalaga ani k’u saniya.

13. An be nili minw kɛ walisa ka dɛmɛ don Masaya ka koow la, an ka ɲi k’u jati cogo di?

¹³ An be Jehova bato, an kɛtɔ ka niliw kɛ walisa ka dɛmɛ don Masaya ka koow la. Israɛldenw tun man kan ka taga Jehova ɲɛɛ kɔrɔ u bololakolon (Deter. 16:16). U tun ka ɲi ka taga n’u bololafɛn dɔ ye ka kɛɲɛ n’u ka koow cogoya ye. O cogo la, u tun b’a yira ko Jehova ye koo minw bɛɛ kɛ u ye Alako ta fan fɛ, u b’a waleɲuman lɔn o kosɔn. An be se k’a yira Jehova la cogo di ko an b’a kanu? A be koo minw bɛɛ kɛ an ye Alako ta fan fɛ, an be se k’a yira cogo di ko an b’a waleɲuman lɔn u kosɔn? Misali la, an be se ka niliw kɛ walisa ka dɛmɛ don ka kafo ka musakaw sara ani duniɲa kura bɛɛ waajuli baara kama. An be se k’o kɛ ka kɛɲɛ n’an ka koow cogoya ye. Ciden Pol y’a sɛbɛ ko: “See min b’i ye, n’i y’i yɛrɛ di ka sɔnni kɛ ka kɛɲɛ n’o ye, o le ka ɲi. Ni fɛɛn t’i bolo, baasi tɛ.” (2 Kor. 8:4, 12). An be nili o nili kɛ n’an dusu bɛɛ ye, hali n’o tɛ bɛrɛ ye, o ka di Jehova ye.—Mariki 12:42-44; 2 Kor. 9:7.

14. Ka kɛɲɛ ni Talenw 19:17 ye, an be dɛmɛ min lase an balima dɛsɛbagatɔw ma, Jehova b’o jati cogo di?

¹⁴ An be Jehova bato, an kɛtɔ k’an balima dɛsɛbagatɔw dɛmɛ. Israɛlden minw tun be u tɛgɛ labila ka fantanw sɔn, Jehova tun ye layidu ta ko a bena u sara u ka kɛtaw kosɔn (Deter. 15:7, 10). Tiɲɛn na, tuma o tuma ni an y’an kerecɛnɲɔgɔn dɔ dɛmɛ min mako be dɛmɛ na, Jehova b’a jati ko an y’o kɛ ale lo ye (Talenw 19:17 kalan). Misali la, tuma min na Filipi kerecɛnw ye nilifɛn dɔ ci Pol ma kaso la, a ko o ye “sarakaɲuman ye Ala sɔnna min na, a diyar’a ye fana.” (Filip. 4:18). Miiri i ka kafodenw koo la ani i yɛrɛ ɲininga ko: “Yala mɔgɔ dɔ be yen n’ be se ka min dɛmɛ wa?” Minw mako be dɛmɛ na, ni an b’an ka wagati, an fanga, an ka setigiya ani an bololafɛnw kɛ k’u dɛmɛ, o ka di Jehova ye. A b’o jati an ka batoli faan dɔ lo ye.—Zaki 1:27.

15. Walisa k’an seen don tiɲɛn batoli la, an ka ɲi ka wagati ta o kama ani ka jijaliw kɛ. Nka mun na o man gwɛlɛ kojugu?

¹⁵ Walisa k’an seen don tiɲɛn batoli la, an ka ɲi ka wagati ta o kama ani ka jijaliw kɛ. Nka o man gwɛlɛ kojugu (1 Zan 5:3). Mun na do? Sabu kanuya lo b’an lasun ka Jehova bato. Miiri deen fitinin dɔ koo la min b’a fɛ ka fɛɛn dɔ di a facɛ ma. N’a sɔrɔ a bena lɛri caaman ta ka desɛn dɔ kɛ a facɛ ye. O deen ye wagati min ta k’o desɛn kɛ, a tɛ nimisa o kosɔn. A b’a facɛ kanu ani a ninsɔn ka di k’o kado di a ma. O cogo kelen na, an ninsɔn ka di k’an ka wagati n’an fanga kɛ ka Jehova bato sabu an b’a kanu.

