Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 14

Abasyakulhu—Mulhole Embere Erigherererya Omukwenda Paulo

Abasyakulhu—Mulhole Embere Erigherererya Omukwenda Paulo

“Munyigherereraye.”​—1 KOR. 11:1.

OLHWIMBO 99 Esyongumi sy’Abalikyethu

EBIKENDI KANIBWAKO *

1-2. Eky’erileberyako ky’omukwenda Paulo kyanga wathikya kithi abasyakulhu munabwire?

 OMUKWENDA Paulo aby’anzire balikyabu. Mwakolha kutsibu busana nabu. (Emib. 20:31) N’abikirirya balikyabu nabu babya banzire Paulo ya kutsibu. Buthuku bughuma, abasyakulhu be Efeso babere baminya ngoku sibendi syasamulholhako “mubalira n’omulenge.” (Emib. 20:37) Kuthya, abasyakulhu bethu banzire balikyabu ba kutsibu kandi bakakolha ekyosi-kyosi eribawathikya. (Fil. 2:16, 17) Aliwe, hakanayira abasyakulhu ibabana ebitsibu. Ni byahi ebyanga bawathikya eribirwanisya?

2 Abasyakulhu bethu abakakolha kutsibu bangana lengekania okwa ky’erileberyako kya Paulo. (1 Kor. 11:1) Abya mundu ng’ibo. Paulo abya isyahikene, ihakanayira ikyamukalira erikolha ekihikire. (Abar. 7:18-20) Kandi iniawithe bitsibu binene. Aliwe Paulo mwathabikyako kutse eribulha etseme. Omw’igherererya Paulo, abasyakulhu bangana singura ebitsibu ebyo bakabana kandi ibabya ibanatsemire bakakolera Yehova. Thulebaye nga banga kikolha bathi.

3. Omo mwatsi ono thukendi kania okuki, kandi thukendi wathikibwa erikolhaki?

3 Omo mwatsi ono, thukendi kania okwa bitsibu bbini ebyo abasyakulhu bakabana: (1) erithendi ghemera lhuhandi lhughuma bikahika okwa mubiiri w’erithulira n’esindi ngwamirwa, (2) eribya balisya abakatsomana, (3) ibo erighumira erilemererwa lyabu, na (4) erighumisirizya ebisobyo by’abandi. Thukendi lebya Paulo nga mwasingura athi obuli kitsibu kandi abasyakulhu nga banga gherererya bathi eky’erileberyako kiwe.

ERITHENDI GHEMERA LHUHANDI LHUGHUMA BIKAHIKA OKWA MUBIIRI W’ERITHULIRA N’ESINDI NGWAMIRWA

4. Busana naki kyangana kalira abasyakulhu eribya ky’erileberyako ekyuwene omwa mubiiri w’erithulira?

4 Ekyanga leka ikyabya kitsibu. Eryongera okw’isondolha omubiiri w’erithulira, abasyakulhu bawithe esyongwamirwa nyingyi. Ng’eky’erileberyako, abangyi bakasubungukana erimanira emihindano y’ahakathi-kathi k’ewiki n’erisondolha Erigha lye Biblia ery’Ekithunga. Kandi bangana lhabya n’eyindi mikania. Bakakolha kutsibu erithendeka abaghombe abawathikya kandi batsemire eribya ibanemuhimba balikyethu. (1 Pet. 5:2) Abandi basyakulhu bakakolha omubiiri w’erihimba n’erisugha Ebisenge by’Obwami n’awandi manyumba w’ekiteokrasi. Kandi ng’abosi omwa kithunga, omusyakulhu atholere iniahira omubiiri w’erithulha engulhu yuwene w’embere.​—Mt. 28:19, 20.

