1-2. (a) Ðɔ mɛ e Enísi nyí é. Ðó é nyí vǐnɔ wútu ɔ, wǔvɛ́ tɛ́ é ka mɔ? (b) Ðɔ xó dó ɖiɖe e ɖo akpa ɔ jí é wú.

 BIBLU ɖɔ lěe Timɔtée bló batɛ́mu gbɔn é ǎ có, nú è dó nukún mɛ kpɔ́n ɔ, è ná mɔ ɖɔ xomɛ ná ko hun nɔ tɔn Enísi tawun ɖo azǎn énɛ́ jí. (Nǔx. 23:25) Dǒ nukún lěe é ná ko gó sɔ, hwenu e é mɔ Timɔtée b’ɛ ɖo te ɖo tɔ ɔ mɛ é mɛ kpɔ́n. É ɖo nǔ ko wɛ hwenu e Timɔtée sín gǎn’máa Lɔyísi dɔn ɛ dó wǔ é. Enísi gbɔ fiin hwenu e è nylɔ́ Timɔtée dó tɔ ɔ mɛ é. Ée è nylɔ́ ɛ dó tɔ ɔ mɛ duwun, bɔ é tɔ́n kpó nǔkiko kpó lě é ɔ, nɔ tɔn sɔ́ sixú dɛ ǎ, ɖasin awǎjijɛ tɔn jɛ́n é jɛ kunkun jí. É vɛ́ wǔ nú Enísi có, é ka kplɔ́n nǔ vǐ tɔn, bɔ é yí wǎn nú Jehovah kpó Vǐ tɔn Jezu Klísu kpó. Wǔvɛ́ tɛ́ lɛ́ jí é ka ná ko ɖu ɖe cóbó wá kpé nǔ énɛ́ wú?

² Xwédo e klán ɖo sinsɛn linu e mɛ wɛ Timɔtée su ɖe. Glɛ̌kinu wɛ nyí tɔ́ tɔn, bɔ nɔ tɔn kpó gǎn’máa tɔn kpó nyí Jwifu. (Mɛ. 16:1) É cí ɖɔ wǐnnyáwínnyá wɛ Timɔtée ɖe kɛ́ɖɛ́ bɔ Enísi kpó Lɔyísi kpó húzú Klisánwun ɖɔhun. Amɔ̌, Timɔtée sín tɔ́ húzú Klisánwun ǎ. Ali tɛ́ Timɔtée ka ná mlɛ́? É cí ɖɔ é ko ɖó xwe e è nɔ ɖó bó nɔ wá gbeta lɛ́ kɔn mɛɖésúnɔ é ɖɔhun. É ná xo kpóɖó nú tɔ́ tɔn nǔmaɖitɔ́ ɔ wɛ a? Aca Jwifu lɛ́ tɔn e è kplɔ́n ɛ sín hwenu e é ɖo vǔ é wɛ é ná xwedó a? Alǒ, é ná húzú ahwanvú Jezu Klísu tɔn.

3. Sɔgbe xá Nǔnywɛ́xó 1:8, 9 ɔ, nɛ̌ gǎn e vǐnɔ lɛ́ nɔ dó bó ná d’alɔ vǐ yětɔn lɛ́ bɔ yě ná zun xɔ́ntɔn xá Jehovah é ka nɔ cí n’i?

³ Mɔ̌ ɖokpó ɔ ɖo égbé ɔ, Klisánwun nyɔ̌nu e ko ɖó vǐ lɛ́ é nɔ yí wǎn nú xwédo yětɔn lɛ́. Nǔ e nɔ myá nukún nú yě hú gǎn é wɛ nyí ɖɔ yě ná d’alɔ vǐ yětɔn lɛ́, bónú yěɖésúnɔ ná zun xɔ́ntɔn vívɛ́ xá Jehovah. Bɔ gǎn e yě nɔ dó ɖo ali énɛ́ nu lɛ́ é  nɔ su Mawu mǐtɔn nukúnmɛ tawun. (Xa Nǔnywɛ́xó 1:8, 9.) Jehovah ko d’alɔ vǐnɔ gěgé bɔ yě kplɔ́n nǔ vǐ yětɔn lɛ́, bɔ yě yí wǎn n’i, lobo nɔ lɛ́ sɛn ɛ.