16. Ka kɛɲɛ ni Eburuw 6:10 ye, an kelen kelen bɛɛ be jijali minw kɛ walisa k’an koo diya Jehova ye, a b’o jati cogo di?

¹⁶ Bangebaga kanutigiw t’a ɲini u deenw bɛɛ ka kadow ka kɛ kelen ye. U b’a lɔn ko u deen si tɛ kelen ye ani ko u ka koow cogoya be dan na. O cogo kelen na, an sankolola Faa b’an kelen kelen bɛɛ ka koow cogoya kala ma. N’a sɔrɔ i be se koo caaman na ka tɛmɛ i lɔnbagaw n’i ka mɔgɔ kanulen caaman kan. Wala n’a sɔrɔ i tɛ se ka caaman kɛ i ko tɔɔw, kɔrɔya, kɛnɛyakow wala  kunkanbaaraw kosɔn denbaya kɔnɔ. N’o lo, kana i fari faga (Gal. 6:4). Jehova tɛna ɲinɛ i ka baara kɔ. N’i tora k’i seko bɛɛ kɛ ni ŋaniya ɲuman ye, o bena a dusu diya (Eburuw 6:10 kalan). I b’a fɛ ka min kɛ, Jehova yɛrɛ b’o kala ma. I be sera ka min kɛ k’a bato, a b’a fɛ o k’i ninsɔndiya ani k’i wasa.

17. a) N’i y’a ye ko an ka batoli faan dɔw ka gwɛlɛ i ma, i be se ka mun lo kɛ? b) An ka batoli faan minw yirala koorilen nin kɔnɔ, u dɔ y’i nafa cogo di: “ Dɔ fara i ka ninsɔndiya kan”?

¹⁷ N’a sɔrɔ i y’a ye ko a ka gwɛlɛ i ma k’i seen don an ka batoli faan dɔw la, i n’a fɔ kelenna kalan wala waajuli baara. N’o lo, i be se ka mun lo kɛ do? N’i tora k’i seen don o koow la, i bena a ye ko u bena diya i ye kosɔbɛ ani i bena nafa sɔrɔ u la. An be se k’a fɔ ko an ka batoli be i ko ka farikolo ɲɛnagwɛ dɔ kɛ wala ka fɔlifɛn dɔ degi. N’i be to k’o kɛ tuma kelen kelen dɔrɔn, n’a sɔrɔ i tɛna ɲɛtagaba kɛ. Nka mun lo bena kɛ n’i y’a latigɛ k’o kɛ loon o loon? A daminɛ na, n’a sɔrɔ i bena o kɛ miniti damanin dɔrɔn kɔnɔ tuma o tuma ani kɔfɛ, i bena to ka dɔ fara o wagati kan. N’i y’a ye nafa min be sɔrɔla i ka jijaliw la, i b’o koow kɛ wagati minw na, n’a sɔrɔ i bena kɔrɔtɔ u ka se. O bena kɛ wagati diiman ye i fɛ sɔbɛ la fana. An be se ka o ladili sira tagama fana an ka batoli la.

18. An ka ɲi ka mun lo kɛ min kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan an ka ɲɛnamaya kɔnɔ? Nafa jumanw lo b’o la?

¹⁸ An ka ɲi ka koo min kɛ min kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan an ka ɲɛnamaya kɔnɔ, o ye ka Jehova bato n’an dusu bɛɛ ye. An be nafa jumanw lo sɔrɔ o la? An be ninsɔndiya ni kuun bɛrɛ sɔrɔ an ka ɲɛnamaya la ani an be ni jigiya ye ka Jehova bato fɔɔ abada (Talenw 10:22). An hakili siginin lo fana sabu an b’a lɔn ko Jehova b’a sagokɛlaw dɛmɛ ni gwɛlɛya b’u kan (Ezayi 41:9, 10). An b’an Faa kanutigi bato ni ninsɔndiya ye kuun caaman kosɔn. A ka kan ni a ka danfɛnw bɛɛ ka “boɲa ni tanuli ye.”—Yir. 4:11.