Twende kovidio oini

Twende komurya

ORUPA RWOMAKONḒONONENO 14

Vanene vombongo kayendeye komurungu okuhorera komuapostele Paulus

Vanene vombongo kayendeye komurungu okuhorera komuapostele Paulus

“Horereye ku ami.”—1 KOR. 11:1.

EIMBURIRO 99 Otjimbumba otjinene tjovakambure

OMAPU KU MATU KATARA *

1-2. Otjihorera tjomuapostele Paulus matji yenene vi okuvatera ovanene vombongo ndino?

 OMUAPOSTELE PAULUS wa suverere ovakambure ovakwao. Eye aa ungura oukukutu okuvevatera. (Oviung. 20:31) Ku nao, ovakambure ovakwao ve mu suverere tjinene. Otjikando tjimwe indu ovanene vombongo ya Efesus tji va zuva kutja kave nokumuna omuapostele Paulus rukwao, “owo avehe va rira tjinene.” (Oviung. 20:37) Momuano otjingewo, ovanene vetu vombongo mbe ungura oukukutu va suvera ovakambure ovakwao tjinene, nu ve kondja okutjita atjihe pu mave yenene okuvevatera. (Fil. 2:16, 17) Posi yokutja, povikando tjiva ouzeu kovanene vombongo okuungura oviṋa avihe mbi mave hepa okuungura. Otjikeṋa tji matji yenene okuvevatera?

2 Ovanene vetu vombongo mbe ungura oukukutu mave yenene okuhorera ku Paulus. (1 Kor. 11:1) Eye kaari tjimuna ovaengeli. Paulus kaari omurumendu ohomonena, nu povikando tjiva ya ri ouzeu ku ye okutjita oviṋa ovisemba. (Rom. 7:18-20) Neye wa ri nomauzeu omengi. Posi yokutja Paulus kena pe rihahiza poo okupandjara ondjoroka. Indu ovanene vombongo tji mave horere ku Paulus, owo mave yenene okukayenda komurungu okukarera Jehova nondjoroka nandarire kutja ve nomauzeu. Nai matu katara kutja owo mave yenene vi okutjita nao.

3. Matu kahungirira ku ye morupa ndwi, nu otjikeṋa tjarwe tji matu kerihonga?

3 Morupa ndwi, matu katara koviṋa vine mbi mape ya avi rire ovizeu kovanene vombongo okutjita: (1) Okukara noruveze ndwa yenene okuzuvarisa, nokukara noruveze okuungura oviungura ngamwa avihe vyarwe mbi mave hepa okuungura, (2) okupaha oruveze okutunduuza ovakambure ovakwao, (3) okuhina okurihahiza mena roungundipare wawo oveni, nu (4) okuungura ku na varwe mbe he ri ohomonena. Matu kerihonga kutja otjikeṋa tji tja vatera Paulus okutuurunga ouzeu auhe mbwa ri na wo, nokutja ovanene vombongo mave yenene vi okuhorera ku ye.

KARA NORUVEZE KOTJIUNGURA TJOKUZUVARISA NA KOVIUNGURA VYARWE

4. Ongwaye oruveze rumwe tje rira ouzeu kovanene vombongo okutwa po otjihorera otjiwa motjiungura tjokuzuvarisa?

4 Ongwaye tje ri ouzeu okutjita nao? Ovanene vombongo ve nomerizirira omengi pendje nokuhongorera otjiungura tjokuzuvarisa. Otjotjihorera, ovengi potuingi ve hongorera po ombongarero yomokati kotjivike, poo okuungura Omakonḓononeno wOmbeibela wOmbongo. Owo wina ve yenena okuyandja omahungi warwe mombongo. Nu wina ve ungura ovingi okuhonga ovavatere vombongo, nu norusuvero ve kara pokuyanḓiparisa ovakambure ovakwao. (1 Petr. 5:2) Ovanene vombongo tjiva ve ungura oviungura vyokutunga nokuṱuna Omatuwo wOmerikotameneno, notuveze twarwe tu tu ungurisiwa okurikotamena ku Jehova. Nungwari tjimuna ovazuvarise avehe mombongo, otjiungura otjinanḓengu tjinene ovanene vombongo tji ve ungura, okuzuvarisa ombuze ombwa.—Mat. 28:19, 20.

