1-2. Bõe la d tõe n maane, t’a Zeova sak bũmb nins d sẽn maand n tũud-a wã?

 B SÃ N wa gomd “Wẽnnaam tũub” yelle, bõe n wat y yamẽ? Tõe tɩ y na n tagsa saam-biig bɩ saam-bi-poak sẽn yĩg a gãag sɛɛgẽ, n pʋʋsd ne a sũur fãa. Wall tõe tɩ y na n tagsa zak rãmb sẽn naag taab n zãmsd Biiblã.

² Nin-kãensã fãa maanda bũmb sẽn wilgd tɩ b tũuda Wẽnnaam. A Zeova na n saka b sẽn maand bũmb ningã bɩ? A na n sakame, sã n mikame tɩ b modgdame n maand a raabã, n nong-a la b waoogd-a. D nonga a Zeova ne d sũur fãa. D miime tɩ yaa yẽ la d segd n tũ, la d ratame me tɩ d sẽn tũud-a to-to wã kell n yɩ wa a sẽn datã.

3. Bõe la d na n yã sõs-kãngã pʋgẽ?

³ Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa pĩnd wẽndẽ nebã sẽn da tũud a Zeova to-to tɩ tat a yaam, la bũmb a nii d sẽn maand rũndã-rũndã n tũud-a tɩ tat a yam. D sã n wa gomd rẽ yelle, bɩ y tags n ges y sẽn tõe n maan tɩ y sẽn tũud a Zeova to-to wã sõmblem paase. D leb n na n yãa bũmb nins sẽn kɩt tɩ d sã n tũud a Zeova wa a sẽn datã bɩ kõt-d sũ-noogã.

4. Pĩnd wẽndẽ wã, bõe la neb kẽer sẽn da tũud a Zeova ra maand n wilgd tɩ b nong-a lame la tɩ b waoogd-a lame?

⁴ Wẽnd-sakdb kẽer wala a Abɛlle, a Nowe, a Abrahaam  la a Zoob ra wilgame tɩ b nonga a Zeova la b waoogd-a. Wãn to? Yaa b sẽn da sakd a Zeova, n tẽed-a la b maand maoong n kõt-a wã. Biiblã pa togs b sẽn da segd n maand bũmb nins takɩ n tũud a Zeova wã ye. La yaa vẽeneg tɩ b ra maanda b sẽn tõe fãa n tũud a Zeova, tɩ kɩt tɩ b sẽn da tũud-a to-to wã tat a yam. Kaoosg zugẽ, a Zeova wa n kõo a Abrahaam yagensã a Moyiiz tõogã. Noy takɩ n da be a Moyiiz tõogã pʋgẽ, n wilgd b sẽn da segd n tũ a Zeova to-to tɩ ta a yam.

5. A Zeezi kũumã la a vʋʋgrã poor tɛka, bõe n toeem a Zeova tũubã wɛɛngẽ?

⁵ A Zeezi kũumã la a vʋʋgrã poor tɛka, a Moyiiz tõogã tũub pa le yaa tɩlɛ ne kiris-nebã ye. (Rom. 10:4) Kiris-nebã ra segd n tũu tõ-paalle, b sẽn boond tɩ “Kiristã tõogã.” (Gal. 6:2) Tõ-kãng tũubã pa baood tɩ b rɩk a sẽn yetã fãa ne zugu, la b tũud noy ka tɛk ye. Baoodame tɩ b rɩk a Zeezi togs-n-taare, la b sak bũmb nins a sẽn zãms nebã. Rũndã-rũndã me, kiris-nebã maanda b sẽn tõe fãa, n dɩkd a Zeezi togs-n-taare, sẽn na yɩl n ta a Zeova yam, la b ‘paam yolsgo.’—Mat. 11:29.

6. Wãn to la sõs-kãngã tõe n naf-do?

⁶ Sõs-kãngã pʋgẽ, d sã n wa gomd bũmb d sẽn maand n tũud a Zeova yelle, bɩ y sok y meng yaa: ‘Rẽ wɛɛngẽ, bõe la m modg n maan tɩ yaa sõma?’ Y tõe n le soka y meng yaa: ‘Bõe la m tõe n maane, n maneg n tũ a Zeova sõma n paase?’ Y segd n maana sũ-noog ne y sẽn modgd n maand bũmb ninsã, la y kos a Zeova t’a sõng-y tɩ y yã bũmb y sẽn tõe n maane, tɩ y sẽn tũud-a to-to wã sõmblem paase.

