1-2. Kodi akulu angatewezere tani bzomwe mpostolo Paulo adacita?

 MPOSTOLO Paulo akhafuna abale na mpfumakazi ndipo iye akhaphata basa na nyongo kuti awathandize. (Mabasa 20:31) Ndipopa abale na mpfumakazi akhamufuna kwene-kwene. Pa nthawe inango akulu wa gwere la ku Efezo “[adalira] kwene-kwene” pomwe adadziwa kuti angadadzamuwona lini pomwe. (Mabasa 20:37) Ntsiku zino, akulu wa gwere ambafunambo kwene-kwene abale na mpfumakazi ndipo ambacita nyongo ya kuwathandiza. (Afilipi 2:16, 17) Tsono nthawe zinango bzimbakhala bzakunesa kwa akulu kucita bzentse bzomwe an’funikira kucita. Kodi n’ciyani comwe cingawathandize?

² Akulu angapfunze bzizinji na bzomwe Paulo adacita. (1 Akolinto 11:1) Iye akhalibe mphanvu ninga za anjo ndipo akhali munthu wakuperewerambo omwe akhafunika kucita nyongo kuti akwanise kucita bzabwino. (Aroma 7:18-20) Iye akhagumanambo na mabvuto yakusiyana-siyana. Napo bzikhali tenepo, Paulo alibe kubwerera m’mbuyo ndipo adapitiriza kukhala wakukondwa. Akulu akambatewezera mpostolo Paulo, an’dzakwanisa kukunda mabvuto yakusiyana-siyana yomwe ambagumana nayo, acipitiriza kukhala wakukondwa pomwe akutumikira Yahova. Mbatiwoneni kuti angacite tani bzimwebzi.

3. Kodi n’ciyani comwe tin’pfunza mu nkhani ino ndipo in’tithandiza tani?

³ Mu nkhani ino, tiniwona bzinthu bzinai bzomwe akulu ambaneseka kucita: (1) kugumana nthawe yakupalizira na kucita mabasa manango, (2) kugumana nthawe kuti alimbikise abale na mpfumakazi, (3) kuleka kuwofoka thangwe ra kuperewera kwawo na (4) kuphata basa pabodzi na abale na mpfumakazi omwe mbakuperewera. Ifepano tiniwona bzomwe mpostolo Paulo adacita kuti akunde mabvuto yomwe talewaya na bzomwe akulu angacite pa kumutewezera.

4. Thangwe ranyi bzimbakhala bzakunesa kuti nthawe zinango akulu atsogolere basa la kupalizira?

⁴ Thangwe ranyi bzingakhale bzakunesa. Akulu ana mabasa mazinji kuti acite ndipo ambafunikambo kutsogolera basa la kupalizira.  Kumbukirani kuti azinji ambafunika kutsogolera mitsonkhano ya pakati pa sumana na kucitisa Pfunziro la Bibliya la Gwere. Ndipo iwo ambafunikambo, kukonza ndondomeko ya abale omwe ambafotokoza nkhani, kupfunzisa atumiki wakuthandiza na kulimbikisa abale na mpfumakazi. (1 Pedru 5:2) Ndipo winango ambaphata basa lakukonza Nyumba za Umambo na nyumba zinango za gulu lathu na kumbathandizirambo kuti nyumbazo zipitirize kuphata bwino basa. Tsono kwa iwo basa lakufunika kwene-kwene kuposa mabasa yentse ni la kupalizira, ninga momwe bziriri kwa abale na mpfumakazi wentse.—Mateu 28:19, 20.