5. Ni ky’erileberyako kyahi ekya Paulo ahiraho ng’omuthuliri?

5 Eky’erileberyako kya Paulo. Ekya thokesaya Paulo ky’ekiri omwa Abanya Filipi 1:10, NWT, aha akathubwira athi: “Minya ndeke ebikulhu kutsibu.” Paulo nayu mwaghendera okw’ihabulha liwe eryo. Abya iniabirihebwa omubiiri, kandi ahabw’emyaka mingyi iniakalhangira omubiiri oyo ng’omughuma w’okwa bikulhu kutsibu. Mwathulira “embere sy’abandu kandi omo yindi nyumba n’omo yindi nyumba.” (Emib. 20:20) Isyawithe ndambi ndebe kutse kiro kirebe omwa wiki ekyo akabugha athi ky’eky’erithuliramo. Iniakathulira akabana akaghisa akosi-kosi! Ng’eky’erileberyako, e Atene inianalindire balikyabu, mwathulira egurupu y’abandu balebe ab’ebitsumbi kandi abaghuma b’okw’ibo mubahulikirira. (Emib. 17:16, 17, 34) Nibya iniane “omo muliki,” Paulo mwathulira abali aho.​—Fil. 1:13, 14; Emib. 28:16-24.

6. Ni thendeka lyahi erya Paulo aha?

6 Paulo mwakolesya ndeke obuthuku bwiwe. Mughulhu mungyi iniakakokaya abandi erimuyiyungako omwa mubiiri w’erithulira. Ng’eky’erileberyako, omwa lhubungo lhwiwe olhw’erimbere ng’omumisyonare, mwaghenda na Yoane Mariko, n’omo lhwakabiri mwaghenda na Timoteo. (Emib. 12:25; 16:1-4) Ahathe erithika-thika Paulo mwakolha ngoku angathoka erikangirirya abalhume aba ngoku banga theghekania ekithunga, ngoku banga kolha omubiiri w’eribungira balikyabu, kandi ngoku bangabya bakangirirya babuya.​—1 Kor. 4:17.

Gherereraya Paulo omw’ibya iwunayitheghekire erithulira (Lebaya enungu 7) *

7. Abasyakulhu banga ghendera bathi okw’ihabulha lya Paulo eriri omwa Abanya Efeso 6:14, 15?

7 Erisomo. Abasyakulhu sibalisubulira okw’igherererya Paulo omw’ithulira nyumba okwa nyumba lisa aliwe kandi bakabya ibanayitheghekire erithulira akaghisa kakabanika. (Soma Abanya Efeso 6:14, 15.) Ng’eky’erileberyako, bangana thulira bakaghulha ebindu kutse ibane okwa mubiiri. Kutse omughulhu bali okwa by’obuhimbe, bangana bwira abataka n’abo bakaghulhako ebindu b’engulhu yuwene. Nga Paulo, abasyakulhu bangana thendeka abandi, imwamune n’abaghombe abawathikya bakakolha nabu omw’ithulira.

8. Hanganayira omusyakulhu iniayithagha erikolhaki?

8 Abasyakulhu isibayihweraya kutsibu omwa syongwamirwa esyo bawithe omo kithunga kutse omo muthimbo kikaleka bakabulha obuthuku bw’erisangira omw’ithulira. Ibangana yithagha erighana esindi ngwamirwa nuku sibaghemere okwa lhuhandi lhughuma. Enyuma w’erisaba, ibangana lhangira ngoku sibanga thokire erikolha olhusunzo olho ahathe erilekerania ebindu bikulhu kutsibu. Ebindu ng’ebyo mwanganabya erisondolha eriramya ly’eka obuli wiki, erisangira ndeke omwa mubiiri w’erithulira, kutse erithendeka abaana babu erithulira. Abandi kyangana bakalira erighana olhusunzo, aliwe bangana kakasya ngoku Yehova akayitheghereraya eriyisunza lyabu ly’erithendi ghemera lhuhandi lhughuma.

ERIBYA MULISYA OYUKATSOMANA

9. Abasyakulhu abawithe bingyi by’erikolha bakabana kitsibuki?

9 Ekyangaleka ikyabya kitsibu. Abandu ba Yehova bakabana bitsibu bingyi. Omo biro by’enyuma-nyuma bino, ithwe bosi thukayithagha erihiribwa mw’omuhwa, erisighikwa, n’erihumulikanibwa. Kandi hakanayira abandi ibayithagha obuwathikya bw’eriyihighulha okwa mibere mibi. (1 Tes. 5:14) Ni kwenene, abasyakulhu sibanga ghunzaho ebitsibu ebyosi ebyo abandu ba Yehova bakabana. Nomwabine, Yehova anzire abasyakulhu ibakolha ngoku bangathoka erihumulikania n’eritheya esyombuli siwe. Abasyakulhu abawithe bingyi by’erikolha banga bana bathi endambi y’eriwathikya abandi?

