1-2. Kansi cisanzo ca mtumwi Paulo cingaŵayavye tyani akulu?

 MTUMWI Paulo enzoŵakonda ngako Akhristu ayake. Ndipo enzoseŵenza mwakhama pofuna kuŵayavya. (Mac. 20:31) Cifukwa ca izi, akwasu na azilongosi enzomukonda ngako. Pa nthawi iyakine, akulu a ku Efeso peciziŵa kuti akaonane lini soti naye, “elila.” (Mac. 20:37) Molingana na Paulo, akulu oŵakonda ngako akwasu na azilongosi ndipo ocita zilizonse zaangakwanishe kuti aŵayavye. (Afil. 2:16, 17) Koma nthawi ziyakine, akulu okumana na mavuto. Kansi n’cinji cingaŵayavye kugonjesa mavuto aŵa?

² Ove angapindule ngako ngati otolela cisanzo ca Paulo. (1 Akor. 11:1) Paulo enzeve ungwilo ndipo nthawi ziyakine enzovutika kucita zoyenela. (Aro. 7:18-20) Kuyangizhyila apo, yove enzokumana na mavuto osiyanasiyana. Koma aliyofooke ndipo aliyolole kuti izi zimulonde cimwemwe. Ngati akulu otolela cisanzo ca Paulo, zingaŵayavye kuti apitilizhye kutumikila Yehova mwacimwemwe olo kuti okumana na mavuto. Lomba, tiyeni tilaŵizhyane mwaangacitile zamene izi.

3. Kansi tilaŵizhyane cinji m’nkhani ino?

³ M’nkhani ino, tilaŵizhyane mavuto 4 yakukumana nayo akulu yamene ni: (1) kucita khama pa nchito yolalikila, pa nthawi imozimozi nopeza nthawi yosamalila maudindo ayakine, (2) kupeza nthawi yocita maulwendo aubusa, (3) kulimbana na vifooko vao, na (4) kulimbana na vifooko va ayakine. Tilaŵizhyane mwamene Paulo egonjesela mavuto aŵa na mwamene akulu angatolele cisanzo cake.

4. Ndaŵa yanji nthawi ziyakine cingankhale covuta kuti akulu akotolamo mbali mokwanila m’nchito yolalikila?

⁴ Ndaŵa yanji kucita izi kungankhale kovuta? Kuyangizhyila pa kusogolela pa nchito yolalikila, akulu ali na maudindo anyinji yakufunika  kusamalila. Mwacisanzo, ayakine opasiwa mwai wocita ucheyamani pa misonkhano ya mkati mwa wiki olo kusogoza Phunzilo ya Baibo ya Mpingo. Ayakine opasiwa mbali ziyakine zophunzisa pa misonkhano. Ofunika soti kuphunzisa atumiki oyavya nolimbikisha akwasu na azilongosi. (1 Pet. 5:2) Akulu ayakine oyavya pa nchito yomanga nokonza soti Mang’anda ya Ufumu na vimango viyakine. Koma molingana na ofalisa onse, nchito yofunika ngako yakufunika kucita akulu ni kulalikila uthenga uweme.—Mat. 28:19, 20.

5. Kansi mtumwi Paulo eonesha cisanzo cotyani pa nkhani yolalikila?

⁵ Cisanzo ca Paulo. Pa Afilipi 1:10, Paulo efotokoza cisinsi cemuyavya kuti akwanilishe nchito yolalikila. Yove elaŵila kuti: “Mukosimikizhyila kuti zinthu zofunika ngako ni zini.” Paulo enzocita ndendende mokatizhyana na mau aŵa. Yove epasiwa utumiki, ndipo kwa vyaka vinyinji enzoona kuti utumiki uyu niye cenze cinthu cofunika ngako. Tetyo, enzocita ulaliki “wapatuŵa koma soti wa ng’anda na ng’anda.” (Mac. 20:20) Yove aliyozipangile ndandanda yakuti akolalikila pa nthawi yakuti-yakuti olo siku yakuti-yakuti mu wiki. Koma enzoseŵenzesha mpata ulionse kuti alalikile. Mwacisanzo, peenzoyembekeza ayake mumzinda wa Atene, elalikila gulu ya ŵanthu ochuka. Ndipo ayakine mwa ŵanthu aŵa emvwishila uthenga wake. (Mac. 17:16, 17, 34) Olo peenze “womangiwa,” Paulo enzolalikila ŵanthu onse enzowela kuzomuona na masoja enzomuyanganila.—Afil. 1:13, 14; Mac. 28:16-24.

