Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 14

Vakulwane muChikungulwilo, Londezezenunga Kaposetolo Paulu

Vakulwane muChikungulwilo, Londezezenunga Kaposetolo Paulu

“Ngulondezezenunga.”—KOLI. 1, 11:1.

MWASO 99 Mayongomena aVandumbwetu

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1-2. Uno chakutalilaho chakaposetolo Paulu nachikafwa ngachilihi vakulwane makumbi ano?

 KAPOSETOLO Paulu azangile vandumbwenyi. Azachile nangolo mangana avakafwe. (Vili. 20:31) Echi chikiko chalingishile vandumbwenyi vamuzange chikuma. Shimbu jimwe vakulwane munganda yaEfwesu, “valilile chikuma” mwomwo yakutachikiza ngwavo Paulu kaveshi kukamumona chekako. (Vili. 20:37) Ngana mwaPaulu, vakulwane vazanga vandumbwavo, kaha veji kuzatanga nangolo mangana vavakafwe. (Fwili. 2:16, 17) Chipwe ngocho, shimbu jimwe vakulwane navakiko veji kumonanga ukalu hakuzata milimo yavo muchikungulwilo. Jino vyuma muka navivakafwa?

2 Vakulwane vatela kulondezeza chakutalilaho chakaposetolo Paulu. (Koli. 1, 11:1) Paulu apwile mutu ngana mwayetu. Kapwile wakukupukako, kaha nawa akilikichilenga nangolo hakusaka kulinga vyuma vyakwoloka. (Loma 7:18-20) Kaha nawa amwenenga ukalu wauvulu, oloze ukalu kana kawamuzeyesele chipwe kumulingisa ahone kupwa wakuwahililako. Nge vakulwane navalondezeza Paulu, kaha navomika muukalu vali nakumona nakupwa lika vakuwahilila hakuzachila Yehova. Tushimutwilenu omwo vanahase kulinga ngocho.

3. Vyuma muka natushimutwila muchihande chino, kaha vyuma vyeka muka natulinangula?

3 Muchihande chino, natushimutwila haukalu uwana veji kumonanga vakulwane: (1) kutesamo mulimo wakwambulula namilimo yeka, (2) kuzakama mikoko, (3) kulipika natutenga twavo, (4) kuzachila hamwe navandumbwavo vaze kavakupukako. Natushimutwila nawa havyuma vyakafwile Paulu ahonese ukalu kana nomwo vakulwane vanahase kumulondezeza.

KUTESAMO MULIMO WAKWAMBULULA NAMILIMO YEKA

4. Mwomwo ika chinahase kukaluhwila vakulwane kuhana chakutalilaho chamwaza hakuzata mulimo wakwambulula?

4 Mwomwo ika chinahase kupwila chachikalu? Vakulwane vatwama namilimo yayivulu, kuhakilako nakuzata mulimo wakwambulula. Chakutalilaho, vavavulu veji kutwaminyinanga kukunguluka chamukachi kachalumingo, naChilongesa chaMbimbiliya chaChikungulwilo. Veji kuhanjikanga nawa vihande kukukunguluka. Veji kunangulanga vaka-kuzachila nakutwalaho lika kukolezeza vandumbwavo. (Petu. 1, 5:2) Vakulwane vamwe veji kuzatanga mulimo wakutunga nakuwahisa jiZuvo jaWangana, navihela vyeka vyamuliuka. Ngana mwavaka-kwambulula vosena, mulimo waulemu vatela kuzata chatete vakulwane, shina wakwambulula mujimbu wamwaza.—Mateu 28:19, 20.