Sima abandi kandi bahire mw’omuhwa (Lebaya enungu 10, 12) *

10. Ngoku kiri omwa 1 Abanya Tesalonika 2:7, Paulo mwatsomana athi abandu ba Yehova?

10 Eky’erileberyako kya Paulo. Paulo mwasondekania esyonzira sy’erisima n’erihimbiramo balikyabo. Abasyakulhu bakakolha ndeke bakaghendera okwa ky’erileberyako kiwe ky’olhwanzo omw’ikolongana n’abandu ba Yehova omo lhwanzo. (Soma 1 Abanya Tesalonika 2:7.) Paulo mwakakasya abaramya balikyabu ngoku abanzire kandi ngoku Yehova abanzire. (2 Kor. 2:4; Efe. 2:4, 5) Paulo iniakalhangira abali omo kithunga ng’abanywani, kandi iniabana endambi ey’erisiba nabu. Mwakangania kw’abayikethere omw’ibabwira okwa buba bwiwe n’erilemererwa liwe ahathe eribisirira. (2 Kor. 7:5; 1 Tim. 1:15) Aliwe, Paulo mwathahwerya amalengekania w’okwa bitsibu biwe. Omwakanya k’ekyo, aby’anzire eriwathikya balikyabu.

11. Ni kyahi ekyaleka Paulo iniahabulha balikyabu?

11 Ihakanayira Paulo iniayithagha erihabulha balikyabu. Aliwe isyali kolha ekyo kundi ahithene. Iniakabahabulha kundi abatsomene kandi inianzire eribatheya okwa bitsibu muthina-muthina. Iniakalengaho eriolhobya erihabulha liwe nuku liyitheghereribawe kandi lilighawe. Ng’eky’erileberyako, omo baruha yiwe okwa Banya Korinto, Paulo mwaha erihabulha erikalire. Abere abirihandika ebaruha eyo, mwabathumira Tito. Paulo aby’anzire eriminya nga bakendyangirira bathi ebaruha yiwe. Atholere eribya imwatsema akaminya ngoku mubaligha ndeke erihabulha eryo!​—2 Kor. 7:6, 7.

12. Abasyakulhu banga ghumya bathi abaramya balikyabu?

12 Erisomo. Abasyakulhu bangana ghendera okwa ky’erileberyako kya Paulo omw’ibana endambi ey’erisiba n’abaramya balikyabu. Enzira nguma y’erikoleramu eki ly’erihika lhuba okwa mihindano nuku banga himbangana omw’ikanirania. Mughulhu mungyi kikathwalha budakika buke eriha mulikyethu y’erihumulikania ery’olhwanzo eryo akayithagha. (Abar. 1:12; Efe. 5:16) Kandi omusyakulhu oyukaghendera okwa ky’erileberyako kya Paulo akaghumaya abaramya balikyabu omw’ikolesya Ekinywe kya Nyamuhanga eribahimba n’eribakakasya ngoku Nyamuhanga abanzire. Eryongera okw’ekyo, akakanganaya kwanzire abali omwa butheya bwiwe. Akabya iniane mukanirania nabu n’erisondekania ehighisa hy’eribasimiramu. Omusyakulhu amabya w’erihabulha, atholere inialiseghemerya okwa Kinywe kya Nyamuhanga. Atholere iniabugha ekyonyine-nyine aliwe omwa lhukeri kundi anzire erihabulha eryo iryaliwa.​—Gal. 6:1.

IBO ERIGHUMIRA ERILEMERERWA LYABU

13. Erilemererwa ly’omusyakulhu lyanga muhambako lithi?

13 Ekyangaleka ikyabya kitsibu. Abasyakulhu sibahikene. Ng’obuli mundu wosi-wosi, nabu bakasobaya. (Abar. 3:23) Hanganayira ikyabakalira eribya n’amalengekania awatholere okw’ilemererwa lyabu. Abandi banganahwerya amalengekania w’okw’ilemererwa lyabu ikyaleka ibahwa amani. Abandi bangana yilhwira-lhwirako, ikyaleka ibagheghena ebisobyo byabu kandi ibathakolha esyombinduka esikayithayisibawa.