4. Wǔvɛ́ tɛ́ lɛ́ vǐnɔ lɛ́ ka nɔ mɔ ɖo égbé?

⁴ Ðo jɔwámɔ linu ɔ, vǐnɔ ɖé sixú nɔ kanbyɔ́ éɖée hweɖélɛ́nu ɖɔ vǐ émítɔn lɛ́ ka ná wá gbeta ɔ kɔn bó sɛn Jehovah Timɔtée ɖɔhun, alǒ gbɔ a jí. È ná ɖɔ ɔ, mɛjitɔ́ lɛ́ tuun lě do è nɔ gbídí kɔ nú vǐ yětɔn lɛ́ ɖo gbɛ Satáan tɔn élɔ́ mɛ sɔ é. (1 Pi. 5:8) Gɔ́ ná ɔ, nyɔ̌nu gěgé nɔ mɔ wǔvɛ́ bó ná dó kplɔ́n vǐ yětɔn lɛ́, ɖó yě sɔ́ ɖó asú ǎ, alǒ, asú e yě da é nɔ sɛn Jehovah ǎ wútu. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nɔví nyɔ̌nu ɖé nɔ nyí Christine * bó ɖɔ: “Asú ce ɔ, tɔ́ ɖagbe wɛ n’i, bó lɛ́ nyí tatɔ́ xwédo tɔn ɖagbe, amɔ̌, é nɔ gbɛ́ bǐ gbídígbídí ɖɔ nyi ní ma kplɔ́n nǔ vǐ mǐtɔn lɛ́ bónú yě hǔzú Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn ó. Azɔn gěgé wɛ un y’avǐ ɖo xwe lɛ́ vlamɛ, bó nɔ kanbyɔ́ nyiɖée ɖɔ vǐ ce lɛ́ ka ná wá sɛn Jehovah gbeɖé a jí.”

5. Étɛ́ lɛ́ jí mǐ ka ná ɖɔ xó dó ɖo xóta élɔ́ mɛ?

⁵ Ényí nɔ Klisánwun ɖé wɛ nú we ɔ, é sixú kpa we lěe é kpa Enísi gbɔn é. Ðo xóta élɔ́ mɛ ɔ, mǐ ná ɖɔ xó dó lěe a sixú xwedó kpɔ́ndéwú tɔn bó kplɔ́n vǐ towe lɛ́, gbɔn nǔ e a nɔ ɖɔ lɛ́ é kpó nǔ e a nɔ wa lɛ́ é kpó gblamɛ gbɔn é jí. Mǐ ná lɛ́ mɔ lěe Jehovah ná d’alɔ we gbɔn é.

6. Sɔgbe xá 2 Timɔtée 3:14, 15 ɔ, nɛ̌ Timɔtée ka húzú Klisánwun gbɔn?

⁶ Hwenu e Timɔtée ɖo vǔ é ɔ, nɔ tɔn wa nǔ e wú é kpé é bǐ, bó kplɔ́n ɛ “nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́,” lěe Jwifu lɛ́ mɔ nǔ jɛ mɛ gbɔn é. Nǔgbó ɔ, nǔ e Enísi tuun lɛ́ é ɖó dogbó, ɖó é tuun nǔtí dó Jezu Klísu wú ǎ. É ɖo mɔ̌ có, nǔ e Timɔtée kplɔ́n ɖo Mawuxówéma ɔ mɛ é d’alɔ ɛ, bɔ é ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e sín hudó é ɖó, bó ná dó nyí Klisánwun é. Amɔ̌, é ka ná wá húzú Klisánwun a? Hwenu e Timɔtée ɖo wǐnnyáwínnyá mɛ é ɔ, é ɖó acɛ bó ná wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ émí ná nyí Klisánwun, alǒ gbɔ. É ɖo wɛn ɖɔ gǎn e Timɔtée sín nɔ dó lɛ́ é zɔ́n ɖo ali ɖé nu bɔ Timɔtée “mɔ ɖɔ nǔgbó wɛ” nǔ e émí kplɔ́n dó Jezu wú lɛ́ é nyí. (Xa 2 Timɔtée 3:14, 15.) Xomɛ hun Enísi tawun ɖɔ wǔvɛ́ lɛ́ ɖo fínɛ́ có, é ka kplɔ́n nǔ vǐ tɔn dó Jehovah kpó Jezu kpó wú. Xógbe e sín tínmɛ nɔ nyí “ɖu ɖ’é jí” é mɛ wɛ è ɖe nyǐkɔ Enísi tɔn sín. É ka ɖu ɖo wǔvɛ́ lɛ́ jí bó d’alɔ Timɔtée b’ɛ yí wǎn nú Jehovah, lobo lɛ́ sɛn ɛ nǔgbó.

