1, 2. а) Эвника керегинде бис нени билерис ле ондо уулын ӱредип, таскадып турарда, кандый кӱчтер болгон? б) Кадарында не јуралып салганын куучындап беригер.

 АГАРУ БИЧИКТЕ Тимофейдиҥ сууга чӧҥӱрилгени айдылбай да турган болзо, оныҥ энезине, Эвникага, бу кӱн эҥ ле ырысту болгон деп алаҥзыбай јадыс (Укаа 23:25). Сананып ийзеер де, Тимофей сууга кирип јадарда, энези оны кӧрӱп сӱӱнип, оморкоп, кӧстӧри суркурап турды. Бу ла ӧйдӧ Тимофейдиҥ карган энези, Лоида, Эвниканыҥ јанында туруп, оны кучактап алган. Тимофейди сууга чӧҥӱрип јадарда, Эвника тынып-тынбай, оны ајыктайт. Ака сӱӱнип калган Тимофейди суунаҥ чыгарып келерде, энези оны кӧрӱп, кӧзиниҥ јажын токтодып болбой, ыйлай берди. Нениҥ учун дезе Эвника Тимофейди јаштаҥ ала Иегованы ла Иисус Христосты сӱӱрге ӱредип салган. Је бу кӧп буудактарлу јеҥил эмес јол болгон.

² Тимофейдиҥ ада-энези јаҥыс кудай јаҥда болбогон. Оныҥ адазы — грек кижи болгон, энези ле карган энези — еврей укту улус болгон (Ап. ижи 16:1). Оныҥ энези ле карган энези христиандар болуп каларда, Тимофейге 10—12 јаш кирип калган болор. Је адазы анайып ла христиан болбогон. Је эмди јаанап калган Тимофей бойы јӧп чыгарып, кандый талдаш эдер? Адазыныҥ јолыла барар ба, јаштаҥ бери ӱредип салган чӱм-јаҥдардаҥ тудунар ба? Эмезе энези чилеп, Иисус Христостыҥ ӱренчиги болор бо?

3. Укаа сӧстӧр 1:8, 9-ла болзо, балдарын Кудайдыҥ најылары болорго болужарга албаданып турган христиан энелерге, Иегова кандый кӧрӱмдӱ?

³ Эвника ла чылап балдарлу эје-сыйындар билезин акту јӱрегинеҥ сӱӱп јат. Олор кажы ла балазын Иегованыҥ најызы болзын деп, тыҥ кӱӱнзеп јат. Балдарын Кудайдыҥ јолына тургузарга албаданып турган учун Иегова олорго быйанду болот. (Укаа сӧстӧр 1:8, 9 кычырыгар.) Иегова  кӧп христиан энелерге балдарын чындыкты сӱӱрге болужып берген.

4. Христиан энелер балдарын чыдадып тура, кандый кӱчтерге табартат?

⁴ Эне кижи балдарын качан бирде Тимофей чылап Иеговага иштеер бе деп санааркап јат. Нениҥ учун дезе Сатананыҥ телекейи јииттерге јаан каршузын јетирет деп, ада-энелер јакшы билер (1 Пётр 5:8). Бого коштой кӧп христиан билелер балдарын Кудайга бӱтпес ӧбӧӧниле, ол эмезе чек јаҥыскан чыдадып јат. Темдектезе, Кристина b мынайып куучындаган: «Мениҥ ӧбӧӧним билезин кичееп турган јакшы ада болгон. Је кыстарымды ла уулымды Иегованыҥ Керечизи болзын деп чек јаратпаган. Мынаҥ улам мениҥ балдарым качан бирде Иеговага иштеер бе деп санааркап, канча јылдарга кӧстиҥ јажын тӧккӧм».

5. Бу јӧрмӧлдӧ бис нени шӱӱжерис?

⁵ Эје-сыйындар, слерде балдар бар болзо, слер Эвника ла чылап, јакшы тем кӧргӱзер аргалу. Бу јӧрмӧлдӧҥ слер Эвниканаҥ кандый тем алар аргалу ла балдараарды сӧстӧрлӧ, керектерле канайып ӱредер аргалу деп, билип алараар. Анайда ок Иегова биске база канайып болужар деп билип аларыс.

6. Тимофейге христиан болорго не болушкан? (2 Тимофейге 3:14, 15).

