1-2. Na cava meda cakava me vakadonuya kina na Kalou noda ivakarau ni sokalou?

 NA CAVA o nanuma ni o rogoca na vosa “sokalou”? De dua o na vakasamataka e dua na tacida yalomalumalumu ni tekiduru toka ena yasa ni nona loga ni talaucaka tiko na lomana ena masu. Se o vakasamataka e dua na vuvale mamarau eratou vuli iVolatabu tiko.

² Io eratou vakaitavi kece tiko ena sokalou. Vakacava ena vakadonuya o Jiova? Kevaka ga e salavata kei na lomana, ni caka tale ga ena loloma kei na veidokai. Eda lomani Jiova vakalevu. Eda kila ni dodonu ga me sokaloutaki, eda vinakata tale ga me vinaka duadua na noda ivakarau ni sokalou.

3. Na cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

³ Ena ulutaga qo, eda na railesuva na ivakarau ni sokalou e vakadonuya o Jiova ena gauna makawa, kei na walu tale na ivakarau ni sokalou e vakadonuya nikua. Nida veivosakitaka tiko, eda rawa ni vakasamataka na sala meda vakavinakataka kina noda ivakarau ni sokalou. Eda na railesuva tale ga na vuna e vakamarautaki keda kina na sokalou dina.

4. Era vakaraitaka vakacava na dausokalou ni bera na gauna vaKarisito na nodra dokai Jiova, ra lomani koya tale ga?

⁴ Ni bera na gauna vaKarisito, eratou vakaraitaka na turaga yalodina me vakataki Epeli, Noa, Eparama kei Jope nodratou dokai Jiova, ratou lomani koya tale ga. Ena sala cava? Ena nodratou talairawarawa, vakabauta kei na nodratou vakacaboisoro vua. E sega ni tukuni vakamatailalai  ena iVolatabu na ivakarau ni nodratou sokalou. Ia e matata ni ratou gumatua ni vakarokorokotaki Jiova, e vakadonuya kina nodratou sokalou. E vakarautaka sara o Jiova vei ira na kawa i Eparama na Lawa e soli vei Mosese. E tiko kina eso na lawa e vakaraitaka na ivakarau ni sokalou vei Jiova mera muria me qai vakadonuya.

5. Na veisau cava e laurai ena sokalou dina ni mate qai vakaturi o Jisu?

⁵ Ni mate qai vakaturi o Jisu sa sega tale ni vinakata o Jiova me muri tiko na Lawa a soli vei Mosese. (Roma 10:4) Mera muria na lotu vaKarisito e dua na lawa vou, qo na “lawa i Karisito.” (Kala. 6:2) Era rawa ni talairawarawa ina “lawa” qo, sega nira katona ga ena nodra vakasama ra qai vakamuria tu e dua na ivola ni ka me caka kei na ka me kua ni caka, ia ena nodra vakatotomuria sara ga na ivakaraitaki nei Jisu ra qai muria nona veivakavulici. Nikua, o ira tale ga na lotu vaKarisito era saga ena nodra vinaka taucoko mera muri Karisito, mera vakamarautaki Jiova kina ra qai “kunea . . . na vakacegu.”—Maciu 11:29.

6. Ena yaga vakacava vei keda na ulutaga qo?

⁶ Nida veivosakitaka na ivakarau yadua ni noda sokalou, meda taroga, ‘Na toso cava au sa vakayacora ena noqu sokalou?’ Meda taroga tale ga, ‘Vakacava au rawa ni vakavinakataka na noqu ivakarau ni sokalou?’ E dodonu mo marautaka na nomu toso, ia ena vinakati mo masulaka mo kila na ka mo vakavinakataka.

