Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

KISHINTE KYA KWIFUNDA 17

A Bainabana—Boilai Ñeni ku Kimfwa kya Yunisa

A Bainabana—Boilai Ñeni ku Kimfwa kya Yunisa

“Kokelwa bulombodi bwa inobe. I kilukwa kya maluba kiyampe kya ku mutwe obe ne kya kuneñenya kilumbuluke mu nshingo yobe.”​—NKI. 1:8, 9.

LWIMBO 137 Bana-Bakaji Bakōkele, Bakaka Bene Kidishitu

BIDI MU KISHINTE *

Ba Yunisa inandya Temote ne nkambo wandi Loisa, basangele bininge koku befyela pa kumona Temote ubatyijibwa (Tala musango 1)

1-2. (a) Le Yunisa wādi ani, ne i bikoleja’ka byāmutene pa kufundija wandi mwana myanda ya Yehova ne Yesu? (b) Shintulula kifwatulo kya pa kibalu.

 NANSHA Bible byakesambīlepo pa lubatyijo lwa Temote, inoko ke bikomopo kufwatakanya nsangaji yāivwene inandi Yunisa mu dine difuku’dya. (Nki. 23:25) Mona’po bidi mu ñeni nsangaji yawāikele nayo paāmwene Temote wimene mu mema. Wamungamunga pemene Loisa, nkambwa Temote kubwipi nandi. Yunisa utala na nsangaji, kupwa weshinkija pobatokenya Temote mu mema. Na mimungomungo mu mpala, washilula kusūmija impolo ya nsangaji. Nansha byobyādi bikomo, Yunisa wāfundije wandi mwana asanswe Yehova ne Yesu Kidishitu wandi mwana. Le i bikoleja’ka byaātenwe nabyo paādi ulonga bukomo bwa kumufundija?

2 Temote wātamīne mu kisaka mwādi mitōtelo mishile. Shandi wādi Mungidiki, inandi ne nkambo wandi nabo Bayuda. (Bil. 16:1) Padi Temote wādi ukidi nkasampe pālekele ba Yunisa ne Loisa mutōtelo wabo, bāikala ke bene Kidishitu. Inoko shandi kāikelepo mwine Kidishitu. Le Temote wādi wa kutonga’po mutōtelo’ka? Padi wādi ke muntu mutame ubwanya kwikwatyila butyibi aye mwine. Lelo wādi wa kutonga mutōtelo wa shandi? Le wādi wa kulonda bibidiji bya Bayuda byobāmufundije paādi ukidi mwanuke? Nansha wādi wa kwitabija kwikala mulondi wa Yesu Kidishitu?

3. Mungya Nkindi 1:8, 9, le Yehova umonanga namani bukomo bulonga bainabana mwanda wa kukwasha babo bana bekale balunda nandi?

3 Dyalelo nadyo bainabana bene Kidishitu basenswe bisaka byabo. Basakanga babo bana bapwane kipwano kya mpwaninine na Yehova, kutabuka kintu kyo-kyonso. Kadi Leza wetu umonanga na mvubu bukomo bobalonga. (Tanga Nkindi 1:8, 9.) Yehova ke mukwashe bainabana bavule bakwashe babo bana betabije bubine.

4. Le bainabana batanwanga na makambakano’ka dyalelo?

4 I byendele’mo kyaba kimo bainabana beipangule shi babo bana bakatonga kwingidila Yehova na mwātongele Temote. Ne kadi bambutwile bayukile amba, ntanda ya Satana idi na lupusa lukatampe pa babo bana. (1 Pe. 5:8) Kadi bainabana bavule batanwanga na bikoleja pa kulela babo bana pampikwa mulume, nansha na mulume katōtapo Yehova. Kimfwa kaka witwa bu Christine * unena’mba: “Wami mulume wadi shabana muyampe kadi usenswe kisaka kyetu, inoko kadipo usaka nkwashe betu bana bekale ke Batumoni ba Yehova. Nadi ndila’nka kudila mu bula bwa myaka mivule, neipangula shi betu bana bakabwanya kutōta Yehova.”

