1-2. Wa’ faso kifwani ya ntumwa Polo lenda sadisa bakuluntu?

 NTUMWA Polo vandá zolá mingi bampangi ya yandi bakristo. Yandi vandá salá mpimpa-ntangu samu na kusadisa bawu. (Bis. 20:31) Ni na yawu, bampangi ya yandi ya kento na ya bakala vandá zolak’ yandi mingi. Ntangu bakuluntu ya Efeze kuwá ti ba ke tala dyaka ve yandi, ba “dilaka mingi.” (Bis. 20:37, nwt-MK) Faso mosi mpe, bakuluntu ke zolá mingi bampangi ya bawu ya kento na ya bakala, mpe ba ke salá nyonso samu na kusadisa bawu. (Flp. 2:16, 17) Kasi bantangu ya nkaka, ya ke vandá mpasi na bakuluntu na kusala bima ya nkaka yina ba me lunga kusala. Yinki lenda sadisa bawu?

² Bakuluntu lenda longoka mingi na kifwani ya Polo. (1 Ko. 11:1) Mutindu beto nyonso, Polo vandá muntu ya masumu yina vandá nwaná bantangu ya nkaka na kusala mambu ya mbote. (Rom. 7:18-20) Yandi kutaná mpe na bamambu mingi ya mpasi. Kasi yandi biká ve kusadisa bampangi, mpe yandi vandá kaka na kilengi ya kusala yawu. Ntangu bakuluntu ke landá kifwani ya Polo, ya ke sadisá bawu na kubika ve kusadila Yehova na kilengi, ata ba ke na kutaná na bamambu ya mpasi. Beto tala faso ba lenda sala yawu.

3. Yinki beto ke zonzila na artikle yayi, mpe yinki ya ke sadisa beto na kusala?

³ Na artikle yayi, beto ke tala bima 4 yina lenda vanda mpasi na bakuluntu na kusala: 1) kuzwa ntangu ya kulunga samu na kusamuna mpe kusala bima ya nkaka ya nfunu, 2) kuzwa ntangu ya kupesa bampangi ya kento na ya bakala ngolo, 3) kunwana na mwa bifu ya yimbi yina ke na bawu, mpe 4) faso ya kutadila bifu ya yimbi yina ke na bampangi. Beto ke zonzila yinki Polo salá na mantwala ya bamambu nyonso yayi, mpe wa’ faso bakuluntu lenda landa kifwani ya yandi.

4. Samu na yinki ya ke vandá mpasi ntangu ya nkaka na bakuluntu na kuvanda na mantwala na kisalu ya kusamuna?

⁴ Samu na yinki ya lenda vanda mpasi. Na kimvuka, ni bakuluntu ke na mantwala na kisalu ya kusamuna. Kasi ba ke mpe na bisalu mingi ya nkaka ya kusala. Na kifwani, ba ke twadisá lukutakanu Vie chrétienne et ministère, étude biblique de l’assemblée mpe ba ke salá ba-discours. Ba ke salá mingi samu na kulakisa basadisi faso ya kulungisa bisalu ya bawu. Mpe ba ke na kilengi ya kulutisa bantangu mingi na kupesa ngolo na bampangi ya bawu ya kimvuka. (1 Pi. 5:2) Bakuluntu ya nkaka ke tulá diboko na kisalu ya kutunga mpe kubongisa ba-salle du Royaume mpe bayinzo ya nkaka yina beto ke sadilaka. Kasi, faso bampangi ya nkaka na kimvuka, kisalu ya kulutila mfunu yina bakuluntu ke salá ni kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote.—Mat. 28:19, 20.