7. Na cava nona rai o Jiova me baleta na noda masu mai vu ni lomada?

⁷ Eda sokalou vei Jiova nida masu vua. E vakatauvatana na iVolatabu na noda masu ina ka boivinaka e vakarautaki vinaka me vakamai ena valeniveitavaki vaka kina ena valenisoro ena dua na gauna e muri. (Same 141:2) Na ka e vakamai qori e boivinaka sara ga vei Jiova. E vaka kina noda masu mai vu ni lomada ni “taleitaka” o koya, kevaka mada ga eda vakayagataka na vosa rawarawa. (Vkai. 15:8; Vkru. 33:10) E tiko na vuna vinaka meda vakabauta kina ni o Jiova e taleitaka me rogoca noda tukuna nida lomani koya kei na noda vakavinavinakataki koya. E via kila tale ga na ka eda kauaitaka tu, ka eda nuitaka kei na ka eda vinakata. Nida bera gona ni masu vei Jiova, e dodonu meda vakasamataka sara vakavinaka na ka meda na tukuna vua. Nida cakava qori eda na cabora na “ka boivinaka” duadua vua na Tamada vakalomalagi.

8. Na gauna cava eda rawa ni vakacaucautaka kina na Kalou?

⁸ Eda sokalou vei Jiova nida vakacaucautaki koya. (Same 34:1) Eda vakacaucautaki Jiova nida tukuna vei ira eso tale na nona itovo talei kei na ka e dau cakava. Eda dau veivakacaucautaki ni uqeti na lomada meda vakavinavinaka. Nida dau vakasamataka na vinaka i Jiova, ya na ka kece e cakava ena vukuda, eda na sega ni cegu na vakacaucautaki koya. Na cakacaka vakavunau e dua na gauna vinaka eda rawa kina ni “cabora . . . vua na Kalou na isoro ni veivakacaucautaki, ya na vua ni tebenigusuda.” (Iper. 13:15) Me vaka ga nida vakasamataka vinaka na ka meda tukuna nida masu vei Jiova, ena yaga tale ga nida cakava qori vei ira eda veivosaki vata ena cakacaka vakaitalatala. Eda vinakata noda “isoro ni veivakacaucautaki” me kena e  vinaka duadua. Eda dau vosa mai vu ni lomada nida tukuna na ka dina vei ira eso tale.

9. E yaga vakacava noda sosoqoni vata me vakataki ira na Isireli ena gauna makawa? Tukuna na yaga ni nomu dau tiko ena soqoni.

⁹ Eda sokalou vei Jiova nida tiko ena soqoni. E tukuni vei ira na Isireli makawa: “Me vakatolu e veiyabaki na nodra rairai ena mata i Jiova na nomu Kalou na tagane kece ena vanua e digia o koya.” (Vkru. 16:16) E sega tale ni dua me vakatawana tiko nodra vale kei na iteitei. Ia e yalataka vei ira o Jiova: “Ena sega sara ni dua me vinakata na nomu vanua ni o lako cake tiko mo rairai ena mata i Jiova na nomu Kalou.” (Lako 34:24) Era tiko gona na Isireli dau rerevaka na Kalou ena soqo qori e veiyabaki nira nuitaki Jiova vakatabakidua. Era vakalougatataki vakalevu nira sa qai kila vinaka na Lawa ni Kalou, ra vakasamataka vakatitobu nona yalovinaka, ra marautaka tale ga na veimaliwai kei ira era vakabauta vata. (Vkru. 16:15) E yaga noda sasaga meda tiko ena soqoni vaKarisito. Vakasamataka tale ga nona marau o Jiova nida vakarautaka eso na ivakamacala leleka e veiuqeti.

10. E bibi vakacava na lagasere ena noda sokalou?

¹⁰ Eda sokalou vei Jiova nida lagasere. (Same 28:7) Era vakabibitaka na Isireli na lagasere ena nodra sokalou. E lesia o Tui Tevita e 288 na Livai mera lagasere ena valenisoro. (1 Vei. 25:1, 6-8) Eda rawa ni vakaraitaka vei Jiova nikua noda lomani koya nida lagasere meda vakacaucautaki koya. E sega ni bibi na rogovinaka ni domoda. Vakasamataka mada na ivakatautauvata qo: “Eda dau tarabe kece” nida vosa, ia e sega ni tarovi keda qori nida vosa ena ivavakoso kei na cakacaka vakaitalatala. (Jeme. 3:2) Me va tale ga qori noda lagasere, me kua mada ga ni tarova na noda lagasere ni vakacaucau vei Jiova na noda kauaitaka tiko vakabibi ni sega ni rogovinaka na domoda.

