1-2. Tune kaa la aqane tro la tulu i Paulo aposetolo a xatuane la itre qatre thup enehila?

 TRU la ihnimi Paulo aposetolo kowe la itre trejin, matre hnei nyidrëti hna catre huliwa koi angatr. (Itre hu. 20:31) Ketre, tru la ihnimi ne la itre trejin koi Paulo. Ame la kola atre hnene la itre qatre thup ne Efeso laka, tha tro hmaca kö angatr a iöhnyi me Paulo, “hnei angatr asë hna itreijeny.” (Itre hu. 20:37) Tui Paulo, itre qatre thup a hnime la itre trejin, nge angatr a nue trengecatr matre troa xatua angatr. (Fil. 2:16, 17) Ngo hetre jole hna cile kowe hnene la itre qatre thup. Nemene la ka troa xatua angatr?

² Nyipiewekë tro la itre qatre thup a nyitipu Paulo aposetolo. (1 Kor. 11:1) Ceitui Paulo hi me easë. Ketre atr ka tha pexeje kö Paulo, matre jole fe koi nyidrë troa kuca la loi. (Rom. 7:18-20) Ketre, nyimutre la itre jol hnei nyidrëti hna cile kow. Ame pe, tha hnei Paulo kö hna kucakuca me nue la itre jole cili troa thapa la madrine i nyidrë. Tui Paulo, ijije hi tro la itre qatre thup a cile catr ngöne la itre jol, me catre huliwa koi Iehova cememine la madrin. Tune kaa?

3. Nemene la hne së hna troa ce wang ngöne la tane mekun celë?

³ Ame ngöne la tane mekun celë, tro sa ce wang la foa lao jol hna cile kow hnene la itre qatre thup: (1) troa  tuluthe la traeme i angatr göne la huliwa ne cainöj me itre xaa hnëqa, (2) troa thupëne la itre mamoe i Akötresie, (3) troa atreine waiewekë göne la itre tria i angatr, nge (4) troa atreine ce huliwa me itre xan. Tro fe sa ce wang la ka xatua Paulo troa cile kow la itre jol, me aqane tro la itre qatre thup a nyitipu nyidrë.

4. Pine nemene matre jol kowe la itre qatre thup troa amamai tulu göne la huliwa ne cainöj?

⁴ Ketre jol ka tru. Nyimutre la itre hnëqa ne la itre qatre thup e hnine la ekalesia, tune la troa xomiujine la huliwa ne cainöj. Angatr a ithewene la itre hnëqa ngöne la icasikeu e nyipine la wiik, tune la Ini Tusi Hmitrötr Ne La Ekalesia. Angatre fe a hnëkëne la itre xaa cainöj. Ketre, angatr a hamë ini kowe la itretre ixatua me ithuecatre kowe la itre trejin. (1 Pet. 5:2) Ame la itre xaa qatre thup, angatr a ixatua ngöne la huliwa ne xupi uma, me nyidrawane la itre Uma Ne Baselaia, me itre xaa huliwa ju kö. Ngo tune la itre xaa trejin, nyipiewekë fe tro la itre qatre thup a catre cainöj.​—Mat. 28:19, 20.

5. Nemene la tulu hna hamën hnei Paulo göne la huliwa ne cainöj?

⁵ Tulu i Paulo. Ame ngöne Filipi 1:10, hnei Paulo hna qaja ka hape: “Atreine jë nyipunieti tuluthe la ka nyipiewekë.” Hnei Paulo hna trongëne la eamo cili. Ame koi Paulo, ka sisitria catre la huliwa ne cainöj. Hnei nyidrëti hna cainöj “ngöne itre hnalapa trootro.” (Itre hu. 20:20) Tha hnei nyidrëti kö hna ami ijine matre troa cainöj. Hnei nyidrëti pe hna cainöj e nöjei drai! Ame la ketre ijin, Paulo a treqene la lue trejin qa Athenai. E cili, hnei nyidrëti hna cainöj kowe la itre atr, nge hnei angatr hna drei nyidrë. (Itre hu. 17:16, 17, 34) Ame fe la kola akalabusi Paulo, hnei nyidrëti hna cainöj kowe la itre atr e cili.​—Fil. 1:13, 14; Itre hu. 28:16-24.

