Skip to content

Skip to table of contents

SUTUDI-ARTIKEL 14

Owluman, tan waka na apostel Pawlesi baka

Owluman, tan waka na apostel Pawlesi baka

‘Waka a mi baka.’​—1 KOR. 11:1.

SINGI 99 Miliyun miliyun baala

SAN WI O LELI *

1-2. Saide a toli fu apostel Pawlesi sa yeepi owluman aini a ten ya?

 APOSTEL Pawlesi be lobi den baala anga sisa fi en. A be e du ala san a poi fu yeepi den (Toli 20:31). Neen meke den baala anga sisa be lobi Pawlesi tuutuu. Wan leisi di Pawlesi taigi den owluman fu Efeise taki en anga den á be o miti moo, den bali kee (Toli 20:37). Leti enke Pawlesi a so owluman di e wooko taanga lobi den baala anga sisa fu den tuutuu. Den e du ala san den poi fu yeepi den te den fuka (Filip. 2:16, 17). Ma a ná ala yuu a makiliki gi owluman fu du a wooko fu den. San o yeepi den fu du den wooko anga piisii?

2 Den owluman sa waka a Pawlesi baka (1 Kor. 11:1). Pawlesi a ná be wan engel di poi du omen sani di libisama á man du. En a be wan sondu libisama leti enke u, neen meke son yuu a be e meke fowtu (Rom. 7:18-20). A omen sani be e miti en tu. Ma toku Pawlesi be e piisii ete. Efu owluman e waka a Pawlesi baka, a sani ya o yeepi den fu pasa den tesi di e miti den. A o yeepi den tu fu dini Yehofa anga piisii winsi san e pasa. Meke u luku fa owluman sa waka na apostel Pawlesi baka.

3. San wi o luku aini a artikel ya?

3 Aini a artikel ya wi o luku fo sani di sa meke a wooko fu den owluman taanga gi den: (1) A ná ala yuu ai makiliki gi den fu fende ten fu du a peleikiwooko anga den taa wooko di den mu du. (2) A á makiliki fu fende ten fu du a sikapuman wooko. (3) Son yuu den swakifasi fu den e fooseli den. (4) Son leisi den fowtu di den baala anga sisa e meke, e meke a taanga gi den fu wooko makandaa anga den. Wi o luku fa Pawlesi be pasa den tesi ya anga fa owluman sa waka neen baka.

OWLUMAN MU E TEKE FESI AINI A PELEIKIWOOKO

4. Saide a sa taanga gi owluman fu fende ten fu du a peleikiwooko?

4 Saide a á makiliki gi owluman fu teke fesi aini a peleikiwooko? Boiti a peleikiwooko, a omen taa wooko owluman mu du. Son wan fu den e de fesiman na a mindiiwiki komakandaa. Son leisi den e holi a kemeente Beibelsutudi tu. Boiti dati a omen taa sani den e du a den komakandaa. Boiti den sani ya, den mu yeepi den dinali fu du den wooko moo bun. Den mu gi den baala anga sisa taanga-sikin tu (1 Peit. 5:2). Son owluman e yeepi meke Kownukondee zaal anga taa bow-wooko di e du aini a olikanisâsi. Ma leti enke ala taa baala anga sisa, na a peleikiwooko moo pelensipali gi den.​—Mat. 28:19, 20.

5. Fa Pawlesi be e du a peleikiwooko?

5 San owluman sa leli fu Pawlesi? A sani di be e yeepi Pawlesi a san sikiifi a Filipisama 1:10, pe ai gi wi a taanga-sikin taki ‘u mu sabi san a den moo pelensipali sani’. Pawlesi be e wooko anga a sani di a taki ya. A be e si a wooko di a kisi fu du enke a moo pelensipali sani. A omen yali langa a paati a bun nyunsu. A be e peleiki gi gaan kulu sama, ma a be e peleiki ‘osu fu osu tu’ (Toli 20:20). A ná wantu dei aini a wiki namo a be e peleiki, ma na ala okasi di a be fende a be e koboloiki fu paati a bun nyunsu. Di a be de a Ateine e wakiti wantu sama, a koboloiki a okasi de fu peleiki gi wan kulu sama. Wantu fu den sama ya toon Yesesi bakaman (Toli 17:16, 17, 34). Di Pawlesi be ‘de a sitaafu-osu’ a be e peleiki gi den sama di be e kon luku en.​—Filip. 1:13, 14; Toli. 28:16-24.

6. San Pawlesi be e leli taa baala te den be e wooko makandaa anga en?

6 Pawlesi be e koboloiki en ten bun. Son yuu a be e meke taawan wooko anga en. A fosi leisi di a du a zendeling wooko, a be meke Yohanisi di sama be sabi enke Malikisi tu, go anga en. A taa leisi a meke Timotiyesi go anga en (Toli 12:25; 16:1-4). Di den be de makandaa anga Pawlesi, a be musu leli den fa den sa opo wan kemeente, fa den sa de wan bun sikapuman, anga fa den sa de wan bun leliman.​—1 Kor. 4:17.

