1-2. Nagnino ty modely i apostoly Paoly ro afake magnampe o androanavi-pagnahio?

 TEA i apostoly Paoly o rahalahi’eo. Niasa mafe reke mba hikarakaragne iareo. (Asa. 20:31) Izay ty nahavy i mpiharo finoagne ama’e rey ho tena tea i Paoly ka. ‘Nitagny mafe iaby’ i androanavi-pagnahy boake a Efesosy agne rey naho fa nahay tie tsy hahita aze sasa iareo. (Asa. 20:37) Tea o androanavi-pagnahio ka o rahalahi’e naho o rahavave’e reo. Izay ty mahavy iareo miasa mafe naho manao ze azo iareo atao mba hagnampe o mpiharo finoagne amy iareo reo. (Fil. 2:16, 17) Faie tsy mora amy iareo ty manao ze raha zay kindraike. Inogne ty hagnampe iareo hahavita hiatreke i olagne rey?

² Afake miana-draha boake amy i Paoly o androanavi-pagnahintika miasa mafe reo. (1 Kor. 11:1) Ni-ndaty manahake antika avao ty Paoly. Tsy voririke reke le nialy mafe reke vaho nahavita nanao ty soa kindraike. (Rom. 7:18-20) Nanagne olagne maro ka reke. Faie tsy nikivy reke fa nifalefale avao. Naho mitsikombe i Paoly o androanavi-pagnahio, le ho vita iareo ty hanompo i Jehovah am-pifaleagne avao ndra tie miatreke olagne aza iareo. Andao hodinehentika ty raha hagnampe iareo amy izay.

3. Inogne ty hodinehentikagne naho hianarantikagne ato?

³ Amy ty lahatsoratse toy tika le handineke raha efatse, sarotse amo o androanavi-pagnahio ty manao aze. 1) Ty hanahatsahatse ty asa fitoriagne naho ty andraiki’e hafa, 2) ty hahatrea fotoagne hampaherezagne ty hafa, 3) ty hiatrehagne ty fahaleme iareo, naho 4) ty hiatrehagne ty tsy fahavoririha ty hafa. Hianarantika ka tie akore ty natao i apostoly Paoly hiatrehagne o olagne  rehoe naho tihoe akore ty azo o androanavi-pagnahio anahafagne aze.

4. Nagnino ro sarotse amo o androanavi-pagnahio ty ho modely soa amy ty asa fitoriagne?

⁴ Nagnino zay ro tsy mora? Va’e ho maro ty andraikitse anoe o androanavi-pagnahio, ankoatse ty fitarihagne ty asa fitoriagne. Maro amy iareo ohatse ty mateteke mitari-draharaha amy ty fivoriagne andavanandro ndra mitarike Fianaragne Baiboly Anoe ty Fiangonagne. Ndra va’e homeigne anjara lahajaka hafa ka iareo. Mikezake mampiofagne o mpagnampe amy ty fiangonagneo ka iareo sady mahafale iareo ka ty mampahery o rahalahio naho o rahavaveo. (1 Pet. 5:2) Ty ila’e ka miasa amy ty fagnoregnagne naho ty fikojakojagne ty Anjomba i Fanjakagney naho tragno hafa anoagne ty fanompoagne i Jehovah. Faie ty fitoriagne i talily soay ro tena asa lahibey anoe o androanavi-pagnahio manahake o mpitorio iaby avao.​—Mat. 28:19, 20.