5. Wapi kifwani Polo me bikila na ba yina ke salá kisalu ya kusamuna?

⁵ Yina bakuluntu lenda longoka na kifwani ya Polo. Na Bafilipi 1:10, Polo zonzá samu na yinki yandi vandá lenda kusala kisalu ya kusamuna na faso ya mbote. Yandi zonzá na beto na “kubakula mambu ya mfunu.” Polo yandi mosi landá bamambu yina yandi zonzaka. Na kati ya bamvula mingi, kisalu ya kusamuna vandá kima ya kulutila mfunu na luzingu ya yandi. Yandi vandá samuná “na ntwala ya bantu nyonso mpe na bayinzo.” (Bis. 20:20) Polo vandá solá ve heure ya kusamuna na kilumbu, mpe yandi vandá ve kaka na kilumbu mosi ya kusamuna na kati ya lumingu. Yandi vandá samuná ntangu nyonso mpe bisika nyonso! Na kifwani, ntangu yandi vandá vingila bampangi ya yandi na Atene, yandi bandá kuzonzila nsangu ya mbote na kimvuka mosi ya bantu ya mayela. Ba ya nkaka na kati ya bawu ndimá nsangu ya mbote. (Bis. 17:16, 17, 34) Ata na ntangu yina yandi vandá “na boloko,” Polo vandá samuná na bantu yina vandá pene-pene na yandi.—Flp. 1:13, 14; Bis. 28:16-24.

6. Yinki Polo lakisá na bampangi?

⁶ Polo sadilá ntangu ya yandi na faso ya mbote. Bambala mingi, yandi vandá bokilá bampangi ya nkaka na kukwenda samuna na yandi. Na kifwani, mbala ya ntete yina yandi salá ba-voyage na kukwenda samuna bisika ya ntama, yandi natá Marke. Na mbala ya zole, yandi natá Timote. (Bis. 12:25; 16:1-4) Polo salá bangolo samu na kulakisa babakala yayi faso ya mbote ya kulonga, ya kutwadisa kimvuka, mpe ya kukipe kimpeve ya bampangi ya bawu.—1 Ko. 4:17.

7. Wa’ faso bakuluntu lenda landa mambu yina Polo zonzá na Baefeze 6:14, 15?

⁷ Yinki ya ke na longá beto. Na kulanda kifwani ya Polo, bakuluntu zolá samuna ve kaka yinzo na yinzo. Ba zolá yidama mpe na kusamuna bisika nyonso mpe ntangu nyonso. (Tanga Baefeze 6:14, 15.) Na kifwani, ba lenda samuna ntangu ba ke vandá na kisalu, to ntangu ba ke kwendá na  zandu. Ntangu ba ke tulá diboko na kisalu ya kutunga, ba lenda samuna na ba yina ke vandá pene-pene na kisika yina ba ke na tungaka, to na ba yina ke kwizá tekisa bawu bima. Faso Polo, bakuluntu lenda sadila ntangu yina ba ke na samuná na mpangi ya nkaka, to sadisi mosi, samu na kukulisa mayela ya yandi na mambu ya kimpeve.

8. Bantangu ya nkaka yinki bakuluntu me bonga kusala?

⁸ Bakuluntu zolá lutisa ve ntangu ya bawu nyonso na bisalu ya kimvuka to ya circonscription, mpe kuvanda dyaka ve na ntangu ya kusala kisalu ya kusamuna. Samu na kuzwa ntangu ya kusala yina ba me lunga kusala, ntangu ya nkaka ba me bonga kumanga bisalu ya nkaka. Na manima ya kusambila mpe kukanisa mbote-mbote, ba lenda kwiza tala ti si ba ndima kisalu yina ba ke na sosá kupesa bawu, ba ke vanda dyaka ve na ntangu ya kusala bamambu ya mfunu. Na kati ya bamambu yango ya mfunu, ya ke na kulongoka Biblia na dikanda ya bawu balumingu nyonso, kuvanda na tiya na kisalu ya kusamuna, mpe kusadisa bana ya bawu na kuzaba kusamuna. Bakuluntu ya nkaka ke talá mpasi na kumanga kisalu yina ba ke na pesá bawu. Kasi ba zolá vanda na kiminu ti Yehova zaba nsatu ya bawu ya kutula bima ya mfunu na mantwala.

9. Samu bakuluntu ke na mingi ya kusala, yinki lenda vanda mpasi na bawu?

⁹ Samu na yinki ya lenda vanda mpasi. Bisadi ya Yehova ke kutaná na bamambu mingi ya mpasi. Na kati ya bantangu ya nsuka ya yinza yayi, beto nyonso ke na nsatu ba pesa beto ngolo mpe ba sadisa beto. Bampangi ya nkaka lenda vanda na nsatu ba sadisa bawu na kuyidika ndyatulu ya bawu. (1 Tes. 5:14) Ya tsyeleka, bakuluntu ke ve na ngolo ya kukatula bampasi nyonso yina bampangi ke kutaná na yawu. Ata faso yina, Yehova zola ti bakuluntu sala nyonso yina ba lenda sala, samu na kupesa bampangi bukindi mpe kubumba mameme ya yandi. Na bisalu nyonso yina ke na bakuluntu, wa’ faso ba lenda kuzwa ntangu ya kusadisa bampangi ya bawu?

