A KUKARATEKA ku nga fana ni nchumu wu bindzako timbilu ta hina. (Mav. 12:25) U tshuka u karateka wutomini ga wena laha ka kuza u alakanya lezvaku a wu nge hi zvi koti ku timisela? Loku ku hi lezvo, a hi wena wece. A kutala ka hina ha karateka hi kota ya ku felwa hi munhu hi mu randzako, ku khatalela a xaka ga hina gi babyako, ku welwa hi timhango ta ntumbuluko kutani zvin’wani zvilo zvi nga hi mahako hi karateka. Kanilezvi cini ci nga hi vhunako ku lwisana ni kukarateka? *

Hi nga gondza zvotala ka cikombiso ca Hosi Dhavhidha xungetano hi ku lwisana ni kukarateka. Hosi Dhavhidha i kumene ni zviyimo zvo tala zvo bindza, niku ka zvikhati zvin’wani a wutomi gakwe gi wa kumeka mhangweni. (1 Sam. 17:34, 35; 18:10, 11) Zvini zvi vhunileko Dhavhidha a ku lwisana ni kukarateka? Hi nga ci pimanyisisa kuyini a cikombiso cakwe?

Dhavhidha i kumene ni zvikarato zvo tala hi khati gin’we. Hi cikombiso, hi nga ehleketa hi lezvi zvi nga humelela a cikhati a nga tsutsuma ku dawa hi hosi Sawule. Laha Dhavhidha ni vavanuna vakwe va nga wuya hi yimpini yo kari, va nota kuma lezvaku a valala va wa hisile a mimiti yabye va tlhela va teka vasati vabye ni vana vabye va famba navo. Zvini lezvi Dhavhidha a nga maha? ‘Dhavhidha ni vanhu lava a nga hi navo va noba huwa, va rila kala va nga ha kumi ntamu wa kurila.’ A cin’wani ci nga maha ku Dhavhidha a karateka nguvhu hi ku a vavanuna vo tsumbeka lava a nga hi navo “va wa alakanya ku mu gandla hi maribye”. (1 Sam. 30:1-6) Dhavhidha i wa lwisana ni zvikarato zvinharu zva hombe hi khati gin’we: A ngango wakwe wu wa hi mhangweni, a vavanuna vakwe vo tsumbeka va wa lava ku mu daya niku Sawule yenawu i wa ha mu lambele. Hi nga alakanyela lezvi Dhavhidha a nga karatekisa zvona!

Zvini lezvi Dhavhidha a nga maha? I no tekela ku ‘ti tiyiseta hi Jehovha a Nungungulu wakwe.’ I zvi mahisile kuyini? Dhavhidha i wa tolovela ku khongela ka Jehovha a kombela civhuno niku i wa ehleketa hi lezvi Jehovha a nga mu vhunisile zvona cikhatini ci nga hundzileko. (1 Sam. 17:37; Lis. 18:2, 6) Dhavhidha i wa zvi tiva lezvaku i wa fanele ku hlota a wurangeli ga Jehovha, hikwalaho i no wutisa Jehovha lezvi a nga wa fanele ku maha. Andzhako ka loku a kumile a wurangeli ga Jehovha i no tekela ku gi ingisa. Kota wuyelo ga kona, Dhavhidha ni vavanuna vakwe va no katekisiwa hi Jehovha va tlhela va kuma zvibya zvabye ni mingango yabye. (1 Sam. 30:7-9, 18, 19) U zvi wonile a zvilo zvinharu lezvi Dhavhidha a nga maha? I no khongela ka Jehovha kasi a mu vhuna, a ehleketa hi lezvi Jehovha a nga mu vhunisile zvona cikhatini ci hundzileko a tlhela a ingisa a wurangeli ga Jehovha. Hi nga mu pimanyisisa kuyini Dhavhidha? Wona tindlela tinharu ta lezvi hi nga mu pimanyisisako zvona.