7. Nɛ̌ Enísi ka d’alɔ vǐ súnnu tɔn b’ɛ yi nukɔn ɖo batɛ́mu tɔn gúdo gbɔn?

⁷ Batɛ́mu e Timɔtée bló é ɔ, afɔ tají ɖé wɛ é nyí bɔ é ɖe ɖo gbɛzán tɔn mɛ; amɔ̌, adohu adohu Enísi tɔn lɛ́ ko vɔ ǎ. Nɛ̌ vǐ súnnu tɔn ka ná zán gbɛhwenu tɔn e kpo é gbɔn? É ná jɛ gbɛ̌ nyanya lɛ́ dó jí wɛ a? É ná yi wěmaxɔmɛ ɖo Atɛ́ni, lobo ná yí gbe nú tamɛ-núkplɔ́nmɛ pagáwun lɛ́ tɔn wɛ a? É ná húzú kannumɔ nú dɔkun, gú hwenu tɔn, hlɔ̌nhlɔ́n tɔn, lobo lɛ́ zán wǐnnyáwínnyá hwenu tɔn nyi do wɛ a? Enísi sixú wá gbeta lɛ́ kɔn dó Timɔtée nu ǎ, amɔ̌, é sixú d’alɔ ɛ. Gbɔn nɛ̌ é? É sixú kpo ɖo gǎn dó dó kplɔ́n nǔ vǐ tɔn wɛ, bɔ wǎn e é yí nú Jehovah é ná gɔ́ngɔ́n, lobɔ nǔ e Jehovah kpó Jezu kpó wa nú xwédo yětɔn lɛ́ é bǐ ná nɔ su nukún tɔn mɛ. Mɛ e ɖo xwédo e klán ɖo sinsɛn lixo lɛ́ é mɛ lɛ́ é kɛ́ɖɛ́ wɛ nɔ mɔ wǔvɛ́ lɛ́ ǎ. Ényí mɛjitɔ́ we lɛ́ bǐ ná bó tlɛ ɖo nǔgbó ɔ mɛ ɔ, é sixú vɛ́ wǔ bɔ nǔ e kplɔ́n mɛ wínnyáwínnyá yětɔn lɛ́ wɛ yě ɖe bɔ yě ná húzú mɛsɛntɔ́ gbejínɔtɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ é ná byɔ́ ayi yětɔn mɛ. Étɛ́ kpɔ́ndéwú Enísi tɔn ka sixú kplɔ́n mɛjitɔ́ lɛ́?

8. Nɛ̌ vǐnɔ ɖé ka sixú d’alɔ asú tɔn e nyí nǔɖitɔ́ é, b’ɛ ná kpé nukún dó hudó gbigbɔ tɔn vǐ yětɔn lɛ́ tɔn wú gbɔn?

 ⁸ Nɔ kplɔ́n Biblu xá vǐ towe lɛ́. Nɔví nyɔ̌nu lɛ́ mi, ényí asú mitɔn ɖo nǔgbó ɔ mɛ ɔ, Jehovah ba ɖɔ mi ní d’alɔ ɛ, bónú é ní kpé nukún dó hudó gbigbɔ tɔn vǐ mitɔn lɛ́ tɔn wú. Ali e nu mi sixú wa mɔ̌ ɖe é ɖokpó wɛ nyí ɖɔ mi ní nɔ nɔ gǔdo nú Sinsɛn-bíbló xwédo tɔn ɖo gbesisɔmɛ. Mi ní nɔ ɖɔ xó ɖagbe dó tuto ɔ wú, bó nɔ lɛ́ lin tamɛ dó nǔ e mi sixú wa bɔ é ná dɔn mɛ, bó lɛ́ víví ganjí é jí. Vlafo mi sixú d’alɔ asú mitɔn b’ɛ ná bló tuto Biblu kplɔ́nkplɔ́n tɔn bǔnɔ ɖé. Gɔ́ ná ɔ, ényí mi mɔ ɖɔ vǐ mitɔn lɛ́ ɖě ko nyí mɛxó ɖó bǎ ɖé mɛ, bó ná ɖu le Biblu kpínkplɔ́n tɔn ɖo wěma Ðu gbɛ víví káká sɔ́yi! ɔ mɛ ɔ, vlafo mi sixú d’alɔ asú mitɔn ɖo nǔkplɔ́nkplɔ́n ɔ kɔn.