5. Chakutalilaho muka atusela Paulu kutalisa kumulimo wakwambulula?

5 Vyuma navalinangula vakulwane kuli Paulu. Chuma chakafwile Paulu afukile, chatwama hali Wavaka-Fwilipi 1:10 haze ambile ngwenyi: ‘Kekesenu mumone vyuma vyavilemu.’ Paulu akavangijile vyuma ahanjikile. Vamuhanyine mulimo wakwambulula, kaha azachilenga mulimo kana hamyaka yayivulu nakuumona kupwa waulemu mukuyoya chenyi. Ambulwililenga kuvihela kuze kwapwilenga vatu vavavulu ‘nakuzuvo hizuvo.’ (Vili. 20:20) Kambulwilenga halwola luze anonekele kahako, oloze ambulwilenga lwola lwosena. Ambulililenga vatu kala kwosena kuze avawanyinenga kachi nge nahase kulinga ngocho. Chakutalilaho, omu Paulu apwile nakuvandamina vandumbwenyi muAtene, ambulilile lizavu lyavatu vavalemu, kaha vamwe vakwileko kanawa. (Vili. 17:16, 17, 34) Nahalwola luze ‘vamukashile mumalenge,’ ambulilile vatu vaze apwile navo.—Fwili. 1:13, 14; Vili. 28:16-24.

6. Uno Paulu anangwile vakwavo milimo muka?

6 Paulu azachishilenga kanawa lwola lwenyi. Kakavulu azachilenga navakwavo mulimo wakwambulula. Chakutalilaho, haungeji wenyi waumishonali watete, ayile naYowano uze vavulukilenga ngwavo Mako, kaha haungeji wamuchivali ayile naChimoteu. (Vili. 12:25; 16:1-4) Twafwelela ngwetu Paulu anangwile ava malunga mwakutwaminyina kanawa chikungulwilo, namwakuzachila mulimo waufunga, namwakupwila vaka-kwambulula vamwenemwene.—Koli. 1, 4:17.

Londezezenunga Paulu hakupwa vakulizanga kwambulula (Talenu palangalafu 7) *

7. Uno vakulwane vanahase kukavangiza ngachilihi mazu ahanjikile Paulu ahali Wavaka-Efwesu 6:14, 15?

7 Chishina. Vakulwane vanahase kulondezeza Paulu hakwambulwilanga kuzuvo hizuvo, nakulizanga nawa kwambulula kala lwola. (Tangenu Wavaka-Efwesu 6:14, 15.) Chakutalilaho, vanahase kwambulila vatu kuvitanda chipwe nge vali kumilimo. Kaha nawa nge vali nakuzata milimo yamuliuka yakutungatunga, vanahase kwambulila vatu vaze vanalihate navo chipwe vaze vali nakuvalanjisa vyuma. Ngana mwaPaulu vakulwane vanahase kuzachisa lwola luze vali muwande kunangula vandumbwavo kuhakilako navaka-kuzachila.

8. Shimbu jimwe, vakulwane vanahase kulinga ika?

8 Vakulwane kavatela kaha kuzachisa lwola lwavo kumilimo yamuchikungulwilo chipwe yamuchihanda chavo nakuzeneka kuwana lwola lwakwambululako. Hakusaka vapwenga nalwola lwakuzakama kanawa milimo yavo yosena, kavatela kwitavilanga milimo yosena yize navavahanako. Hanyima yakushinganyekaho kanawa, vanahase kumona ngwavo nge navetavila kuzata milimo kana, kaha nachivakaluhwila kuzata milimo yikwavo yayilemu. Milimo kana yinahase kupwa kutwaminyina chilongesa chatanga chalumingo hichalumingo, nakwazana mumulimo wakwambulula, nakunangula vana vavo mwakwambulwila. Vakulwane vamwe cheji kuvakaluhwilanga kukana milimo yimwe veji kuvahananga muliuka. Oloze vatela kutachikiza ngwavo Yehova atachikiza muchima wavo wakufwila kutesamo milimo yavo yosena.

KUZAKAMA MIKOKO

9. Ukalu muka veji kumonanga vakulwane vaze vatwama namilimo yayivulu?

9 Mwomwo ika chinahase kupwila chachikalu? Vangamba jaYehova veji kumonanga ukalu wauvulu. Mumakumbi ano akukuminyina, tuvosena twasakiwa kutukolezeza, nakutukafwa, nakutuvendejeka. Shimbu jimwe vandumbwetu veji kusakiwanga kuvakafwa valihende kuvilinga vyavipi. (Teso. 1, 5:14) Chipwe ngocho, vakulwane kaveshi kuhasa kukumisa ukalu wosena vali nakumona vangamba jaYehovako. Kaha nawa Yehova asaka vakulwane vakolezezenga nakukinga mikoko jenyi. Uno vakulwane vaze vakwechi milimo yayivulu vanahase ngachilihi kuwanako lwola lwakukafwa vandumbwavo?

