Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 14

Ŵalara—Lutilirani Kuyezga Mpositole Paulosi

Ŵalara—Lutilirani Kuyezga Mpositole Paulosi

“Muyezge ine.”—1 KOR. 11:1.

SUMU 99 Ŵabali Vikwi na Vikwi

IVYO VILI MU NKHANI IYI *

1-2. Kasi chiyelezgero cha Paulosi chingawovwira wuli ŵalara mazuŵa ghano?

 MPOSITOLE PAULOSI wakaŵatemwanga chomene ŵabali na ŵadumbu. Wakajipeleka chomene chifukwa cha iwo. (Mil. 20:31) Lekani ŵabali na ŵadumbu nawo ŵakamutemwanga chomene. Nyengo yinyake ŵalara ŵa ku Efeso ŵakati ŵamanya kuti ŵazamuwonanaso yayi na Paulosi, “wose ŵakalira chomene.” (Mil. 20:37) Ŵabali ŵithu ŵalara, nawo ŵakuŵatemwa chomene ŵabali na ŵadumbu ŵawo, ndipo ŵakuchita vyose ivyo ŵangafiska kuti ŵaŵawovwire. (Fil. 2:16, 17) Ndipouli, nyengo zinyake ŵalara ŵakusangana na masuzgo agho ghangaŵatondeska kufiska ivyo ŵeneranga kuchita. Kasi ntchivichi chingaŵawovwira?

2 Ŵalara ŵithu ŵakujipeleka aŵa ŵangaghanaghanira chiyelezgero cha Paulosi. (1 Kor. 11:1) Wakaŵa na maluso nga agho ŵangelo ŵali nagho yayi. Nayo wakaŵa munthu wambura kufikapo, ndipo nyengo zinyake nayo vikamusuzganga kuchita icho ntchiwemi. (Rom. 7:18-20) Ndipo wakaŵa na masuzgo ghakupambanapambana. Kweni wakaleka yayi kovwira ŵabali ŵake panji kuŵa wambura kukondwa pakuchita uteŵeti. Usange ŵalara ŵangamuyezga Paulosi, ŵangalutilira kuteŵetera Yehova mwakukondwa nanga ŵangaŵa kuti ŵakusangana na masuzgo. Tiyeni tiwone umo ŵangachitira nthena.

3. Kasi mu nkhani iyi tidumbiskanenge vichi?

3 Mu nkhani iyi tidumbiskanenge masuzgo ghanayi agho ŵalara ŵakukumana nagho: (1) kusanga nyengo yakupharazgira na kuchita milimo yinyake yakuzirwa, (2) kusanga nyengo yakukhozgera ŵabali na ŵadumbu, (3) kulimbana na kuwura kufikapo kwawo, ndiposo (4) kuteŵetera lumoza na ŵanji awo nawo mbambura kufikapo. Tidumbiskanenge umo Paulosi wakachitira na suzgo lililose kweniso umo ŵalara ŵangamuyezgera.

KUSANGA NYENGO YAKUPHARAZGIRA NA KUCHITA MILIMO YINYAKE YAKUZIRWA

4. Chifukwa wuli nyengo zinyake chingaŵa chakusuzga ku ŵalara kuti ŵaŵe chiyelezgero chiwemi pa ntchito yakupharazga?

4 Chifukwa icho chingaŵira chakusuzga. Ŵalara ŵali na milimo yinandi padera pa kudangilira pa ntchito yakupharazga. Mwachiyelezgero, ŵanandi ŵakuchita ucheyamani pa maungano ghamukati mwa sabata, panji kuchitiska Sambiro la Baibolo la Mpingo. Kweniso ŵakudumba nkhani zinyake. Ŵaliso na mulimo wakusambizga ŵateŵeti ŵakovwira kweniso kukhozga ŵabali na ŵadumbu mu mpingo. (1 Pet. 5:2) Ŵalara ŵanyake ŵakuchitako mulimo wa kuzenga na kunozga Nyumba za Ufumu panji nyumba zinyake izo tikuchitirapo milimo ya Yehova. Ndipouli, nga umo viliri kwa waliyose mu mpingo, mulimo wakuzirwa chomene uwo mulara nayo wakwenera kuchitako ngwakupharazga makani ghawemi.—Mat. 28:19, 20.