5. Kodi n’ciyani comwe mpostolo Paulo adacita pa basa lakupalizira?

⁵ Bzomwe Paulo adacita. Pa Afilipi 1:10 mpostolo Paulo adalewa bzomwe bzikhamuthandiza kuti bzinthu bzimufambire bwino pa basa la kupalizira. Pamwepa iye adanemba kuti: “Tsimikizani kuti mpsiponi bzinthu bzomwe mpsakufunika kwene-kwene.” Paulo akhacitadi bzomwe adalewabzi. Iye adasankhulidwa kuti acite basa lakupalizira ndipo adamala magole mazinji akucita basa limweri. Iro likhali lakufunika kwene-kwene kwa iye. Iye akhambapalizira “padeca na nyumba na nyumba.” (Mabasa 20:20) Iye akhapalizira lini pa nthawe yomwe akhadakonzekera kucita bzimwebzi basi, ayai kabodzi pa sumana. Koma akhaphatisa basa mpata uli-wentse kuti acite basa limweri. Kumbukirani bzomwe iye adacita pomwe akhadikhirira Akristau anzace mu mzinda wa Atena. Iye adayamba kupalizira wanthu wakubvekera wa m’mwemo ndipo winango wa iwo adamutetekera. (Mabasa 17:16, 17, 34) Paulo adapitiriza kupalizira wanthu omwe akhali pafupi naye napo pomwe ‘akhadamangidwa.’—Afilipi 1:13, 14; Mabasa 28:16-24.

6. Kodi mpostolo Paulo adapfunzisa anzace kucita ciyani?

⁶ Mpostolo Paulo akhaphatisa basa bwino nthawe yace. Ndipo nthawe zinango iye akhacemerambo abale winango kuti acite naye pabodzi basa lakupalizira. Kumbukirani bzomwe akhacita pa ulendo bwace bwa umisiyonariyo. Pa ulendo bwakuyamba, iye adayenda pabodzi na Juwau omwe akhadziwikambo na dzina lakuti Marko; ndipo pa ulendo bwaciwiri adayenda pabodzi na Timotio. (Mabasa 12:25; 16:1-4) Ndipo ifepano tikudziwiratu kuti mpostoloyu akhapfunzisa amuna amwewa momwe angalinganizire gwere, momwe angathandizire abale na mpfumakazi na momwe angapfunzisire bwino Fala la Mulungu.—1 Akolinto 4:17.

7. Kodi akulu angaphatise tani basa bzomwe mpostolo Paulo adalewa pa Aefezo 6:14, 15?

⁷ Bzomwe tikupfunza. Akulu an’funika kutewezera mpostolo Paulo mwa kupalizira mui na mui. Tsono mpsimwebzi lini bzokha. Iwo an’funikambo kukhala wakukonzeka kupalizira mbuto iri-yentse na nthawe iri-yentse. (Werengani Aefezo 6:14, 15.) Iwo angapalizire wanthu pomwe akuyenda kukagula bzinthu ayai pomwe ali ku basa. Ayai angacitembo bzibodzi-bodzibzi pomwe akuphata basa lakumanga Nyumba za Umambo ayai nyumba zinango za gulu  lathu. Iwo angapalizire wanthu omwe anawo pafupi ayai omwe ambawagulisira bzinthu. Akulu angatewezerembo Paulo mwakuphatisa basa nthawe yomwe ambamala mu utumiki kuti apfunzise abale pabodzi na atumiki wakuthandiza.

8. Kodi nthawe zinango mkulu wa gwere angafunike kucita ciyani ndipo n’thangwe ranyi?

⁸ Akulu an’funika lini kumala nthawe izinji akucita mabasa yawo ayai mabasa manango mpaka kusaya nthawe yakucita basa lakupalizira. Kuti ambakwanise kucita bzinthu mwacikati-kati, nthawe zinango angafunike kulamba kucita mabasa manango. Pinango akayamba kupemba aciikumbukira bwino-bwino nkhaniyo, angakwanise kuzindikira kuti akabvuma basalo, an’tazira kucita mabasa manango yakufunika. Pinango angatazire kutsogolera Kunamata kwa pa Banja sumana iri-yentse, kucita basa lakupalizira bwino-bwino na kupfunzisa wana wawo basa limweri. Nthawe zinango bzingakhale bzakunesa kulamba mabasa manango, tsono Yahova ambabvesesa kuti iwo akucita bzimwebzi thangwe akufuna kucita bzinthu mwacikati-kati.