10. Mutindu ke na lakisak’ yawu 1 Tesalonika 2:7, wa’ faso Polo kipeke bampangi?

¹⁰ Yina bakuluntu lenda longoka na kifwani ya Polo. Ntangu nyonso, Polo vandá lakisá ti yandi vandá sepela na yina bampangi ya yandi vandá salá, mpe yandi vandá pesá bawu ngolo. Ya ke mbote na bakuluntu na kulanda kifwani ya yandi, mpe kulakisa luzolo mpe ntima ya mbote na bampangi ya bawu ya kimvuka. (Tanga 1 Batesalonika 2:7.) Polo zonzá na bampangi ya yandi ti yandi vandá zolá bawu, mpe ti Yehova mpe vandá zolá bawu. (2 Ko. 2:4; Ef. 2:4, 5). Polo vandá bakilá bampangi ya yandi bakristo mutindu bandiku ya yandi. Mpe yandi vandá lutisá ntangu na bawu. Yandi lakisá ti ba vandá bandiku ya yandi ya ntima, ntangu yandi zonzila bawu pwelele, bamambu yina vandá talisa yandi boma mpe bifu ya yimbi yina yandi vandá nwana na yawu. (2 Ko. 7:5; 1 Tim. 1:15) Kasi yandi vandá talá ve kaka bamambu yina vandá na yandi. Nsatu ya yandi ya ntete vandá ya kusadisa bampangi.

11. Samu na yinki Polo pesá bampangi malongi?

 ¹¹ Bantangu ya nkaka, Polo pesá malongi na bampangi ya yandi. Kasi bambala nyonso yina yandi salak’ yawu, yandi vandá ve ya kudasuka. Yandi salak’ yawu samu yandi vandá zolá bampangi ya yandi, mpe yandi vandá ve na nsatu ba kubwa na kati ya bamambu ya yimbi. Yandi salá nyonso samu ba simba malongi ya yandi, mpe ya vanda ve mpasi na bawu na kundima yawu. Na kifwani, na mukanda yina yandi filisá na bampangi ya Korinte, Polo sembá bawu. Na manima ya kufilisa mukanda yina, Polo filisá Tite na Korinte. Yandi vandá na nsatu ya kuzaba faso bampangi bakilá mukanda yango. Yandi vandá na kilengi ya mingi ya kuwa ti ba ndimá malongi yina yandi pesaka!—2 Ko. 7:6, 7.

12. Wa’ faso bakuluntu lenda kindisa bampangi ya kimvuka?

¹² Yinki ya ke na longá beto. Bakuluntu lenda landa kifwani ya Polo na kulutisá ntangu na bampangi ya bawu ya kimvuka. Mosi ya bafaso ya kusala yawu ni na kukuma na balukutakanu tekila ya banda, samu na kuzwa ntangu ya kusolola na bampangi. Bambala mingi, kaka ntangu fioti me lunga samu na kupesa mpangi ya kento to ya bakala ngolo. (Rom. 1:12; Ef. 5:16) Bakuluntu ke landá kifwani ya Polo ntangu ba ke sadilá Biblia samu na kukindisa bampangi ya bawu, mpe ntangu ba ke sadisá bawu na kuzaba ti Yehova ke zolá bawu. Ba ke salá mpe nyonso samu na kulakisa bampangi luzolo. Ba ke sololá mingi na bampangi mpe ba ke kanisá na bamambu ya mbote yina bampangi ke salá, samu ba zonzila bawu yawu. Ba ke sadilá Biblia samu na kupesa malongi. Ntangu ba ke pesá malongi, ba ke zonzilá na bampangi pwelele mambu yina ke na simbá ve na ndyatulu ya bawu. Kasi ba ke salak’ yawu na luzolo nyonso, samu ba ke na nsatu bampangi sadila malongi yina ba ke pesaka.—Gal. 6:1.

