1-2. (a) Asino ni Eunice, ken ania ti narigat a situasion a sinangona kas maysa nga ina? (b) Komentuan ti ladawan iti akkub.

 SAAN a nadeskribir iti Biblia ti panagbautisar ni Timoteo. Ngem maimadyintayo a naragsak la ketdi ni nanangna a Eunice iti daydi nga aldaw. (Prov. 23:25) Manartaraigid dagiti luana bayat a nakatakder ni Timoteo iti pagatsiket a karayan. Umis-isem ni Eunice bayat a nakaiggem iti abagana ni Loida a lola ni Timoteo. Uray la tinengngel ni Eunice ti angesna idi naitaneb ni Timoteo. Idi rimkuas ni Timoteo, a pagatlapayag ti isemna, saanen a malapdan ni Eunice ti agsangit. Uray narigat, nagballigi ni Eunice a mangisuro iti anakna a mangayat ken Jehova ken iti Anakna a ni Jesu-Kristo. Ania dagiti narigat a situasion a sinangona bayat nga inkagumaanna nga isuro ti anakna?

² Saan nga agkarelihionan dagiti nagannak ni Timoteo. Griego ni tatangna ken Judio ni nanang ken ni lolana. (Ara. 16:1) Mabalin a tin-edyeren ni Timoteo idi nagbalin a Kristiano da Eunice ken Loida. Ngem saan a nagbalin a Kristiano ni tatangna. Ania ngata a relihion ti pilien ni Timoteo? Posible nga adda isunan iti husto nga edad tapno agdesision para iti bagina. Pilienna ngata ti relihion ni tatangna? Itultuloyna kadi a suroten ti tradision dagiti Judio a naisuro kenkuana sipud kinaubingna? Wenno agbalin a pasurot ni Jesu-Kristo?

3. Sigun iti Proverbio 1:8, 9, ania ti pangibilangan ni Jehova iti ar-aramiden dagiti inna tapno matulongan dagiti annakda nga agbalin a gagayyemna?

³ Ay-ayaten met dagiti Kristiano nga inna ita ti pamiliada. Nagpateg kadakuada a matulonganda dagiti annakda nga agbalin a nasinged a gagayyem ni Jehova. Ipatpateg unay ti Diostayo dagiti panagreggetda. (Basaen ti Proverbio 1:8, 9.) Adun nga inna ti natulongan ni Jehova a mangisuro kadagiti annakda a mangayat ken agserbi kenkuana.

4. Ania dagiti problema a pakaipaspasanguan dagiti inna ita?

 ⁴ Natural laeng a no dadduma, pampanunoten ti maysa nga ina no piliento dagiti annakna ti agserbi ken Jehova, kas iti inaramid ni Timoteo. Ammo ngamin dagiti nagannak a nagkaro ti impluensia ti lubong ni Satanas kadagiti annakda. (1 Ped. 5:8) Maysa pay, adu nga inna ti agsolsolo a mangpadpadakkel kadagiti annakda wenno adda asawada ngem saan nga agdaydayaw ken Jehova. Kas pagarigan, imbaga ti maysa a sister a ni Christine: * “Nasayaat ken responsable nga ama ni lakayko. Ngem dina pulos kayat a padakkelek dagiti annakmi kas Saksi ni Jehova. Adu a tawen a masansan nga agsangitak ta pampanunotek no agdaydayawto met la ngata ken Jehova dagiti annakmi.”

5. Ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

⁵ No maysaka a Kristiano nga ina, matulongam dagiti annakmo a mangayat ken agserbi ken Jehova kas iti inaramid ni Eunice. Iti daytoy nga artikulo, usigentayo no kasano a matuladmo ti ulidanna iti panangisurom kadagiti annakmo babaen ti sao ken aramid. Kitaentayo met no kasano a tulongannaka ni Jehova.