⁶ Тимофейдиҥ чыкканынаҥ ла ала Эвника оны Агару Бичимелдерле таныштырарга албаданган. Је оныҥ бойыныҥ да билгирлери ас болгон, нениҥ учун дезе ол Иисус Христос керегинде нени де укпаган. Андый да болзо, Тимофей христиан болорго кӧпти билип алган. Је јаҥыс, ол бойы христиан болорго кӱӱнзеер бе деп сурак турган. Нениҥ учун дезе ол јӱрӱминде христиан болор бо, јок по деп бойы талдаар аргалу болгон. Тимофей христиан болорго талдап алганында Эвника јакшы камаанын јетирген. (2 Тимофейге 3:14, 15 кычырыгар, ЈТ.) Эвникада кӱчтер де болгон болзо, је ол уулын Иегованы сӱӱрге ӱредип алганына ырысту болгон. Эвника эткен керектериле бойыныҥ адыныҥ учурына келижип турган деп айдарга јараар. Оныҥ адыныҥ учуры «јеҥерин» темдектейт.

7. Эвника Тимофейдиҥ сууга чӧҥӱрилгениниҥ кийнинде кӧгӱзи тыҥызын деп, канайып болужар аргалу болгон?

⁷ Тимофей сууга чӧҥӱрилгениле, јӱрӱминде јаан учурлу алтам эткен. Је Эвниканыҥ санааркаштары токтобогон. Тимофей оноҥ ары канайып јӱрер? Ол јаман улуска бирикпес пе? Афинаныҥ школына кирип, философияныҥ ӱредӱлерине јайылбас па? Ол бойыныҥ ийде-кӱчин, ӧйин байыырга болуп, акча иштеерге бербес пе? Эвникада Тимофей учун јӧп чыгарар јаҥ јок то болгон болзо, је ол ого болужар аргалу болгон. Је канайып? Ол оноҥ ло ары Тимофейге Иегованы сӱӱрге ле Иисуска быйанду болорго болужар аргалу болгон. Мындый кӱчтерге ада-энези экӱлези Иеговага иштеп турган билелер табартат. Балдардыҥ јӱрегин томултарга ла Иегованыҥ јанына туруп алзын деп болужарга јеҥил ле неме эмес. Христиан ада-энелер Эвниканаҥ кандый тем алар аргалу?

8. Эје-сыйындар христиан ӧбӧӧндӧрине балдарыныҥ кӧгӱзин тыҥыдарга канайып болужар аргалу?

⁸ Балдараарла Агару Бичикти ӱренигер. Эје-сыйындар, слерди Иегова ӧбӧӧндӧрӧӧргӧ балдараардыҥ кӧгӱзин тыҥыдарга болушсын деп кӱӱнзеп јат. Ого болужатан эп-аргалардыҥ бирӱзи — билелик бажырыш. Слерге билегерле кожо Агару  Бичикти шиҥдеерге јарап турган деп слердиҥ сӧстӧрӧӧрдӧҥ кӧрӱнип турзын. Анайда ок слер эне улус болуп, айылыгарда јылу ла јакшы айалга болзын деп, нени эдер аргалу деп сананыгар. Агару Бичикти шиҥжӱ ӧткӱрерге јилбилӱ болзын деп, ӧбӧӧндӧрӧӧргӧ план тургузып, белетеп алзын деп болужарга эби-јоксынбагар. Балдараардыҥ кезиги јаанап калган болзо, кажызы ла таҥынаҥ «Јажын-чакка ырысту јӱригер!» деген бичикле ӱредӱ ӧткӱрерге, олорго болужарга јараар.

9. Балдарын јаҥыскан чыдадып турган эје-сыйындарга кандый болуш бар?

⁹ Бистиҥ ортобыста балдарын јаҥыскан чыдадып турган эје-сыйындар ла ӧбӧӧндӧри чындыкта эмес эје-сыйындар бар. Оныҥ учун олорго Агару Бичикти балдарын бойлорына ӱредерге келижет. Слер мындый айалгада болзоор, ӧткӱре санааркабагар, нениҥ учун дезе Иегова слерди болуш јок артыргыспас. Ол бойыныҥ организациязы ажыра сӱреен јакшы ӱредетен материалдар берет. Оныла тузаланыгар! Анайда ок билелик бажырышты солун эдип ӧткӱрерге, ӧскӧ христиан ада-энелердеҥ јӧп сураарга јараар (Укаа 11:14) c. Иегова слерге балдараарла бой-бойоорды оҥдоорго болужар. Иегованаҥ балдараардыҥ јӱрегинде не барын ла нени сананып турганын билерге болуш сурагар (Укаа 20:5). Темдектезе, балагардаҥ мындый сурак сураарга јараар: «Сенде школдо кандый кӱчтер болуп туру?» — бу сурактаҥ улам балагар јӱрегинде не барын ачып берердеҥ айабас.