5. Kasi Paulosi wakalongora chiyelezgero wuli chiwemi pa nkhani yakupharazga?

5 Umo Paulosi wakachitira. Icho chikawovwira Paulosi kuti wachitenge makora pa mulimo wakupharazga chikusangika pa Ŵafilipi 1:10, apo wakutichiskaso ise kuti: “Musande ivyo ni vinthu vyakuzirwa chomene.” Paulosi wakalondezga ulongozgi wake uwu. Iyo wakapika uteŵeti, ndipo wakawonanga uteŵeti wake uwu kuŵa wakuzirwa chomene. Wakapharazganga “pakweru na ku nyumba na nyumba.” (Mil. 20:20) Iyo wakapharazganga kwakanyengo kachoko waka yayi pa zuŵa, nesi kupharazga waka zuŵa limoza pa sabata. Iyo wakapharazganga pa m’pata uliwose uwo wasangika! Mwachiyelezgero, apo wakalindiliranga ŵabali ŵanyake ku Ateni, wakapharazga makani ghawemi ku ŵanthu ŵakusambira ndipo ŵanyake ŵakaghapokelera makora. (Mil. 17:16, 17, 34) Nanga ni apo wakaŵa pa jele la pa nyumba, Paulosi wakapharazganga ku ŵanthu ŵapafupi.—Fil. 1:13, 14; Mil. 28:16-24.

6. Kasi Paulosi wakaŵasambizganga vichi ŵanji?

6 Paulosi wakagwiliskiranga ntchito makora nyengo yake. Kanandi wakachemanga ŵanji kuti ŵapharazgire lumoza. Mwachiyelezgero, pa ulendo wake wakwamba wa umishonale, wakatora Yohane Mariko, ndipo paulendo wachiŵiri, wakatora Timote. (Mil. 12:25; 16:1-4) Tikukayika yayi kuti Paulosi wakaŵikapo mtima kusambizga ŵabali aŵa umo ŵangalongozgera mpingo, kuchita maulendo ghauliska, kweniso kusambizga mwaluso.—1 Kor. 4:17.

Yezgani Paulosi mwakuŵa ŵakunozgeka kupharazga (Wonani ndime 7) *

7. Kasi ŵalara ŵangalondezga wuli fundo ya Paulosi iyo yili pa Ŵaefeso 6:14, 15?

7 Ivyo ŵalara ŵangasambirako kwa Paulosi. Ŵalara ŵangamuyezga Paulosi para ŵakuŵikapo mtima kupharazga palipose apo mwaŵi wasangika, m’malo mwakupharazga waka ku nyumba na nyumba. (Ŵazgani Ŵaefeso 6:14, 15.) Mwachiyelezgero, ŵangapharazga para ŵaluta kukagura vinthu panji ku ntchito kwawo. Panji usange ŵakuchitako mulimo wakuzenga Nyumba za Ufumu, ŵangapharazgirako ŵanthu awo ŵakukhara nawo pafupi, panji awo ŵakwiza na malonda kwa iwo. Nga ni Paulosi, ŵalara ŵangagwiliskira ntchito nyengo iyo ŵali mu upharazgi kuti ŵasambizge ŵanji, kusazgapo ŵateŵeti ŵakovwira.

8. Kasi nyengo zinyake mulara wakwenera kuchita wuli?

8 Ŵalara ŵakwenera yayi kutangwanika chomene na milimo ya mpingo panji ya dera m’paka kusoŵa na nyengo yakupharazgira. Kuti ŵafiske kuchita vyose makora ghene, nyengo zinyake ŵangakhumbikwira kuleka kuzomera milimo yinandinandi. Pamanyuma pakuti ŵalomba na kughanaghanirapo, ŵangamanya kuti usange ŵangazomera mulimo unyake wakusazgikira viŵasuzgenge kuchita milimo yinyake iyo nayo njakuzirwa. Milimo iyi yingaŵa kuchitiska kusopa kwa mbumba sabata yiliyose, kupharazga mwamwamphu, kweniso kusambizga ŵana ŵawo kupharazga. Ŵanji chikuŵaŵira chakusuzga kukanako milimo yinyake, kweni ŵakwenera kumanya kuti Yehova wakuŵapulikiska kuti khumbo lawo ndakuti ŵafiskenge makora milimo yinyake iyo nayo njakuzirwa.