5. Inogne ty modely soa nenga i Paoly amy ty asa fitoriagne?

⁵ Ty modely i Paoly. Trea amy Filipianina 1:10 ao ty raha nagnampe i Paoly hahavita hitory avao. Izao ty andrisiha’e antikagne ao: ‘Fantaro’areo soa ty raha lahibey.’ Nagnorike o toroheve’e iohoe ty Paoly. Tinendre ho mpitory reke, le o asa fitoriagne iohoe ty raha nihevere’e ho lahibey tamy ty fiaigna’e tagnate ty taogne maro. Nitory ‘tamy ty toeragne maro ndaty naho isan-tragno’ ohatse reke. (Asa. 20:20) Tsy nifarita’e tie isake amy ty lera hoe izao avao ndra indraike isan-keregnandro avao reke ro hitory. Nagnararaotse nitory reke isake tie nahatrea hirike hanoagne izay. Tamy ireke nandigne ty hiavia i nama’e rey ta Atena taoy ohatse, le nitory i talily soay tamy ty ndaty nanan-kaja tao. Nanjare mpino ty ila’e tamo o ndaty rehoe. (Asa. 17:16, 17, 34) Nitory tamy ze ndaty niavy tama’e tao aza ty Paoly tamy ireke ‘ginadray.’​—Fil. 1:13, 14; Asa. 28:16-24.

6. Inogne ty raha nampiofagne i Paoly ty hafa?

⁶ Tena nampiasa soa ty fotoa’e ty Paoly. Mateteke reke ro nitaogne ndaty hafa hiarake ama’e naho fa nitory. Tamy lia misionera voaloha’e natao’ey ohatse, le nitaone’e ty Jaona Marka hiarake ama’e. Ie tamy i faharoey, le i Timoty ty nitaone’e. (Asa. 12:25; 16:1-4) Tsy isalasalagne fa nanao ze azo’e natao ty Paoly mba hanoroagne o lahilahy rehoe tie akore ty handaminagne o fiangonagneo, ty hikarakaragne o agnondrio naho ty hahavy iareo ho mpampianatse mahay.​—1 Kor. 4:17.

7. Akore ty azo o androanavi-pagnahio agnorihagne ty torohevetse nirehafe i Paoly amy Efesianina 6:14, 15 aoy?

⁷ Lesogne: Manahake i Paoly o androanavi-pagnahio naho mitory ka isake tie mahatrea  hirike hanao izay, fa tsy tihoe mitory isan-tragno avao. (Vakio ty Efesianina 6:14, 15.) Afake mitory ohatse iareo naho fa manao bezara ndra ampiasà iareo agne. Ndra naho miasa amy ty fagnoregnagne ka iareo, le azo iareo atao ty mitory i talily soay amy ty ndaty magnodidigne iareo eo naho ty ndaty iviliana iareo raha. Manahake i Paoly, le azo iareo atao ty magnararaotse mampiofagne ty hafa naho fa manompo, agnisa izay o mpagnampe amy ty fiangonagneo.

8. Inogne ty raha mila atao o androanavi-pagnahio kindraike?

⁸ Tsy toko’e ho tondregne loatse amy ty andraiky iareo amy fiangonagneo ndra amy ty faritse anendreagne aze o androanavi-pagnahio, kera va’e tsy hanam-potoagne hanoagne ty asa fitoriagne. Kindraike areke va’e mila mandietse iareo naho misy andraikitse fagnampe’e meagne iareo. Mila mandineke i fanendreagney am-bavake heike varagne iareo. Afara izay iareo va’e hahatrea tie naho magneke hanao i fanendreagne iareoy iareo, le tsy ho vita iareo ty hanao ze raha tena lahibey. Agnisa izay ty hitarike fotoam-pivavaha ty keleiagne isan-keregnandro, ty handrambe anjara bey amy ty asa fitoriagne, ndra ty hampiofagne ty ana iareo hitory. Sarotse amy ty ila’e ty handietse ty tombotsoam-panompoagne meagne aze. Faie afake matoky iareo tie taka i Jehovah ty fagniria iareo hahay hanahatsahatse amy ze kila raha.