10. Иегова керегинде билип аларга, балдараарга база канайып болужараар?

¹⁰ Балдараарга Иегова керегинде куучындайтан эп-аргалар бедирегер. Балдараарга Иегова керегинде ле ол слерге кандый кӧп јакшы керектер эткенин куучындап туругар (Јаҥ. т. 6:6, 7; Иса. 63:7). Бу анчада ла балдарын Агару Бичикти айылында ӱредип болбой турган эје-сыйындарга керектӱ. Ӧрӧги айдылган Кристина мынайып куучындайт: «Ӧбӧӧним балдарыма Кудай керегинде куучындаарга чек јаратпай турарда, ӧскӧ эп-аргалар бедирегем. Балдарымла Иегованыҥ сӱреен јараш јайаандары керегинде ле башка-башка кӧгӱс темаларла куучындажарга, мен олорды ар-бӱткендӧӧн амырап барарга ла сууда кемеле јӱзерге кожо алып туратам. А балдарым јаанап келерде, мен олорды Агару Бичикти бойлоры кычырып шиҥдезин деп кӱӱнзеткем». Анайда ок Иегованыҥ организациязы ла бистиҥ ака-эјелер керегинде јакшы айдып туругар. Аксагалдарды јамандабагар, нениҥ учун дезе балдараарга олордыҥ болужы керек болзо, балдараар олорго баштанбас.

11. Иаков 3:18-ле болзо, нениҥ учун айылда амыр айалга болзын деп албаданар керек?

¹¹ Айылдараарда амыр, јакшы айалга болзын. Јуук улузыгарды сӱӱп турганаар деп, улам сайын айдып туругар. Ӧбӧӧнӧӧр керегинде айткан сӧстӧрӧӧр јалакай ла тоомјылу болзын. Балдараарды анайып ла ӱредигер. Ол тушта айылдараарда амыр-энчӱ болор ло андый айалгада балдараарга Иегова керегинде куучындаарга јеҥил болор. (Иаков 3:18 кычырыгар, ЈТ.) Бӱгӱнги кӱнде Румынияда специальный пионер болуп иштеп турган Йожефтиҥ билезинде мындый ла айалга болгон. Оныҥ кичинек тужындагы јӱрӱми јеҥил болбогон. Адазы ого, энезине, ака-эјелерине Иеговага иштебезин деп удурлашкан. Йожеф куучындайт: «Энем айылда амыр болзын деп коркышту тын албаданган. Адам канча ла кире кату болордо,  энем ончо ло кире адамга јымжак болгон. Кезикте оны тоорго ло оныҥ сӧзин угарга јеҥил эмес болотон. Ондый айалгада энем бисле Эфестегилерге 6:1—3 ӱлгерлерди кожо шӱӱшкен. Оноҥ ол адамныҥ јакшы кылык јаҥын тоолоп, нениҥ учун оны сӱӱр керек деп биске болушкан. Анайып энем биледеги јаман айалганы јымжадып, кӱчтерди эртедеҥ токтодып салатан».

12. Эвниканыҥ теми Тимофейге кандый камаанын јетирген? (2 Тимофейге 1:5).

¹² 2 Тимофейге 1:5 кычырыгар, ЈТ. Эвника Тимофей уулына сӱреен јакшы тем кӧргӱскен. Ол ого бӱдӱмји ле керектер колбулу деп айткан ла болор (Иак. 2:26). Энезиниҥ эдип турган керектери, ол Иегованы акту кӱӱнинеҥ сӱӱп, ого иштеп турганынаҥ чыннаҥ ла ырысту болгонын Тимофей кӧргӧн. Эвниканыҥ теми Тимофейге кандый камаанын јетирген? Апостол Павел Тимофейдиҥ бӱдӱмјизи энезиниҥ ле бӱдӱмјизи ошкош бек болгон деп айткан. Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе Тимофей Эвниканыҥ јакшы керектерин кӧрӱп, ого тӱҥейлежерге кӱӱнзеген. Бӱгӱнги де кӱнде кӧп эје-сыйындар јакшы керектериле бойыныҥ јуук улузын «сӧс јокко» Кудайга экелет (1 Пётр 3:1, 2). Слер де бойоордыҥ јуук улузыгарды Кудайга экелер аргалу. Је биске нени эдер керек?