13. Mwa bifu ya yimbi yina ke na kuluntu lenda sala yandi yinki?

¹³ Samu na yinki ya lenda vanda mpasi. Bakuluntu ke bantu ya masumu. Mutindu beto nyonso, ba ke salá ve ntangu nyonso bamambu ya mbote. (Rom. 3:23) Bantangu ya nkaka, ya ke vandá mpasi na bawu na kutadila na faso ya kulunga mwa bifu ya yimbi yina ke na bawu. Ba ya nkaka lenda vanda ya kulemba samu ba ke kanisá mingi na bifu ya bawu ya yimbi. Ba ya nkaka lenda zaba bifu ya yimbi yina ke na bawu, kasi ba ke talá ti ya ke ve nene mpe ba ke salá ata ngolo na kusoba.

14. Mutindu ke lakisá Bafilipi 4:13, wa’ faso kukuluka sadisá Polo na kunwana na bifu ya yimbi?

¹⁴ Yina bakuluntu lenda longoka na kifwani ya Polo. Samu yandi vandá ya kukuluka, Polo zabá ti yandi lenda nwana ve na bifu ya yimbi yandi mosi. Yandi vandá na nsatu ya ngolo yina ke katuká na Nzambi. Na ntama, yandi vandá kwamisá mingi bakristo. Na manima, yandi ndimá yimbi yina yandi salaka. Mpe yandi salá bangolo samu na kusoba makanisi mpe ndyatulu ya yandi.  (1 Tim. 1:12-16) Samu Yehova sadisak’ yandi, Polo kumá kuluntu ya kukuluka, yina vandá zolá bampangi, mpe vandá na kyadi ya bawu. Polo zabá mbote-mbote bifu ya yimbi yina vandá na yandi. Kasi yandi vandá kanisá ve ntangu nyonso na yawu, samu yandi zabá ti Yehova ke lemvokila yandi. (Rom. 7:21-25) Yandi zabá ti yandi vandá muntu ya masumu, mpe yandi ke sala ve ntangu nyonso mambu ya mbote. Ata faso yina, yandi vandá salá bangolo na kubongisa kimuntu ya yandi. Mpe na kukuluka nyonso, yandi tulá ntima na ngolo ya Yehova samu yandi lenda kusala kisalu ya yandi.—1 Ko. 9:27; tanga Bafilipi 4:13.

15. Wa’ faso bakuluntu me bonga kutadila bifu ya yimbi yina ke na bawu?

¹⁵ Yinki ya ke na longá beto. Ba ke solá ve muntu na kati ya kimvuka na kuvanda kuluntu samu yandi ke ya kulunga. Bakuluntu ke bantu ya masumu. Mpe Yehova ke vingilá ba ndima bamambu ya yimbi yina ba ke salá, mpe ba sala bangolo na kubongisa ndyatulu ya bawu. (Ef. 4:23, 24) Kuluntu zolá sadila Biblia samu na kutala mbote-mbote mutindu yandi kele, mpe kusosa kuyidika bamambu yina ke na simbá ve na ndyatulu ya yandi. Si yandi sala yawu, Yehova ke sadisa yandi na kuzwa kilengi mpe na kuvanda kuluntu ya mbote.—Zaki 1:25.

16. Yinki lenda salama si kuluntu ke talá mingi bifu ya yimbi ya bampangi na kati ya kimvuka?

¹⁶ Samu na yinki ya lenda vanda mpasi. Bakuluntu lendá zaba mbote-mbote bifu ya yimbi ya bampangi ya kimvuka yina ba ke lutisá ntangu na bawu. Si ba sala ve keba, ba lenda dasukila bawu mpe kubanda kutadila bawu na faso ya yimbi. Polo zonzá na bakristo ti ni Satan ke na nsatu ba tadila bampangi na faso yina.—2 Ko. 2:10, 11.

