1-2. Uzye vino Paulo wacitanga vingazwa uli ya eluda ndakai?

 UMUTUMWA Paulo watemilwe aina Klistu yauze. Waombesyanga pakuti aayaazwa. (Mili. 20:31) Na cii calenzile ukuti aina Klistu yauze yamutemwe. Pa nsita imwi lino ya eluda yamanyile ukuti yataali nu kulolana na Paulo nupya, “yatandike ukulila.” (Mili. 20:37) Ya eluda aipeelesya nayo kwene yatemwa sana aina na ya nkazi nupya yakaombesya apapezile amaka yao pakuti yayazwe. (Filipi 2:16, 17) Nomba insita zimwi ya eluda yakaya ni ntazi. I cani cingayavwa pakuti yacimvye intazi zizyo?

² Ya eluda yangasambilila kuli Paulo. (1 Kol. 11:1) Paulo nawe kwene ataali wakwe ya malaika. Ataali umumalilike nupya insita zimwi camutalilanga ukucita icisuma. (Loma 7:18-20) Nupya wapitanga umu ntazi izingi. Lelo atatoovwike nanti ukuta ukuya ni nsansa lino akwazwilizya aina naya nkazi. Ndi cakuti ya eluda yakukolanya Paulo yangacimvya intazi zino yakakwata nupya yangatwalilila ukuombela Yeova ni nsansa. Lekini tulole vino yangacita.

3. I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

³ Mu cipande cii tumalanda pa ntazi 4 zino ya eluda yakakwata: (1) ukukwatako insita iya kuomba umulimo wa kusimikila ni milimo yuze ino yakwata, (2) ukukwatako insita iyakukomelezya aina na ya nkazi, (3) ukukanatoovoka pa mulandu wakuti yatamalilika na (4) ukuombela pamwi na antu yauze aatamalilika. Tumasambilila vino Paulo wacimvizye intazi zizyo na vino ya eluda yangamukolanya.

4. U mulandu ci uno limwi cikatalila ya eluda ukuombesya umu mulimo wa kusimikila?

⁴ Mulandu uno cikatalila. Ya eluda yakwata imilimo iingi ukulunda pa mulimo wa kusimikila. Wakwe, insita izingi aingi yakaya ya ceyamani mu kulongana ukwa mukasi ka mulungu nanti ukutungulula Isambililo Lya Baibo. Nupya yakalandako na malyasi yauze. Alino yakaombesya sana ukusambilizya aomvi akatumikila imilimo nu kutwalilila ukukomelezya aina na ya nkazi. (1 Pet. 5:2) Ya eluda yamwi yakaomba umulimo wa kukuula nu kuzifya Mang’anda ya Wene alino ni vikuulwa vyuze ivya mwi uvi. Lelo wakwe vino caya kuli yonsi aa mu cilongano, ya eluda nayo yalinzile ukwika amano uku mulimo wa kusimikila.—Mate. 28:19, 20.

5. I vyani vino ya eluda yangasambilila kuli Paulo pa kuomba umulimo wa kusimikila?

⁵ Vino ya eluda yangasambilila kuli Paulo. Pali Filipi 1:10 Paulo walanzile apa cintu icamwazwilizye ukulaomba ningo umulimo uwa kusimikila. Watukomelizye ukuti “mwamanya ivintu ivicindamisye.” Paulo wacitanga vikwene vino walanzilepo. Wapeezilwe umulimo wa kusimikila nupya pa myaka iingi walolanga ukuti umulimo wa kusimikila u wali uucindame sana umu umi wakwe. Wasimikilanga “apaswe nu ku ng’anda ni ng’anda.” (Mili. 20:20) Wasimikilanga lyonsi sile lino wakwata isyuko ilyakucita vivyo. Wakwe, lino walolelanga Sailasi na Timoti uku Atena, watandike ukusimikila ilyasi lisuma uku antu ali acindikwe sana, nupya yamwi yatemilwe vino wayasimkile. (Mili. 17:16, 17, 34) Na lino Paulo wayanga umu ‘vifungo’ kwene wasimikilanga ku antu yano wazanwanga nayo.—Filipi 1:13, 14; Mili. 28:16-24.

6. I vyani vino Paulo wasambilizye yauze ukulacita?

⁶ Paulo waomvyanga ningo sana insita. Ilingi waombelanga pamwi na yauze umulimo wa kusimikila. Wakwe, lino wali pa lwendo lwa kutandikilapo ulwa umisyonali wasenzile Yoani wino yamanga nu kuti Mako, lyene pa lwendo lwakwe ciili nalo wasenzile Timoti. (Mili. 12:25; 16:1-4) Ukwaula nu kutwisika Paulo wasambilizye aonsi yaa ivya kutungulula ningo icilongano, ivya kuomba ningo umulimo uwa ucemi ni vya kuya ya kasambilizya asuma.—1 Kol. 4:17.