13. Нениҥ учун эне кижиниҥ Иеговала колбулары баштапкы јерде болор керек?

¹³ Иегова јӱрӱмигерде баштапкы јерде болзын (Јаҥ. т. 6:5, 6). Эне улуска кӧп немеде бойын экинчи јерге тургузарга келижет. Слерде кӧп молјулар бар. Слердиҥ балдараар кийим-тудумду, курсак-тамакту, оноҥ до ӧскӧ немелер јеткилинче болзын деп, слер ийде-кӱчеерди берип, кӧп иштеп јадыгар. Анайда ок уйкудаҥ да астыгадыгар. Је андый да болзо, бу айыл-јурттыҥ шакпырттары слердиҥ Иеговага беретен ӧйӧӧрди айрыбазын. Оныҥ учун кажы ла кӱн Иеговага мӱргӱп турарга ӧй табыгар. Агару Бичикти јаантайын шиҥдегер, јуунныҥ туштажуларына јӱрӱгер. Ол тушта слердиҥ Иеговала најылыгар бек болуп, кӧгӱс јанынаҥ јуук улузыгарга јакшы тем болорыгар.

14, 15. Слер Лиана, Мария ла Жоауныҥ сӧстӧринеҥ нени ајаруга алдаар?

¹⁴ Энезиниҥ болужынаҥ улам Иегованы сӱӱрге ле ого иженерге ӱренип алган балдардыҥ темин кӧрӱп ийектер. Кристинаныҥ Лиана деп кызы мынайып куучындаган: «Агару Бичикти бис јайым ӱренип болбогоныс. Је јуунныҥ туштажуларына јӱрери јанынаҥ айтса, энем јуундарды качан да божотпогон. Мен сыйнымла, карындажымла Агару Бичикти јакшы билбес те болгон болзоос, је энемниҥ теми ле бӱдӱмјизи биске јаан болуш болгон. Бис бойыс јуунныҥ туштажуларына јӱрӱп баштаган кийнинде, энем бисти алдынаҥ бери ӱреткен деп оҥдогоныс».

¹⁵ Марияныҥ адазы јуунныҥ туштажуларына барган учун кезикте билезинде ончо улузын кату каруузына тургузатан. Ол мынайып куучындаган: «Энем мениҥ билер јалтанбас эјелердиҥ бирӱзи болгон. Мен јаш тужымда улус нени айдарынаҥ коркып, эдер керек болгон немени этпейтем. Је энем коркышту јалтанбас болгон ло јӱрӱминде Иеговала колбуларын сӱреен тыҥ баалаган. Оныҥ теми меге јалтанбас болорго болушкан». Адазы Иегова ла Агару Бичик керегинде сӧс айдарга бербейтен Жоау куучындаган: «Слер билереер бе мениҥ јӱрегимди эҥ ле тыҥ не томулткан? Энем адам учун ончо немени эдерге белен де болгон болзо, је оныҥ Иеговала најылыгы баштапкы јерде болгон».

16. Балдарын јаҥыскан таскадып турган эје-сыйындардыҥ теми ӧскӧ улуска кандый камаанын јетирер аргалу?

 ¹⁶ Эје-сыйындар, слер јӱк ле балдараарга тем болуп турган эмезигер. Ӧскӧ дӧ улуска тем болор аргалу деп ундыбагар. Апостол Павелди Эвниканыҥ теми канайып кайкатканын сананып ийзеер де. Оныҥ бичигениле болзо, Тимофейдиҥ акту јӱрегинеҥ бӱдӱп турган бӱдӱмјизи башкыда Эвникада болгон (2 Тим. 1:5). Павел Эвниканыҥ тыҥ бӱдӱмјилӱ болгонын кайдаҥ кӧргӧн? Баштапкы миссионер јоругыныҥ ӧйинде ол Листрада болгон. Шак ла ол тушта ол Лоида ла Эвникага баштапкы ла катап јолуккан болор. Эмезе Павел бойы Лоида ла Эвникага христиандар болуп каларга болушкан болор (Ап. ижи 14:4—18). А эмди сананып ийзеер де, 15 јылдаҥ кӧп ӧй ӧдӱп калган. Павел Тимофейге самара бичип тура, Эвниканыҥ бӱдӱмјизин ӧскӧ ака-эјелерге тем эдип кӧргӱзип јат. Эвниканыҥ бӱдӱмјизи Павелдиҥ ле ӧскӧ дӧ христиандардыҥ санаазына артып калган болор. Оныҥ учун эје-сыйындар, слер балдараарды кӧгӱс јанынаҥ јаҥыскан таскадып турган болзогор, слердиҥ бӱдӱмјигерди ӧскӧ ака-эјелерге тем этире кӧргӱзерге јараар деп, бир де алаҥзыбагар.