9. Fítɛ́ nɔví nyɔ̌nu e ɖó vǐ bɔ asú tɔn ma ɖo agun mɛ ǎ é ɖé ka sixú mɔ alɔdó ɖe?

⁹ Vǐnɔ ɖé lɛ́ ɖó ná kpé nukún dó Biblu kplɔ́nkplɔ́n vǐ yětɔn lɛ́ tɔn wú, ɖó yě nyí mɛjitɔ́ goɖokpónɔ, alǒ asú yětɔn lɛ́ nyí nǔmaɖitɔ́. Ényí ninɔmɛ mɔ̌hun mɛ wɛ a ɖe hǔn, ma nú ado hu we zɛ xwé wú ó. Jehovah ná d’alɔ we. Nɔ zán azɔ̌wanú ɖaaɖagbe e tutoblónúnǔ tɔn nɔ sɔ́ nǔ ná lɛ́ é dó kplɔ́n nǔ xá vǐ towe lɛ́. A sixú kan nǔ byɔ́ mɛjitɔ́ e ko mɔ nǔ kpɔ́n lɛ́ é dó lěe yě nɔ zán azɔ̌wanú énɛ́ lɛ́ ɖo sinsɛn-bíbló xwédo tɔn yětɔn hwenu gbɔn é wú. * (Nǔx. 11:14) Jehovah sixú lɛ́ d’alɔ we bɔ a ná nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá vǐ towe lɛ́. Nɔ byɔ́ ɛ ɖɔ é ní d’alɔ we bónú a ná zán nǔkanbyɔ́ e sɔgbe lɛ́ é dó tuun nǔ e lin wɛ yě ɖe tawun é kpó lěe nǔ cí nú yě nǔgbó nǔgbó é kpó. (Nǔx. 20:5) Ényí a ná bó kanbyɔ́ kpowun ɖɔ ‘wǔvɛ́ ɖaxó hú gǎn tɛ́ a ka nɔ mɔ ɖo wěmaxɔmɛ?’ ɔ, énɛ́ sixú hun xóɖɔɖókpɔ́ sín ali, bó ná zɔ́n bɔ a ná tuun nǔ gěgé dó wǔ tɔn.

10. Ali ɖěvo tɛ́ nu a ka sixú d’alɔ vǐ towe lɛ́ bɔ yě ná kplɔ́n nǔ dó Jehovah wú ɖe?

¹⁰ Nɔ ba ali vovo e nu a ná kplɔ́n nǔ vǐ towe lɛ́ dó Jehovah wú ɖe lɛ́ é. Nɔ ɖɔ xó dó Jehovah kpó nǔ ɖagbe tootóbú e é wa nú we lɛ́ é kpó wú nú yě. (Sɛ́n. 6:6, 7; Eza. 63:7) Énɛ́ ɖo tají tawun, ényí a ma sixú nɔ kplɔ́n nǔ xá vǐ towe lɛ́ ɖo xwégbe hwɛhwɛ ǎ ɔ nɛ́. Christine e xó mǐ ɖɔ ɖo bǐbɛ́mɛ é ɖɔ: “Un nɔ mɔ hwenu káká ɖé dó ɖɔ xó dó Jehovah wú xá vǐ ce lɛ́ ǎ, énɛ́ wú ɔ, un nɔ zán ali ɖěbǔ e hun nú mì lɛ́ é. Mǐ nɔ yi ɖi sa gbɔn xu tó, alǒ zán zɛn dó kun tɔjíhún gbɔn tɔ jí bó nɔ ɖɔ xó dó nǔɖíɖó ɖaaɖagbe Jehovah tɔn lɛ́ kpó nǔ gěgé ɖěvo e é bló, b’ɛ ná d’alɔ yě bɔ yě ná zun xɔ́ntɔn xá ɛ lɛ́ é kpó wú. Ée vǐ ce lɛ́ su é ɔ, un dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě ɖɔ yě ní nɔ kplɔ́n Biblu yěɖésúnɔ.” Gɔ́ ná ɔ, nɔ ɖɔ xó ɖagbe dó tutoblónúnǔ Jehovah tɔn kpó nɔví lɛ́ kpó wú. Ma nɔ mɔ xó ɖɔ dó mɛxó agun tɔn lɛ́ wú ó. Nǔ e a nɔ ɖɔ dó yě wú é sixú d’alɔ vǐ towe lɛ́ bɔ yě ná nɔ yi ɖɔ xó nú yě hwenu e yě ɖó hudó alɔdó tɔn é, alǒ gbɔ.