9. Inogne ty raha va’e ho sarotse amo o androanavi-pagnahio noho iareo maro raha atao?

⁹ Nagnino zay ro tsy mora? Maro ty olagne atrehe o vahoa i Jehovah-o tie amy izao. Mipay fampaherezagne naho fagnampeagne vaho fampionognagne tika iaby amo ze o andro fara’e zao. Ty ila’e aza va’e mila ampeagne mba hisintake amy ty fahazaran-drati’e. (1 Tes. 5:14) Mazava hoaze fa tsy ho vita o androanavi-pagnahio ty hagnafake ty olagne iaby atrehe o vahoa i Jehovah-o. Faie tea i Jehovah iareo naho manao ze azo iareo atao mba hampaherezagne naho hiarovagne o agnondri’e eo. Akore ty hahafaha o androanavi-pagnahio hahatrea fotoagne hagnampeagne ze mipay fagnampeagne ndra tie maro aza ty raha atao iareo?

10. Nanao akore ty nikarakarà i Paoly o vahoa i Jehovah-o, arake ty 1 Tesalonianina 2:7?

¹⁰ Ty modely i Paoly. Lava nivognogne ty hidera naho hampahery o rahalahi’e reo avao ty Paoly. Soa naho manahake aze o androanavi-pagnahio, le maneho hatea naho soa fagnahy amo o agnondry i Jehovah-o. (Vakio ty 1 Tesalonianina 2:7.) Nirehafe i Paoly tamo o mpiharo finoagne ama’e reo fa tea’e iareo, sady tea i Jehovah ka. (2 Kor. 2:4; Efes. 2:4, 5) Nirambese i Paoly manahake ty ragne’e ty ndaty tamo o fiangonagneo eo, le nanokagne fotoagne hiarahagne amy iareo reke. Natoro’e ka fa natoky iareo reke, le nirehafe’e tamy iareo ty raha nampinekoneko aze naho ty fahaleme’e.  (2 Kor. 7:5; 1 Tim. 1:15) Faie tsy nifantoke tamy i olagne natrehe’e rey ty Paoly. Ireke aza nipay fomba hagnampeagne i rahalahi’e rey.

11. Inogne ty torohevetse nimey i Paoly o rahalahi’e naho o rahavave’e reo?

¹¹ Nila nagnomey torohevetse o rahalahy naho o rahavave’e reo ty Paoly kindraike. Faie tsy noho ireke soregne tamy iareo ty nahavy aze nanao izay. Nagnomey torohevetse iareo reke, satria tea’e iareo sady tea’e harovagne amy ze raha va’e hagnoho-doza iareo. Natao’e ty hahavy ty torohevetse nimei’e ho mora azo sady ho mora rambesegne. Nagnomey torohevetse mafemafe ohatse ty Paoly tamy i taratasi’e hoahy o Korintianaoy. Nalefa’e amy iareo agne ty Titosy tafara ty nanorata i Paoly o taratasy iohoe. Ty anto’e, nitea’e ho fantatse tie akore ty fomba nandrambesa iareo i taratasi’ey. Tena nifale reke naho fa nahay tie nirambese iareo soa i toroheve’ey.​—2 Kor. 7:6, 7.

12. Akore ty azo o androanavi-pagnahio agnamafesagne ty finoa o mpiara-manompo ama’eo?

¹² Lesogne: Manahake i Paoly o androanavi-pagnahio naho manokagne fotoagne mba hiarahagne amo o mpiara-manompo amy iareò. Manao izay ohatse iareo naho avy aloha am-pivoriagne agne, amy izay mba afake mampahery ty hafa. Mateteke ro tsy maharetse ela bey ty mampahery ty rahalahy ndra ty rahavave raike. (Rom. 1:12; Efes. 5:16) Manahake i Paoly ka ty androanavi-pagnahy raike naho mampiasa ty Saontsin’Agnahare mba hagnamafesagne ty finoa o rahalahi’eo sady magnomey toky iareo tie tea i Jehovah iareo. Toko’e hatoro’e ka fa tea’e iareo. Mila mifampirehake amy iareo mateteke ohatse reke, sady mipay hirike avao mba hideragne iareo. Mila atao ty androanavi-pagnahy mioregne amy ty Baiboly ka ty torohevetse mea’e naho fa tsy maintsy manao izay reke. Toko’e ho hentetse reke, faie ho soa fagnahy ka, amy izay mora ty magnorike i toroheve’ey.​—Gal. 6:1.