Leti enke Pawlesi, de kabakaba fu peleiki ala yuu te i fende a okasi (Luku paragraaf 7) *

7. Fa owluman sa wooko anga a sani di Pawlesi taki a Efeisesama 6:14, 15?

7 San u leli? Leti enke Pawlesi, owluman á mu e peleiki osu fu osu namo, ma den mu e peleiki a ibii okasi di den fende. (Leisi Efeisesama 6:14, 15.) Den sa peleiki gi den sama di den e miti a wenkii efuso a pe den e wooko. Te den e yeepi meke Kownukondee zaal den sa peleiki gi den sama di e tyai wookosani kon gi den, efuso den sama di e tan koosube. Leti enke Pawlesi, te owluman e wooko makandaa anga taawan, den sa soi den fa den sa du den wooko moo bun. Den sa koboloiki a okasi ya fu leli den dinali tu.

8. San owluman abi fu du son leisi?

8 Owluman á mu lai wooko aini a kemeente efuso a kelen te, da den ná abi ten fu du a peleikiwooko. Son leisi owluman abi fu taki nono te a si taki a wooko fi en ipi tumisi. Efu wan owluman si taki a wooko di den wani gi en o tapu en fu du den moo pelensipali sani, enke a holi di a mu holi a Osufamii Anbegi, a du di a mu du a peleikiwooko anga a leli di a mu leli en pikin fu du a peleikiwooko, da a á mu teke a wooko di den wani gi en. Son sama e si enke a wan sondu, te den taki nono gi wan wooko di den baala be wani gi den. Ma a á de fu den booko den ede anga a sani de, bika Yehofa wani den poti den moo pelensipali sani a fesi.

LUKU DEN SIKAPU FU YEHOFA BUN

9. San a wantu sani di sa meke a sikapuman wooko taanga gi owluman fu du?

9 Saide a sa taanga gi owluman fu luku den sikapu fu Yehofa? A omen tesi e miti den sama di e dini Yehofa aini a ten ya. Aini den lasiti dei fu a goontapu ya wi e libi, neen meke ala wi abi taanga-sikin fanowdu. Son leisi son baala anga sisa abi yeepi fanowdu fu den á du sani di Yehofa á lobi (1 Tes. 5:14). A tuu taki owluman á poi puu ala den polobelema di e miti den baala anga sisa, ma toku Yehofa wani den du ala san den poi fu gi den taanga-sikin. A wani den yeepi den tu fu den á sondu. Pe owluman sa fende ten fu du ala den sani ya winsi den lai sani fu du?

Gafa taawan, i mu e gi den taanga-sikin tu (Luku paragraaf 10, 12) *

10. Enke fa 1 Tesalonikasama 2:7 e soi, da fa Pawlesi be e libi anga den baala anga sisa?

10 San owluman sa leli fu Pawlesi? Ala yuu Pawlesi be e gi den baala anga sisa taanga-sikin, a be e gafa den tu. Leti enke Pawlesi den owluman mu e libi switi anga den baala anga sisa. (Leisi 1 Tesalonikasama 2:7.) A be e taigi den baala anga sisa taki a lobi den. A be e soi den tu taki Yehofa lobi den (2 Kor. 2:4; Efe. 2:4, 5). Pawlesi be e si den baala anga sisa aini a kemeente enke en mati, neen meke a be e gi toli anga den. A be soi den tu taki ai fitoow den, bika a be e taigi den san a den booko-ede fi en, anga sowtu swakifasi a abi (2 Kor. 7:5; 1 Tim. 1:15). Pawlesi á be e poti den booko-ede fi en a fesi, ma a be e du ala san a poi fu yeepi den baala anga sisa.

11. Saide Pawlesi be e poti den baala anga sisa fi en a pasi?

11 Son leisi Pawlesi be abi fu poti den baala anga sisa a pasi. Ma a á be e du a sani ya anga boon-ati. A di a be e booko en ede anga den meke a be e poti den a pasi. A á be wani den du sani di be o meke den anga Yehofa poli. Pawlesi á be e taki guwaguwa anga den baala anga sisa, bika a be wani den fusutan en bun. A be wani den wooko anga san ai taigi den tu. Di a be sikiifi a biifi gi den baala anga sisa a Korente a á be holi wataa a mofu gi den, a be taki kiin anga den. Baka di a sikiifi a biifi gi den, a sende Titesi go a den fu luku efu den wooko anga a sani di a be taigi den aini a biifi. Pawlesi be poolo di a yee taki den baala anga sisa be wooko anga san a be taigi den!​—2 Kor. 7:6, 7.