9. Thangwe ranyi nthawe zinango bzingakhale bzakunesa kwa akulu kupereka thandizo lomwe abale na mpfumakazi akufunikira?

⁹ Thangwe ranyi bzingakhale bzakunesa. Wanthu wa Yahova akugumana na mabvuto mazinji. Ntsiku zakumalizira zino, tentsenefe timbafunika kulimbikisidwa, kuthandizidwa na kutsangalazidwa. Ndipo nthawe zinango, winango ambafunika kuthandizidwa kuti atcenkhe makhalidwe yakuipa. (1 Atesalonika 5:14) N’cadidi kuti akulu angakwanise lini kumalisa mabvuto yentse yomwe wanthu wa Yahova akugumana nayo. Napo bziri tenepo, Yahova ambafuna kuti akulu acite ciri-centse comwe angakwanise kuti alimbikise na kukhotcerera mabira yace. Kodi akulu angacite tani kuti ambakhale na nthawe yakuthandiza abale na mpfumakazi napo kuti ana bzizinji bzakucita?

10. Mwakubverana na 1 Atesalonika 2:7, kodi Paulo akhacita ciyani kuti athandize wanthu wa Yahova?

¹⁰ Bzomwe Paulo adacita. Paulo akhawona bzomwe angadacita kuti ambatende abale wace na kuwalimbikisa. Akulu angacite bwino kumutewezera mwa kumbacita bzinthu mwa lufoyi na mwakudeka mtima kwa abale na mpfumakazi. (Werengani 1 Atesalonika 2:7.) Paulo adatsimikizira Akristau anzace kuti akhawafuna nakuti Yahova akhawafunambo. (2 Akolinto 2:4; Aefezo 2:4, 5) Paulo akhambacita bzinthu na abale wa m’gwere ninga axamwali wace, ndipo akhambakhala na nthawe ya kumbaceza nawo. Iye adawalatiza kuti akhawakhulupira mwa kumbatsudzuka kuwauza bzinthu bzomwe bzikhamucitisa thupo na bzinthu bzomwe akhatazirambo kucita. (2 Akolinto 7:5; 1 Timotio 1:15) Napo bzikhali tenepo, Paulo akhambandofotokoza lini mabvuto yace koma iye akhafuna kuthandiza abale wace.

11. Thangwe ranyi Paulo akhapereka malango kwa abale na mpfumakazi?

¹¹ Nthawe zinango Paulo akhafunika kupereka malango kwa abale na mpfumakazi. Tsono iye akhacita lini bzimwebzi thangwe rakuti akhadakalipa na bzomwe akhadacita. Koma iye akhawapasa malangoyo thangwe akhacita nawo thupo  na kufuna kuwakhotcerera ku ngozi zakusiyana-siyana. Iye adacita ciri-centse kuti malango yace yakhale yakusaya kunesa kubvesesa ndipo akhafunambo kuti wanthuwo ayaphatise basa. Mu tsamba lomwe adanembera gwere la ku Kolinto, Paulo adapereka malango ya mphanvu. Ndipo pomwe adamala kunemba tsambali, iye adatuma Tito kwa iwo. Paulo akhafunisisa kudziwa kuti iwo adabva tani pomwe adawerenga tsamba lace. Iye adakomedwa kwene-kwene kudziwa kuti iwo adaphatisa basa malango yaceyo!—2 Akolinto 7:6, 7.

12. Kodi akulu an’funika kucita ciyani kuti alimbikise abale na mpfumakazi?

¹² Bzomwe tikupfunza. Akulu angatewezere Paulo, mwa kumbapambula nthawe kuti ambaceze na abale na mpfumakazi. Cinthu cibodzi comwe angacite kuti akwanise kucita bzimwebzi ni kufika mwakamfulumize ku mitsonkhano kuti ambaceze na abale na mpfumakazi. Nthawe zinango iwo angamale mphindi zakucepa akuceza na m’bale ayai mpfumakazi kuti ailimbikise. (Aroma 1:12; Aefezo 5:16) Mkulu wa gwere omwe ambatewezera bzomwe Paulo adacita ambaphatisa basa Fala la Mulungu kuti alimbikise abale na mpfumakazi na kuwatsimikizira kuti Mulungu ambawafuna. Cinango n’cakuti iye ambawauza kuti ambawafuna. Iye ambaceza nawo kawiri-kawiri ndipo ambacita ciri-centse kuti ambawatende. Mkulu wa gwere akafuna kupereka malango, an’funika kuphatisa basa Fala la Mulungu. Iye an’funika kuleweratu comwe caphonyeka, koma acite bzimwebzi mwakudeka mtima thangwe an’funa kuti abale na mpfumakazi atetekere malango yaceyo.—Agalatiya 6:1.