Sangejekenunga vakwenu nakuvakolezeza (Talenu palangalafu 10, 12) *

10. Kweseka namazu ahali Wavaka-Tesolonyika 1, 2:7, Paulu azakaminenga ngachilihi vandumbwenyi?

10 Vyuma navalinangula vakulwane kuli Paulu. Paulu asangejekelenga vandumbwenyi nakuvakolezeza. Vakulwane vatela kulondezeza chakutalilaho chaPaulu, hakuzakama vandumbwavo. (Tangenu Wavaka-Tesolonyika 1, 2:7.) Paulu afwelelesele vandumbwenyi ngwenyi avazanga kaha nawa naYehova avazanga. (Koli. 2, 2:4; Efwe. 2:4, 5) Paulu amwenenga vandumbwenyi muchikungulwilo kupwa masepa jenyi, kaha nawa ashikaminenga navo. Asolwele ngwenyi avafwelelele hakuvalweza vyuma vize alizakaminyinenga navize alimbenjelenga. (Koli. 2, 7:5; Chimo. 1, 1:15) Chipwe ngocho, Paulu kalizakaminyinenga chikuma haukalu wenyiko, oloze asakile kukafwa vandumbwenyi.

11. Mwomwo ika Paulu ahuhumwinyine vandumbwenyi?

11 Shimbu jimwe, Paulu ahuhumwinenga vandumbwenyi, oloze kavahuhumwine mwomwo yamatotoko. Avahuhumwine mwomwo avazangile kaha nawa asakile kuvakinga kuvyuma vyavipi. Avahuhumwinenga mujila yamwaza kaha nawa asakile vetavile vyuma mwavahuhumuna. Chakutalilaho, mumukanda uze asonekelele vaka-Kolinde, Paulu avahuhumwine chakuzeneka kuvahita mutenga. Hanyima yakuvasonekela mukanda kana avatuminyine Chituse. Paulu afwililile kutachikiza omwo vakwile kumukanda avasonekelele. Evwile kuwaha omu vamulwezele ngwavo, vetavilile vyuma avahuhumwine nakuvikavangiza.—Koli. 2, 7:6, 7.

12. Uno vakulwane vanahase kukolezeza ngachilihi vandumbwavo?

12 Chishina. Vakulwane vatela kulondezeza chakutalilaho chaPaulu hakuwanangako lwola lwakupwanga hamwe navandumbwavo. Jila yimwe vanahase kulingilamo ngocho shina, kuhetanga washi kukukunguluka mangana vashimutwilenga navandumbwavo. Kakavulu kachasakiwa lwola lwaluvulu numba tukolezeze vandumbwetuko. (Loma 1:12; Efwe. 5:16) Vakulwane vaze veji kulondezezanga Paulu, veji kukolezezanga nawa vandumbwavo hakuzachisa Mazu aKalunga, nakuvafwelelesa ngwavo Kalunga avazanga. Kaha nawa vasaka vandumbwavo vatachikize ngwavo vavazanga. Veji kushimutwilanga navandumbwavo lwola lwosena nakufwila kuvasangejeka havyuma vyamwaza vali nakulinga. Nge mukulwane ali nakusaka kuhuhumuna ndumbwenyi atela kupendamina haMazu aKalunga. Eji kuhanjikanga chakuzeneka kuhita mutenga oloze mujila yazangi mwomwo asaka vandumbwenyi vakavangize vyuma mwavahuhumuna.—Ngale. 6:1.

KULIPIKA NATUTENGA TWAVO

13. Uno mukulwane nahase kwivwa ngachilihi hatutenga twenyi?

13 Mwomwo ika chinahase kupwila chachikalu? Vakulwane kavakupukako mwomwo navakiko veji kulimbenjanga ngana mwavatu vosena. (Loma 3:23) Shimbu jimwe vanahase kushinganyeka chikuma hatutenga twavo nakuvahombesa. Vatu vamwe kavazakama tutenga twavoko, ngocho kavasaka kuzachilahoko.