12. Fa owluman sa gi den baala anga sisa taanga-sikin?

12 San u leli? Owluman sa soi taki den e waka a Pawlesi baka, te den e meke ten fu de makandaa anga den baala anga sisa. Wan fasi fa den e du a sani ya, a te den e go fuuku a den komakandaa fu den sa fende ten fu taki anga den. Son leisi a wantu miniti namo ai teke fu gi wan baala efuso sisa taanga-sikin (Rom. 1:12; Efe. 5:16). Wan taa fasi fa owluman e soi taki den e waka a Pawlesi baka, a te den e koboloiki Beibel fu gi den baala anga sisa taanga-sikin. Den mu e soi den baala anga sisa taki Yehofa lobi den. Den baala anga sisa mu poi si tu taki den owluman lobi den. Den mu e taki anga den baala anga sisa ala yuu, den mu e gafa den tu. Te wan owluman mu poti wan baala efuso sisa a pasi, na a Beibel a o koboloiki fu du a sani ya. Winsi a o soi en kiin san a mu kengi, toku a ná o taki goofu anga den.​—Gal. 6:1.

TE OWLUMAN E FETI ANGA DEN SWAKIFASI FU DEN

13. Fa son owluman e si den swakifasi fu den?

13 Saide den swakifasi fu son owluman e meke a taanga gi den fu du a wooko fu den? Owluman e meke fowtu, leti enke ala taa sama (Rom. 3:23). A ná ala yuu owluman e si den swakifasi fu den enke fa Yehofa e si den. Son wan fu den e booko den ede anga a swakifasi fu den te, da den e booko-saka. Taawan e si enke a swakifasi fu den ná ogii so, da den nai meke moiti fu kengi.

14. Enke fa Filipisama 4:13 e soi, da fa sakafasi yeepi Pawlesi fu si den swakifasi fi en enke fa Yehofa e si den?

14 San owluman sa leli fu Pawlesi? Pawlesi be sabi taki en wawan á be o poi feti anga den swakifasi fi en. A be sabi taki a be abi Yehofa fanowdu fu yeepi en. Fosi Pawlesi be toon wan Kelesten, a be e du omen ogii-ati sani anga den Kelesten. Ma bakaten a be kon fusutan taki den sani di a be e du anga den Kelesten á be bun seefiseefi, neen meke a kengi en manii anga a fasi fa a be e du sani (1 Tim. 1:12-16). Yehofa yeepi Pawlesi fu toon wan owluman di lobi sama. A be e booko en ede anga taawan, a be abi sakafasi tu. Pawlesi be sabi taki a omen fowtu a be meke. Ma a á be e tan pakisei den sani ya naamo. A be e biibi taki Yehofa gi en paadon (Rom. 7:21-25). A be sabi taki a be o go e misi ete, neen meke a be e tan meke taanga moiti fu abi den manii di wan Kelesten mu abi. A be e biibi taki Yehofa be o yeepi en fu du en wooko bun.​—1 Kor. 9:27; leisi Filipisama 4:13.

Meke moiti fu wini den swakifasi fi i (Luku paragraaf 14-15) *

15. San o yeepi owluman fu si den swakifasi fu den enke fa Yehofa e si den?

15 San u leli? Den owluman e meke fowtu, bika den abi sondu. Yehofa wani den tan meke moiti fu kengi fu kon abi den manii di wan Kelesten mu abi (Efe. 4:23, 24). Te owluman e sutudeli, den mu meke moiti fu si sowtu manii den mu kengi, da den meke moiti fu wooko a den manii de. A so Yehofa e yeepi den fu toon wan moo bun owluman. Den o piisii tu fu di den e du den wooko bun.​—Yak. 1:25.

SI DEN FOWTU DI TAAWAN E MEKE ENKE FA YEHOFA E SI DEN

16. San sa pasa efu owluman e poti pakisei a den fowtu di taawan e meke?

16 Saide a á makiliki gi owluman fu si den fowtu di taawan e meke enke fa Yehofa e si den? Te owluman anga den baala anga sisa e moo gwenti, den e moo si den swakifasi fu den. Efu owluman á luku bun, den sa lasi denseefi da den taki goofu anga den baala anga sisa, efuso kuutu den. Pawlesi be taki Saatan be o piisii efu den Kelesten be o tyai denseefi na a fasi ya.​—2 Kor. 2:10, 11.

17. Fa Pawlesi be e si den baala anga sisa fi en?

17 San owluman sa leli fu Pawlesi? Pawlesi be e poti pakisei a den bun sani di den baala anga sisa be e du. A be sabi taki den e meke fowtu, bika son yuu enseefi be e fii a bakapisi fu den sani di den be e du. Ma Pawlesi be sabi taki te wan sama e meke fowtu, da dati á wani taki a á bun. A be lobi den baala anga sisa, neen meke a be e poti pakisei a den bun manii fu den. Te a be si wan baala efuso wan sisa e feti anga wan swakifasi a á be e kuutu en, bika a be e holi a pakisei taki den wani du bun, ma a yeepi den abi fanowdu.

