TIKANKHALA na nkhaŵa, zunkhala monga tanyamula cikatundu colema mumtima mwasu. (Miy. 12:25) Kansi mukumana na mavuto yamene yokucitishani kunkhala na nkhaŵa? Ngati n’tetyo, ziŵani kuti muli lini mweka. Tonse tunkhala na nkhaŵa pa vifukwa vosiyanasiyana. Ayakine ali na nkhaŵa cifukwa ca kulwala kwa wabanja wao, imfwa ya munthu wakukonda olo masoka acilengedwe. Kansi tingacitenji kuti tilimbane na nkhaŵa? *

Tingaphunzile zinyinji zokhuza mwatingalimbanilane na nkhaŵa kufumila pa cisanzo ca Mfumu Davide. Yove ekumana na mavuto anyinji mu umoyo wake, cakuti nthawi ziyakine moyo wake wenzonkhala pangozi. (1 Sam. 17:34, 35; 18:10, 11) Kansi n’cinji cemuyavya kuti apilile? Nanga tingatolele tyani cisanzo cake?

Davide ekumana na mavuto osiyanasiyana pa nthawi imozi. Mwacisanzo, ganizilani zecitika pamene yove enzothaŵa Mfumu Sauli wamene enzofuna kumupaya. Davide na masoja ŵake peciwelela ku Zikilaga kufumila ku nkhondo, edabwa ngako kupeza kuti adani ŵao atola katundu wao, mabanja ŵao noshoka mang’anda ŵao. Kansi Davide ecitanji peciona izi? Baibo yulaŵila kuti: “Davide na masoja ŵake eyamba kulila mokuwa mpaka efooka cakuti enzokwanisha lini soti kulila.” Kuyangizhyila apo, masoja ŵake eyamba ‘kupangana kuti amupaye.’ (1 Sam. 30:1-6) Tetyo apa, Davide ekumana na mavuto akulu-akulu atatu pa nthawi imozi. Yoyamba, moyo wa a m’banja mwake wenze pangozi. Yaciŵili, masoja ŵake enzofuna kumupaya. Ndipo yacitatu, Mfumu Sauli enze akalumufunafuna kuti amupaye. Mosakaikila, izi zemucitisha nkhaŵa ngako.

Kansi Davide ecitanji pavuli pa izi? Baibo yulaŵila kuti nthawi yamene iyo, “ezitang’isha mwa Yehova Mulungu wake.” Kansi ecita tyani zamene izi? Yove epemphela mofumila pansi pamtima nokumbukila mwamene Yehova emuyavyila m’nthawi zakuvuli. (1 Sam. 17:37; Sal. 18:2, 6) Kuyangizhyila apo, Davide esenga Yehova kuti amuuzhye zeenzofunika kucita. Pavuli pakuti wauzhyiwa zeenzofunika kucita, nthawi yamene iyo Davide ecita zinthu mokatizhyana na zecimuuzhya. Cifukwa ca izi, Yehova emudalisa pamozi na masoja ŵake ndipo ekwanisha kulondesha mabanja ŵao na katundu wao. (1 Sam. 30:7-9, 18, 19) Kansi mwaona zinthu zitatu zecicita Davide? Coyamba, epemphela kwa Yehova kuti amuyavye. Caciŵili, esinkhasinkha pa mwamene Yehova emuyavyila m’nthawi zakuvuli. Ndipo cacitatu, ecitapo kanthu mokatizhyana na malangizo a Yehova. Kansi tingatolele tyani cisanzo ca Davide? Onani njila zitatu zatingacitilemo izi.