7. Uzye ya eluda yangalondela uli ukusunda kuno Paulo walanzile pali Efeso 6:14, 15?

⁷ Vino ya eluda yangasambililalako. Ya eluda yangakolanya Paulo nga yakusimikila uku ng’anda ni ng’anda nu kuitemelwa ukusimikila lyonsi lino yakwata isyuko ilya kucita vivyo. (Belengini Efeso 6:14, 15.) Wakwe, yangasimikila lino yaya umu kukala vimwi, nanti  ukusimikila kuno yakaomba. Nanti lino ya kukuula Mang’anda ya Wene ni vikuulwa vyuze ivya mwi uvi, yangasimikila uku yantu aaikala kuko nanti aakaiza umu kuyakazya vimwi. Wakwe Paulo, ya eluda yangasambillizya yauze imilimo ukwikako sile na aomvi akatumikila lino yali umu mulimo wa kusimikila.

8. I vyani vino eluda akalondekwa ukucita insita zimwi?

⁸ Ya eluda yatalinzile ukupamviwa uku milimo ya mu cilongano nanti iya mu ciputulwa icakuti iyafilwa nu kuomba umulimo wa kusimikila. Insita zimwi ya eluda nga yapeelwa imilimo ingalenga ukuti yapamviwa sana, yangakana. Pa cisila ica kupepelapo nu kwelenganyapo, yangazana ukuti limwi ukuzumila umulimo umwi cingalenga yataika mano uku vintu ivicindame. Pa vintu vivyo paya, ukutungulula ukupepa kwa lupwa cila mulungu, kuombako sana umulimo wa kusimikila, nu kusambilizya ana vino yangaomba umulimo wa kusimikila. Yamwi cikayatalila ukukana imilimo ino yapeelwa, nomba yangasininkizya ukuti Yeova wamanya ningo vino yakalonda ukuombesya umu milimo ipusanepusane.

9. I ntazi ci ino ya eluda yakakwata pa mulandu wa kukwata imilimo iingi?

⁹ Mulandu uno cikatalila. Antu yakwe Yeova yakakwata mezyo aingi. Mu manda yaa akusyalikizya, swensi kwene tukalondekwa ukukomeleziwa, ukuteekeziwa, nu kwazwiwa. Nupya yamwi yakalondekwa ukwazwiwa pakuti yate ukucita iviipe. (1 Tesa. 5:14) Ukuya kwene, ya eluda yatanga yafumyepo intazi zyonsi zino antu yakwe Yeova yakakwata. Nanti ciye vivyo, Yeova akalonda ukuti ya eluda yaomba apapezile amaka yao pa kukomelezya nu kucingilila imfwele zyakwe. Uzye ya eluda aakwata ivya kuomba ivingi yangacita uli pakuti yaazwa aakulondekwa uwazwilizyo?

10. Ukulingana na 1 Tesalonika 2:7, uzye Paulo wasakamalanga uli antu yakwe Yeova?

¹⁰ Vino Paulo wacitanga. Paulo walondanga inzila zino angataizizyamo nu kukomelezya aina Klistu yauze. Ya eluda nayo kwene yalinzile ukulakolanya Paulo nu kulaya nu kutemwa ni cikuuku uku ina na ya nkazi. (Belengini 1 Tesalonika 2:7.) Paulo wazwilizye aina Klistu yauze ukusininkizya ukuti wayatemilwe nu kuti na Yeova kwene wayatemilwe. (2 Kol. 2:4; Efes. 2:4, 5) Paulo walolanga aa mu cilongano ukuti aacuza yakwe nupya wakwatanga insita iya kuya pamwi nayo. Walanganga ukuti wayataile ukupitila umu kuyanena ivyamusakamikanga na vino atacitanga ningo. (2 Kol. 7:5; 1 Tim. 1:15) Nomba Paulo atikanga sile mano uku ntazi zino wakwatanga. Lelo walondesyanga ukwazwa aina Klistu yauze.

11. U mulandu ci uno Paulo walungikilanga aina Klistu yauze?

¹¹ Insita zimwi, Paulo walondekwanga ukulungika aina Klistu yauze. Atayalungikanga pa mulandu wa kusoka. Lelo wacitanga vivyo pa  mulandu wakuti waisileko mano nupya walondanga ukuyacingilila uku ntanzi. Wezyanga ukuyalungika umu nzila iyangupale nupya walondesyanga ukuti yaomvya vino wayasundanga. Wakwe, muli kalata ino Paulo walembiile aina Kolinto, mwali ukusunda ukwa maka. Pa cisila ica kuyalembela kalata, watumileko Tito. Paulo walondesyanga ukumanya vino yacisile lino yapokelile kalata. Paulo wali sana ni nsansa lino wamanyile ukuti aina Kolinto yapokelile ukusunda kwakwe.—2 Kol. 7:6, 7.