17. Wa’ faso Polo vandá tadilá bampangi ya yandi ya kento na ya bakala?

¹⁷ Yina bakuluntu lenda longoka na kifwani ya Polo. Ntangu nyonso, Polo vandá tadilá bampangi ya yandi ya kento na ya bakala na faso ya mbote. Polo zabá ti bampangi ya yandi vandá bantu ya masumu. Bantangu ya nkaka ba vandá salá bamambu yina vandá lwalisá ntima ya yandi. Kasi Polo zabá ti ya ke ve samu muntu me sala mambu ya yimbi ti yandi ke muntu ya yimbi. Yandi vandá zolá bampangi ya yandi, mpe yandi vandá salá bangolo samu na kutala kaka bifu ya bawu ya mbote. Ntangu ba vandá lenda ve kusala bamambu ya kulunga, Polo zabá ti ba zola kusala mambu ya mbote, kasi ba vandá na nsatu ba sadisa bawu.

18. Yinki beto ke na longoká na faso Polo bakilá Evodi na Sentishe? (Bafilipi 4:1-3)

¹⁸ Beto tala faso Polo sadisá bampangi zole ya kento na kimvuka ya Filipi. (Tanga Bafilipi 4:1-3.) Ntangu ya nkaka, Evodi na Sentishe kuzwá mwa mambu yina salá ti kindiku ya bawu beba. Kasi Polo ngalá ve bawu to bandá ve kutadila bawu na faso ya yimbi. Yandi vandá talá kaka bifu ya bawu ya mbote. Bampangi ya kento zole yayi vandá sadila Yehova na kati ya bamvula mingi. Polo zabá ti Yehova vandá zolá bawu. Samu Polo vandá tadila bawu na faso ya mbote, yandi zonzá  na bawu na kuyidika bamambu yina vandá na bawu. Faso ya yandi ya kutadila bampangi, sadisá Polo na kubumba kilengi ya yandi mpe na kuvanda na kindiku ya mbote na bampangi ya kimvuka ya Filipe.

19. a) Yinki lenda sadisa bakuluntu na kutadila bampangi ya bawu na faso ya mbote? b) Yinki nge lenda longoka na kizizi ya kuluntu yina ke na sukulá salle du Royaume?

¹⁹ Yinki ya ke na longá beto. Bakuluntu, beno sosa bifu ya mbote yina ke na bampangi ya beno ya kento na ya bakala. Ba ke bantu ya masumu, kasi mosi na mosi na kati ya bawu ke na bifu yina beto lenda sepela na yawu. (Flp. 2:3) Bantangu ya nkaka bakuluntu lenda pesa malongi na mpangi ya kento to ya bakala. Kasi mutindu Polo, bakuluntu zolá suka ve na kutala bamambu ya yimbi yina mpangi mosi ke na zonzá to ke na salaka. Ya ke mbote ba tala ntete luzolo ya mpangi yina samu na Yehova, bangolo yina yandi ke na salá samu na kuvanda kaka ya kukangama na Nzambi, mpe bamambu ya mbote yina yandi lenda sala na mantwala. Bakuluntu yina ke talá mingi bifu ya mbote ya bampangi, ke sadisá bawu na kuzaba ti kimvuka nyonso ke zolá bawu.

20. Wa’ faso bakuluntu lenda longoka dyaka na kifwani ya Polo?

²⁰ Bakuluntu ke kuzwa bambote mingi si ba bika ve kulongoka na kifwani ya Polo. Na Index des Publications des témoins de Jéhovah, nge lenda kwenda kisika yina ba me sonika “ Paul ” mpe na yisi tala “ exemple pour les anciens. ” Na ntangu nge ke na tangá bamambu yina ba me sonika kuna, nge lenda yufula: ‘Wa’ faso kifwani ya Polo lendá sadisa munu na kubumba kilengi ya munu na kisalu ya kukipe mameme ya Yehova?’

21. Yinki bakuluntu lenda ndima?

²¹ Bakuluntu, beno zimbana ve: Yehova ke vingilá ve ti beno kuma bantu ya kulunga. Yandi ke sosá beno vanda ya kukangama na yandi. (1 Ko. 4:2) Yehova sepelá na kisalu ya ngolo yina Polo salá mpe na kiminu ya yandi. Nge lenda ndima ti Yehova ke na sepelá na yina nge ke na salá na kisalu ya yandi. Yehova ke zimbana ata fioti ‘ve kisalu ya beno mpe luzolo yina beno lakisaka mpe yina beno ke na kulakisa dyaka na nkumbu ya yandi na kusadisa bantu ya santu.’—Ebr. 6:10.