14. Kweseka namazu ahali Wavaka-Fwilipi 4:13, kulinyisa chakafwile ngachilihi Paulu alipike natutenga twenyi?

14 Vyuma navalinangula vakulwane kuli Paulu. Paulu apwile wakulinyisa kaha atachikijile ngwenyi keshi kuhasa kulipika ukawenyi natutenga twenyiko. Apwile nakusaka Kalunga amukafwe. Hakavanga apwile wakulivwimba nakuyanjisa vaka-Kulishitu, kutwala muze atachikijile ngwenyi vyuma apwile nakulinga vyakuhenga. Ngocho alumwineko muchima wenyi navilinga vyenyi. (Chimo. 1, 1:12-16) Yehova akafwile Paulu apwenga kafunga wazangi, nakeke, nakulinyisa. Numba tuhu Paulu evwile kupihya hatutenga twenyi, oloze afwelelele ngwenyi Yehova mwamukonekela mukutela kushinganyekanga kaha hatutenga twenyi. (Loma 7:21-25) Kashinganyekele ngwenyi atela kupwa wakukupukako. Oloze azachile nangolo apwenga navilinga vize vyatela vaka-Kulishitu, nakupendamina hali Yehova amukafwe atesemo mulimo wenyi.—Koli. 1, 9:27; tangenu Wavaka-Fwilipi 4:13.

Fwilenu kuhonesa tutenga twenu (Talenu palangalafu 14-15) *

15. Uno vakulwane vatela kumona ngachilihi tutenga twavo?

15 Chishina. Vakulwane kavavatongola mwomwo yakupwa vakukupukako. Oloze Yehova asaka vetavilenga tutenga twavo, nakukilikita vapwenga navilinga vize vyatela vaka-Kulishitu. (Efwe. 4:23, 24) Vakulwane vatela kulikekesa vavene kuzachisa vyuma navalinangula muMbimbiliya nakumona haze vatela kuzachila. Nge navalinga ngocho, kaha Yehova mwavakafwa vapwenga vakuwahilila nakupwa vakulwane vamwenemwene.—Yako. 1:25.

KUZACHILA HAMWE NAVANDUMBWAVO VAZE KAVAKUPUKAKO

16. Vyuma muka vinahase kusoloka nge mukulwane mwashishika chikuma hatutenga twavandumbwenyi?

16 Mwomwo ika chinahase kupwila chachikalu? Vakulwane veji kutachikizanga tutenga twavandumbwavo muchikungulwilo mwomwo yakuzata navo hamwe. Nge vakulwane kavazangamineko, kaha tutenga twavandumbwavo tunahase kuvalingisa vapwenga namatoto, nakuhona kupwa nalikoji chipwe kukaluhwisa muchima. Paulu ahuhumwine vaka-Kulishitu ngwenyi omu mukiko Satana asaka valinge.—Koli. 2, 2:10, 11.

17. Paulu amwenenga ngachilihi vandumbwenyi?

17 Vyuma navalinangula vakulwane kuli Paulu. Paulu ashinganyekelenga vyuma vyamwaza valingile vandumbwenyi. Atachikijile tutenga twavo kaha nawa shimbu jimwe vamwivwishilenga kupihya. Chipwe ngocho, Paulu atachikijile ngwenyi mutu nge nalingi vyuma vyavipi kachalumbununa nge mutu kana wamupiko. Azangile vandumbwenyi nakushishika kaha havilinga vyavo vyamwaza. Chakutalilaho, nge vandumbwenyi chinakuvakaluhwila kulinga vyuma vyakwoloka, amwene ngwenyi vafwililile kulinga vyuma vyakwoloka, oloze vasakiwile kuvakafwa.

18. Vyuma muka namulinangula kuli Paulu hajila akafwilililemo Yuwochiya naSunduke? (Wavaka-Fwilipi 4:1-3)

18 Tutalenu hachakutalilaho chakusolola omwo Paulu akafwile vandumbwenyi vavali vamapwevo vamuchikungulwilo chamuFwilipi. (Tangenu Wavaka-Fwilipi 4:1-3.) Yuwochiya naSunduke kavatwalileho kulikatako pamo mwomwo yakuhona kulivwasana. Paulu kakaluhwishile muchima chipwe kukwata matoto hakuhuhumuna ava vandumbwenyiko oloze ashishikile kaha havilinga vyavo vyamwaza. Ava vandumbwetu vapwile vakushishika kaha nawa vazachililenga Yehova hamyaka yayivulu. Paulu atachikijile ngwenyi, Yehova azanga ava vandumbwenyi. Kumona ava vandumbwenyi mujila yamwaza chamukafwile avakolezeze vafwile cheka kutwama mukuunda. Hakuwana nge Paulu ashishikilenga havilinga vyamwaza vyavandumbwenyi, echi chamukafwile apwenga lika wakuwahilila nakutunga usepa wakukola navandumbwenyi muchikungulwilo kana.