7. A Zeova tagsg yaa wãn ne d sẽn pelgd d pʋg n pʋʋsd-a wã?

⁷ D sã n wa pʋʋsdẽ. Biiblã makda d pʋʋsgã ne wisdã b sẽn da segend sõma n yõogd sɛk-roogẽ wã, la b wa maand woto me wẽnd-doogẽ wã. (Yɩɩn. 141:2) Wisd-kãng ra tara yũ-noog sẽn noom Wẽnnaam. Woto me, d sã n pelgd d pʋg n pʋʋsd a Zeova, ‘tata a yam’ baa pʋʋsgã sã n yaa koɛɛg-koɛɛg bala. (Yel. 15:8; Tõo. 33:10) D tõe n kɩsa sɩd tɩ d pʋʋsg pʋgẽ, d sã n yeel a Zeova tɩ d nong-a lame la d pʋʋs-a barka, a sũur noomame. A ratame tɩ d pelgd d pʋg n togsd-a bũmb nins sẽn pak tõndo, la d sẽn dat bũmb ninsã. Woto yĩnga, nand tɩ d pʋʋs a Zeova, d tõe n deng n maaga d yĩng n tags bũmb nins d sẽn na n togs-a wã yelle. Y sã n maand woto, yaa wa y sẽn kõt y saasẽ Ba wã “wisd” sẽn tar yũ-noogo.

8. Wakat-bʋg la d paamd n pẽg a Zeova n yɩɩda?

⁸ D sã n wa pẽgd a Zeova. (Yɩɩn. 34:2) D pẽgda a Zeova, d sã n wa gomd a tʋʋmã la a zʋg-sõma wã yelle. D sũur sã n noom ne a Zeova la d na n tõog n yã bõn-sõma toor-toor a sẽn maande, n pẽg-a. D sã n bao sẽk n bʋgs bõn-sõma nins fãa a Zeova sẽn maan n kõ-dã zugu, d na n yãa bʋʋm sẽn sek d na pẽg-a. Sẽn yɩɩd fãa, d sã n wa moond koɛɛgã, yaa segb d sẽn paam n na n “kõt Wẽnnaam pẽgr maoong wakat fãa, rat n yeel tɩ kaset d sẽn kõt bãmb yʋʋrã yĩng ne d no-bɩmsã.” (Ebre. 13:15) Nand tɩ d pʋʋs a Zeova, d rengd n tagsa bũmb nins d sẽn na n yell-a wã yelle. Woto me, nand tɩ d yi koɛɛgã moonego, yɩta sõma tɩ d reng  n tags bũmb ning yell d sẽn na n gom ne nebã. D ratame n maan d sẽn tõe fãa tɩ d “pẽgr maoongã” yɩ sõma wʋsgo. Rẽ n so tɩ d moond koɛɛgã ne yẽesem.

9. D sã n kẽnd tigissã, nafa-bʋs la d paamda? Togs-y tigissã sẽn nafd yãmb mengã to-to.

⁹ D sã n wa be tigissã zĩigẽ. Pĩnd wẽndẽ wã, Wẽnnaam ra yeela Israyɛll nebã yaa: “Yʋʋmd fãa, yãmb daopã fãa tog n wa yalsa Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa yãmb Wẽnnaamã taoor naoor a tãabo, zĩig ning bãmb sẽn na n yãkã.” (Tõo. 16:16) B ra segd n basa b pʋtã la b zagsã n looge. La a Zeova ra yeel-b lame yaa: “Fo sã n kẽng Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa fo Wẽnnaamã nengẽ naoor a tãab yʋʋmd fãa pʋgẽ, ned ka be sẽn na n bao tɩ soog fo tẽngã ye.” (Yik. 34:24) Israyɛll nebã sẽn da teeg a Zeova zãng-zãngã yĩngã, b ra kẽnda kibs-rãmbã b sẽn da maand yʋʋmd fãa wã. Kɩtame tɩ b ra tõe n paam bark wʋsgo, wala makre, b ra paamd n wʋma Wẽnnaam tõogã võor sõma, n bʋgs Wẽnnaam maan-neerã zugu, la b paam me n zĩnd ne b tẽed-n-taasã hal tɩ b sũur noomẽ. (Tõo. 16:15) Tõnd me paamda bark a woto, d sã n maand d sẽn tõe fãa n kẽnd tigissã. La d sã n segl d meng n leok koɛɛg-koɛɛg tigissã sasa, a Zeova sũur nooma wʋsgo.

10. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ yɩɩlã naaga bũmb nins d sẽn maand n pẽgd a Zeova wã?

¹⁰ D sã n wa yɩɩnd n pẽgd a Zeova. (Yɩɩn. 28:7) Israyɛll nebã ra getame tɩ yɩɩlã naaga bũmb nins b sẽn maand n tũud a Zeova wã. Rĩm a Davɩɩd ra yãka Levi buudã neb 288 tɩ b yaa wẽnd-doogã yɩɩn-yɩɩndba. (1 Kib. 25:1, 6-8) Rũndã-rũndã, tõnd me sã n yɩɩnd n pẽgd Wẽnnaam, d wilgdame tɩ d nong-a lame. Baa d pa mi yɩɩl sõma, d we n yɩɩle. D rɩk makre: D sã n gomda, d “fãa tudgda naoor wʋsgo.” La rẽ pa gɩdg tõnd tɩ d pa gomd tigissã sasa wall koe-moonegã sasa ye. (Zak 3:2) Woto me, d pa segd n bas tɩ d sẽn pa mi yɩɩl sõma wã kɩt tɩ d bas n pa le yɩɩnd n pẽgd a Zeova ye.

11. Wa Yɩɩn-sõamyã 48:14 sẽn yetã, bõe yĩng tɩ d segd n yãk wakat takɩ n zãmsd Biiblã?

¹¹ D sã n wa zãmsd Biiblã, la d gomd a Zeova yell ne d kambã. Vʋʋsg raarã ra yaa segb Israyɛll nebã sẽn da paam n tõe n bas b daar fãa tʋʋmã, la b bao n paas bãmb ne a Zeova zoodã pãnga. (Yik. 31:16, 17) B sʋkã neb nins sẽn da maand sɩd ne a Zeova wã ra sõngda b kãmbã tɩ b bãng bũmb wʋsg a Zeova zugu, la a maan-neerã sẽn ta zĩig ningã. Tõnd me tõe n yãka wakat takɩ n karemd Wẽnnaam Gomdã la d zãmsd-a. Woto naaga bũmb nins d sẽn maand n tũud a Zeova wã. Leb n paasda tõnd ne yẽ zoodã pãnga. (Yɩɩn. 73:28) D sã n wa zãmsd Biiblã ne d zakã rãmba, d tõe n sõnga d kambã tɩ b bɩɩs b zoodã sõma ne d saasẽ Ba wã sẽn nong-dã.—Karm-y Yɩɩn-sõamyã 48:14.

12. A Zeova sẽn da get tʋʋm nins b sẽn tʋm sɛk-roogã teedã maaneg yĩngã wilgda tõnd bõe?

¹² D sẽn met siglgã rot la d manesd-bã. Biiblã wilgdame tɩ sɛk-roogã tiibã ne a teedã maanegã ra yaa tʋʋm sẽn yaa sõng a Zeova nifẽ. (Yik. 36:1, 4) Rũndã-rũndã me, a Zeova getame tɩ Rĩungã rot la siglgã rot a taabã meeb yaa tʋʋmd sẽn yaa sõng a nifẽ. Saam-biis la saam-bi-pogs wʋsg kẽesda b sẽkã ro-kãensã meeb pʋgẽ. D sũur nooma ne b sẽn maand woto n teend Rĩungã tʋʋmã. Yaa vẽeneg tɩ b kẽesda b toog koe-moonegã pʋgẽ  me. Kẽer pʋd n tõe n wa rat n lebga wakat fãa so-pakdba. B sã n wa kos n na n lebg so-pakdb tɩ mik tɩ bũmb pa gɩdg-ba, kãsem-dãmbã tõe n saka tʋʋll-tʋʋlle, tɩ wilg tɩ b teenda meebã tʋʋmde. D tara minim rotã meeb wɛɛngẽ tɩ d pa tar me, tõnd ned kam fãa tõe n sõng n zãa Rĩungã roto, la d ges tɩ b yɩ yɩlma.