5. Le i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

5 Shi wi inabana mwine Kidishitu, ubwanya kukwasha bobe bana basanswe Yehova ne kumwingidila, na mwālongele Yunisa. Mu kino kishinte tusa kwisambila’mo pa muswelo omubwanya kwiula kimfwa kyandi ne kufundija benu bana kupityila ku byomunena ne byomulonga. Kadi tusa kwisambila’mo ne pa muswelo ukemukwasha Yehova.

FUNDIJAI BENU BANA KUPITYILA KU BYOMUNENA

6. Monka mulombwedilwe’kyo mu 2 Temote 3:14, 15, lelo Temote wāikele ke mwine Kidishitu namani?

6 Temote paādi mwanuke, inandi wālongele bukomo bwa kumufundija “bilembwa bijila,” monka mwādi mwibivwanije Bayuda. Na bubine, kādipo uyukile bivule, mwanda kādipo uyukile myanda itala Yesu Kidishitu. Inoko, byobya byēfundile Temote mu Bisonekwa, byāmupele bubinga bwa kwitabija kwikala mwine Kidishitu. Le wāikele ke mwine Kidishitu? Paādi nkasampe wādi na bwanapabo bwa kutonga kwikala mwine Kidishitu. Na bubine, Temote ‘wānekenibwe ne kwitabija’ bubine butala padi Yesu, pa mwanda’tu wa bukomo bwālongele inandi. (Tanga 2 Temote 3:14, 15.) Bine, Yunisa wāsangele bininge pa kufundija wandi mwana myanda ya Yehova nansha byobyādi bikomo! Yunisa wēendeje mungya dijina dyandi, ditambile ku kishima kishintulula’mba “kunekenya.”

7. Le Yunisa wādi ukokeja kukwasha wandi mwana namani ekale mwine Kidishitu muyampe pa kupwa kubatyijibwa?

7 Lubatyijo kyādi kintu kya mvubu mpata mu būmi bwa Temote, inoko Yunisa wādi wiipangula mobyādi bya kwikadila pa kupwa kubatyijibwa kwa wandi mwana. Le wandi mwana wādi wa kwikala namani mu būmi bwandi bonso? Le wādi wa kupwana na balunda babi? Le wādi wa kukafunda masomo ku Atene ne kwitabija bufundiji bwa bafilozofe bajentaila bwādi bufundijibwa’ko? Le wādi wa kujimija kitatyi kyandi, bukomo bwandi, ne busongwalume bwandi mwanda wa kukimba bupeta? Yunisa kādipo ukokeja kukwatyila Temote butyibi, ino wādi ubwanya kumukwasha. Namani? Wādi ubwanya kulonga nyeke bukomo bwa kukwasha wandi mwana asanswe Yehova bininge, kadi ekale na mutyima wa kufwija’ko pa Mwanā Leza. Ke enkapo bambutwile badi na benē pabo kebengidilangapo Yehova batanwanga na bikoleja pa kukwasha babo bana basanswe Yehova. Nansha shi bambutwile bonso babidi badi mu bubine, babwanya kukomenwa kutenga mityima ya babo bana bankasampe mwanda wa bekale bengidi ba kikōkeji ba Yehova. Le bambutwile babwanya kuboila ñeni’ka ku kimfwa kya Yunisa?

8. Le inabana ubwanya kukwasha’ko namani wandi mulume mwitabije pa kuvuija bisakibwa bya ku mushipiditu bya babo bana?

8 Mwifundei Bible na benu bana. A bakaka, shi benu balume badi mu bubine, Yehova usaka mwibakwashe’ko pa kuvuija bisakibwa bya ku mushipiditu bya benu bana. Muswelo umo bidi omukokeja kulonga namino, i na kukwatakanya nyeke mpangiko ya Butōtyi bwa Kisaka. Nenena biyampe butōtyi bwa kisaka, kadi kimba muswelo obwanya kwibulengeja bwikale busangaja. Padi ubwanya kukwasha obe mulume atūle’ko mpangiko miyampe ya kwifunda Bible. Ne kadi shi bana bamo ke badi na myaka yobabwanya kwifunda mu dibuku Ikala Mūmi Nyeke!, padi ukokeja kulonga bukomo bwa kukwasha’ko obe mulume.