5. Otjihorera tjiṋe Paulus tja twa po otjomuzuvarise?

5 Oviṋa ovanene vombongo mbi mave yenene okurihongera ku Paulus. MOvafilipi 1:10, Paulus we tu raera kutja ongwaye eye tja toṋa mokuzuvarisa indu tja tja: Ngatu ‘toorore imbi mbi ri oviwaviwa.’ Paulus wa tjita otja pa heya. Eye wa pewa otjiungura tjokuzuvarisa, nu oure wozombura ozengi otjiungura tjokuzuvarisa tja ri otjiṋa otjinanḓengu tjinene mehupo re. Eye aa zuvarisa “motupanda na mozondjuwo.” (Oviung. 20:20) Eye kaa zuvarisa oruveze rworive poo eyuva rorive motjivike. Nungwari aa zuvarisa apehe pa munu oruveze rwokuzuvarisa. Otjotjihorera, indu tja ri moAtene ngunda ama undju omapanga we, eye wa zuvarisa ombuze ombwa kovandu ovananḓengu, nu tjiva va yakura ombuze ye nawa. (Oviung. 17:16, 17, 34) Nandarire indu tja ri ‘momapando,’ Paulus aa zuvarisa kovandu mba ri ongondoroka na ye.—Fil. 1:13, 14; Oviung. 28:16-24.

6. Paulus wa honga varwe okutjita tjike?

6 Paulus wa ungurisa oruveze rwe nawa. Eye potuingi aa ṋanga varwe okuyenda pu na ye motjiungura tjokuzuvarisa. Otjotjihorera, mouyenda we outenga otjomuhindwa, eye wa twaerera Johanes Markus, nu mouyenda we outjavari eye wa twaerera Timoteus. (Oviung. 12:25; 16:1-4) Paulus wa kondja pu ma yenene okuhonga ovarumendu mbo omuano wokuzikamisa ozombongo, omuano wokuvarura ovazuvarise, nomuano wokuhonga noupyuke.—1 Kor. 4:17.

Horera ku Paulus mokurirongera okuzuvarisa (Oparagrafa 7) *

7. Ovanene vombongo mave yenenisa vi omambo wa Paulus nge ri mOvaefese 6:14, 15?

7 Matu rihongere ko tjike? Ovanene vombongo mave yenene okuhorera ku Paulus, nu ka motjiungura tjokuzuvarisa okuza kondjuwo nondjuwo uriri, posi yokutja wina mokurirongera nonḓero okuzuvarisa moruveze na moiri ndji mave yenene okutjita nao. (Lesa Ovaefese 6:14, 15.) Otjotjihorera, owo mave yenene okuzuvarisa indu tji mave karanda, poo tji ve ri potuveze pu ve ungura. Poo owo mave yenene okuzuvarisa kovararanganda, poo kovandu mbu mave randisa oviṋa ku wo, indu tji mave vatere notjiungura tjokutunga Etuwo rOmerikotameneno. Tjimuna Paulus, ovanene vombongo mave yenene okuungurisa oruveze rwawo motjiungura tjokuzuvarisa okuhonga varwe, mu mamu kamburire mo ovavatere vombongo.

