1-2. Nki kilenda fila Yave mu tonda e nsambil’eto?

 ADIEYI oyindulanga vava owanga mvovo “nsambila”? Nanga oyindulanga mpangi ofukamene yo samba kwa Yave ye nsi a ntima wawonso vitila kaleka. Yovo esi nzo mosi belongokanga Bibila kumosi ye kiese kiawonso.

² Mana bevanganga wantu awaya, mena muna mambu mevavuanga muna sambila Nzambi. Nga Yave otonda e nsambil’au? Otonda yo, avo ngwizani ina ye luzolo lwandi ye avo kuna zola ye luzitu bevangilanga wo. Yave tutoma zolanga. Tuzeye wo vo tufwete kunsambila ye tufwete wo vangila muna mpila ina ketondanga.

3. Nkia mambu tulongoka mu longi diadi?

³ Mu longi diadi, tulongoka e mpila nsambila ina Yave katondanga kuna nz’ankulu. Tulongoka mpe mambu nana tufwete vanga o unu kimana e nsambil’eto yatondakana kwa Yave. Ekolo tulongoka mambu mama, yindula e diambu olenda tomesa muna nsambil’aku. Tuzaya mpe ekuma osambila Yave mu mpila ketondanga dikututwasilanga kiese.

4. Aweyi selo ya Yave kuna nz’ankulu basongelanga luzitu yo zola kwau muna Yave?

⁴ Selo ya Yave kuna nz’ankulu nze Abele, Noa, Abarayama ye Yobi basonganga luzitu yo zola kwau muna Yave. Aweyi basongelanga wo? Balemvokelanga Nzambi, kwikila muna yandi  yo tambika yimenga. E Bibila ke kiyikanga ko mawonso bavanganga muna sambila Yave. Kansi, tuna ye ziku vo bavanganga mawonso muna kembelela Yave. E nsambil’au mpe yatondakananga kwa yandi. I bosi, Yave wavana Nsiku a Mose kwa mbongo ya Abarayama, i sia vo, Aneyisaele. Muna nsiku wau, mwakala ye tuludiku twasikididi mu kuma kia nsambila ina Yave ketondanga.

5. Nkia nsobani yavangama muna nsambil’aludi vava Yesu kafwa yo fulwa?

⁵ Vava Yesu kafwa yo fulwa, Yave kavavanga diaka ko vo wantu balemvokela Nsiku a Mose. (Roma 10:4) Diavavanga vo Akristu balemvokela nsiku wampa, i sia vo, “nsiku a Kristu.” (Ngal. 6:2) Muna lemvokela “nsiku” wau, ke diavavanga ko vo balanda nsiku miayingi, kansi batanginina mbandu a Yesu yo lemvokela malongi mandi. O unu, Akristu bevanganga mawonso muna tanginina Kristu kimana bayangidika Yave yo ‘solola vundu kia mioyo miau.’—Mat. 11:29.

6. Aweyi longi diadi dilenda kutwasila nluta?

⁶ Ekolo tufimpa mambu nana tufwete vanga muna nsambil’eto, ukiyuvula: ‘Yamu nkia tezo ndungunukini muna diambu diadi?’ ‘Nga vena ye diambu ndenda tomesa muna nsambil’ame?’ Dialudi vo, ke diambi ko mu yangalela lunungunuku ovangidi kala, kansi samba mpe kwa Yave ye nsi a ntima wawonso kimana wazaya e diambu ofwete tomesa.

7. Aweyi Yave kebadikilanga sambu yeto ya nsi a ntima?

⁷ Tusambilanga Yave vava tusambanga kwa yandi. E Bibila kitezanesanga e sambu yeto ye ndumbu yatoma kubikwa yatambikwanga muna saba ye kuna kwalanda muna tempelo. (Nku. 141:2) E ndumbu yayi yavaikisanga e nsunga zambote zayangidikanga Nzambi. Diau dimosi mpe, e sambu yeto ya nsi a ntima ya “luyangalalu” kwa yandi kana nkutu vo ke tutomene vova ko. (Nga. 15:8; Nsi. 33:10) Tuvuidi kuma kia sikila mu kwikila vo Yave oyangalalanga vava tusambanga kwa yandi muna kunsonga o zola yo kumvutula matondo. Ozolele vo twanzayisanga mana mekututokanesanga, makani ye zolela yeto. Muna kuma kiaki, vitila wasamba kwa Yave, diambote mu teka yindula mana ovova. Avo ovangidi wo, e sambu kiaku kikala nze “ndumbu” yatoma kubikwa kuna kwa Yave wa Se dieto dia zulu.