KUSANGA NYENGO YA KUKHOZGERA ŴABALI NA ŴADUMBU

9. Kasi ntchivichi chingaŵa chakusuzga ku ŵalara awo mbakutangwanika chomene?

9 Chifukwa icho chingaŵira chakusuzga. Ŵanthu ŵa Yehova ŵakusangana na masuzgo ghanandi. Mu mazuŵa ghaumaliro agha, tose tikukhumbikwira kukhozgeka, kovwirika, na kupembuzgika. Ndipo nyengo zinyake ŵanji ŵangakhumbikwira kovwirika kuti ŵagege nkharo ziheni. (1 Tes. 5:14) Mbunenesko kuti ŵalara ŵangafumiskapo yayi masuzgo ghose agho ŵanthu ŵa Yehova ŵakusangana nagho. Kweni nipera, Yehova wakukhumba kuti ŵalara ŵakhozgenge na kuvikilira mberere zake. Kasi ŵalara awo mbakutangwanika chomene ŵangayisanga wuli nyengo yakuti ŵawovwilirenge ŵabali na ŵadumbu ŵawo?

Ŵawongani ŵanji na kuŵakhozga (Wonani ndime 10, 12) *

10. Kuyana na 1 Ŵatesalonika 2:7, kasi Paulosi wakapweleleranga wuli ŵanthu ŵa Yehova?

10 Umo Paulosi wakachitira. Paulosi wakapenjerezganga nthowa za umo wangakhozgera ŵanji na kuŵalumba. Ŵalara ŵangachita makora kumuyezga Paulosi mwakuchita vinthu mwachitemwa kweniso mwalusungu na ŵabali na ŵadumbu. (Ŵazgani 1 Ŵatesalonika 2:7.) Paulosi wakaŵaphaliranga ŵabali na ŵadumbu kuti wakuŵatemwa kweniso kuti Yehova wakuŵatemwa. (2 Kor. 2:4; Efe. 2:4, 5) Paulosi wakachitanga vinthu mwaubwezi na ŵabali na ŵadumbu, ndipo wakachezganga nawo. Iyo wakalongora kuti wakaŵagomezganga mwakuŵaphalira mwakufwatuka vinthu ivyo vikamufipiskanga mtima, kweniso ivyo wakatondekanga kuchita makora. (2 Kor. 7:5; 1 Tim. 1:15) Ndipouli, iyo wakaghanaghaniranga waka vya masuzgo ghake pera yayi. Kweni kovwira ŵabali ŵake.

11. Chifukwa wuli Paulosi wakapelekanga ulongozgi ku ŵabali na ŵadumbu?

11 Nyengo zinyake Paulosi wakakhumbikwiranga kupeleka ulongozgi ku ŵabali na ŵadumbu. Kweni wakachitanga nthena chifukwa chakuti wakaŵa kuti wakwiya yayi. Wakachitanga nthena chifukwa chakuti wakaŵatemwanga, ndipo wakakhumbanga kuŵavikilira ku masuzgo ghakupambanapambana. Wakayezgayezganga kuti ulongozgi wake uŵe upusu kuwupulikiska kweniso kumanya umo ŵabali ŵawupokelelera ulongozgi wake. Mwachiyelezgero, mu kalata iyo wakalembera Ŵakorinte, Paulosi wakaŵapa ulongozgi wankhongono. Pamanyuma pa kalata iyi, wakatumakoso Tito. Paulosi wakakhumbanga chomene kuti wamanye umo ŵakawupokelera ulongozgi wa mu kalata yake. Iyo wakakondwa chomene kupulika kuti ŵabali ŵakapokelera makora ulongozgi na kuwulondezga.—2 Kor. 7:6, 7.