11. Sɔgbe xá Jaki 3:18 ɔ, étɛ́wú é ka ɖo tají ɖɔ è ní bló bónú fífá ní nɔ xwédo mɛ?

¹¹ Blǒ bónú fífá ní ɖo xwédo ɔ mɛ. Nɔ ɖɔ nú asú towe kpó vǐ towe lɛ́ kpó hwɛhwɛ ɖɔ émí yí wǎn nú yě. Xó e a nɔ ɖɔ dó asú towe wú é ní nɔ ɖe xomɛnyínyɔ́ kpó sísí kpó xlɛ́; gɔ́ ná ɔ, nɔ kplɔ́n vǐ towe lɛ́ bónú yě lɔ ní nɔ wa nǔ ɖokpó ɔ. Ényí a nɔ wa mɔ̌ ɔ, é ná bɔkun nú vǐ towe lɛ́ hú gǎn bɔ yě ná kplɔ́n nǔ dó Jehovah wú. (Xa Jaki 3:18.) Ð’ayi kpɔ́ndéwú Jozsef éé nyí gběxosín-alijítɔ́ titewungbe ɖo Roumanie é tɔn wú. Hwenu e é ɖo susu wɛ é ɔ, tɔ́ tɔn bló bɔ Jehovah sinsɛn vɛ́ wǔ nú éɖésúnɔ, nɔ tɔn, kpó nɔví tɔn lɛ́ kpó tawun. Jozsef ɖɔ: “Mamáa ce nɔ dó gǎn tawun bó nɔ bló bɔ fífá nɔ nɔ xwédo ɔ mɛ. Lě do papá ce ɖo hun nylá wɛ sɔ é ɔ, mɔ̌  do wɛ mamáa ce nɔ ɖo xomɛ nyɔ́ dó wǔ tɔn wɛ sɔ. Ée é ɖ’ayi wú ɖɔ é nɔ vɛ́ wǔ nú mǐ bónú mǐ ná ɖó sísí nú papá mǐtɔn, bó lɛ́ se tónú n’i é ɔ, é ɖɔ xó dó Efɛ́zinu lɛ́ 6:1-3 jí xá mǐ. Gɔ́ ná ɔ, é nɔ ɖɔ xó nú mǐ dó jijɔ ɖaaɖagbe e é ɖó lɛ́ é wú, bó nɔ lɛ́ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ mɔ nǔ jɛ nǔ e wú mǐ ɖó ná wlí yɛ̌yi n’i lɛ́ é wú. Énɛ́ zɔ́n bɔ xwédo mǐtɔn nɔ nɔ fífá mɛ.”

12. Sɔgbe xá 2 Timɔtée 1:5 ɔ, ɖagbe tɛ́ kpɔ́ndéwú Enísi tɔn ka wa nú Timɔtée?

¹² Xa 2 Timɔtée 1:5. Enísi sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖ’ayǐ nú Timɔtée. É kplɔ́n ɛ ɖɔ nǔɖiɖi adodwé ɔ nɔ ɖe éɖée xlɛ́ gbɔn nǔwiwa lɛ́ gblamɛ. (Ja. 2:26) É ɖo wɛn ɖɔ Timɔtée ná ko mɔ ɖɔ wǎnyíyí adodwé e nɔ tɔn ɖó nú Jehovah é wɛ nɔ sísɛ́ ɛ b’ɛ nɔ wa nǔ. É ɖo gaan ɖɔ Timɔtée mɔ ɖɔ Jehovah sinsɛn hɛn awǎjijɛ wá nú nɔ tɔn. Ðagbe tɛ́ kpɔ́ndéwú Enísi tɔn ka wa nú Timɔtée? Lěe mɛsɛ́dó Pɔ́lu ɖ’ayi wú gbɔn é ɔ, Timɔtée ɖó nǔɖiɖi adodwé nɔ tɔn ɖɔhun. Énɛ́ ka nyí nǔkpédónǔnu ǎ. Timɔtée kpɔ́n nǔ dó wǔ tɔn bó wá gbeta ɔ kɔn bó ná xwedó kpɔ́ndéwú tɔn. Mɔ̌ ɖokpó ɔ ɖo égbé ɔ, nɔví nyɔ̌nu e ko ɖó vǐ é gěgé tíin bɔ yě “ɖɔ xó ɖé ǎ,” bó ka ko d’alɔ mɛ e ɖo xwédo yětɔn mɛ lɛ́ é bɔ yě ɖo Jehovah sɛn wɛ. (1 Pi. 3:1, 2) Hwi lɔ sixú wa nǔ ɖokpó ɔ. Gbɔn nɛ̌ é?