8. Nkia malau tuna mau mu kembelela Nzambi?

⁸ Tusambilanga Yave vava tukunkembelelanga. (Nku. 34:1) Tukembelelanga Yave vava tuzayisanga kwa akaka e salu ye fu yandi. Avo tuna ye fu kia vutula matondo kwa Yave, diasazu dikala mu kunkembelela. Avo tuvaudi e ntangwa ya badika muna wete wa Yave, i sia vo, mawonso kevanganga mu kuma kieto, kuma yayingi tukala yau mu kunkembelela. E salu kia samuna e nsangu zambote mpe lau diampwena kikutuvananga mu ‘tambika lukau lwa lusanisinu kwa Nzambi, i sia vo, mbongo a nua mieto.’ (Ayib. 13:15) Wauna dinina diambote mu vaula e ntangwa ya yindula mana tuvova kwa Yave muna sambu, diambote mpe mu vaulanga e ntangwa ya yindula mana tuvova muna salu kia umbangi. Tuzolele vanga mawonso tulenda kimana ‘lukau lweto lwa lusanisinu’ lwakala lwambote. Muna kuma kiaki, vovanga ye kiese kiawonso vava osilanga umbangi kwa wantu.

9. Nze Aneyisaele, nkia nluta tuvuanga vava tukalanga muna tukutakanu? Yika e nona kisonganga una lukutakanu lwasadisila kala.

⁹ Tusambilanga Yave vava tukalanga mu tukutakanu. Yave wavovesa Aneyisaele vo:  “Wan’aku awonso amakala bafwete kwiza vana ndose a Yave wa Nzambi aku vana fulu kina kesola. Bekwiza nkumbu ntatu muna mvu.” (Nsi. 16:16) Disongele vo, vava bayendanga mu tukutakanu twatu, ke muntu ko wataninanga e nzo ye mpatu basisanga. Kansi, Yave wabasia nsilu vo: “Ke vekala muntu ko olokokela e nsi aku ekolo otomboka nkumbu ntatu konso mvu mu mona e ndose a Yave wa Nzambi aku.” (Luv. 34:24) Wau babundanga e vuvu kiau kiawonso muna Yave, bayendanga muna nkinzi miami konso mvu. Muna wo vanga, nluta miayingi bavuanga. Kasikil’owu, balongokanga mayingi mu kuma kia Nsiku a Nzambi, babadikanga mambu mambote Yave kavanganga mu kuma kiau yo yangalela kala vamosi ye mpangi zau. (Nsi. 16:15) O unu mpe diau dimosi divangamanga vava tukalanga muna tukutakanu tweto. Kieleka, Yave otoma yangalalanga vava tukuyikubikanga mu vana e nkomena zankufi, kansi za lukasakeso.

10. Oyimbila aweyi kwinina se diambu diamfunu muna nsambil’eto?

¹⁰ Tusambilanga Yave vava tuyimbilanga nkunga kumosi ye mpangi zeto. (Nku. 28:7) Kuna kwa Aneyisaele, oyimbila kwakala se diambu diamfunu muna nsambil’au. Davidi wa Ntinu wasola 288 lwa Anelevi kimana bakala se ayimbidi muna tempelo. (1 Tus. 25:1, 6-8) O unu, tulenda songa o zola kweto muna Nzambi vava tuyimbilanga mu kunkembelela. Muna yimbila e nkunga mieto, ke divavanga ko vo twakala ye nding’ambote. Badika e nona eki: Vava tuvovanga, “nkumbu miayingi tutanga e sakuba.” Kansi, ediadi ke dikutukakidilanga ko mu vova muna tukutakanu ye muna salu kia umbangi. (Yak. 3:2) Diau dimosi mpe, tulenda kwamanana yimbila e nkunga mieto mu kembelela Yave, kana nkutu vo ke tuzeye toma yimbila ko.