11. Me vaka e tukuni ena Same 48:13, cava meda vakatikitikitaka kina na gauna meda vuli iVolatabu vakavuvale?

¹¹ Eda sokalou vei Jiova nida vulica nona Vosa, eda vakavulica tale ga vei ira na luveda. Era sega ni cakacaka na Isireli ena Siga ni Vakacecegu mera kauaitaka nodra veiwekani kei Jiova. (Lako 31:16, 17) O ira na yalodina tiko ena kedra maliwa era vakavulici luvedra ena veika me baleti Jiova kei na nona dau yalovinaka. Meda vakatikitikitaka mada ga na gauna meda dau wilika qai vulica na Vosa ni Kalou. Qori e okati tiko ena noda sokalou vei Jiova, eda rawa ni veivolekati kina kei koya. (Same 73:28) Nida vuli tale ga vakavuvale, eda rawa ni vukei ira na itabatamata vou, qo o ira na luveda, mera bucina e dua na veiwekani voleka kei na Tamada vakalomalagi dauloloma.—Wilika Same 48:13.

12. Na cava eda vulica ena rai i Jiova ena kena vakarautaki na iyaya ni valeniveitavaki?

¹² Eda sokalou vei Jiova nida tara na vale ni sokalou, eda vakavinakataka tale ga. E tukuna na iVolatabu ni “cakacaka tabu” na kena vakarautaki na valeniveitavaki kei na kena iyaya. (Lako 36:1, 4) Nikua tale ga e raica o Jiova me veiqaravi tabu na tara ni Vale ni Soqoni kei na so tale na vale e taukena na isoqosoqo. Eso na tacida era vakayagataka e levu na nodra gauna ena cakacaka qo.  Vakacava eda marautaka na itavi bibi era qarava ena vuku ni Matanitu ni Kalou? E macala nira dau vakaitavi tale ga ena cakacaka vakavunau. Eso era vinakata mada ga mera painia. Era na vakaraitaka na qase ni ivavakoso nodra tokona na tarataravaki nira vakadonuya mera painia na tagane kei na yalewa gugumatua qo nira rawata na kena ivakatagedegede. Ke da kenadau se sega ena tarataravaki, eda rawa ni vakaitavi kece ena kena samaki qai vakavinakataki na vale ni sokalou.

13. Meda raica vakacava na noda cau ni tokoni kina na cakacaka ni Matanitu ni Kalou?

¹³ Eda sokalou vei Jiova nida cau meda tokona na cakacaka ni nona Matanitu. E tukuni vei ira na Isireli me kua ni dua e lako ligalala yani vei Jiova. (Vkru. 16:16) E vinakati mera kauta yani na nodra iloloma, me vakatau ena kedra ituvaki. Nira cakava qori, e vakaraitaka nira vakavinavinakataka na ituvatuva kece e vakarautaki me yaga vakayalo vei ira. Eda na vakaraitaka vakacava na noda lomani Jiova kei na noda vakavinavinakataka na isolisoli vakayalo e vakarautaka? Dua na sala oya nida cau vakailavo ina ivavakoso kei na cakacaka e vuravura raraba me vakatau ena keda ituvaki. E vakamacalataka va qo na yapositolo o Paula: “E ciqomi vakalevu ga na ka e soli ena yalo e vinakata. E namaki vua e dua me solia ga na ka e tu vua, e sega ni namaki me solia na ka e sega vua.” (2 Kor. 8:4, 12) E marautaka o Jiova na noda cau mai vu ni lomada, ke lailai mada ga.—Mari. 12:42-44; 2 Kor. 9:7.

14. Me vaka e tukuni ena Vosa Vakaibalebale 19:17, e raica vakacava o Jiova noda vukei ira na tacida?

¹⁴ Eda sokalou vei Jiova nida vukei ira na tacida era leqa tu. E yalataka o Jiova ni na vakalougatataki ira na Isireli era lomasavu vua na dravudravua. (Vkru. 15:7, 10) Io, na gauna kece eda vukea kina e dua na tacida e leqa tu, e raica qori o Jiova me noda iloloma vua. (Wilika Vosa Vakaibalebale 19:17.) Me kena ivakaraitaki, nira vakauta na lotu vaKarisito mai Filipai na nodra iloloma vei Paula ni vesu tu, e tukuna o Paula ni qori e “isoro vakadonui, e taleitaka na Kalou.” (Fpai. 4:18) Vakasamataki ira mada ena ivavakoso qai taroga: ‘E tiko e dua au rawa ni vukea?’ E marau o Jiova ni raica nida vakayagataka noda gauna, kaukaua, kila kei na noda iyau meda vukei ira na leqa tu. E okata qori me bibi ena noda sokalou.—Jeme. 1:27.