6. Kansi Paulo eyavya Akhristu ayakine kuziŵa mwaangacitile cinji?

⁶ Paulo enzoseŵenzesha nthawi yake mwanzelu. Nthawi zinyinji enzotolako ayakine pa nchito yolalikila. Mwacisanzo, pa ulwendo wake woyamba waumishonale, etola Yohane Maliko. Ndipo pa ulwendo waciŵili etola Timoteyo. (Mac. 12:25; 16:1-4) Mosakaikila, Paulo ecita izi pofuna kuyavya analume aŵa kuziŵa moyendeshela zinthu mumpingo, mwaangacitile mwaulwendo aubusa na mwaangankhalile aphunzisi aluso.—1 Akor. 4:17.

7. Kansi akulu angaseŵenzeshe tyani malangizo opezeka pa Aefeso 6:14, 15?

⁷ Zatuphunzilapo. Akulu angatolele cisanzo ca Paulo mwa kuseŵenzesha mpata ulionse kuti alalikile, osati kucita tyala ulaliki wa ng’anda na ng’anda. (Ŵelengani Aefeso 6:14, 15.) Mwacisanzo, angalalikile ngati ayogula vinthu olo kulalikila ayao a ku nchito. Pakumanga Ng’anda ya Ufumu, angalalikile ŵanthu onkhala pafupi koma soti azamalonda. Molingana na Paulo, akulu angaseŵenzeshe bwino nthawi yao paali mu utumiki mwa kuphunzisako ayakine kuyangizhyilapo atumiki oyavya.

8. Kansi nthawi ziyakine mkulu angafunike kucita cinji?

⁸ Akulu ofunika lini kutangwanika na nchito za mpingo olo za m’dela mpaka kufwika  pokangiwa kutolamo mbali m’nchito yolalikila. Kuti akwanishe kucita zonse zaakufunika kucita, nthawi ziyakine akulu angafunike kukana kulandila mautumiki ayakine yaangapasiwe. Pavuli poganizilapo mwapemphelo, angazindikile kuti ngati angalandile udindo woyangizhyilika, zingacitishe kuti akangiwe kusamalila zinthu zofunika ngako. Zinthu izi, zuyangizhyilapo kucita kulambila kwa pabanja wiki iliyonse, kutolamo mbali mokwanila m’nchito yolalikila nophunzisa ŵana ŵao. Payakine muvutika kukana ngati mwapasiwa maudindo oyangizhyilika. Koma nkhalani osimikizhya kuti Yehova oziŵa kuti mufuna kucita zinyinji pomutumikila.

9. Pofwana kuti akulu ali na zocita zinyinji, kansi okumana na vuto yotyani?

⁹ Ndaŵa yanji kucita izi kungankhale kovuta? Atumiki a Yehova okumana na mavuto anyinji. M’masiku ŵano osilizhya, tonse tufuna kulimbikishiwa, kucilikiziwa notonthozewa. Ndipo nthawi ziyakine, Akhristu ayakine ofunika kuyavyiwa kuti asacite cimo. (1 Ates. 5:14) N’cendi kuti akulu angakwanishe lini kusilizhya mavuto yonse yakukumana nayo atumiki a Yehova. Olo n’tetyo, Yehova ofuna kuti akocita zilizonse zaangakwanishe kuti alimbikishe noteteza mbelele zake. Pofwana kuti akulu ali na zocita zinyinji, kansi angapeze tyani nthawi yoyavya akwasu na azilongosi amene ofunikila thandizo?