13. Étɛ́wú vǐnɔ ɖé ka ɖó ná bló bɔ kancícá e ɖo é kpó Jehovah kpó tɛ́ntin é ná nɔ tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ?

¹³ Blǒ bónú kancícá e ɖo hwi kpó Jehovah kpó tɛ́ntin é ní nɔ tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ. (Sɛ́n. 6:5, 6) Vǐnɔ gěgé ɖɔhun ɔ, a nɔ sá vɔ̌ gěgé. A nɔ sɔ́ hwenu, akwɛ́, amlɔ kpó nǔ ɖěvo lɛ́ kpó dó sá vɔ̌, bó ná dó kpé nukún dó hudó agbaza tɔn vǐ towe lɛ́ tɔn wú. Amɔ̌, alɔnu towe ɖó ná ján káká bɔ a ná ba hwenu e a ná dó ná hlɔ̌nhlɔ́n kancícá e ɖo hwi kpó Jehovah kpó tɛ́ntin é kpo ǎ. Nɔ ɖe hwenu ɖó vo nú nǔ élɔ́ lɛ́ hwɛhwɛ: ɖɛ, nǔkplɔ́nkplɔ́n mɛɖésúnɔ tɔn kpó kplé agun tɔn lɛ́ yiyi kpó. Ényí a nɔ wa mɔ̌ ɔ, a ná ná hlɔ̌nhlɔ́n kancícá e ɖo hwi kpó Jehovah kpó tɛ́ntin é, bó ná lɛ́ nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe nú xwédo towe kpó mɛ ɖěvo lɛ́ kpó.

14-15. Étɛ́ kpɔ́ndéwú Leanne, Maria, kpó João kpó tɔn ka kplɔ́n we?

¹⁴ Mǐ ní gbéjé kpɔ́ndéwú mɛ wínnyáwínnyá ɖěɖěe kpɔ́n nǔ dó nɔ yětɔn lɛ́ wú bó kplɔ́n bó yí wǎn nú Jehovah, lobo lɛ́ ɖeji dó wǔ tɔn é ɖé lɛ́ tɔn kpɔ́n. Vǐ nyɔ̌nu ɖaxó Christine tɔn Leanne ɖɔ: “Mǐ nɔ sixú kplɔ́n nǔ ɖo agbawungba ǎ. Amɔ̌, hwe lɛ́ bǐ nu wɛ nɔ ce nɔ yi kplé lɛ́. Mǐ tuun nǔ káká ɖé dó Biblu wú ǎ có, lěe é nɔ wa nǔ gbɔn é d’alɔ mǐ bɔ mǐ ɖó nǔɖiɖi adodwé. Mǐ tuun ɖɔ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ wɛ nɔ kplɔ́n nǔgbó ɔ mɛ cóbó jɛ kplé lɛ́ yi jí.”

¹⁵ Maria e tɔ́ tɔn nɔ dɔn tó nú xwédo ɔ hweɖélɛ́nu ɖó kplé lɛ́ e yě nɔ yi é wú é ɖɔ: “Nɔví nyɔ̌nu e kpankɔ́n hú gǎn bɔ un tuun lɛ́ é ɖokpó wɛ nɔ ce nyí. Hwenu e un ɖo vǔ é ɔ, un nɔ gbɛ́ hweɖélɛ́nu ɖɔ un kún ná wa nǔɖé lɛ́ ó, ɖó xɛsi nɔ ɖi mì dó nǔ e mɛ ɖěvo lɛ́ ná ɖɔ é wú. Amɔ̌, ée un mɔ lě do é nɔ kpankɔ́n sɔ é kpó lěe é nɔ sɔ́ Jehovah ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ ɖo gbɛzán tɔn mɛ hwebǐnu gbɔn é kpó é ɔ, énɛ́ d’alɔ mì bɔ un ɖu ɖo xɛsi ɖi nú gbɛtɔ́ jí.” João e tɔ́ tɔn dó sɛ́n ɖɔ mɛɖé ní ma sɔ́ ɖɔ sinsɛnxó ɖo xwé émítɔn gbe ó é ɖɔ: “Bóyá, nǔ e dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mì hú gǎn é wɛ nyí jlǒ e nɔ ce ɖó é; é ɖo gbesisɔmɛ bó ná jó nǔ bǐ dó dó nyɔ́ ɖo tɔ́ ce nukúnmɛ, amɔ̌, wǎn e é yí nú Jehovah é jɛ́n ma ɖ’é mɛ ǎ.”