11. Nze una usonganga Nkunga 48:13, ekuma tufwete vaulwilanga e ntangwa ya longoka e Bibila kumosi ye esi nzo eto?

¹¹ Tusambilanga Yave vava tulongokanga e Diambu diandi yo longa o wan’eto oma ma Yave. E Lumbu kia Vundu kiavananga Aneyisaele lau dia vunda muna salu yau ya lumbu ke lumbu yo kumika e ngwizani au yo Yave. (Luv. 31:16, 17) Mase bakala vo akwa kwikizi balonganga wan’au oma ma Yave ye mambu mambote kavanganga mu kuma kiau. Oyeto mpe unu tufwete vaulanga e ntangwa ya tanga yo longoka e Diambu dia Nzambi. Olongoka e Diambu dia Nzambi, i dimosi muna mambu mevavuanga muna nsambil’eto ye dikutusadisa mu toma finama Yave. (Nku. 73:28) Vava tulongokanga e Bibila kumosi ye esi nzo eto, tusadisanga e “mbandu zilanda,” i sia vo, wan’eto bakala ye ngwizani yambote yo Se dieto dia zulu.—Tanga Nkunga 48:13.

12. Aweyi Yave kabadikila e salu kia awana bavanga e salanganu ya saba? Adieyi olongokele muna diambu diadi?

¹² Tusambilanga Yave vava tutunganga yo lunga-lunga e fulu yeto ya nsambila. E Bibila kivovanga vo e salu kia tunga e saba ye salanganu yandi “salu kiavauka” kiakala. (Luv. 36:1, 4) O unu mpe Yave obadikilanga e salu kia tunga Maseka ma Kintinu ye fulu yankaka ya nsambila vo yavauka. Mpangi zankaka besadilanga e ntangw’au muna yikama e salu yayi. Kieleka, tutoma yangalelanga lusadisu bevananga e mpangi zazi muna salu kia tunga. Mpangi zazi bekuyivananga mpe muna salu kia samuna e nsangu zambote. Akaka muna yau nanga bazolele sala se aviti a nzila. Akuluntu a nkutakani balenda yikama e salu kia tunga e fulu ya nsambila muna tondanga vana vau e ndomba za mpangi zazi  befuntukanga vava bekuyifwanisanga mu sala se aviti a nzila. Kiakala vo tuzeye salu kia tunga yovo ve, yeto awonso tulenda kwamanana lunga-lunga e fulu yeto ya nsambila kimana yakala yavelela ye yambote.

13. Ekuma tukau tweto muna yikama e salu kia Kintinu twinina o mfunu?

¹³ Tusambilanga Yave vava tuyikamanga e salu kia Kintinu muna vananga tukau. Aneyisaele ke bayendanga moko mankatu ko vana ntadisi a Yave. (Nsi. 16:16) Banatanga lukau mun’owu wa ndendelo za konso muntu. Muna mpila yayi, bavutulanga matondo muna mawonso Yave kavanganga muna wete diau. Ozevo, aweyi tulenda songela o zola kweto muna Yave ye luyangalalu lweto muna mawonso kevanganga muna wete dieto? Imosi muna mpila tulenda wo vangila, i vananga tukau mun’owu wa ndendelo zeto muna yikama nkutakani eto ye salu kia samuna e nsangu zambote mu nza yawonso. Paulu wa ntumwa wavova vo: “Avo luzolo lwa vana luna, o lukau lutondakana, musungula avo muntu ovanini mun’owu wa kina kena kiau, ke mun’owu wa kina kena kiau ko.” (2 Kor. 8:4, 12) Yave otoma yangalelanga konso lukau tuvananga, kana nkutu vo lukau lweto lwakete.—Maku 12:42-44; 2 Kor. 9:7.

14. Mun’owu wa sono kia Ngana 19:17, aweyi Yave kebadikilanga lusadisu tuvananga kwa mpangi zeto bena vo asukami?

¹⁴ Tusambilanga Yave vava tusadisanga mpangi zeto ana bavuidi lusadisu o mfunu. Yave wasia nsilu vo osambula Aneyisaele ana basonganga e nkenda kwa asukami. (Nsi. 15:7, 10) Ozevo, konso ntangwa tusadisanga mpangi zeto ana bavuidi lusadisu o mfunu, Yave obadikilanga dio se lukau kwa yandi. (Tanga Ngana 19:17.) Kasikil’owu, vava Akristu kuna Filipi bavana lukau kwa Paulu ona wakala muna pelezo, wabadikila lo vo “kimenga kiatondakana, kia luyangalalu kuna kwa Nzambi.” (Fili. 4:18) Muna kuma kiaki, tala muna nkutakani aku yo kukiyuvula: ‘Nga vena yo mpangi ovuidi lusadisu lwame o mfunu?’ Yave otoma yangalalanga vava tusadilanga ntangwa, ngolo, ngangu ye mavua meto muna sadisa awana bavuidi lusadisu o mfunu. Kuna kwa Yave, e diambu diadi mfunu dina muna nsambil’eto.—Yak. 1:27.