6. Nemene la ini hna hamën hnei Paulo?

⁶ Hnei Paulo hna huliwane hnyawa la traeme i nyidrë. Ketre, hnei nyidrëti hna hëne la itre xan troa hane ce cainöj me nyidrë. Ame ngöne lo pane tronge i Paulo ne mesinare, hnei nyidrëti hna ce tro me Ioane, lo hna hën ka hape, Mareko. Nge ame ngöne la hnaaluen, hnei nyidrëti hna hë Timoteo. (Itre hu. 12:25; 16:1-4) Eje hi, hnei Paulo hna ini nyidro la aqane troa eköthe la ketre ekalesia, me  xome la hnëqa ne qatre thup, me maca troa hamë ini.—1 Kor. 4:17.

7. Tune kaa la aqane tro la itre qatre thup a trongën la eamo hna hamën hnei Paulo ngöne Efeso 6:14, 15?

⁷ Ini. Tha tro hmekuje kö la itre qatre thup a cainöj ngöne la itre hnalapa trootro. Loi e tro fe angatr a cainöj e nöjei ijin. (E jë la Efeso 6:14, 15.) Ijije hi tro angatr a cainöj ngöne la angatr a komisio maine ngöne la hna huliwa. Ame la itre qatre thup ka ixatua ngöne la huliwa ne xupi uma, ijije hi tro angatr a cainöj kowe la itre ka lapa easeny maine kowe la itre ka salem. Tui Paulo, nyipiewekë tro la itre qatre thup a xomi ijin matre troa hamë ini koi itre xan, tune la itretre ixatua.

8. Nemene la hna kuca hnene la itre qatre thup e itre xaa ijin?

⁸ Tha tro kö la itre qatre thup a nue asë la traeme i angatr kowe la itre huliwa ne la ekalesia, nge pëhë traem kowe la huliwa ne cainöj. Maine jë, tro angatr a pane thith me thipëne la itre xaa hnëqa e hnine la ekalesia, matre hetre ijine kowe la itre xaa huliwa ka sisitria, tune la hmi ne la fami e nöjei wiik, me cainöj, me inine la itre nekönatr ngöne la huliwa cili. Ame koi itre xan, jole koi angatr troa thipëne la ketre hnëqa. Ngo trotrohnine hi Iehova laka, aja i angatr troa atreine tulu ewekë.

9. Nemene la ketre jol hna cile kow hnene la itre qatre thup?

⁹ Ketre jol ka tru. Nyimutre la itre jol hna cile kow hnene la itre hlue i Iehova. Easa melën la itre drai ne la pun, matre nyipiewekë tro sa ithuecatrekeu me itö ixatua. Ame itre xan, angatr a aja ixatua matre tha tro kö angatr a kei kowe la ketre aja ka ngazo. (1 Thes. 5:14) Eje hi, thatreine kö la itre qatre thup troa apatrene la itre jole ne la itre trejin. Ame pe, Iehova a ajane tro la itre qatre thup a kuca la hnei angatr hna atrein, matre troa ithuecatr me thupëne la itre mamoe i Nyidrë. Tune kaa la aqane tro la itre qatre thup a xatuane la itre xan, ngacama tru hnei huliwa i angatr?

10. Thenge la 1 Thesalonika 2:7, tune kaa la aqane thupëne Paulo la nöje i Iehova?

¹⁰ Tulu i Paulo. Hnei Paulo hna qaja aloine la itre trejin me hamë ithuecatre koi angatr. Loi e tro la itre qatre thup a nyitipune la tulu i Paulo me hnime la itre trejin e hnine la ekalesia. (E jë la 1 Thesalonika 2:7.) Hnei Paulo fe hna qaja kowe la itre trejin ka hape, nyidrëti a hnimi angatr, nge ketre tui Iehova fe. (2 Kor. 2:4; Efe. 2:4, 5) Hnei Paulo hna nyisineene la itre trejin me ce tro me angatr. Ketre, hnei Paulo hna mejiune koi angatr. Hnei nyidrëti hna qaja koi  angatr la itre hnei nyidrëti hna xouen me itre tria i nyidrë. (2 Kor. 7:5; 1 Tim. 1:15) Ame pe, tha hnei Paulo kö hna wangatrune la itre jol. Hnei nyidrëti pe hna catre xatuane la itre trejin.