8. Omunene wombongo mape ya a hepa okutjita tjike povikando tjiva?

8 Ovanene vombongo kave sokukara noviungura ovingi tjinene mombongo poo morukondwa rwawo nga tji ve hi noruveze okukazuvarisa. Kokutja ve kare noruveze okuungura oviṋa avihe mbi mave hepa okuungura, owo povikando tjiva mave hepa okupanḓa okuyakura oviungura ovingi. Kombunda yokuripura nokukumba ohunga notjiṋa ho, owo mape ya ave munu kutja indu tji va yakura oviungura vyorive, owo kamaave yenene okuungura imbi mbi ri ovinanḓengu tjinene. Oviṋa ovinanḓengu mbyo mavi kamburire mo okukara nomerikotameneno weṱunḓu otjivike atjihe, okukara norupa okuura motjiungura tjokuzuvarisa, poo okuhonga ovanatje ve okuzuvarisa. Irira ouzeu ku tjiva okupanḓa okuyakura otjiungura tji va pewa motjira tja Jehova, posi yokutja owo mave yenene okukara nongamburiro kutja Jehova u tjiwa ozonḓero zawo zokuvanga okuyenenisa otjiungura tje.

PAHA ORUVEZE RWOKUTUNDUUZA OVAKAMBURE OVAKWEṊU

9. Ouzeu uṋe ovanene vombongo mbe noviungura ovingi rukuru mbu ve muna?

9 Ongwaye tje ri ouzeu okutjita nao? Ovakarere va Jehova ve muna omauzeu omengi. Momayuva omasenina nga, eṱe atuhe tu hepa omayanḓiparisiro, ombatero nokuhuhumiṋwa. Nu tjiva povikando ve hepa ombatero okuyepa ozongaro ozombi. (1 Tes. 5:14) Otjiperi kutja ovanene vombongo kamaave yenene okuisa po omauzeu ayehe ovakarere va Jehova ngu ve muna. Nandarire kutja pe ri nao, Jehova u vanga kutja ovanene vombongo ve ungure otja pu mave yenene okuyanḓiparisa nokutjevera ovakarere ve. Ovanene vombongo mbe noviungura ovingi rukuru, mave yenene vi okuyandja ombatero ovakambure ovakwao ndji mave hepa?

Tanga varwe nokuveyanḓiparisa (Oparagrafa 10, 12) *

10. Otja 1 kOvatesalonika 2:7, omomuano uṋe Paulus mee rikendere kovakarere va Jehova?

10 Oviṋa ovanene vombongo mbi mave yenene okurihongera ku Paulus. Paulus aa paha omiano vyokutanga ovakambure ovakwao nokuveyanḓiparisa. Onawa kovanene vombongo okuhorera ku Paulus nokuraisa orusuvero notjari kovakambure ovakwao. (Lesa 1 Ovatesalonika 2:7.) Paulus wa raera ovakambure ovakwao kutja eye we ve suvera, nu Jehova we ve suvera wina. (2 Kor. 2:4; Ef. 2:4, 5) Paulus aa tjindi ovakambure ovakwao mombongo otjomapanga we, nu aa paha oruveze okukara pu na wo. Eye aa raisa kutja u nongamburiro mu wo mokuveraera ozongendo ze noungundipare we. (2 Kor. 7:5; 1 Tim. 1:15) Paulus kee ripurire komauzeu we omuini, posi yokutja eye aa vanga okuvatera ovakambure ovakwao.

11. Ongwaye Paulus tjaa rongo ovakambure ovakwao?

11 Povikando tjiva Paulus aa hepa okuronga ovakambure ovakwao. Posi yokutja, eye kaa tjiti nao mena rokutja wa pindike. Eye ee ve pe omaronga mena rokutja ee rikendere ku wo, nu aa vanga okuvetjevera komaumba pekepeke. Eye aa kondjo kutja omaronga we ye rire omapupu kovakambure ovakwao okuzuva, nu aa vanga kutja owo ve yenene okuyeyakura. Otjotjihorera, morutuu kOvakorinte, Paulus wa yandja omaronga omakukutu. Kombunda yokuvetjangera orutuu, eye wa hinda Titus ku wo. Paulus aa vanga okutjiwa kutja owo va yakura vi orutuu rwe. Eye wa ri nondjoroka indu tja zuva kutja owo va yakura omaronga we nawa.—2 Kor. 7:6, 7.