12. Uzye ya eluda yangakomelezya uli ya kapepa yauze?

¹² Vino ya eluda yangasambililako. Ya eluda yangakolanya umutumwa Paulo ndi cakuti yakukwata insita iya kuya pamwi na ya kapepa yauze. Inzila yonga ino yangacitilamo vivyo, ukufika zuwa umu kulongana pakuti iyakwata insita ya kulanzyanyako na yauze. Insita izingi pa kukomelezya umwina nanti nkazi cikalondekwa sile insita inono. (Loma 1:12; Efes. 5:16) Eluda aakakolanya Paulo akaomvya Izwi Lyakwe Leza pa kukomelezya ya kapepa yauze nu kuyazwa ukusininkizya ukuti Leza wayatemwa. Nupya nawe kwene akalanga ukuti wayatemwa. Akalanzyanya nayo insita izingi nu kulola inzila zino angayataizizyamo. Lino eluda akusunda umwi, akaomvya Izwi Lyakwe Leza. Nanti cakuti asipita umu mbali, akaya ni cikuuku pa mulandu wakuti akalonda aina na ya nkazi yaomvya vino akuyasunda.—Gala. 6:1.

13. Uzye eluda angayuvwa uli pa mulandu nu kukanamalilika?

¹³ Mulandu uno cikatalila. Ya eluda yatamalilika. Wakwe vino antu yonsi kwene yaya, nayo kwene yakaluvyanya. (Loma 3:23) Insita zimwi yamwi cingayatalila ukumanya vino yangacita nga yaluvyanya. Yamwi yakaika sana mano kuli vino yakaluvyanya icakuti iyatoovoka nu kutoovoka. Yauze nayo nga yaluvyanya yakatandika ukuipokolola icakuti yasilonda nu kusenuka.

14. Ukulingana na Filipi 4:13, uzye ukuicefya kwazwilizye uli Paulo lino waluvyanyanga pa mulandu nu kukanamalilika?

¹⁴ Vino Paulo wacitanga. Pa mulandu wakuti Paulo wali umuicefye, wamanyile ukuti atanga acimvye intazi zino wakwatanga uku maka yakwe. Walondekwanga ukwazwiwa na Leza. Pa kutandika, Paulo wacuzyanga sana aina Klistu. Nomba pa cisila wizile ailuka ukuti vino wacitanga vyali iviipe nupya waitemilwe ukusenuka. (1 Tim. 1:12-16) Pa mulandu wakuti Yeova wamwazwilizye, Paulo wizile aya a kacema uwali nu kutemwa, cikuuku, nupya umuicefye. Nanti icakuti wamanyile ukuti wacisile ivintu iviipe ivingi, atelenganyanga sile pa vintu vivyo, lelo wataile ukuti Yeova wamwelezile. (Loma 7:21-25) Atenekelanga ukuti wali nu kuya umumalilike. Lelo,  watwalilile ukuombesya pakuti angaya ni miyele isuma nupya waicefizye nu kutaila ukuti Yeova wali nu kumwazwa ukuomba umulimo wakwe.—1 Kol. 9:27; belengini Filipi 4:13.

15. Uzye ya eluda yalinzile ukuyuvwa uli pali vino yakaluvyanya?

¹⁵ Vino ya eluda yangasambililako. Ya eluda yakasontwa nanti cakuti yatamalilika. Nomba Yeova, akalonda ukuti yazumila ukuti yakaluvyanya nu kuombelapo pakuti yaya ni miyele isuma. (Efes. 4:23, 24) Eluda alinzile ukuiceeceta ukuomvya Izwi Lyakwe Leza nu kusenuka muno calondekwa. Nga wacita vivyo, Yeova angamwazwa ukuya ni nsansa nu kuya eluda umusuma.—Yako. 1:25.

16. I vyani ivingacitika ndi cakuti eluda akwika sile mano kuli vino yauze yakaluvyanya?

¹⁶ Mulandu uno cikatalila. Ya eluda yangamanya ivikucitikila aa mu cilongano ndi cakuti yakulanzyanya nayo insita izingi. Nomba ndi cakuti ya eluda yatacenjile yangatandika ukusoka sana, ukuta ukuya ni cikuuku, nanti ukukomya ivintu. Paulo wacelwile aina Klistu ukuti Satana angatemwa ndi cakuti yali ni miyele iyo.—2 Kol. 2:10, 11.