13. Kodi mkulu wa gwere angabve tani akambakumbukira bzomwe ambaphonya?

¹³ Thangwe ranyi bzingakhale bzakunesa. Akulu mbakuperewera ndipo iwo ambaphonyambo ninga munthu ali-wentse. (Aroma 3:23) Nthawe zinango bzingawanese kukhala na nzeru zabwino akaphonya. Winango angambakumbukire kwene-kwene bzomwe ambaphonya mpaka kufika pa kuwofoka. Ndipo winango ambawona kuti bzomwe ambaphonya bziribe kuipiratu ndipo an’funika lini kucinja.

14. Mwakubverana na Afilipi 4:13, kodi kubzicepesa kudathandiza tani Paulo kucinja nzeru zace?

¹⁴ Bzomwe Paulo adacita. Paulo akhadziwa kuti angadakwanisa lini kukunda kuperewera kwace yekha. Iye akhafunika mphanvu zakucokera kwa Mulungu. Pakuyamba Paulo akhali munthu wakunesa ndipo akhaboneresa Akristau. Tsono adadzacinja, iye akhadziwa kuti bzomwe akhacita bzire bzikhali bzakuphonyeka ndipo akhali wakukonzeka kucinja nzeru zace na makhalidwe yace. (1 Timotio 1:12-16) Na thandizo la Yahova, iye adakwanisa kukhala mkulu wa gwere wa lufoyi, wa ntsisi na wakubzicepesa. Iye akhadziwa kuti akhali munthu wakuperewera ndipo akhaphonya; tsono akhambandokumbukira lini bzimwebzo. Iye akhakhulupira kuti Yahova  angadamulekerera. (Aroma 7:21-25) Iye akhadziwa kuti angadakwanisa lini kukhala munthu wakulungamiratu, koma adacita ciri-centse kuti akhale na makhalidwe yabwino yacikristau, kukhala wakubzicepesa na kuthemba Yahova kuti amuthandize kucita basa lace.—1 Akolinto 9:27; werengani Afilipi 4:13.

15. Kodi n’ciyani comwe mkulu an’funika kucita pa nkhani ya kuphonya kwace?

¹⁵ Bzomwe tikupfunza. Akulu ambasankhulidwa lini thangwe rakuti mbakulungama. Ndipo Yahova ambafuna kuti iwo ambabvume kuphonya kwawo acicita ciri-centse kuti akulise makhalidwe yacikristau. (Aefezo 4:23, 24) Kuti akwanise kucita bzimwebzi, mkulu wa gwere an’funika kumbabzidinga yekha mwakuphatisa basa Fala la Mulungu, acicinja bzomwe akuwona kuti an’funikira kucinja. Yahova an’dzamuthandiza kukhala wakukondwa na kukhala mkulu wa gwere wabwino kwene-kwene.—Tiyago 1:25.

16. N’ciyani cingacitike mkulu wa gwere akambandonyang’ana kuphonya kwa abale na mpfumakazi?

¹⁶ Thangwe ranyi bzingakhale bzakunesa. Mpsakupusa kuti akulu azindikire kuphonya kwa abale na mpfumakazi m’gwere thangwe rakuti iwo ambamala nthawe izinji akutumikira nawo pabodzi Yahova. Tsono akasaya kuwona bwino, iwo angayambe kuleka kumbacita nawo bzinthu mwakudeka mtima ayai angayambe kumbawalewa kuipa. Mpostolo Paulo adacenjeza Akristau wa ku Kolinto kuti aleke kucita bzimwebzi, thangwe Sathani angadakomedwa nabzo.—2 Akolinto 2:10, 11.

17. Kodi Paulo akhawawona tani abale na mpfumakazi zace?

¹⁷ Bzomwe Paulo adacita. Nthawe zentse iye akhambakumbukira bzinthu bzabwino bzomwe abale na mpfumakazi akhambacita. N’cadidi kuti iye akhadziwa kuti iwo akhaphonya ndipo nthawe zinango bzomwe iwo akhaphonyabzo bzikhamuwawa. Napo bzikhali tenepo iye akhadziwa kuti munthu akaphonya bzin’funa lini kulewa kuti munthuyo ngwakuipa. Iye akhafuna abale na mpfumakazi ndipo akhambawona makhalidwe yawo yabwino. Akawona kuti abale na mpfumakazi zace akutazira kucita cinthu cabwino, iye akhadziwa kuti iwo akufuna kucita cinthu cabwinoco koma akundofunika kuthandizidwa basi.