12. Ovanene vombongo mave yenene vi okuyanḓiparisa ovakambure ovakwao?

12 Matu rihongere ko tjike? Ovanene vombongo mave yenene okuhorera ku Paulus mokupaha oruveze okukara pu novakambure ovakwao. Omuano umwe mu mave yenene okutjita nao, omokuya pozombongarero zombongo komurungu woruveze, pu mave yenene okukara nomahungi omayanḓiparise pu novakambure ovakwao. Potuingi kape kambura oruveze oruingi okuyenena okutunduuza omukambure ngu ma hepa omayanḓiparisiro. (Rom. 1:12; Ef. 5:16) Omunene wombongo ngu horera ku Paulus wina u yanḓiparisa ovakambure ovakwao, mokuungurisa Embo ra Mukuru okukurisa ongamburiro yawo nokuvezemburukisa kutja Mukuru we ve suvera. Wina eye u raisira imba mbe hongorera kutja we ve suvera. Eye u kondja okuhungira ku na wo aruhe nokupaha omiano vyokuvetanga. Indu omunene wombongo tji ma sokuyandja omaronga, eye u ye zikamisira kEmbo ra Mukuru. Eye u hungira oukahu posi yokutja momuano omuwa, mena rokutja eye u vanga kutja omukambure ma yakure omaronga nge mu pe.—Gal. 6:1.

TJINDA OUNGUNDIPARE WOYE

13. Oungundipare womunene wombongo mau yenene okumuṱuna vi?

13 Ongwaye tje ri ouzeu okutjita nao? Ovanene vombongo kavandu ohomonena. Owo ve tataiza tjimuna ovandu avehe. (Rom. 3:23) Povikando tjiva mape ya arire ouzeu okutjinda omaungundipare wawo oveni. Tjiva mape ya ave u momuinyo mena rokurikenda tjinene ohunga na imbi mbi ve hi nokuyenena okutjita. Tjiva mape ya ave munu kutja omaungundipare wawo kamavi tjinene, ku nao owo mape ya ave munu kutja kaunanḓengu okutjita omarundurukiro.

14. Otja kOvafilipi 4:13, omerisusuparisiro ya vatera vi Paulus okutjinda omaungundipare we?

14 Oviṋa omunene wombongo mbi me rihongere ku Paulus. Paulus wa ri omurisusuparise nu aa tjiwa kutja kamaa yenene okutjinda oungundipare we omuini. Eye aa hepa omasa Mukuru ngu ma yenene okumupa. Komurungu wanao, Paulus wa ri omundu wotjiuru otjikukutu ngwaa tjaterwa okutatumisa Ovakriste. Posi yokutja kombunda, eye wa yakura ozondataiziro ze nu wa ri nonḓero okurundurura ongaro novitjitwa vye. (1 Tim. 1:12-16) Nombatero ya Jehova, Paulus wa rira omunene wombongo worusuvero, wotjari, nomurisusuparise. Eye aa tjiwa kutja u nomaungundipare omengi. Posi yokutja eye kee ripurire ku wo tjinene, nungwari wa ri nongamburiro mu Jehova kutja me mu isire. (Rom. 7:21-25) Eye kaa munu kutja ma sokurira ohomonena. Posi yokutja eye aa ungura oukukutu okukurisa ovikaṋena vye oviwa vyOukriste, nu nomerisusuparisiro ee riyameke ku Jehova kutja me mu vatere okuyenenisa oviungura vye nondoṋeno.—1 Kor. 9:27; lesa Ovafilipi 4:13.