13. D tagsg segd n yɩɩ wãn to ne ligdã d sẽn kõt n teend Rĩungã tʋʋmã?

¹³ D sã n kõt ligd n teend Rĩungã tʋʋma. Israyɛll nebã ra pa segd n wa a Zeova taoor nug-zaal ye. (Tõo. 16:16) B ra segd n waa ne kũun sẽn zems ne b tarmã. Woto ra wilgdame tɩ b sũur nooma ne bũmb nins fãa a Zeova sẽn da maan n kõ-bã. Bõe la d tõe n maan n wilg tɩ d nonga a Zeova, la tɩ d sũur nooma ne bũmb nins fãa a sẽn maand n kõt tõndã? Bũmb a ye d sẽn tõe n maane, yaa d sẽn na n kõt ligd tigingã depãens-rãmbã yĩnga, la tʋʋmdã d sẽn tʋmd duniyã gill zugã yĩnga, tɩ zems ne d sẽn tarã. Tẽn-tʋmd a Poll goma rẽ yell n yeel yaa: “Ned sã n dat n kõ ne yamleoogo, kũunã tata Wẽnnaam yam, sẽn yɩɩd fãa a sã n kõ wa sẽn zems a sẽn tare, la pa wa sẽn zems a sẽn pa tar ye.” (2 Kor. 8:4, 12) A Zeova sũur nooma ne d sẽn kõt bũmb ningã, baa pa zem baa fʋɩ.—Mark 12:42-44; 2 Kor. 9:7.

14. Wa Yel-bũn 19:17 sẽn yetã, wãn to la a Zeova get bũmb nins d sẽn maand n sõngd d tẽed-n-taas nins sẽn be raab pʋgẽ wa?

¹⁴ D sã n sõngd d tẽed-n-taas sẽn be raab pʋgẽ. A Zeova ra pʋlmame t’a na n ninga Israyɛll neb nins sẽn sõngd naong rãmbã barka. (Tõo. 15:7, 10) D sã n wa sõng d tẽed-n-taag sẽn be naong pʋgẽ fãa, a Zeova getame tɩ yaa wa d sẽn kõ yẽ kũuni. (Karm-y Yel-bũn 19:17.) Wala makre, Filip kiris-nebã sẽn wa n tool a Poll sẽn da be bãens roogã kũunã, a yeelame tɩ “yaa wa bũmb sẽn tar yũ-noogo, la maoong sẽn tat Wẽnnaam yam.” (Fili. 4:18) Tags-y yãmb tigingã neb yelle, la y sok y meng yaa: ‘Ãnda la m tõe n sõnge?’ A Zeova sũur noomame, a sã n neẽ tɩ d rɩkda d sẽkã, d pãngã, d minimã, la d paoongã n sõngd d tẽed-n-taas nins sẽn be raab pʋgẽ wã. A getame tɩ rẽ naaga bũmb nins d sẽn maand n tũud-a wã.—Zak 1:27.

15. Yɩl n tũ a Zeova baooda sẽk la modgre, la bõe yĩng tɩ pa yɩɩd d pãnga?

¹⁵ Yɩl n tũ a Zeova wa a sẽn dat to-to wã baooda sẽka, la modgre. La pa yɩɩd d pãng ye. (1 Zã 5:3) Bõe yĩng tɩ d yet woto? Bala, d sẽn tũud a Zeova wã yaa d sẽn nong-a wã yĩnga. Tags-y n ges-y biig sẽn na n dat n kõ a ba kũuni. Tõe t’a na n dɩka lɛɛr-dãmba, n maan desẽ n kõ-a. Biigã sẽn dɩk sẽk wʋsg n maan desẽ wã, a pa maand a bãngẽ ye. A nonga a ba wã, la a sũur nooma ne a sẽn paam n na n kõ-a kũunã. Woto me, d sẽn nong a Zeova wã yĩnga, d sũur nooma d sẽn dɩkd d sẽkã la d pãngã n tũud-a wã.