17. Uzye Paulo walolanga uli aina Klistu yauze?

¹⁷ Vino Paulo wacitanga. Paulo wikanga mano uku visuma vino aina Klistu yacitanga. Wamanyanga ndi cakuti yaluvyanya, pano vino yacitanga vyalenganga ivintu kumuzipila nanti foo. Lelo, Paulo wamanyile ukuti ndi cakuti umuntu waluvyanya ala cisikupiliula ukuti umuntu wiyo umwipe. Watemilwe aina Klistu nupya wikanga mano uku miyele isuma ino yakweti. Ndi cakuti aina Klistu yauze yakwezya ukucita ivisuma nomba cikuyatalila ukucita vivyo wamanyanga ukuti miyele yao isuma nupya yakulondekwa sile uwazwilizyo.

18. I vyani vino mukusambilila kuli vino Paulo wacisile pa ntazi ino Yuodia na Sintike yakweti? (Filipi 4:1-3)

¹⁸ Elenganyini pali vino Paulo wazwilizye ya nkazi yaili aali umu cilongano ica mu Filipi. (Belengini Filipi 4:1-3.) Cikaloleka kwati Yuodia na Sintike yapusine nupya yatiile ukuya ivyuza. Nomba Paulo atatiile ukuya ni cikuuku kuli aliyo nanti ukuleka ukuti vintu viyatalile, lelo watwalilile ukwika mano uku miyele isuma ino yakweti. Yali aa nkazi yacisinka aombiile Yeova pa myaka ingi. Nupya Paulo wamanyile ukuti Yeova wayatemilwe. Pa mulandu wakuti Paulo wisile mano uku visuma vino ya nkazi yaya yacitanga, calenzile ukuti ayakomelezye pakuti yatandike ukuvwana nupya. Nupya cii calenzile ukuti atwalilile ukuya ni nsansa nu kuya cuza musuma uku ya mu cilongano.

19. (a) Uzye ya eluda yangacita uli pakuti yalola ivisuma umu ina na ya nkazi? (b) I vyani vino mwasambilila kuli eluda aali pa cikope aakuzifya umu Ng’anda ya Wene?

¹⁹ Vino ya eluda yangasambililako. Ya eluda, mwaika mano uku miyele isuma ino aina na ya nkazi yakwata. Swensi kwene tutamalilika,  nomba swensi kwene, twakwata imiyele isuma ino yauze yangakolanya. (Filipi 2:3) Insita zimwi, ya eluda yangazwa umwina nanti nkazi pa miku iingi pakuti atandike ukuya ni miyele isuma. Lelo wakwe Paulo, ya eluda nayo yalinzile ukwezya na maka pakuti yataika sile mano uku viipe vino umwina nanti nkazi watalanda nanti ukucita. Fwandi, yakaika mano kuli vino umuntu wiyo watemwa Yeova, vino akazizimizya lino akuombela Leza, na vino akalondesya ukucita ivisuma. Ya eluda aakaika mano uku miyele isuma ino yauze yakwata, yakalenga aina na ya nkazi yayuvwa ukuti yatemwikwa umu cilongano.

20. Uzye ya eluda yangacita uli pakuti yatwalilila ukukolanya Paulo?

²⁰ Ndi cakuti ya eluda yakutwalilila ukubelenga malyasi aakalanda pali Paulo, cilayazwa ukutwalila ukulamukolanya. Yangabelenga ilyasi limwi mu Cisontelelo Ica Mpapulo (Watch Tower Publications Index) * nga yaya pa mutwe uukuti “Paulo” alino lyene pa ka mutwe kanono akakuti “vino ya eluda yangasambililako.” Lino mukubelenga ivyeo ivyaya umwi buku lii mwayuzya ukuti, ‘Uzye vino Paulo wacitanga vingangazwa uli ukutwalilila ukuya ni nsansa lino nkuomba umulimo uwa ueluda?’

21. I vyani vino ya eluda yangasininkizya?

²¹ Yeova asilonda mwacita ivintu wa muntu umumalilike, lelo akalonda ukuti mwaya aacisinka kuli aliwe. (1 Kol. 4:2) Yeova wataizyanga sana Paulo pali vino waombesyanga na vino watwalilile ukuya uwa cisinka. Namwe kwene mungasininkizya ukuti Leza akataizya sana pali vino mukamuombela. Nupya Yeova “asi wa lufyengo uwakuti ailile umulimo winu nu kutemwa kuno mwalanzile api zina lyakwe pa kuombela antu amuzilo.”—Aeb. 6:10.