11. Pine nemene matre hnei Paulo hna hamë eamo kowe la itre trejin?

¹¹ Ame itre xaa ijin, Paulo a hamë eamo kowe la itre trejin. Ngo tha hnene kö laka, nyidrëti a wesitr koi angatr. Nyidrëti pe a hnimi angatr me thele troa thupë angatr qa ngöne la itre jol. Hnei Paulo hna hnëkëne hnyawa la itre eamo, matre hmaloi troa trotrohnin me kapa hnene la itre trejin. Ame ngöne la tusi Paulo koi angetre Korinito, hnei nyidrëti hna hamë eamo me ameköti angatr. Thupene lai, hnei nyidrëti hna upi Tito koi angatr. Drei la madrine i Paulo ngöne la nyidrëti a atre laka, hnei angatr hna kapa madrin la eamo!​—2 Kor. 7:6, 7.

12. Tune kaa la aqane tro la qatre thup a ithuecatre kowe la itre xaa trejin?

¹² Ini. Tui Paulo, nyipiewekë tro la qatre thup a xomi ijine kowe la itre trejin. Loi e tro nyidrëti a canga traqa ngöne la hna icasikeu matre troa porotrik memine la itre trejin. Ngacama hnepe menetre hi, ngo ijije hi tro nyidrëti a ithuecatr kowe la ketre trejin. (Rom. 1:12; Efe. 5:16) Nge tui Paulo, itre qatre thup a hamë ithuecatr jëne la Tusi Hmitrötr, me amamane la ihnimi angatr kowe la itre trejin. Angatr a porotrik memine la itre trejin me qaja aloinyi angatr. Nyipici, angatr a hamën mekötin la itre eamo, ngo cememine palahi la ihnim, matre hmaloi troa kapa.​—Gal. 6:1.

13. Nemene la thangan e tro la itre qatre thup a wangatrune palaha la itre tria i angatr?

¹³ Ketre jol ka tru. Tha ka pexeje kö la itre qatre thup, matre angatre fe a tria e itre xaa ijin. (Rom. 3:23) Ngo loi e tro la itre qatre thup a atreine tulu ewekë, göne la itre tria i angatr. Ame itre xan, angatr a kucakuca ke, angatr a mekun la itre tria i angatr. Nge itre xane fe a wangacone la itre tria i angatr, matre tha angatre kö a thele troa saze.

14. Thenge la Filipi 4:13, nemene la ka xatua Paulo matre tha tro kö nyidrë a wangatrune palaha la itre tria i nyidrë?

¹⁴ Tulu i Paulo. Hnei Paulo hna hetre hni ne ipië. Hnei nyidrëti hna sipone la trengecatre i Iehova matre xatua nyidrë. Eje hi laka, hnei Paulo ekö hna icilekeu memine la itre hlue i Iehova. Ngo ame hë e thupen, hnei nyidrëti hna  wangatrehmekune la itre ngazo i nyidrë, me thele troa saze. (1 Tim. 1:12-16) Jëne la ixatua i Iehova, ketre atre thup ka ihnimi Paulo, me utipin, me hetre hni ne ipië. Atre hi Paulo laka, ketre atr ka tha pexeje kö nyidrë. Ame pe, xecie koi Paulo laka, hnei Iehova hna nue la itre ngazo i nyidrë. (Rom. 7:21-25) Celë hi matre, hnei nyidrëti hna thele troa saze, me thele ixatua thei Iehova matre eatrëne hnyawa la hnëqa i nyidrë.​—1 Kor. 9:27; e jë la Filipi 4:13.

15. Tune kaa la aqane tro la itre qatre thup a goeëne la itre tria i angatr?

¹⁵ Ini. Tha hna iëne kö la itre qatre thup ke, itre atr ka pexeje angatr. Iehova pe a ajane tro angatr a wangatrehmekune la itre tria i angatr me eënyine la itre thiina ka lolo. (Efe. 4:23, 24) Ame la angatr a ini Tusi caas, angatr a öhne la itre nyine troa saze. Tro hë Iehova lai a xatua angatr troa xome la hnëqa i angatr me madrin.​—Iako. 1:25.