16. Sẽn zems ne Ebre-rãmb 6:10, wãn to la a Zeova get d sẽn modgd n maand bũmb nins sẽn na yɩl n ta a yamã?

¹⁶ Roagdb sẽn nong b kamb pa na n baoodẽ tɩ b kambã fãa kõ-b kũun-yɛng ye. B miime tɩ kambã pa taaba, la tɩ biig fãa ne a sẽn tõe n maane. Woto me, d saasẽ Ba wã mii bũmb ning d ned kam fãa sẽn tõe n maane. Tõe tɩ y tõe n maana bũmb wʋsg n yɩɩd neb y sẽn mi, wall y zo-rãmba. Wall tõe tɩ y yʋʋmã, y laafɩ wã, wall y zakã yɛlã sẽn yaa to- to wã kɩtame tɩ y pa tõe n maan tɩ ta neb a taabã sẽn maandã ye. (Gal. 6:4) Sã n yaa woto, bɩ y ra sãam y sũur ye. A Zeova pa na n yĩm yãmb tʋʋmdã ye. Y sã n maand y sẽn tõe fãa, la y maand rẽ ne yam-sõngo, noom-a lame. (Karm-y Ebre-rãmb 6:10.) A Zeova pʋd n mii bũmb ning sẽn be y sũurẽ wã. A ratame tɩ y sũur yɩ noog ne bũmb nins y sẽn tõe n maan n kõ-a wã.

17. a) Bũmb nins d sẽn maand n tũud a Zeova wã kẽer sã n yaa toog ne-do, bõe la d tõe n maane? b) Bũmb nins b sẽn sõdg zĩ-gũbrã pʋgẽ wã sʋka, bʋg n naf yãmb n tɩ yɩɩda? (Ges-y zĩ-gũbrã: “ Y sẽn tõe n maan n paas y sũ-noogã.”)

¹⁷ La d sã n wa getẽ tɩ bũmb nins yell d sẽn gomã kẽer maaneg yaa toog ne-do, wala makre, Biiblã zãmsg wall koɛɛgã moonego, d maanda wãna? D sã n wae n maand bõn-kãensã, d na n wa maneg n nonga rẽ, hal tɩ naf-do. D tõe n dɩka d sẽn maand bũmb nins n tũud a Zeova wã n mak ne ned sẽn na n maand yĩn-wɩsgre, wall ned sẽn na n zãmsd yʋʋm-teed wẽebo. Sã n yaa daar-daar la a maand rẽ, a minimã pa na n paas ye. La tags-y n ges-y a sã n maand rẽ beoog sẽn vẽeg fãa. Tõe tɩ sɩngrẽ wã, a na n maanda bilf-bilfu, tɩ tarẽ-n-tarẽ bɩ a wa maand n wogendẽ. A sã n wa ne a modgrã yõodo, a na n dat n kell n maanda rẽ wakat fãa, hal tɩ noom-a. Yaa woto me ne d sẽn maand bũmb nins n tũud a Zeova wã.

18. Bõe la d tõe n maan tɩ tar yõod n yɩɩda? La d sã n maan rẽ, wãn to la na n naf-do?

¹⁸ Bũmb d sẽn tõe n maan tɩ tar yõod n yɩɩda, yaa d sẽn na n tũud a Zeova ne d sũur fãa. D sã n maand woto, d na n paama sũ-noogo, d vɩɩmã na n talla võore, la d na n wa paam n tũu a Zeova wakat sẽn kõn sa. (Yel. 10:22) D zoe n tara sũur pʋgẽ bãane, bala d miime t’a Zeova sõngda neb nins sẽn tũud-a wã, b sã n wa segd zu-loeese. (Eza. 41:9, 10) D tara bʋʋm n na n maan sũ-noogo, bala d tũuda d saasẽ Ba wã sẽn nong-dã, soab ning sẽn ‘zems tɩ reeg zɩɩr la waoogrã.’—Vẽn. 4:11.