10. Molingana na 1 Atesalonika 2:7, kansi Paulo eonesha tyani kuti enzosamalila atumiki a Yehova?

¹⁰ Cisanzo ca Paulo. Nthawi zonse, Paulo enzosakilasakila mipata yakuti ayamikile nolimbikisha Akhristu ayake. Akulu angacite bwino kutolela cisanzo cake mwa kuonesha cikondi na cifundo pocita zinthu na akwasu na azilongosi. (Ŵelengani 1 Atesalonika 2:7.) Paulo enzosimikizhyila Akhristu ayake kuti yove koma soti Yehova, enzoŵakonda ngako. (2 Akor. 2:4; Aef. 2:4, 5) Yove enzoona Akhristu ayake monga ashamwali ŵake, ndipo enzopatula nthawi yotandala nao. Kuyangizhyila apo, eonesha kuti enzoŵadalila mwa kuŵauzhya nkhaŵa zeenze nazo koma soti vifooko vake. (2 Akor. 7:5; 1 Tim. 1:15) Olo n’tetyo, Paulo enzoika maganizo ŵake pa kuyavya Akhristu ayake, osati pa mavuto ŵake.

11. Ndaŵa yanji Paulo enzopeleka uphungu kuli Akhristu ayake?

¹¹ Nthawi ziyakine, Paulo enzopeleka uphungu kuli Akhristu ayake. Koma enzocita izi mosonkhezelewa na cikondi osati ukali. Enzocita izi cifukwa cakuti enzoŵadela nkhaŵa ndipo enzofuna kuŵateteza ku zinthu zamene sembe zeika umoyo wao wauzimu pa ngozi. Yove enzopeleka uphungu m’njila yosavuta kumvwa kuti cinkhale cosavuta kuli ayakine kuulandila. Mwacisanzo, m’kalata yecilembela Akhristu a ku Korinto, Paulo eŵapasa uphungu wamphamvu. Ndipo pavuli pake, etuma Tito kuti akaone ngati uphungu wecipasiwa, eulandila. Mosakaikila, esangalala ngako peecimvwa kuti  Akhristu aŵa eulandila uphungu nouseŵenzesha.—2 Akor. 7:6, 7.

12. Kansi akulu olimbikisha tyani Akhristu ayao?

¹² Zatuphunzilapo. Akulu angatolele cisanzo ca Paulo mwa kupatula nthawi yotandala na akwasu na azilongosi. Njila imozi mwaangacitile izi ni kufwika mofulumila pa misonkhano na colinga cakuti alaŵizhyaneko na ayakine. Kanyinji-kanyinji, zutola tyala maminesi atontho kuti tilaŵile mau amene angalimbikishe mkwasu olo kalongosi. (Aro. 1:12; Aef. 5:16) Akulu amene otolela cisanzo ca Paulo, olimbikisha Akhristu ayao poseŵenzesha Mau a Mulungu noŵasimikizhyila kuti Yehova oŵakonda. Kuyangizhyila apo, osimikizhyila ofalisa kuti oŵakonda. Ocita izi mwa kulaŵila nao kaŵili-kaŵili noŵayamikila pa zinthu zaakucita bwino. Ndipo ngati ni poyenelela, opeleka uphungu poseŵenzesha Mau a Mulungu. Koma ocita izi mwacikondi cifukwa ofuna kuti mkwasu olo kalongosi alandile uphungu.—Aga. 6:1.