14. Ngoko kiri omwa 2 Abanya Korinto 4:7, eriyikehya mulyawathikya lithi Paulo erighumira erilemererwa liwe?

14 Eky’erileberyako kya Paulo. Omw’iyikehya Paulo mwaminya ngoku syanga rwanisya erilemererwa liwe ahabwiwe. Mwayithagha akaghalha ako Nyamuhanga akaha. Kera, Paulo aby’akalire, iniakendereraya Abakristayo bo kutsibu. Aliwe enyuma waho, Paulo mwalhangira ngoku ebyo aby’akakolha si byabya bihikire kandi amabya inianayitheghekire erihindulha amalengekania n’emibere yiwe. (1 Tim. 1:12-16) Omwa buwathikya bwa Yehova, Paulo mwabya mulisya ow’olhwanzo, oyukakwira abandi b’obulighe, kandi oyuyikehirye. Isyali yowa ndeke busana n’ebisobyo biwe; aliwe mwathwamu eriyikethera erighanyira lya Yehova omwakanya k’erihwerya amalengekania w’okw’ilemererwa liwe. (Abar. 7:21-25) Isyali lengekanaya athi ahikene. Omwakanya k’ekyo, mwakolha kutsibu eryuwania emibere yiwe y’Ekikristayo kandi omw’iyikehya mwayikethera Yehova erimuwathikya eriberererya omubiiri wiwe.​—1 Kor. 9:27; soma 2 Abanya Korinto 4:7.

Kolha kutsibu erirwanisya erilemererwa lyawu (Lebaya enungu 14-15) *

15. Ni malengekania wahi awatholere agho abasyakulhu batholere ibathunga okw’ilemererwa lyabu?

15 Erisomo. Abasyakulhu sibali sombolhawa ambu kundi bahikene. Aliwe, Yehova anzire ibaligha ebisobyo byabu n’erikulha-kulhania emibere y’Ekikristayo. (Efe. 4:23, 24) Omusyakulhu atholere iniayilebya erikwamana n’Ekinywe kya Nyamuhanga kandi iniakolha embinduka yosi-yosi eyikayithayisibawa. Neryo Yehova iniakendi muwathikya eribya inianatsemire kandi iniabya musyakulhu mubuya.​—Yak. 1:25.

ERIGHUMISIRIZYA EBISOBYO BY’ABANDI

16. Ni kyahi ekyangabya omusyakulhu amahwerya amalengekania w’okwa bisobyo by’abandi?

16 Ekyangaleka ikyabya kitsibu. Abasyakulhu bangana minya ebisobyo by’abali omwa kithunga kundi bakakolha nabu kutsibu. Aliwe, bamathendi yitheya, abasyakulhu ibangana hithana, ibatsuruma, kutse ibatsweba-tsweba. Paulo mwabwira Abakristayo athi Sitani iniakendianza bakole ekyo.​—2 Kor. 2:10, 11.

17. Paulo iniakalhangira athi balikyabu?

17 Eky’erileberyako kya Paulo. Aby’awithe amalengekania awatholere oko balikyabu. Abya inianasi ndeke ebisobyo byabu, kundi ihakanayira ebya bakakolha ibyamuhambako. Aliwe, Paulo abya inianasi embaghane eyiri ahakathi-kathi k’emibere mibi n’abandu babi. Aby’anzire balikyabu kandi iniakahweraya amalengekania w’okwa mibere yabu mibuya. Ikikabya kikakalira balikyabu erikolha ekihikire, iniakaminya ngoku banawithe ebilhubirirwa ebyuwene kandi ngoku bakayithagha obuwathikya.

18. Emibere Paulo akolonganiramu na Eodia na Sintike yikakweghesayaki? (Abanya Filipi 4:1-3)

18 Ng’eky’erileberyako, thalengekania okwa mibere Paulo akolonganiramu na bali bethu babiri omwa kithunga kye Filipi. (Soma Abanya Filipi 4:1-3.) Eodia na Sintike bakabya nga mubalighira erithendi yitheghererania eribaghabulha. Paulo mwathatsuruma kutse eribatsweba-tsweba; mwahira amalengekania okwa mibere yabu mibuya. Babya bali bethu abathaleghulha abawithe erina libuya. Paulo abya inianasi ngoku Yehova abanzire. Amalengekania awatholere agho Paulo aby’awithe oko bali bethu aba mwaleka iniabahira mw’omuhwa w’erighunzaho erithendi yitheghererania lyabu. Kandi amalengekania wiwe ayo mwaleka iniabya inianatsemire n’eribya iniane n’obunywani obughumire n’abali omwa kithunga.