12. Kasi ŵalara ŵangakhozga wuli ŵasopi ŵanyawo?

12 Ivyo ŵalara ŵangasambirako kwa Paulosi. Ŵalara ŵangamuyezga Paulosi para ŵakuchezga na ŵasopi ŵanyawo. Nthowa yimoza yakuchitira nthena nkhufika mwakutendekera pa maungano gha mpingo mwakuti ŵakhozgane na ŵasopi ŵanyawo. Ndipo kanandi pakukhumbikwa maminiti ghachoko chomene kuti tiyowoye mazgu ghakukhozga na ghachitemwa agho ŵabali ŵithu ŵakukhumbikwira. (Rom. 1:12; Efe. 5:16) Mulara uyo wakuyezga Paulosi wakukhozgaso chipulikano cha ŵasopi ŵanyake kwizira mu Mazgu gha Chiuta ndipo wakuŵasimikizgira kuti Chiuta wakuŵatemwa. Kweniso iyo wakuŵalongoraso ŵabali na ŵadumbu kuti wakuŵatemwa. Wakuyowoyeskana nawo pafupipafupi na kuwona ivyo ŵakuchita makora na kuŵawonga. Para mulara wakupeleka ulongozgi, wakuwoneseska kuti wafuma mu Mazgu gha Chiuta. Wakuyowoya mwakudunjika ilo ni suzgo, kweni mwalusungu chifukwa wakukhumba kuti mubali panji mudumbu walondezge ulongozgi uwo wamupa.—Gal. 6:1.

KULIMBANA NA KUWURA KUFIKAPO KWAWO

13. Kasi ivyo mulara wakutondeka kuchita makora vingamupangiska kuti wajipulikenge wuli?

13 Chifukwa icho chingaŵira chakusuzga. Ŵalara mbambura kufikapo. Nga umo viliri na waliyose, nawo ŵakupuvya. (Rom. 3:23) Nyengo zinyake nawo ŵakujipulika makora yayi chifukwa cha ivyo ŵakubudiska. Ŵanji ŵakughanaghanira chomene za ivyo ŵakutondeka kuchita makora mwakuti ŵakufika na pa kugongowa wuwo. Apo ŵanji ŵangajiwona kuti mbambura kufikapo nakale, ntheura palije chifukwa chakusuzgikira kusintha vinthu vinyake pa umoyo wawo.

14. Kuyana na Ŵafilipi 4:13, kasi kujiyuyura kukamovwira wuli Paulosi kuti wawonenge mwakwenelera maubudi ghake?

14 Umo Paulosi wakachitira. Chifukwa chakuti Paulosi wakaŵa wakujiyuyura, wakamanyanga kuti payekha wangalimbana nagho yayi maubudi ghake. Wakakhumbikwiranga nkhongono za Chiuta. Pakwamba Paulosi wakatambuzganga chomene Ŵakhristu. Kweni pamanyuma, wakamanya kuti ivyo wakachitanga vikaŵa viheni, ndipo wakakhumbanga kusintha nkharo yake. (1 Tim. 1:12-16) Na wovwiri wa Yehova, Paulosi wakasintha na kuŵa mulara wachitemwa, walusungu, na wakujiyuyura. Wakamanya kuti wakabudiska vinthu vinandi; kweni wakagomezga kuti Yehova wamugowokerenge, m’malo mwa kukhalira waka kughanaghanira vya maubudi ghake. (Rom. 7:21-25) Iyo wakakhazganga kuti vyose wachitenge makora pera yayi. M’malo mwake wakaŵikapo mtima chomene kulutilira kusintha nkharo yake, ndipo mwakujiyuyura wakagomezga Yehova kuti wamovwire kufiska uteŵeti wake.—1 Kor. 9:27; ŵazgani Ŵafilipi 4:13.