16. Ðagbe tɛ́ kpɔ́ndéwú vǐnɔ ɖé tɔn ka sixú wa nú mɛ ɖěvo lɛ́?

¹⁶ Vǐnɔ lɛ́ mi, mi nɔ flín ɖɔ lěe mi nɔ wa nǔ gbɔn é sixú wa ɖagbe nú mɛ ɖěvo lɛ́, alǒ wa nǔ dó yě wú. Gbɔn nɛ̌ é? Ð’ayi ɖagbe e  kpɔ́ndéwú Enísi tɔn wa nú Pɔ́lu é wú. É wlán ɖɔ nǔɖiɖi titewungbe e Timɔtée ɖó é ɔ, nɔ tɔn ‘Enísi ko ɖó jɛ nukɔn n’i.’ (2 Tim. 1:5) Hwetɛ́nu Pɔ́lu ka ɖ’ayi nǔɖiɖi Enísi tɔn wú? É cí ɖɔ tomɛyiyi mɛsɛ́dó tɔn tɔn nukɔntɔn ɔ hwenu wɛ é xo go Lɔyísi kpó Enísi kpó ɖo Lisítli, bó sixú ko d’alɔ yě, bɔ yě húzú Klisánwun. (Mɛ. 14:4-18) Dǒ nukún mɛ kpɔ́n, hwenu e Pɔ́lu wlán nǔ sɛ́dó Timɔtée, énɛ́ wɛ nyí ɖo xwe 15 mɔ̌ gúdo é ɔ, é kpo ɖo nǔɖiɖi sín nǔ e Enísi wa lɛ́ é flín wɛ, bó xlɛ́ ɖɔ kpɔ́ndéwú ɖé wɛ é nyí bɔ é jɛxá ɖɔ è ní xwedó! É ɖo wɛn ɖɔ kpɔ́ndéwú tɔn dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛsɛ́dó ɔ tawun, bó sixú ko lɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú Klisánwun gěgé ɖěvo e nɔ gbɛ hwenɛ́nu lɛ́ é. Ényí hwiɖokpónɔ wɛ ɖo vǐ towe lɛ́ wú kpé nukún dó wɛ, alǒ xwédo e klán ɖo sinsɛn lixo é mɛ wɛ a ɖe hǔn, kú d’é jí ɖɔ kpɔ́ndéwú gbejíninɔ tɔn towe nɔ ná hlɔ̌nhlɔ́n mɛ e lɛ́ lɛ̌ dó we lɛ́ é, bó nɔ lɛ́ sísɛ́ yě bɔ yě nɔ wa nǔ.

17. Ényí a wa nǔ e wú a kpé é bǐ bó kplɔ́n nǔ vǐ towe, b’ɛ ma ka ba ná sɛn Jehovah ǎ ɔ, étɛ́ a ka ɖó ná wa?

¹⁷ Ényí a ɖo gǎn e wú a kpé é bǐ dó wɛ, b’ɛ ka cí ɖɔ vǐ towe kún ɖo nǔ e ɖɔ wɛ a ɖe é ɖě se wɛ ó ɔ ka lo? Flín ɖɔ vǐ kplɔ́nkplɔ́n nɔ ɖu hwenu. Lěe ɖiɖe ɔ xlɛ́ gbɔn é ɔ, ényí a dó nǔkún ɖé ɔ, a sixú nɔ wá kanbyɔ́ hwiɖée hweɖélɛ́nu ɖɔ é ka ná su káká bó ná wá ná sínsɛ́n a jí. Nǔgbó wɛ ɖɔ a ɖó acɛ dó sínsɛ́n e é ná wá ná é jí ǎ có, a nɔ kpo ɖo sin hú ná wɛ, bó ná dó hun ali ɖagbe hú gǎn ɖé n’i bónú é ná su. (Mak. 4:26-29) Ðo ali ɖokpó ɔ nu ɔ, vǐnɔ ɖé sixú nɔ kanbyɔ́ éɖée hweɖélɛ́nu ɖɔ gǎn e dó wɛ émí ɖe lɛ́ é ka ɖo  alɔ dó vǐ émítɔn lɛ́ wɛ nǔgbó nǔgbó bónú yě ná yí wǎn nú Jehovah a jí. A sixú ɖ’acɛ dó gbeta e kɔn vǐ towe lɛ́ ná wá é jí ǎ. Amɔ̌, ényí a kpo ɖo nǔ e wú a kpé é bǐ wa dó kplɔ́n nǔ yě wɛ ɔ, a ná hun ali ɖagbe hú gǎn ɔ nú yě, bɔ yě ná zun xɔ́ntɔn xá Mawu.—Nǔx. 22:6.