16. Nemene la thangan e tro la itre qatre thup a wangatrune palaha la itre tria i itre xan?

¹⁶ Ketre jol ka tru. Itre qatre thup a ce huliwa memine la itre xaa trejin, matre canga öhne hi angatr la itre tria ne la itre trejin. Maine tha thupëne kö la itre qatre thup, tro hë angatr a elëhni. Hnei Paulo hna hmekëne la itre pane Keresiano ka hape, celë hi lai aja i Satana.​—2 Kor. 2:10, 11.

17. Tune kaa la aqane goeëne Paulo la itre trejin?

¹⁷ Tulu i Paulo. Lolo palahi la aqane goeëne Paulo la itre trejin. Atre hi nyidrëti la itre tria i angatr. Nge hnene la itre tria angatr hna akötrë Paulo. Eje hi, atre hnyawa hi nyidrë la eisapengönene la atr ka kuca la ewekë ka ngazo memine la pengö së itre atr ka tha pexeje kö. Ngo tru la ihnimi Paulo kowe la itre trejin, matre hnei nyidrëti palahi hna goeëne la ka loi thei angatr. Maine jol kowe la itre trejin troa kuca la loi, tha nyidrëti kö a canga ameköti angatr. Nyidrëti pe a thele troa xatua angatr.

18. Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la aqane ujë i Paulo koi Euodia me Sunetuke? (Filipi 4:1-3)

¹⁸ Hanawang la aqane xatuane Paulo la lue trejine föe ne la ekalesia ne Filipi. (E jë la Filipi 4:1-3.) Hnei Euodia me Sunetuke hna iwesitrë, matre ithatre hë nyidro. Ngo tha hnei Paulo kö hna canga ameköti nyidro. Hnei nyidrëti pe hna goeëne la ka loi thei nyidro laka, ka catre huliwa i Iehova nyidro, nge tru la ihnimi nyidro koi Akötresie. Hnei Paulo hna ithuecatre koi nyidro troa canga iloi. Eje hi, Paulo a goeëne la ka loi thei itre xan, nge celë hi ka xatua nyidrë troa madrin me easenyi catr kowe la itre trejin.

19. (a) Tune kaa la aqane tro la itre qatre thup a goeëne la itre trejin? (b) Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la iatr?

 ¹⁹ Ini. Itre qatre thup fe, loi e troa goeëne la itre thiina ka lolo ne la itre trejin. Eje hi, tha ka pexeje kö së, ngo hetre thiina ka lolo fe the së. (Fil. 2:3) Nyipici laka, ame itre xaa ijin, itre qatre thup a amekötin la aqane waiewekë ne la ketre trejin. Ngo tui Paulo, tha tro kö angatr a goeëne hi la itre tria i angeic. Loi e tro fe angatr a goeëne la ihnimi angeic koi Iehova, me aqane mele nyipici angeic, memine la itre ewekë ka loi hnei angeic hna kuca. Maine tro la itre qatre thup a ujë tune lai, tro ha madrin me tingeting la ekalesia.

20. Nemene la nyine troa kuca hnene la itre qatre thup matre kepe thangan qa ngöne la tulu i Paulo?

²⁰ Itre qatre thup, loi e tro epuni a inine la tulu i Paulo aposetolo. Maine jë, troa ithele ngöne la Index des publications, ngöne la götran hna hape, “Paul” me “exemple pour les anciens.” Loi e tro fe epuni a isa hnying ka hape, ‘Tune kaa la aqane tro ni a nyitipu Paulo me madrine troa eatrëne la hnëqang ne qatre thup?’

21. Nemene la ka xecie kowe la itre qatre thup?

²¹ Itre qatre thup fe, tha Iehova kö a ajane tro epuni a pexej. Nyidrëti pe ajane tro epuni a nyipici. (1 Kor. 4:2) Eje hi, hnei Iehova ekö hna wangatrune la huliwa hna kuca hnei Paulo aposetolo me aqane mele nyipici nyidrë. Ketre tune fe, Iehova a wangatrune la itre huliwa i epun e hnine la ekalesia. “Thatreine kö nyidrëti thëthëhmine la itre huliwa i nyipunie, me ihnim hnei nyipunieti hna amamane kowe la ëje i nyidrë, ene lo itre huliwa i nyipunie ekö me enehila kowe la ange ka hmitrötr.”​—Heb. 6:10.