15. Osambila Yave, ntangwa ye ngolo divavanga, kansi ekuma ke tufwete dio badikila ko vo zitu?

¹⁵ Osambila Yave, ntangwa ye ngolo divavanga. Kansi, ke tufwete dio badikila ko vo zitu. (1 Yoa. 5:3) Ekuma? Kadi tusambilanga Yave mu kuma kia zola kweto muna yandi. Yindula mwan’akete ozolele vana lukau kwa se diandi. Ovaudi ntangwa yayingi muna bandula e fwaniswa mu kuma kia se diandi. Kansi, o mwana kayibenze ko muna ntangwa kaviokese muna bandula. Otoma zolanga se diandi ye una ye kiese kia kumvana lukau. Diau dimosi mpe oyeto, tutoma zolanga Yave ye tukalanga ye kiese muna sadila ntangwa ye ngolo zeto muna kunsambila.

16. Mun’owu wa Ayibere 6:10, aweyi Yave kebadikilanga e ngolo konso muntu kevanganga muna kunyangidika?

¹⁶ Mase manzolwa, ke bevingilanga ko vo wan’au awonso babavana lukau lwau lumosi. Kadi bazeye wo vo konso mwana waswaswana muna mana kalenda vanga. Diau dimosi mpe, Se dieto dia zulu obakulanga dina konso muntu mu yeto kalenda vanga. Nanga olenda vanga mayingi lutila awana ozeye ye ozolanga. Dilenda kala vo ke tulendanga vanga mayingi ko nze akaka, nanga mu kuma kia kimbuta, mayela yovo mbebe ya lunga-lunga esi nzo.  Avo dimosi muna mambu mama onuananga mau, kuyoyi ko. (Ngal. 6:4) Yave ke vilakana salu kiaku ko. Avo ovanganga mawonso olenda ye kani diasikila, Yave oyangalelanga e ngolo ovanganga muna kunyangidika. (Tanga Ayibere 6:10.) Yave omonanga nkutu luzolo lwambote una lwau muna ntima. Ozolele vo wakala ye kiese yo yangalela mana ovanganga muna kunsambila.

17. (a) Adieyi tufwete vanga avo tumwene vo diampasi muna lungisa dimosi muna mambu tuyikidi ma nsambil’eto? (b) Nkia diambu diyikilu muna  babu ditomene kusadisa?

¹⁷ Adieyi tuvova avo diampasi kwa ngeye muna lungisa dimosi muna mambu tuyikidi nze, longoka Bibila ye salu kia umbangi? Avo osidi e ngolo muna kuyivana mu salu yayi, e kiese kiaku kiwokela ye nluta miayingi ovua. Tulenda tezanesa e mambu mevavuanga muna nsambil’eto yo muntu oyantikidi longoka sika miziki. Avo mu tutu kevangila wo, diampasi dikala mu toma nungunuka. Kansi adieyi tuvova avo obakidi e nzengo za vanga wo lumbu yawonso? Nanga olenda yantikila mu miniti miakete ye malembe-malembe okudikila miniti. Ekolo kemona e nluta mia sika miziki, olakukila e kolo kiaki o moyo yo yangalela e diambu diadi. I diau mpe divavuanga muna nsambil’eto.

18. Aweyi tulenda lungisila e kani twavangilwa? Nkia nluta tuvua?

¹⁸ Tulungisanga e kani twavangilwa vava tusambilanga Yave ye nsi a ntima wawonso. Vava tuvanganga wo, e kiese kieto kiwokelanga, tubakulanga e nsas’a zingu yo kala ye vuvu kia sambila Yave yakwele mvu. (Nga. 10:22) Tukala ye luvuvamu lwa ntima kadi tuzeye wo vo Yave osadisanga selo yandi vava benuananga ye mpasi. (Yes. 41:9, 10) Kieleka, tuvuidi kuma yayingi mu kala ye kiese wau tusambilanga Se dieto dianzodi ona ofwanukini “tambula nkembo yo zitu” utukanga kwa nsem’andi wawonso.—Lus. 4:11.