Ungura oukukutu kutja u tuurunge omaungundipare woye (Oparagrafa 14-15) *

15. Omunene wombongo ma yenene vi okukara noumune ouwa ohunga nomaungundipare we?

15 Matu rihongere ko tjike? Ovanene vombongo kave zikwa mena rokutja ovandu ohomonena. Nungwari Jehova u undjira ko ku wo okuyakura ozondataiziro zawo, nokukurisa ovikaṋena vyawo oviwa vyOukriste. (Ef. 4:23, 24) Omunene wombongo ma sokuungurisa omakonḓononeno we wOmbeibela okumuvatera okumuna pu ma hepa okutjita omarundurukiro. Nu Jehova me mu vatere kutja ma kare nondjoroka nu ma rire omunene wombongo omuwa.—Jak. 1:25.

TJINDA OMAUNGUNDIPARE WA VARWE

16. Mape ya a pe tjitwa ye indu omunene wombongo tji me ripurire tjinene komaungundipare wa varwe?

16 Ongwaye tje ri ouzeu okutjita nao? Ovanene vombongo ve yenena okutjiwa omaungundipare wovakambure ovakwao mena rokukara pu na wo oruveze aruhe. Nu tji ve hi nokutjevera, owo mape ya ave ha raisire ovakambure ovakwao ouwa, ave utu okumuna ouvi uriri mu wo, poo ovakambure ovakwao nandarire ave utu okuvekurungisa. Paulus wa rakiza Ovakriste kutja otjiṋa ho Satan otje vanga.—2 Kor. 2:10, 11.

17. Paulus ovakambure ovakwao ee ve vara vi?

17 Oviṋa ovanene vombongo mbi mave yenene okurihongera ku Paulus. Eye aruhe aa kara noumune ouwa ohunga novakambure ovakwao. Eye aa tjiwa kutja owo ve yenena okutataiza, mena rokutja povikando tjiva aa yenene okuhihamisiwa i yozondataiziro zawo. Posi yokutja Paulus aa tjiwa kutja omundu tja tjiti ozondataiziro ka pe hee kutja eye omundu omuvi. Eye wa suverere ovakambure ovakwao nu aa yandja ombango kovikaṋena vyawo oviwa. Eye kaa munu kutja ovakambure ovakwao ve nondando ombi, indu tji ya ri ouzeu ku wo okutjita imbi mbi ri ovisemba, nungwari aa munu kutja mave hepa ombatero uriri.

18. Matu rihongere ko ye komuano Paulus ma tjinda ongaro ndja ri pokati ka Evodia na Sintike? (Ovafilipi 4:1-3)

18 Otjotjihorera, tara komuano Paulus ma vatera ovakazendu ovakambure vevari mombongo ya Filipi. (Lesa Ovafilipi 4:1-3.) Evodia na Sintike mape ya va ri nombata ndja tjita kutja ave ha rire omapanga rukwao. Paulus ke na pe ve tjinda momuano omuvi poo okuvepangura, nungwari eye wa tara kovikaṋena vyawo oviwa. Ovakazendu ovakambure ovaṱakame mba va karera Jehova oruveze orure. Paulus aa tjiwa kutja Jehova we ve suvera. Mena rokutja Paulus wa ri noumune ouwa ohunga novakazendu ovakambure mbo, eye we ve tunduuza kutja ve hangane. Eye wina aa tara kovikaṋena oviwa vyovakambure ovakwao, nu ihi tja tjita kutja ma kare nondjoroka, nu ma kare noupanga ouwa ku novakambure ovakwao mombongo ndjo.

Kondja kutja o ha pangura varwe (Oparagrafa 19) *

19. (a) Ovanene vombongo mave yenene vi okukara noumune ouwa ohunga novakambure ovakwao? (b) Mo yenene okurihongera ko tjike kotjiperendero omunene wombongo mu ma kohorora Etuwo rwOmerikotameneno?