13. Kansi vifooko vuŵakhuza tyani akulu?

¹³ Ndaŵa yanji kucita izi kungankhale kovuta? Akulu aliye ungwilo, ndipo molingana na munthu aliyense nao olakwisa zinthu. (Aro. 3:23) Nthawi ziyakine, angavutike kuona vifooko vao m’njila yoyenelela. Ayakine angoika ngako maganizo ŵao pa vifooko vao, ndipo izi zingaŵafookeshe. Ayakine angopeleka vifukwa vozikhululukila ndipo izi zingacitishe kuti asapange masinthidwe.

14. Molingana na Afilipi 4:13, kansi kulicefya kwemuyavya tyani Paulo kuti akoona vifooko vake m’njila yoyenelela?

¹⁴ Cisanzo ca Paulo. Cifukwa cakuti enze wolicefya, Paulo ezindikila kuti angakwanishe lini kulimbana na vifooko vake pa yove yeka. Enzofunikila kuyavyiwa na Mulungu. Akaliyonkhala Mkhristu, Paulo enzonzunza atumiki a Mulungu. Koma pavuli pake, ezindikila kuti zinthu zeenzocita zenze ziipa ndipo ecinja minkhalidwe yake na zocita zake. (1 Tim. 1:12-16) Moyavyiwa na Yehova, Paulo enkhala mkulu wacikondi, wacifundo koma soti wolicefya. Yove enzoziŵa kuti pali zinthu ziyakine zamene enzocita lini bwino. Koma enzoika lini maganizo ŵake pa zinthu izi cifukwa enzokhulupilila kuti Yehova amukhululukile. (Aro. 7:21-25) Paulo enzoyembekezela lini kuti akocita zinthu mwangwilo. M’malo mwake, enzocita khama kuti akulishe minkhalidwe yacikhristu ndipo molicefya enzodalila Yehova kuti amuyavye kukwanilisha utumiki wake.—1 Akor. 9:27; ŵelengani Afilipi 4:13.

15. N’cinji cingayavye mkulu kuona vifooko vake m’njila yoyenelela?

¹⁵ Zatuphunzilapo. Yehova oziŵa kuti akulu aliye ungwilo. Olo n’tetyo, oŵayembekezela kuti akovomelezhya vifooko vao noyesayesa kukulisha minkhalidwe yacikhristu. (Aef. 4: 23, 24) Tetyo, mkulu ofunika kuzifufuza poseŵenzesha Mau a Mulungu kuti aziŵe mbali zakufunika kuongolela. Ngati ocita izi, Yehova amuyavye kunkhala wacimwemwe koma soti mkulu wabwino.—Yak. 1:25.

16. N’cinji cingacitike ngati akulu oika maganizo ŵao pa vifooko va ayakine?

¹⁶ Ndaŵa yanji kucita izi kungankhale kovuta? Ngati mkulu opatula nthawi yotandala na akwasu na azilongosi nthawi na nthawi, cunkhala cosavuta kuti aziŵe vifooko vao. Ngati angasamale lini, izi zingamucitishe kuti aleke kucita nao zinthu m’njila yacifundo, noyamba kuŵaona mosayenelela. Paulo ecenjeza Akhristu kuti ofunika kupewa kucita izi.—2 Akor. 2:10, 11.

17. Kansi Paulo enzoŵaona tyani Akhristu ayake?

¹⁷ Cisanzo ca Paulo. Nthawi zonse, yove enzoona Akhristu ayake m’njila yoyenelela. Enzoziŵa bwino zinthu zeenzolakwisa cifukwa nthawi ziyakine zocita zao zenzomukhuza mwacindunji. Olo n’tetyo, Paulo enzoziŵa kuti olo kuti Akhristu aŵa enzolakwisa zinthu nthawi ziyakine, zenzotanthauza lini kuti ni ŵanthu aipa. Yove enzoŵakonda ngako ndipo enzoika maganizo ŵake pa vinthu viweme veenzocita. Akhristu aŵa enzoyesayesa kucita vinthu vabwino. Tetyo, olo pavuli pakuti alakwisa zinthu ziyakine, Paulo enzoŵaona kuti ni ŵanthu abwino ndipo enzofunikila tyala kuyavyiwa.