Lengaho erithendi tsweba-tsweba abandi (Lebaya enungu 19) *

19. (a) Abasyakulhu bangabya bathi ibane n’amalengekania awatholere oko baramya balikyabu? (b) Wang’ighaki okwa kisasani ky’omusyakulhu oyunemuyonza Ekisenge ky’Obwami?

19 Erisomo. Abasyakulhu, musondekanaye omo balikyenyu mw’emibere mibuya eyo bawithe. Obuli mundu syahikene; aliwe, obuli mundu anawithe emibere eyo thwanganza. (Fil. 2:3) Ni kwenene, abasyakulhu bangana yithagha eribya ibanemuhengulha amalengekania wa mulikyethu. Aliwe nga Paulo, abasyakulhu batholere ibalengaho erikyurukya ameso ebinywe n’emikolere ebikahithanaya eby’omundu oyo. Omwakanya k’ekyo, bakakolha ndeke bamahwerya amalengekania okwa lhwanzo olho omundu oyo awithire Yehova, eriyiyinia liwe omwa mubiiri wa Nyamuhanga, n’eribya iniangana thoka erikolha ebibuya. Abasyakulhu abawithe amalengekania awatholere bakaleka ekithunga iniabya mwanya owali mw’obuholho.

LHOLHA EMBERE ERIGHERERERYA PAULO

20. Abasyakulhu banga lholha bathi embere erighasirwa omwa ky’erileberyako kya Paulo?

20 Abasyakulhu mukendi ghasirwa mwamalholha embere erigha okwa ky’erileberyako kya Paulo. Ng’eky’erileberyako, omwa Watch Tower Publications Index, wangana ghenda ahisi sy’omuthwe “Paulo” n’omwa muthwe muke “eky’erileberyako oko basyakulhu.” Wukasoma emyatsi mirebe eyiri aho, yibulhaye, ‘Eky’erileberyako kya Paulo kyanga nyiwathikya kithi eribya inganatsemire ingakolha omubiiri waghe ng’omusyakulhu?’

21. Abasyakulhu batholere ibabya ibanakakasirye kyahi?

21 Abasyakulhu, mwibuke ngoku Yehova syali basondaya kw’erihikana; anzire imwabya bathaleghulha. (1 Kor. 4:2) Yehova mwasima erikolha kutsibu lya Paulo n’obuthaleghulha bwiwe. Nawu wangana kakasya ngoku Nyamuhanga akalhangira ebya wukakolha omwa mubiiri wiwe mwa by’obughuli. Yehova “syangibirirwa omubiiri wenyu, n’olhwanzo olho mwakangaya busana nayu, imwabirikolera, kandi mukinakolera abandu ba Nyamuhanga.”​—Ebr. 6:10.

OLHWIMBO 87 Mwase! Mulhuhukibawe

^ enu. 5 Ka thukasima kutsibu busana n’omubiiri munene ogho abasyakulhu bakakolha erithuwathikya! Omo mwatsi ono, thukendikania okwa bitsibu bbini ebyo bakabera eribana. Kandi thukendi lebya ngoku eky’erileberyako ky’omukwenda Paulo kyanga wathikya abasyakulhu munabwire erisingura ebitsibu ebyo. Omwatsi ono akendi thuwathikya ithwe bosi eriyihira omwa kisuku ky’abasyakulhu bethu n’erithuhira mw’omuhwa w’eribakangania olhwanzo n’eribasighika.

^ enu. 61 ERISOBORERA EBISASANI: Mughalha wethu akabya akalhua okwa mubiiri, akabwira oyo bakakolha nayu okwa ngulhu yuwene.

^ enu. 63 ERISOBORERA EBISASANI: Omo lhukeri omusyakulhu anemukania na mughalha wethu oyukabya ng’akayisolholha.

^ enu. 65 ERISOBORERA EBISASANI: Mughalha wethu akahabulha oyuwabirihithana busana n’omwatsi mulebe.

^ enu. 67 ERISOBORERA EBISASANI: Omusyakulhu syali tsweba-tsweba mughalha wethu oyuwabirilengemeribwa okw’ikolha omubiiri owabiriyihayo erikolha.