18. San i leli fu a fasi fa Pawlesi yeepi Eyodiya anga Sentike? (Filipisama 4:1-3)

18 Meke u luku fa Pawlesi be yeepi tu sisa aini a kemeente a Filipi. (Leisi Filipisama 4:1-3.) Eyodiya anga Sentike a be mati, ma wan pisiten den á be e kaba fusutan denseefi, neen meke den á be e paa moo. Pawlesi á taki goofu anga den tu sisa ya, ma a poti pakisei a den bun manii fu den. Pawlesi be sabi taki den lobi Yehofa, bika a omen yali langa den be e dini Yehofa kaba. Fu di Pawlesi be sabi a sani ya, meke a gi den taanga-sikin fu den meke en bun anga denseefi baka. Fu di Pawlesi be e poti pakisei a den bun manii fu den tu sisa ya, meke a be taki switi anga den. Pawlesi be e piisii tu bika a á be du wan sani di be o poli en anga den baala anga sisa fu Filipi.

Meke moiti fi yu á kuutu taawan (Luku paragraaf 19) *

19. (a) San o yeepi owluman fu si den baala anga sisa enke fa Yehofa e si den? (b) San yu e leli fu a fowtow pe a owluman e kiin a Kownukondee zaal?

19 San u leli? Owluman, i mu e poti pakisei a den bun manii fu den baala anga sisa. Ala den e meke fowtu, ma toku ala den abi den bun manii (Filip. 2:3). Son leisi owluman abi fu yeepi den baala anga sisa fu kengi a fasi fa den e denki. Ma leti enke Pawlesi, den á mu e poti pakisei a den fowtu di den baala anga sisa meke namo, ma den mu e poti pakisei a den bun manii fu den tu. Den mu poti pakisei na a lobi di den lobi Yehofa, a fasi fa den e holidoo, anga a moiti di den e meke fu libi enke fa Yehofa wani. Efu owluman e du sani na a fasi ya, den baala anga sisa o fii taki den lobi den.

TAN MEKE MOITI FU WAKA A PAWLESI BAKA

20. San owluman mu du efu den wani fende wini fu den toli fu Pawlesi?

20 Owluman o fende wini te den e sutudeli a libi fu Pawlesi. I sa leisi kapitel 12, paragraaf 17-20 fu a buku di den e kai „Preiki finifini” fu Gado Kownukondre. Te yu e leisi den pisi ya, akisi iseefi taki: ‘Fa mi sa waka a Pawlesi baka efu mi wani du a owluman wooko anga piisii?’

21. San owluman sa biibi?

21 Owluman, holi a pakisei taki Yehofa sabi taki wi o go e meke fowtu. Ma toku a wani u meke moiti fu libi enke fa a wani (1 Kor. 4:2). Yehofa be e teke en fu bigi taki Pawlesi be e wooko taanga. A be e piisii fu si a moiti di Pawlesi be e meke fu libi enke fa a wani. I sa biibi taki Yehofa e teke en fu bigi taki yu e wooko taanga gi en. Yehofa ‘ná o feegete a wooko di yu e du gi en, anga a soi di yu e soi taki i lobi a nen fi en fu di yu e yeepi den santawan’.​—Heb. 6:10.

SINGI 87 Den komakandaa e taanga u

^ paragraaf 5 Ai bigi gi u te wi e si fa den owluman e wooko taanga. Den e soi tuutuu taki den lobi u. Aini a artikel ya, wi o luku fo sani di e miti owluman. Wi o si tu taki a denseefi sani ya be e miti apostel Pawlesi. Wi o luku san a be e du te den sani ya be e miti en, anga fa owluman sa waka neen baka. A artikel ya o yeepi u fu si san u mu du fu soi taki wi e booko wi ede anga den owluman, anga fa u sa soi den taki u lobi den fu a taanga wooko di den e du.

^ paragraaf 61 SAN WI E SI A DEN FOWTOW: Wan baala e peleiki gi wan taa wookoman baka di den komoto a wooko.

^ paragraaf 63 SAN WI E SI NA A FOWTOW: Wan owluman e gi toli anga wan baala di á gwenti taki anga taawan.

^ paragraaf 65 SAN WI E SI NA A FOWTOW: Wan owluman e taki anga wan taa baala di mandii fu wan sani di pasa.

^ paragraaf 67 SAN WI E SI NA A FOWTOW: Wan baala taampu e luku wan sani neen telefon, pe fu a kiin a Kownukondee zaal, ma a owluman nai kuutu en.