18. Nɛ̌ Jehovah ka sixú d’alɔ vǐ towe lɛ́ bɔ yě ná su ɖo gbigbɔ lixo gbɔn?

¹⁸ Sín hwexónu ɖokpóo ɔ, Jehovah ko d’alɔ mɛ wínnyáwínnyá mɔ̌kpán bɔ yě húzú xɔ́ntɔn tɔn. (Ðɛh. 22:10, 11) É sixú d’alɔ vǐ towe lɛ́ lɔ bɔ yě ná su ɖo gbigbɔ lixo, ényí yě ɖó jlǒ tɔn ɔ nɛ́. (1 Kɔ. 3:6, 7) Ényí vǐ towe lɛ́ ná bó ma tlɛ ɖo Jehovah sɛn wɛ kpó ayi yětɔn bǐ kpó ǎ ɔ, é ná kpo ɖo wǎn yí nú yě wɛ. (Ðɛh. 11:4) Ényí yě ná bó tlɛ wa nǔ kléwún ɖé dó xlɛ́ ɖɔ émí ba ná nyɔ́ nukún tɔn mɛ ɔ, é ná ɖo gbesisɔmɛ, bó ná d’alɔ yě, bɔ yě ná húzú xɔ́ntɔn tɔn. (Mɛ. 13:48, nwt; 2 Tan 16:9) É sixú d’alɔ we bɔ a ná ɖɔ nǔ e sɔgbe é, ɖo hwenu e jɛxá dó é; énɛ́ wɛ nyí hwenu e vǐ towe lɛ́ ɖó hudó tɔn hú gǎn, bó ná se é. (Nǔx. 15:23) Kabǐ, é sixú sísɛ́ nɔví súnnu alǒ nɔví nyɔ̌nu e ɖo agun ɔ mɛ, bɔ nǔ mɛtɔn nɔ ɖu ayi mɛ n’i é ɖé, bɔ é ná nɔ ba tawun ná d’alɔ yě. Ényí vǐ towe lɛ́ ná bó tlɛ nyí mɛxó ɔ, Jehovah sixú bló bɔ yě ná flín nǔ e a ko kplɔ́n yě wá yi lɛ́ é. (Jaan 14:26) Ényí a kpo ɖo nǔ kplɔ́n vǐ towe lɛ́ wɛ gbɔn xó e a nɔ ɖɔ lɛ́ é kpó kpɔ́ndéwú towe kpó gblamɛ ɔ, Jehovah ná d’ajɔ we.

19. Aniwú a ka sixú kú d’é jí ɖɔ nǔ towe nɔ nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ?

¹⁹ Wǎn e Jehovah yí nú we é nɔ sín gbeta e kɔn vǐ towe lɛ́ nɔ wá lɛ́ é wú ǎ. É yí wǎn nú we, ɖó hwi lɔ yí wǎn n’i wútu. Ényí mɛjitɔ́ goɖokpónɔ wɛ nú we ɔ, Jehovah d’akpá ɖɔ émí ná nyí Tɔ́ nú vǐ towe lɛ́, lobo nyí Xɛnyaɖomɛjítɔ́ nú hwɛ. (Ðɛh. 68:6) A ɖ’acɛ dó gbeta e kɔn vǐ towe lɛ́ ná wá bó ná sɛn Jehovah, alǒ gbɔ é jí ǎ. Amɔ̌, ényí a kpo ɖo alɔdó Jehovah tɔn wú gán jɛ wɛ, bó lɛ́ ɖo nǔ e wú a kpé lɛ́ é bǐ wa wɛ ɔ, nǔ towe ná nyɔ́ nukún tɔn mɛ.