6. Kas mabasa iti 2 Timoteo 3:14, 15, kasano a nagbalin a Kristiano ni Timoteo?

⁶ Idi ubing pay ni Timoteo, inkagumaan ni nanangna nga isuro kenkuana “ti nasantuan a sursurat,” sigun iti pannakaawat idi dagiti Judio. Siempre, limitado idi ti pannakaammo ni Eunice ta awan pay la ti ammona maipapan ken Jesu-Kristo. Ngem gapu kadagiti naammuan ni Timoteo iti Kasuratan, adda nangibasaranna tapno agbalin a Kristiano. Ngem nagbalin kadi isuna a Kristiano? Kas agtutubo, adda kalinteganna nga agpili no kayatna ti agbalin a Kristiano. Sigurado a nakatulong ken Timoteo ti panagregget ni nanangna isu a ‘nakombinsir a mamati’ iti kinapudno maipapan ken Jesus. (Basaen ti 2 Timoteo 3:14, 15.) Agyamyaman la ketdi ni Eunice ta naisurona iti anakna ti maipapan ken Jehova uray narigat! Talaga a maibagay unay ken Eunice ti naganna, a nagtaud iti sao a “mangparmek” ti kaipapananna.

7. Kasano a natulongan ni Eunice ti anakna a rumang-ay uray nabautisaranen?

⁷ Idi nagpabautisar ni Timoteo, naragpatna ti maysa a napateg a kalat iti biagna. Ngem adda latta dagiti pakadanagan ni Eunice. Pangusaran pay ngata ti anakna iti biagna? Makigayyemto kadi kadagiti dakes a kakadua? Ageskuela ngata idiay Atenas ken patienna ti isursuro dagiti pagano a pilosopo sadiay? Agpaadipen ngata iti kinabaknang ken sayangenna ti tiempo, pigsa, ken kinaagtutubona? Saan a maidesisionan ni Eunice ni Timoteo, ngem mabalinna a tulongan. Kasano? Intultuloyna ti nagregget a tumulong iti anakna a mangpauneg iti ayatna ken Jehova ken panangipategna ken Jesu-Kristo. Saan laeng a dagiti nagannak a saan a Saksi ti asawada ti marigatan a tumulong kadagiti annakda a mangayat ken Jehova. Uray met dagiti nagannak nga agpada a Saksi ket mabalin a marigatan a mangdanon iti puso ti annakda tapno agbalinda a matalek nga adipen ni Jehova. Ania ti masursuro dagiti nagannak iti ulidan ni Eunice?

8. Kasano a matulongan ti maysa nga ina ni lakayna a padana a Saksi a mangisuro kadagiti annakda maipapan ken Jehova?

⁸ Iyadalanyo iti Biblia dagiti annakyo. No agkapammatiankayo ken lakaymo, kayat ni Jehova a tulongam isuna a mangisuro kadagiti annakyo maipapan Kenkuana. Ti maysa a pamay-an a maaramidmo dayta ket regular a suportaram ti Panagdaydayaw ti Pamiliayo.  Ibagam dagiti pagsayaatan dayta nga urnos, ken panunotem dagiti pamay-an no kasano nga agbalin dayta a naragsak. Baka mabalinmo a tulongan ni lakaymo nga agplano iti espesial a proyekto wenno aktibidad para iti panagadalyo iti Biblia. Kasta met, no ti dadduma nga annakyo ket dadakkelen ken mabalinen a mayadalan iti Biblia iti tulong ti libro nga Agbiagka a Naragsak iti Agnanayon!, baka mabalinmo a tulongan ni lakaymo iti dayta.