15. Na sokalou dina e vinakati kina na gauna kei na sasaga ia na cava e sega ni icolacola bibi kina?

¹⁵ Na sokalou dina e vinakati kina na gauna kei na sasaga. Ia e sega ni icolacola bibi. (1 Joni 5:3) Na vuna? Eda sokaloutaki Jiova nida lomani koya. Vakasamataka mada e dua na gone e via solia vei tamana e dua na ka. Ena rawa ni vica vata na aua nona droinitaka tiko e dua na ka me solia vei tamana. Ena sega ni veivutunitaka na gone qori na levu ni gauna e vakayagataka kina. E lomani tamana, e marau ni solia vua na iloloma qori. E va tale ga qori noda lomani Jiova, eda marau meda vakayagataka noda gauna kei na kaukaua meda sokaloutaki koya.

16. Me vaka e tukuni ena Iperiu 6:10, e raica vakacava o Jiova na noda sasaga yadudua meda vakamarautaki koya?

¹⁶ Na itubutubu dauloloma ena sega ni namaka me tautauvata kece na nodratou iloloma na dui luvedrau. Erau kila ni  ratou duidui na gone, e duidui tale ga na ka eratou rawa ni cakava. Na Tamada dauloloma tale ga e kila na ka eda rawa ni cakava yadudua. De dua ena levu na ka o rawa ni cakava ni vakatauvatani kei na levu tale o kila se o lomana. Se na rairai lailai ga na ka o rawa ni cakava ena vuku ni nomu yabaki, kemu ituvaki, se na nomu itavi ena nomu vuvale. Kua ni yalolailai. (Kala. 6:4) Ena sega ni guilecava o Jiova na nomu cakacaka. Ena marautaka ke o solia na nomu vinaka, e vinaka tale ga na nomu inaki. (Wilika Iperiu 6:10.) E kila mada ga o Jiova na ka o via cakava. E vinakata mo marau, mo lomavakacegu tale ga ena ka o rawa ni cakava ena nomu sokalou.

17. (a) Na cava meda cakava ke dredre eso na ka eda veivosakitaka mai? (b) E yaga vakacava vei iko na ka o raica ena kato “ Eda na Marau Kina Vakalevu”?

¹⁷ Vakacava ke dredre meda cakava eso na ka eda veivosakitaka mai, me vaka na vuli vakataki keda se cakacaka vakavunau? De dua nida cakava vakawasoma, eda na marautaka ena yaga tale ga vei keda. Eda rawa ni vakatauvatana na noda sokalou kei na noda vakaukauayago, se vakatovotovotaka e dua na iyaya ni vakatagi. Ke vagauna ga noda cakava, ena sega ni toso vinaka. Ia vakacava ke da cakava e veisiga? Nida tekivu ena leleka beka ga, ni toso na gauna sa na qai balavu. Nida raica na yaga ni noda sasaga, de dua eda na vakanamata ena gauna qori, eda marautaka tale ga. Vakacava eda rawa ni muria qori ena noda sokalou?

18. Eda na vakayacora vakacava na inaki eda buli kina? Na cava na kena yaga?

¹⁸ Eda vakayacora na inaki eda buli kina nida sokaloutaki Jiova mai vu ni lomada. Na kena yaga? Eda na marau, vakainaki na noda bula, eda nuidei tale ga meda sokaloutaki Jiova me tawamudu. (Vkai. 10:22) Eda sa vakila tiko na vakacegu ni vakasama baleta nida kila ni dau vukei keda o Jiova nida sotava na leqa. (Aisea 41:9, 10) E levu sara na vuna meda marau kina nida sokalou vua na Tamada dauloloma, e ganita mera ‘vakalagilagi’ koya na ibulibuli kece, mera ‘vakarokorokotaki’ koya tale ga!—Vkta. 4:11.