Kanda kutokomenya hatutenga twavandumbwenuko (Talenu palangalafu 19) *

19. (a) Uno vakulwane vanahase kumona ngachilihi vandumbwavo mujila yamwaza? (b) Vyuma muka natulinangula kuli mukulwane vanasolola hamuvwimbimbi uze ali nakuwahisa muZuvo yaWangana?

19 Chishina. Enu vakulwane talenunga havilinga vyamwaza vyavandumbwenu. Numba tuhu vandumbwenu kavakupukako, oloze vatwama navilinga vyamwaza vize munahase kulondezeza. (Fwili. 2:3) Chipwe ngocho, vakulwane vatela kuhuhumunanga vandumbwavo kuswakumwe. Ngana mwaPaulu vakulwane kavatela kutokomenya hatutenga twavandumbwavoko. Oloze vatela kutala hamuchima wavandumbwavo wakuzanga Yehova namuchima wavo wakufwila kukilikita valinge vyuma vyamwaza. Vakulwane vaze veji kutalanga havilinga vyamwaza vyavandumbwavo, veji kukafwanga vandumbwavo vamone ngwavo vavazanga kuli vandumbwavo vosena muchikungulwilo.

TWALENUHO LIKA KULONDEZEZA PAULU

20. Uno vakulwane vanahase kutwalaho ngachilihi kunganyala kuli Paulu?

20 Vakulwane vanahase kunganyala chikuma hakutwalaho kulinangula kuli Paulu. Vyakutalilaho vimwe munahase kuviwana muWatch Tower Publications Index, hamutwe wakwamba ngwavo “Paul” nakutala hakamutwe kakwamba ngwavo “example for elders.” Omu namutanga vihande kana, lihulisenu ngwenu, ‘Uno chakutalilaho chaPaulu nachingukafwa ngachilihi ngutwaleho lika kupwa wakuwahilila nakutesamo mulimo wami?’

21. Vyuma muka vatela kutachikiza vakulwane?

21 Enu vakulwane tachikizenu ngwenu, Yehova keshi nakusaka mupwenga vakukupukako, oloze vakushishika. (Koli. 1, 4:2) Yehova amwene milimo azachilenga Paulu nakushishika chenyi kupwa vyavilemu. Shikaho nayenu nawa tachikizenu ngwenu Yehova amona milimo mweji kuzatanga kupwa yayilemu. Yehova keshi kukavulyama “milimo yenu, nazangi munasolola yakuzanga lijina lyenyi, hakuwana nge munazachilanga vaka-kujila, kaha muchili lika nakuvazachila.”—Hepe. 6:10.

MWASO 87 Twayenu Vamihizumunenga

^ par. 5 Tweji kusakwililanga vakulwane muchikungulwilo hamilimo veji kuzatanga mangana vatuzakame. Muchihande chino, natushimutwila haukalu uwana veji kumonanga vakulwane. Natushimutwila nawa omwo chakutalilaho chakaposetolo Paulu nachikafwa vakulwane vawane mwakulipikila naukalu kana. Chihande chino nachitukafwa tuvosena twivwilenga keke vakulwane nakutukunyula nawa tuvazange nakuvakundwiza.

^ par. 61 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Ndumbwetu nakotoka kumilimo, kaha ali nakwambulila mukwavo muvazachila.

^ par. 63 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Mukulwane ali nakukafwa ndumbwenyi uze asaka kulihandula kuli vakwavo.

^ par. 65 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Mukulwane ali nakukafwa ndumbwenyi uze napihilila havyuma vinasoloka.

^ par. 67 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Mukulwane kapihililile nandumbwetu uze alisuulanga kuzata milimo omu natanguka navyuma vyekako.