Yezgayezgani kuti munozge ivyo mukutondeka kuchita makora (Wonani ndime 14-15) *

15. Kasi ntchivichi chingawovwira mulara kuti wawonenge mwakwenelera ivyo wakutondeka kuchita makora?

15 Ivyo ŵalara ŵangasambirako kwa Paulosi. Ŵalara ŵakwimikika chifukwa chakuti mbakufikapo yayi. Ndipouli, Yehova wakukhazga kuti ŵazomerenge para ŵabuda na kulutilira kuŵa na mikhaliro Yachikhristu. (Efe. 4:23, 24) Mulara wakwenera kujisanda na Mazgu gha Chiuta na kuwona apo wangakhumbikwira kusintha. Para wachita nthena, Yehova wamovwirenge kuŵa wakukondwa kweniso kuŵa mulara muwemi.—Yak. 1:25.

KUTEŴETERA LUMOZA NA ŴANJI AWO NAWO MBAMBURA KUFIKAPO

16. Kasi ntchivichi chingachitika usange mulara wakuŵika mtima pa ivyo ŵanji ŵakubudiska?

16 Chifukwa icho chingaŵira chakusuzga. Para ŵalara kanandi ŵakuchitira vinthu lumoza na ŵabali na ŵadumbu mu mpingo, ŵangamanya luŵiro ivyo ŵabali na ŵadumbu ŵakutondeka kuchita makora. Ndipouli, usange mulara wangaŵa maso yayi, wangamba kuŵakwiyira, kuŵa wambura lusungu, panji kuŵeruzga. Paulosi wakachenjezga Ŵakhristu kuti Satana wakukhumba kuti ndimo ŵachitirenge.—2 Kor. 2:10, 11.

17. Kasi Paulosi wakaŵawonanga wuli ŵabali na ŵadumbu?

17 Umo Paulosi wakachitira. Nyengo zose wakaŵawonanga mwakwenelera ŵabali na ŵadumbu. Wakamanyanga kuti nawo ŵakupuvya, chifukwa nyengo zinyake vyakuchita vyawo vikamukwenyerezganga. Ndipouli, Paulosi wakamanyanga kuti para munyake wabudiska chinthu chinyake, chikang’anamuranga kuti ni munthu muheni yayi. Iyo wakaŵatemwanga ŵabali na ŵadumbu, ndipo wakaŵikanga waka mahara pa ivyo ŵakachitanga makora. Para vikuŵasuzga kuchita icho ntchiwemi, iyo wakawonanga kuti ŵakaŵa nawo mtima wakuchita icho ntchiwemi, kweni kuti waka ŵakakhumbikwiranga wovwiri kuti ŵachite makora.

18. Kasi mungasambirapo vichi pa umo Paulosi wakachitira na Yuwodiya na Sintike? (Ŵafilipi 4:1-3)

18 Wonani umo Paulosi wakachitira na ŵadumbu ŵaŵiri awo ŵakaŵa mu mpingo wa Ŵafilipi. (Ŵazgani Ŵafilipi 4:1-3.) Yuwodiya na Sintike ŵakwenera kuti ŵakapambana maghanoghano ndipo ŵakakhumbananga yayi. Paulosi wakachita vinthu mwaukali yayi nesi kuŵeruzga, m’malo mwake wakaghanaghanira za mikhaliro yawo yiwemi. Ŵakaŵa ŵadumbu ŵakugomezgeka awo ŵakaŵa kuti ŵateŵetera Yehova kwanyengo yitali. Paulosi wakamanya kuti Yehova wakuŵatemwa. Chifukwa chakuti Paulosi wakaŵawonanga mwakwenelera ŵadumbu aŵa, vikamupangiska kuti waŵachiske kuti ŵaŵeso pa mtende. Pakuti Paulosi wakawonangamo viwemi mu ŵanji, vikamovwiranga kulutilira kuŵa wakukondwa kweniso kuŵa paubwezi uwemi na ŵanji mu mpingo.

Yezgayezgani kuti muleke kweruzga ŵanji (Wonani ndime 19) *

19. (a) Kasi ŵalara ŵangachita wuli kuti ŵawonenge mwakwenelera ŵabali na ŵadumbu? (b) Kasi mukusambirapo vichi pa chithuzi icho mubali mulara wakutozga mu Nyumba ya Ufumu?