13. Inogne ty raha va’e ho tsapa o androanavi-pagnahio noho ty tsy fahavoririha iareo?

¹³ Nagnino zay ro tsy mora? Tsy voririke o androanavi-pagnahio. Manao hadisoagne manahake antika iaby avao ka iareo. (Rom. 3:23) Va’e ho sarotse amy iareo ty hihevetse ty fahaleme iareo arake ty antogno’e. Va’e hifantoke loatse amy irey ohatse ty androanavi-pagnahy ila’e, hafara’e kivy. Fa ty ila’e indraike va’e hieretseretse tie tsy le manao akore loatse i fahaleme’e rey, le tsy misy anto’e toko’e hiovà’e.

14. Naho henteagne ty Filipianina 4:13, nagnino ty fiambaneagne ro nagnampe i Paoly hiatreke ty tsy fahavoririha’e?

¹⁴ Ty modely i Paoly. Noho i Paoly niambane, le nihai’e tie tsy mora ty niatreke ty fahaleme’e. Nipay fagnampeagne taman’Agnahare areke ty Paoly. Nitangingigne naho nagnenjeke mafe o  Kristianao reke tie taloha. Faie nihai’e naho fa tafara tatoy tie tsy nimete ty raha natao’e, le nivognogne hagnova ty toe-tsai’e naho ty toetse’e reke. (1 Tim. 1:12-16) Noho ty fagnampea i Jehovah, le nanjare mpiarake bey hatea, nitretré naho niambane reke. Nihai’e tie maro ty fahaleme’e. Faie tsy nifantoke amy irey avao reke. Ty anto’e, natoky reke tie hamela aze ty Jehovah. (Rom. 7:21-25) Tsy nitake fahavoririhagne tamy ty tegna’e reke. Faie nikezake mafe reke mba hagnasoa ty toetse’e sady niambane avao naho niantehetse tamy i Jehovah mba hahavita’e i asa fitoriagney.​—1 Kor. 9:27; vakio ty Filipianina 4:13.

15. Inogne ty hagnampe o androanavi-pagnahio hihevetse ty fahaleme’e arake ty antogno’e?

¹⁵ Lesogne: Tsy tihoe noho iareo voririke ty nahavy iareo tinendre ho androanavi-pagnahy. Faie tea i Jehovah naho magneke ty hadisoa’e iareo sady mikezake magnasoa ty toetse’e. (Efes. 4:23, 24) Toko’e handineke ty tegna’e mifagnarake amy ty Baiboly iareo, le hanao ze fagnovàgne ilaegne. Hagnampe iareo ho falefale naho hahavita soa ty andraiki’e ty Jehovah amy izay.​—Jak. 1:25.

16. Inogne ty raha hiseho naho mifantoke loatse amy ty fahaleme ty hafa o androanavi-pagnahio?

¹⁶ Nagnino zay ro tsy mora? Va’e ho mora amo o androanavi-pagnahio ty hahamareke ty fahaleme ty ndaty amo o fiangonagneo naho fa mifandrambe amy iareo mateteke. Naho tsy mitao o androanavi-pagnahio, le va’e ho soregne, hasiake ndra hitsaratsara iareo. Nirehake tamo o Kristianao ty Paoly mba hitao satria tea i Satana hanao ireo iareo.​—2 Kor. 2:10, 11.

17. Akore ty nifahatreava i Paoly o rahalahi’e naho o rahavave’e reo?

¹⁷ Ty modely i Paoly. Nanagne toe-tsaigne soa miomba o rahalahi’e naho o rahavave’e reo avao ty Paoly. Nihai’e tie nanao hadisoagne iareo, satria nisy voka’e tama’e ty raha natao iareo kindraike. Faie tsy nampitovie i Paoly tihoe tsy voririke naho tihoe ndaty raty. Tea’e o rahalahi’eo, le ty toetse soa iareo ro nifantoha’e. Naho nisarotse tamo o rahalahi’e naho o rahavave’e reo ohatse ty nanao ty soa, le tsy nieretseretse reke tie raty ty anto’e nandrisike iareo nanao izay. Nitaka’e tie nila fagnampeagne kede avao iareo.