9. Pagpatulongan ti maysa nga ina no dina kapammatian ni lakayna?

⁹ Adda dagiti inna a masapul nga idauluanda ti panangisuro iti Biblia kadagiti annakda gapu ta agsolsoloda a nagannak wenno dida kapammatian ni lakayda. No kasta ti situasionmo, dika unay agdanag. Tulongannaka ni Jehova. Iti panangyadalmo kadagiti annakmo, usarem dagiti epektibo nga alikamen iti panangisuro nga impaayna babaen ti organisasionna. Mabalinmo a damagen ti dadduma nga eksperiensiado a nagannak no kasanoda nga inusar dagita nga alikamen iti panagdaydayaw ti pamiliada. * (Prov. 11:14) Matulongannaka met ni Jehova iti pannakisaritam kadagiti annakmo. Ikararagmo a tulongannaka tapno maammuam ti pampanunoten ken marikrikna dagiti annakmo. (Prov. 20:5) Mabalinmo nga isaludsod ti ‘Ania ti karirigatan a problemam idiay eskuelaan?’ Makatulong ti kasta a saludsod tapno makasaritam ida a naimbag.

10. Ania pay dagiti mabalinmo nga aramiden tapno matulongam dagiti annakmo a mangammo maipapan ken Jehova?

¹⁰ Mangbirokka kadagiti gundaway a maisurom kadagiti annakmo ti maipapan ken Jehova. Pagsasaritaanyo ti maipapan ken Jehova ken ti nagadun nga inaramidna para kenka. (Deut. 6:6, 7; Isa. 63:7) Lallalo a kasapulan dayta no saanmo a regular a mayadalan dagiti annakmo iti balayyo. Imbaga ni Christine a nadakamat itay: “Manmano ti oportunidad a maibagak kadagiti annakko ti maipapan ken Jehova, isu a gunggundawayak ti tunggal kanito nga agkakaduakami. Agpagnapagnakami no kua wenno agbangkakami tapno pagsasaritaanmi dagiti nakaskasdaaw a pinarsua ni Jehova ken maipapan iti adu a naespirituan a banag. Idi dadakkelen dagiti annakko, imparegtak a personal nga adalenda ti Biblia.” Kasta met a no ages-estoriaka maipapan iti organisasion ni Jehova, ken maipapan kadagiti kakabsat, dagiti koma positibo ti ibagam. Dimo kritkritikaren dagiti panglakayen. Makatulong kadagiti annakmo dagiti ibagam tapno makaasidegda kadagiti panglakayen no kasapulanda ti tulongda.

11. Maitunos iti Santiago 3:18, apay a napateg a pagtalinaeden ti talna iti pamilia?

¹¹ Pagtalinaedem ti talna iti pamilia. Kanayonmo nga ipakita nga ay-ayatem ni lakaymo ken dagiti annakyo. No agsasaoka maipapan ken lakaymo, dagiti koma naimbag ti ibagam, ken ipakitam a raraemem isuna. Iti kasta, maisurom kadagiti annakmo nga aramidenda met dayta. No kasta ti aramidem, natalna ti kasasaad ti pamiliayo ken nalaklaka a makasursuro dagiti annakmo maipapan ken Jehova. (Basaen ti Santiago 3:18.) Kitaem ti kapadasan ni Jozsef, nga agserserbi kas special pioneer idiay Romania. Bayat a dumakdakkel, narigatan isuna, ni nanangna, ken dagiti kakabsatna nga agserbi ken Jehova gapu ken tatangna. Imbaga ni Jozsef: “Inkagumaan unay ni Nanang nga agtalinaed a natalna ti pamiliami. Kada agung-unget ni Tatang, nasingsingpet  no kua ni Nanang. No madlawna a marigatankami a mangrespeto ken agtulnog ken Tatang, ipalagipna kadakami ti Efeso 6:1-3. Kalpasanna, ibagana kadakami dagiti nasayaat a kualidad ni Tatang ken ipaawatna no apay a masapul nga ipategmi isuna. Gapu iti ar-aramidenna, bimmaaw ti adu a tension iti pamiliami.”