19 Ivyo ŵalara ŵangasambirako kwa Paulosi. Ŵalara, mulaŵiskenge pa mikhaliro yiwemi iyo ŵabali na ŵadumbu ŵinu ŵali nayo. Nangauli waliyose ngwambura kufikapo, kweni waliyose wali na mikhaliro iyo tingasambirako. (Fil. 2:3) Mbunenesko kuti nyengo na nyengo ŵalara ŵangakhumbikwira kupeleka ulongozgi kwa mubali panji mudumbu. Kweni nga ni Paulosi, ŵalara ŵakwenera kuyezgayezga chomene kuleka kuŵika mahara pa viheni ivyo munthu wayowoya panji kuchita. M’malo mwake, ŵangachita makora kughanaghanira pa umo mubali panji mudumbu uyo wakumutemwera Yehova, umo wakuzizipizgira pakuteŵetera Chiuta, kweniso pa ivyo wangachita makora usange wangawovwirika. Ŵalara awo ŵakuwonamo viwemi mu ŵanji, ŵakovwira kuti ŵabali na ŵadumbu ŵajipulikenge kuti ŵakutemweka na ŵanthu wose mu mpingo.

LUTILIRANI KUYEZGA PAULOSI

20. Kasi ŵalara ŵangachita wuli kuti ŵalutilire kusanga chandulo kufuma kwa Paulosi?

20 Imwe mwaŵalara musangenge chandulo chikuru chomene para mulutilirenge kusambira umo Paulosi wakachitiranga vinthu. Mwachiyelezgero, mungaŵazga buku la “Kuchitira Ukaboni Mwakukwana vya Ufumu wa Chiuta” mutu 12, ndime 17-20. Apo mukuŵazga fundo izi, jifumbani kuti, ‘Kasi ningasambirako vichi kwa Paulosi pa umo wakachitiranga vinthu kuti nilutilire kuŵa wakukondwa apo nkhuchita uteŵeti wane pakuŵa mulara?’

21. Kasi ŵalara ŵangaŵa na chigomezgo wuli?

21 Ŵalara, kumbukani kuti Yehova wakumupemphani kuti muchitenge vinthu mwakufikapo yayi; kweni mwakugomezgeka. (1 Kor. 4:2) Yehova wakakondwanga nayo Paulosi chifukwa cha kulimbikira kweniso kugomezgeka kwake. Namwe mungaŵa na chigomezgo chose kuti Chiuta wakukondwa na ivyo mukuchita pakumuteŵetera. Yehova ‘waluwengepo yayi milimo yinu na chitemwa icho mukulongora ku zina lake pakuteŵetera ŵatuŵa ndipo mukulutilira kuŵateŵetera.’—Heb. 6:10.

SUMU 87 Zani Mukhwimiskike

^ ndime 5 Tikuwonga chomene milimo iyo ŵalara ŵakuchita kuti ŵatovwire. Mu nkhani iyi, tidumbiskanenge vinthu vinayi ivyo kanandi vikuŵa vipusu yayi kuti ŵalara ŵafiske kuchita. Tiwonengeso umo chiyelezgero cha mpositole Paulosi chingawovwira ŵalara mazuŵa ghano kuti ŵafiske kuchita vinthu ivi. Nkhani iyi yitovwirenge tose kuti tiŵaghanaghanirenge chomene ŵalara, kweniso yitichiskenge kuti tiŵatemwenge na kovwira kuti milimo yawo yiŵengeko yipusu.

^ ndime 61 MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Apo mubali wakuŵeruka ku ntchito, wakupharazgira munyake wa ku ntchito makani ghawemi.

^ ndime 63 MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Mulara wakupeleka ulongozgi mwachitemwa kwa mubali uyo wakutemwa kujipatura.

^ ndime 65 MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Mubali wakupeleka ulongozgi wakovwira kwa munthu uyo wakhuŵara na nkhani yinyake.

^ ndime 67 MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: : Mulara wandamukwiyire mubali uyo watimbanizgika na vinthu vinyake apo wakuchita mulimo uwo wakajipeleka.