18. Kodi Paulo adathandiza tani Evodiya na Sintike ndipo imwepo mukupfunza ciyani? (Afilipi 4:1-3)

¹⁸ Kumbukirani bzomwe Paulo adacita na mpfumakazi ziwiri za ku gwere la ku Filipi. (Werengani Afilipi 4:1-3.) Bzikuwoneka kuti Evodiya na Sintike akhadanesana ndipo bzimwebzi bzidadzonga uxamwali bwawo. Paulo alibe kubva nawo ciya ayai kuwalewa kuipa; iye adakumbukira makhalidwe yawo yabwino. Mpfumakazizi zikhali zakukhulupirika ndipo zikhana mbiri yabwino. Paulo akhadziwa kuti Yahova akhakomedwa na mpfumakazizi. Kudziwa bzimwebzi kudacitisa Paulo kulimbikisa mpfumakazizi kuti zikhazikane pantsi kuti zibverane. Ndipo cinthu cinango n’cakuti iye adapitiriza kukhala wakukondwa na kukhalambo pa uxamwali bwakulimba na abale na mpfumakazi wa m’gwere limweri.

19. (a) Kodi n’ciyani comwe akulu an’funika kucita kuti ambawone abale na mpfumakazi zawo mwakuthemera? (b) Kodi mukupfunza ciyani na cithunzi-thunzi comwe cikulatiza mkulu wa gwere omwe akupukuta mu Nyumba ya Umambo?

 ¹⁹ Bzomwe tikupfunza. Akulu, mbawonani makhalidwe yabwino yomwe abale na mpfumakazi zanu anayo. Munthu ali-wentse ambaphonya koma ali-wentse ana makhalidwe yabwino yomwe tingakomedwe nayo. (Afilipi 2:3) N’cadidi kuti nthawe zinango akulu angafunike kupereka malango kwa m’bale ayai mpfumakazi. Tsono iwo an’funika kutewezera Paulo mwa kumbawona makhalidwe yabwino yomwe abale na mpfumakazi anayo sikuti bzinthu bzomwe iwo ambaphonya. Iwo angacite bwino kumbakumbukira lufoyi lomwe m’bale ayai mpfumakazi analo kwa Yahova, kupirira kwace pa kutumikira Yahovayo na bzinthu bzabwino bzomwe angakwanise kucita. Akulu omwe ambawona makhalidwe yabwino ya abale na mpfumakazi, ambacitisa kuti iwo awone kuti ambafunidwa na gwere lentse.

20. Kodi akulu angacite tani kuti apitirize kupfunza na bzomwe Paulo adacita?

²⁰ Akulu, muniwona kuti mpsakuthandiza kwene-kwene kupitiriza kupfunza bzomwe Paulo adacita. Mungapfunze bzizinji mu Índice das Publicações da Torre de Vigia, mungafufudze pomwe padanemba kuti “Paulo” pa kamsolo kakuti “exemplo para os anciãos.” Mukakhala mukuwerenga nkhani zomwe ziri pamwepa, bzibvunzeni kuti, ‘kodi bzomwe Paulo adacitabzi bzingandithandize tani kupitiriza kukhala wakukondwa pomwe ndikucita utumiki bwangu?’

21. Kodi Yahova ambawona tani basa lomwe akulu ambacita?

²¹ Akulu, kumbukirani kuti Yahova akufuna lini kuti imwepo mukhale munthu wakulungamiratu. Comwe iye akufuna kwa imwepo n’cakuti mukhale wakukhulupirika. (1 Akolinto 4:2) Yahova adakomedwa kwene-kwene na basa lomwe Paulo adacita na kukhulupirika kwace. Ndipo imwepombo khalani na citsimikizo centse cakuti Yahova ambakomedwambo na bzomwe mumbacita. Yahova “an’dzayebwa lini basa lanu na lufoyi lomwe mudalilatiza pa dzina lace, ndipo mumbalatiza bzimwebzi mwakutumikira anyakukhulupira anzanu mpaka pano.”—Ahebereu 6:10.