19 Matu rihongere ko tjike? Ovanene vombongo mave sokutara kovikaṋena oviwa ovakambure ovakwao mbi ve na vyo. Kape na umwe wawo ngu ri ohomonena, posi yokutja auhe wawo u novikaṋena oviwa. (Fil. 2:3) Otjiperi kutja ovanene vombongo mape ya povikando tjiva ave hepa okuyandja omaronga kovakambure ovakwao. Posi yokutja tjimuna Paulus, ovanene vombongo mave sokukondja okuhinokuyandja ombango komambo novitjitwa vyomukambure omukwao mbi vi ha tjata ku wo. Nungwari owo mave sokuyandja ombango korusuvero rwe ku Jehova, onḓaro ye orure mokukarera Mukuru, nouwa mbu ma yenene okutjita. Ovanene vombongo mbe yandja ombango kovikaṋena oviwa vya varwe, ve vatera ovakambure ovakwao okurimuna kutja va suverwa i avehe mombongo.

KAYENDEYE KOMURUNGU OKUHORERA KU PAULUS

20. Ovanene vombongo mave yenene vi okukayenda komurungu okumuna ouwa motjihorera tja Paulus?

20 Vanene vombongo, tji mwa kayenda komurungu okurihonga ohunga notjihorera tja Paulus, mamu munu mo ombatero onyingi. Otjotjihorera, membo ndi o-Watch Tower Publications Index mo yenene okutara kehi yepu ndi “Paul,” okuzambo o tara kehi yepu ndi “example for elders.” Otja tji mo lese oviṋa tjiva mbya tjangwa mo, ripura omuini kutja, ‘Otjihorera tja Paulus matji ndji vatere vi okuyenenisa otjiungura tjandje otjomunene wombongo nondjoroka?’

21. Ovanene vombongo mave yenene okukara nongamburiro yatjike?

21 Vanene vombongo, tjiweye kutja Jehova ka undjire ko kutja mu rire ohomonena, nungwari u undjira ko kutja mu rire ovaṱakame. (1 Kor. 4:2) Jehova wa ri nonyuṋe mouṱakame wa Paulus nomuano mbwaa ungura oukukutu. Nu wina kareye nongamburiro kutja Mukuru u nonyuṋe moviungura mbi mu mu ungurira. Jehova kamaa roro ‘okuzemba otjiungura tjeṋu, norusuvero ndu mwa raisa ku Ye mokukarera ovakriste ovakweṋu, nu nga mba mbu mu karera.’—Hebr. 6:10.

EIMBURIRO 87 Indjeye mu mune orusuvo

^ par. 5 Eṱe tu nondangi tjinene koviungura ovinanḓengu ovanene vombongo vorusuvero mbi ve ungura okutuvatera. Morupa ndwi matu kahungirira koviṋa vine mbi mape ya avi rire ouzeu kovanene vombongo okuungura. Nu wina matu katara komuano otjihorera tjomuapostele Paulus mu matji yenene okuvatera ovanene vombongo ndino okuungura oviṋa mbi. Orupa ndwi maru tu vatere atuhe okuṱotjari novanene vetu vombongo, nokuvanga okuveraisira orusuvero, nokutjita kutja oviungura vyawo vi rire ovipupu.

^ par. 61 OMAKAHURURIRO WOVIPERENDERO: Omurumendu omukambure ma zu poviungura nu ma zuvarisa komundu ngu ve ungura pamwe.

^ par. 63 OMAKAHURURIRO WOVIPERENDERO: Omunene wombongo wotjari ma varura omurumendu omukambure ngu riṱizira ku ye omuini.

^ par. 65 OMAKAHURURIRO WOVIPERENDERO: Omurumendu omukambure ma yandja ondunge ndji mai vatere omukwao ngwa hihamisiwa i yotjiṋa tji tja tjitwa.

^ par. 67 OMAKAHURURIRO WOVIPERENDERO: Omunene wombongo ke nakupangura omurumendu omukambure ngwa isa ko ombango koviungura mbye riyandjere okuungura.