17. Слер канай да албаданып турзаар, балагар кӧгӱс јанынаҥ ӧспӧй турган деп билдирип турза, нени эдер керек?

¹⁷ Слер канай да албаданып турзаар, балагар кӧгӱс јанынаҥ ӧспӧй турган деп билдирип турза, нени эдер керек? Балдарды таскадарга кӧп ӧй керек болуп јат. Јурукка ајару эдип ийзеер де. Ӱренди отургызып  салза, ол ӧзӱп, тӱжӱм берер деп айдар арга јок. Бу кижинеҥ камаанду эмес. Бистиҥ амадубыс ӧзӱм ӧссин деп, оны сугарып, кичеер керек (Марк 4:26—29). Анайып ла баланы кӧгӱс јанынаҥ ӱредериле болуп јат. Кезикте энези балазыныҥ јӱрегин томултып турган ба деп санааркаар болор. Је балазы чындыкты алынар ба, јок по бу энезинеҥ камаанду болбой јат. Балдарын таскадарга энези бастыра ийде-кӱчин салып турган болзо, бу балдарга кӧгӱс јанынаҥ ӧзӧргӧ јакшы камаанын јетирет (Укаа 22:6).

18. Иегова слердиҥ балдараарга кӧгӱс јанынаҥ ӧзӧргӧ канайып болужар аргалу?

¹⁸ Иегова кӧп јииттерле најылажып алган (Сар. 22:9, 10). Иегова слердиҥ балдараарда кӱӱн ле бар болзо, олорго кӧгӱс јанынаҥ ӧзӧргӧ болужып берер (1 Кор. 3:6, 7). Балдар Кудайга иштеерге тыҥ албаданбай да турган болзо, је ол олорды тӱҥей ле сӱӱп јат (Сар. 11:4). Бала чындыкты угарга бир ле кичинек кӱӱнзеп турганын Иегова кӧрӱп ле ийзе, ол ого болужарга белен (Ап. ижи 13:48; 2 Лет. 16:9). Темдектезе, Кудай слерге јакшы сӧстӧр талдаарга ла балдарга керектӱ сӧстӧрди «ӧйинде» айдарга болужар (Укаа 15:23). Эмезе ол кандый бир ака-эјени слердиҥ балдараарга ајару этсин деп кӱӱнзедер. Балдар јаанап та калза, Иегова олорго јаш тушта бистердеҥ уккан сӧстӧрди эске алындырып ийер аргалу (Иоанн 14:26). Иегова слердиҥ кыстараарга ла уулдараарга кӧгӱс јанынаҥ ӧзӧргӧ болушсын деп турган болзогор, слерге бойоордыҥ ижигерди бӱдӱрер керек. Олорды сӧстӧрлӧ, керектерле ӱредигер.

19. Эје-сыйындарды Иегова јарадып турган деп, нениҥ учун алаҥзыбаска јараар?

¹⁹ Кару эје эмезе сыйын, сениҥ балдарыҥ кандый да јӧп чыгаратан болзо, Иегова сени сӱӱп јат. Ол сени сӱӱп јат, нениҥ учун дезе сен оны сӱӱп јадыҥ. Сен балдарыҥды јаҥыскан таскадып турган болзоҥ, ол балдарыҥа — Ада, сеге — Коруучы болор деп, сӧзин берет (Сар. 68:5). Сен балдарыҥды Кудайдыҥ јолыла барзын деп, албадап болбозыҥ. Је сен Иеговага иженип, бойыҥныҥ јаныҥнаҥ канча кире аргаҥ бар ончоны эдип турган болзоҥ, Иегова сени јарадып турган деп бир де алаҥзыба.