1. Mukopemphela. Nthawi zonse mukayamba kucita nkhaŵa, mukopemphela kwa Yehova nomusenga kuti akupaseni nzelu. Mufunika kumuuzhya zonse zamukumana nazo na mwamumvwila. Koma ngati n’zosakwanishika kucita izi, mungapeleke tyala pemphelo yacidule. Kucita izi kungakuyavyeni kunkhala na mtendele wa m’maganizo. Ngati nthawi zonse musenga Yehova kuti akuyavyeni, muonesha kuti mumudalila monga ni mweenzocitila Davide wamene elaŵila kuti: “Yehova ni mwala wangu na malo ŵangu acitetezo koma soti Wonipulumusa. Mulungu wangu niye mwala wangu, ndipo neo niutukile kwa yove.” (Sal. 18:2) Kansi n’cendi kuti pemphelo ingatiyavye ngati tili na nkhaŵa? Kalongosi Kahlia wamene ni mpainiya, elaŵila kuti: “Nikapemphela, nunkhala na mtendele  wa m’maganizo. Pemphelo yuniyavya kuti nikoona zinthu monga ni mwakuzionela Yehova. Ndipo yuniyavya kuti nitang’ishe cidalilo cangu pa yove.” Kulaŵila cendi, pemphelo ni mphaso yamtengo wapatali yecitipasa Yehova kuti ikotiyavya kulimbana na nkhaŵa.

2. Mukosinkhasinkha. Kansi mukumbukilako nthawi iliyonse mu umoyo wanu pamene Yehova ekuyavyani kupilila vuto iyakine? Ngati tuganizila mwamene Yehova eyavyila atumiki ŵake akuvuli na mwaakuyavyila atumiki ŵake a masiku ŵano, zutiyavya kuti tipeze mphamvu, ndipo cidalilo casu pa Yehova cukulilako. (Sal. 18:17-19) Mkwasu Joshua wamene ni mkulu, elaŵila kuti: “Nelemba m’ndandanda wa zinthu zamene nesenga Yehova ndipo eniyankha. Tetyo, nikankhala na nkhaŵa, nulolesha pa m’ndandanda wamene uyu. Izi zuniyavya kukumbukila nthawi pamene nesenga Yehova mwacindunji kuti anipase cinthu ciyakine, ndipo enipasa.” Kulaŵila cendi, ngati tusinkhasinkha pa mwamene Yehova etiyavyila m’nthawi zakuvuli, zutiyavya kuti tipeze mphamvu. Ndipo izi zutiyavya kuti tikwanishe kulimbana na nkhaŵa iliyonse yatingankhale nayo.

3. Mukocitapo kanthu. Mukaliyoganiza zamungacite mukakumana na vuto iliyonse, mukofufuza malangizo a Mulungu kufumila m’Mau ŵake amene ni odalilika. (Sal. 19:7, 11) Anyinji oona kuti kufufuza zokhuza lemba iyakine, zuŵayavya kuti aimvwishishe noziŵa mwaangaiseŵenzeshele mu umoyo wao. Mkwasu Jarrod wamene ni mkulu, elaŵila kuti: “Kufufuza za vesi iyakine kuniyavya kuimvwishisha noona bwino-bwino zakuniuzhya Yehova kuti nicite. Izi zuniyavya kukhulupilila zanaŵelenga nonkhala wokonzeka kuziseŵenzesha mu umoyo wangu.” Ngati tufufuza malangizo a Yehova kufumila m’Malemba nocita zinthu mokatizhyana na malangizo amene ao, tunkhala na mtendele wa m’maganizo nokwanisha kulimbana na nkhaŵa.

Davide enzoziŵa kuti enzofunika kudalila Yehova kuti akwanishe kulimbana na nkhaŵa. Yove eyamikila ngako thandizo ya Yehova cakuti elaŵila kuti: “Moyavyiwa na Mulungu wangu, ningakwele cipupa. Mulungu wacendi niye onitang’isha.” (Sal. 18:29, 32) Nthawi ziyakine, tingaone monga kuti tingakwanishe lini kupilila mavuto yatukumana nayo. Koma moyavyiwa na Yehova tingapilile mosasamala kanthu za kukula kwa mavuto yamene ayo. Tetyo, tufunika kumusenga Yehova kuti atiyavye, kusinkhasinkha pa mwecitiyavyila m’nthawi zakuvuli koma soti kucitapo kanthu mokatizhyana na malangizo ŵake. Ngati tucita izi, atipase mphamvu na nzelu kuti tikwanishe kulimbana na nkhaŵa.