12. Maitunos iti 2 Timoteo 1:5, ania ti epekto ken Timoteo ti ulidan ni Eunice?

¹² Basaen ti 2 Timoteo 1:5. Ni Eunice ket nasayaat nga ulidan ken Timoteo. Insurona la ketdi a ti pudno a pammati ket addaan iti aramid. (Sant. 2:26) Awan duadua a nakita ni Timoteo kadagiti ar-aramiden ni nanangna a talaga nga ay-ayatenna unay ni Jehova. Sigurado a nakita ni Timoteo a ti panagserbi ken Jehova ti mangparparagsak ken nanangna. Ania ti epekto ken Timoteo ti ulidan ni Eunice? Dinakamat ni apostol Pablo nga addaan ni Timoteo iti nabileg a pammati a kas ken nanangna. Ngem saan la a naiparna dayta. Nakitana ti ulidan ni nanangna ket tinuladna. Nadanon met ti adu nga inna ita ti puso dagiti kapamiliada ‘uray dida nagsao.’ (1 Ped. 3:1, 2) Maaramidmo met dayta. Kasano?

13. Apay a masapul nga iyun-una ti maysa nga ina ti relasionna ken Jehova?

¹³ Iyun-unam ti relasionmo ken Jehova. (Deut. 6:5, 6) Kas iti kaaduan nga inna, adu met ti isaksakripisiom kas iti orasmo, kuartam, turogmo, ken dadduma pay tapno maipaaymo dagiti pisikal a kasapulan dagiti annakmo. Ngem saan koma a dagita ti rason a mabaybay-am ti relasionmo ken Jehova. Kanayon a mangiwayaka iti oras para iti personal a panagkararag ken panagadal iti Biblia, ken regular a makigimongka. No aramidem dagita, mapabilegmo ti relasionmo ken Jehova ken agbalinka a nasayaat nga ulidan iti pamiliam ken iti sabsabali.

14-15. Ania ti masursurom iti kapadasan da Leanne, Maria, ken João?

¹⁴ Usigentayo ti kapadasan ti sumagmamano nga agtutubo a nakasursuro a mangayat ken agtalek ken Jehova gapu iti ulidan ni nanangda. Imbaga ti anak ni Christine a ni Leanne: “Saankami a makapagadal iti Biblia no adda ni Tatang idiay balay. Ngem kanayon a makigimgimong ni Nanang. Uray bassit laeng ti ammomi maipapan iti Biblia, bimmileg ti pammatimi gapu iti ulidan ken determinasionna. Sakbay pay a makaatenderkami kadagiti gimong, nabayagen nga ammomi a daytoy ti kinapudno.”

¹⁵ No makigimong idi ni Maria ken dagiti kakabsatna a kaduada ni nanangda, adda dagiti tiempo a dusaen ida ni tatangna. Imbagana: “Ni Nanang ti maysa kadagiti katuturedan a sister nga am-ammok. Idi ubingak, adda dagiti diak kayat nga aramiden no dadduma gapu ta mabutengak iti ibaga ti sabsabali. Ngem bayat idi a makitkitak ti kinatured ni Nanang ken ti kanayon a panangyun-unana ken Jehova iti biagna, nakatulong dayta tapno malabanak ti panagbutengko iti tao.” Saan a kayat ti tatang ni João a pagsasaritaan ti pamiliana idiay balayda ti maipapan ken Jehova wenno iti Biblia. Imbagana: “Siguro, ti kangrunaan a timmatak kaniak ket nakasagana ni Nanang a mangisakripisio iti amin—malaksid iti ayatna ken Jehova—tapno maparagsakna ni Tatang.”