1. Khongela. Contlhe cikhati u karatekileko, khongela u kombela Jehovha lezvaku a ku vhuna a tlhela a ku nyika wutlhari. A cikhati leci hi chululelako Jehovha zvontlhe lezvi zvi hi karatako, zva hi vhuna ku hi hungula kukarateka. Loku zvi nga koteki a ku hi maha a mukhongelo wo leha, hi nga maha mukhongelo wo koma wa le mbilwini. Contlhe cikhati hi kombelako Jehovha lezvaku a hi vhuna hi komba lezvaku ha mu tsumba nguvhu, a  ku fana na Dhavhidha loyi a ngaku: ‘Jehovha i ribye ga mina, ni khokhola ga mina, ni mutlhatlhisi wa mina; Nungungulu wa mina, ribye ga mina legi ndzi chavelako ka gona’. (Lis. 18:2) A ku a mukhongelo wa vhuna futsi? A phayona go kari gaku hi Kahlia gi te: “Andzhako ka loku ndzi khongele ndzizwa kurula. A kukhongela ku ndzi vhuna ku ndzi zwananisa a maalakanyo ya mina ni ya Jehovha niku a kutsumba ka mina kakwe ku tiya nguvhu.” Kunene, a mukhongelo i lungelo ga ntamu gi tako hi ka Jehovha gi hi vhunako ku lwisana ni kukarateka.

2. Ehleketa. Loku u cuwuka ndzhako wutomini ga wena, ku ni cikarato u ci hlulileko ntsena hi ku vhuniwa hi Jehovha? A cikhati leci hi ehleketako hi lezvi Jehovha a hi vhunisako zvona ni lezvi a vhunisileko zvona a malandza yakwe cikhatini ci hundzileko, zva hi tiyisa zvi tlhela zvi maha ku hi mu tsumba nguvhu. (Lis. 18:17-19) A dhota go kari gaku hi Joshua gi te: “Ndzi na ni lista ya mihlamulo ya mikhongelo ya mina. Lezvo zvi ndzi vhuna ku ndzi alakanya a makhati lawa ndzi kombelileko a nchumu wo kari wo kongoma ka Jehovha a tlhela a ndzi nyika walowo futsi.” Ina, a cikhati leci hi ehleketako hi lezvi Jehovha a hi vhunisako zvona zvi hi nyika ntamu wa ku lwisana ni kukarateka.

3. Ingisa. Na u nga se maha ciboho ca lezvi u lavako ku maha ka ciyimo co kari, ranga hi ku wona lezvi a Mhaka ya Nungungulu yi wulako, kasi u ta kuma wurangeli go tsumbeka. (Lis. 19:7, 11) A votala va polile lezvaku a cikhati leci va kambisisako a mutsalo wo kari, va zwisisa khwatsi lezvi wu tirisako zvona wutomini gabye. A dhota go kari ga ku hi Jarrod gi wulile lezvi: “A ku kambisisa zvi ndzi vhuna a ku ndzi gondza zvotala xungetano hi vhesi lego ni ku zwisisa lezvi Jehovha a ndzi byelako ka vhesi lego. Lezvo zvi maha ku lezvi ndzi gondzako zvi tshama mbilwini ya mina laha ka ku ndzi ingisa a wurangeli gakwe.” Loku hi ehleketa hi lezvi Jehovha a hi mahelako hi tava hi longile a ku lwisana ni kukarateka.

Dhavhidha i wa zvi zwisisa lezvaku i wa lava civhuno ca Jehovha kasi ku lwisana ni kukarateka. I wa bonga nguvhu a civhuno ca Jehovha laha ka kuza zvi mu kuca ku wula a magezu lawa: ‘Hi Nungungulu wa mina ndzi tlula ligingisi. Hi yena Nungungulu a ndzi ambexako ntamu.’ (Lis. 18:29, 32) Kuzvilava hi nga ti zwisa ku khwatsi a zvikarato zva hina zva hombe nguvhu laha ka ku a zvi koteki a ku zvi lulamisa kutani ku zvi timisela. Kanilezvi hi ku vhuniwa hi Jehovha hi nga hlula ni cihi cikarato! Ina, laha hi khongelako ka Jehovha kasi a hi vhuna, hi ehleketa hi zvontlhe lezvi a hi mahelako, hi tlhela hi ingisa a wurangeli gakwe, hi nga tiyiseka lezvaku i ta hi nyika ntamu ni wutlhari gi lavekako kasi ku lwisana ni kukarateka ka hina!