18. Kansi tuphunzilapo cinji tikaona mwamene Paulo ecitila zinthu na Eodiya na Suntuke? (Afilipi 4:1-3)

¹⁸ Mwacisanzo, ganizilani mwamene Paulo ecitila zinthu na azilongosi aŵili a mumpingo wa ku Filipi. (Ŵelengani Afilipi 4:1-3.) Cuoneka kuti pa nthawi iyakine, Eodiya na Suntuke enze esemphana maganizo noleka kukatizhyana monga ni mweenzocitila kale. Koma izi ziliyocitishe kuti Paulo aleke kuŵaona m’njila yoyenelela. M’malo mwake, enzoona zinthu ziweme zeenzocita. Azilongosi aŵa etumikila Yehova mokhulupilika kwa nthawi itali. Ndipo Paulo enzoziŵa kuti Yehova enzoŵakonda ngako. Cifukwa cakuti Paulo epitilizhya kuŵaona m’njila yoyenelela, ekwanisha kuŵalimbikisha kuti ankhazikishe mtendele. Ndipo cifukwa cakuti enzoona Akhristu onse a mumpingo umu m’njila yoyenelela, zemuyavya kuti ankhale na ashamwali anyinji. Izi zemuyavya kuti apitilizhye kunkhala wacimwemwe.

19. (a) N’cinji cingayavye akulu kuti akoona Akhristu ayao m’njila yoyenelela? (b) Kansi mwaphunzilapo cinji pa cithunzithunzi cuonesha mkulu wamene oyelesa m’Ng’anda ya Ufumu?

¹⁹ Zatuphunzilapo. Akulu, mukoika maganizo ŵanu pa zinthu zakucita bwino akwasu na azilongosi. Onse aliye ungwilo, koma aliyense ali na minkhalidwe iweme yatingatoleleko. (Afil. 2:3) N’cendi kuti nthawi na nthawi, akulu ofunika kupeleka uphungu kuli akwasu na azilongosi. Koma molingana na Paulo, ofunika kupewa kuika maganizo ŵao pa zinthu ziipa zamene Mkhristu angalaŵile olo kucita. M’malo mwake, ofunika kuika maganizo ŵao pa mwamene  Mkhristu uyu ooneshela cikondi cake pa Yehova, kupilila kwake na zinthu zaangakwanishe kucita ngati angayavyiwe. Ngati akulu oona akwasu na azilongosi m’njila yoyenelela, oŵacitisha kuzimvwa kuti ni okondeka mumpingo.

20. Kansi akulu angacitenji kuti apitilizhye kupindula na cisanzo ca Paulo?

²⁰ Akulu, mungapindule ngako ngati mupitilizhya kuphunzila zamungacite kuti mutolele cisanzo ca mtumwi Paulo. Mwacisanzo, mu Watch Tower Publications Index, mungawele pa mutu ukulu wakuti “Paul” nowela pa kamutu katontho kakuti “example for elders.” Pamuŵelenga nkhani ziyakine pa mbali iyi, mungazikonshe kuti: ‘Kansi cisanzo ca Paulo cinganiyavye tyani kuti nipitilizhye kunkhala wacimwemwe panukwanilisha udindo wangu monga mkulu?’

21. Kansi akulu angankhale osimikizhya za cinji?

²¹ Akulu, mukokumbukila kuti Yehova oyembekezela lini kuti mukocita zinthu mwangwilo, koma ofuna kuti munkhale wokhulupilika. (1 Akor. 4:2) Yehova enzosangalala na khama yecionesha mtumwi Paulo na kukhulupilika kwake. Namwe nkhalani osimikizhya kuti Mulungu osangalala na zamucita pom’tumikila. Yehova ‘angaluŵe lini nchito yanu na cikondi cemweonesha pa zina yake mwa kutumikila atuŵa ndipo mupitilizhya kuŵatumikila.’—Aheb. 6:10.