16. Ania ti mabalin nga epekto ti ulidan ti maysa nga ina iti dadduma?

¹⁶ Kas maysa nga ina, laglagipem a ti ulidanmo ket adda epektona iti sabsabali. Kasano? Usigentayo ti epekto ti ulidan ni Eunice ken ni apostol Pablo. Insuratna a ti napudno a  pammati ni Timoteo ket “immuna nga impakita . . . ni Eunice.” (2 Tim. 1:5) Kaano ti damo a pannakakita ni Pablo iti pammati ni Eunice? Posible a bayat ti immuna a panagmisionerona. Naam-ammona da Loida ken Eunice idiay Listra ken mabalin a tinulonganna ida nga agbalin a Kristiano. (Ara. 14:4-18) Panunotem daytoy: Idi sinuratan ni Pablo ni Timoteo—agarup 15 a tawen kalpasanna—malaglagipna pay laeng ti pammati ni Eunice nga addaan iti aramid ken inusarna isuna kas ulidan a maikari a tuladen! Nalawag a ni apostol Pablo ken posible a ti adu pay a dadduma a Kristiano idi umuna a siglo ket naparegta unay iti pammati ni Eunice. No agsolsoloka a mangpadpadakkel iti annakmo wenno saan a Saksi ti asawam, masiguradom nga adu ti mapabileg ken maparegta iti pammatim.

17. Ania ti masapul nga aramidem no kasla saan nga ikaskaso ti anakmo ti panagreggetmo a mangisuro kenkuana?

¹⁷ Kasano ngay no kasla saan nga ikaskaso ti anakmo dagiti panagreggetmo? Laglagipem a tiempo ti kasapulan iti panangisurom iti anakmo. Kas makita iti ladawan, no immulam ti maysa a bukel, baka pampanunotem no dadduma no dumakkel ngata dayta ken agbunga. Uray saanmo a sigurado no agbunga dayta, itultuloymo latta a sibugan tapno maikkam iti kasayaatan nga oportunidad a dumakkel. (Mar. 4:26-29) Kasta met, kas maysa nga ina, baka pampanunotem no dadduma no madandanonmo met laeng ngata ti puso dagiti annakmo. Saanmo a kontrolado ti pagbalinanda. Ngem no itultuloymo nga aramiden ti amin a kabaelam a mangisuro kadakuada, ik-ikkam  ida iti kasayaatan a posible nga oportunidad a dumakkel iti naespirituan.—Prov. 22:6.

18. Kasano a matulongan ni Jehova dagiti annakmo a dumakkel iti naespirituan?

¹⁸ Sipud idi panawen ti Biblia, adun nga agtutubo ti natulongan ni Jehova nga agbalin a gagayyemna. (Sal. 22:9, 10) Matulonganna met dagiti annakmo a dumakkel iti naespirituan no la ket ta kayatda dayta. (1 Cor. 3:6, 7) Uray no dagiti annakmo ket saan a naimpusuan nga agserbi ken Jehova, itultuloynanto latta ida nga ayaten. (Sal. 11:4) No ipakitada uray ti kabassitan laeng a seniales a karamanda kadagiti “addaan iti umiso a kababalin,” sisasagana ni Jehova a tumulong kadakuada nga agbalin a gagayyemna. (Ara. 13:48; 2 Cron. 16:9) Mabalin a tulongannaka a mangibaga iti umiso a sasao iti umiso a tiempo—iti tiempo a kasapulan unay a mangngeg dayta dagiti annakmo. (Prov. 15:23) Wenno mabalin a tignayenna ti maysa a manangisakit a kabsat iti kongregasion a mangipakita iti espesial a panangasikaso kadakuada. Uray inton adulton dagiti annakmo, mabalin nga ipalagip ni Jehova dagiti insurom idi kadakuada. (Juan 14:26) No itultuloymo nga isuro dagiti annakmo iti sao ken ulidanmo, ik-ikkam ni Jehova iti adu a rason tapno bendisionannaka.

19. Apay a masiguradom a magun-odam ti pabor ni Jehova?

¹⁹ Ti ayat ni Jehova kenka ket saan a nakadepende kadagiti desision dagiti annakmo. Ay-ayatennaka gapu ta ay-ayatem isuna. No maysaka nga agsolsolo nga ina, ikarkari ni Jehova nga isu ti agbalin nga Ama dagiti annakmo ken Mangsalsalaknib kenka. (Sal. 68:5) Saanmo a kontrolado no pilien dagiti annakmo ti agserbi ken Jehova wenno saan. Ngem no itultuloymo ti agpatulong ken Jehova ken aramidem ti amin a kabaelam, magun-odamto ti paborna.