18. Inogne ty ianara’o boake amy ty fomba nagnampea i Paoly i Eodia naho i Syntike? (Filipianina 4:1-3)

¹⁸ Dineho ohatse ty natao i Paoly naho fa nagnampe rahavave roe tamy ty fiangona i Filipy agne. (Vakio ty Filipianina 4:1-3.) Va’e nisy raha tsy nampifagnarake i Eodia naho i Syntike, hafara iareo tsy nifandrambe soa sasa. Faie tsy nasiake ndra nitsaratsara iareo ty Paoly. Nifantoke tamy ty toetse soa iareo reke. Tsy nivalike tamy i Jehovah tagnate ty taogne maro o rahavave rehoe. Nihay i Paoly ka tie sambe tea i Jehovah iareo. Noho i Paoly nanagne toe-tsaigne soa miomba iareo ty nahavy aze handrisike iareo hifandamigne. Noho ze toe-tsai’e zay ka  ty nahavy aze ho falefale naho hifandrambe soa avao amy ty ndaty amo o fiangonagneo eo.

19. a) Inogne ty hagnampe o androanavi-pagnahio hanagne toe-tsaigne soa avao miomba o mpiara-manompo amy iareo reo? b) Inogne ty azo’o ianaragne amo o sare misy androanavi-pagnahy magnalio Anjomba i Fanjakagney io?

¹⁹ Lesogne: Ry androanavi-pagnahy, mifantoha amy ty toetse soa o rahalahy naho o rahavave’areo reo. Tsy voririke tika tsikiraidraike, faie sambe managne toetse soa iaby ka. (Fil. 2:3) Maregne fa va’e mila magnitsy ty toe-tsay ty rahalahy ndra ty rahavave raike iareo kindraike. Faie manahake i Paoly, le toko’e hikezake mafe o androanavi-pagnahio mba tsy hifantoke amy ty rehake ndra raha mahasoregne atao i ndatỳ. Ty hatea i ndatỳ i Jehovah naho ty fiareta’e amy ty fanompoagne vaho ty fikezaha’e hanao ty soa ro toko’e hifantoha iareo. Hahatsapa ho teagne ty ndaty amo o fiangonagneo naho mikezake hanagne ze toe-tsaigne zay o androanavi-pagnahio.

20. Inogne ty hagnampe ty androanavi-pagnahy handrambe soa amy ty modely i Paoly?

²⁰ Hotrea’areo androanavi-pagnahio fa hagnampe anareo ty fianaragne lognandro ty modely i Paoly. Azo’areo henteagne ohatse ty lohahevetse kedekede tihoe “Ohatra ho an’ny Anti-panahy”, ambane tihoe “Paoly (Saoly)” amy ty Fanondroana Boky ny Vavolombelon i Jehovah ao. Naho fa mamaky o fagnazavagne rehafe’e eo reo nareo, le saintsaigno’areo zao: ‘Nagnino ty modely i Paoly ro magnampe ahy ho falefale avao naho fa manao ty andraikeko amy ty maha androanavi-pagnahy ahike raho?’

21. Inogne ty raha atokisa o androanavi-pagnahio?

²¹ Ry androanavi-pagnahy, tsiarovo fa tsy tihoe ty mba ho voririke ty také i Jehovah ama’areo fa ty tsy hivalike ama’e. (1 Kor. 4:2) Nahafale i Jehovah ty asa mafe natao i Paoly naho ty tsy fivaliha’e. Afake matoky ka nareo fa tena sarobily amy i Jehovah ty asa fanompoagne atao’areo ho aze. ‘Tsy haligno i Jehovah ze natao’areo, naho ty hatea naseho’areo hoahy ty tahina’e, tamy inareo nikarakara o ndaty masigneoy vaho mbe mikarakara iareo hatrake amy izaò.’​—Heb. 6:10