9. Le inabana udi na mulume wampikwa kwitabija ubwanya kutana bukwashi kwepi?

9 Bainabana bamo banenwe kwifunda Bible na babo bana abo bene, padi i pa mwanda balelele bana kasuku nansha padi balume babo i bampikwa kwitabija. Shi ye mobikadile mu kyenu kisaka, leka kuzumbija mutyima bipitepite. Yehova ukakukwasha. Wifunde na bobe bana na kwingidija senene bingidilwa bya kufundija nabyo byaetupele kupityila ku bulongolodi bwandi. Ubwanya ne kwipangula bambutwile bakwabo ba bwino, bakulombole muswelo wa kwingidija bino bingidilwa mu butōtyi bwa kisaka. * (Nki. 11:14) Kadi Yehova ubwanya kukukwasha wisambe biyampe na bobe bana. Mulombe akukwashe uyuke bidi mu ñeni yabo ne mu mityima yabo. (Nki. 20:5) Kwipangula’tu amba, ‘le i kikoleja’ka kikatampe kyowikonda nakyo ku masomo?’ kukakukwasha uyuke myanda mivule imutala.

10. Le i muswelo’ka mukwabo obwanya kukwasha bobe bana befunde myanda ya Yehova?

10 Kimbai mikenga ya kufundija benu bana myanda ya Yehova. Mwisambilei pa myanda ya Yehova ne pa bintu bivule biyampe byakadi mwimulongele. (Kup. 6:6, 7; Isa. 63:7) Kulonga namino kudi na mvubu, nakampata shi kubwanyapo kwifunda kyaba ne kyaba na bobe bana ku njibo. Christine, otwatelanga kala unena’mba: “Nkidipo na mikenga mivule ya kwisambila pa bintu bya ku mushipiditu, o mwanda noñanga namino kitatyi kyo-kyonso. Potwenda mu motoka nansha mu bwato, noñanga bukomo bwa kwisambila pa bupangi bwa kutendelwa bwa Yehova ne pa bintu bivule bya ku mushipiditu. Bana pobenda batama, nebakankamikanga befunde Bible abo bene.” Kutentekela pa bino, nenena biyampe bulongolodi bwa Yehova ne batutu ne bakaka. Kokafutulula bakulumpe. Byobya byowibanenena bibwanya kukwasha bobe bana bakebamone kitatyi kyobasakilwa bukwashi.

11. Mungya Yakoba 3:18, mwanda waka kuleta ndoe mu njibo kudi na kamweno?

11 Leta ndoe mu njibo. Lombola kitatyi kyonso amba usenswe obe mulume ne bobe bana. Wisambe biyampe myanda ya obe mulume kadi na bulēme. Fundija bobe bana nabo balonge uno muswelo. Shi ulonge namino, ukaleta ndoe mine ikalengeja bobe bana nabo bapēlelwe kwifunda myanda ya Yehova. (Tanga Yakoba 3:18.) Langulukila pa kimfwa kya Jozsef, wingilanga bu pania wa pa bula mu Rumani. Paadi utama, shandi webalengeje bakomenwe kwingidila Yehova biyampe, aye, inandi, ne banababo. Jozsef unena’mba: “Mama wadi ulonga bukomo bininge bwa kuleta ndoe mu njibo. Padi penda pabipila’ko tata, mama nandi wadi wenda ulombwela’ko kanye. Paadi umona’mba ketukomenwa kulēmeka tata ne kumusanswa, wadi wisambila netu pa kisonekwa kya Bene Efisesa 6:1-3. Kadi wadi wisambila netu pa ngikadila miyampe ya Tata ne kwitukwasha twivwanije kine kyotufwaninwe kumusanshilwa. Kino kyadi kikwasha kisaka kyetu kikale mu ndoe.”

FUNDIJAI BENU BANA KUPITYILA KU BYOMULONGA

12. Mungya 2 Temote 1:5, le kimfwa kya Yunisa kyākweshe Temote namani?

12 Tanga 2 Temote 1:5. Yunisa wāshidile Temote kimfwa kiyampe. Wāmufundije amba lwitabijo lwa bine lumwekelanga mu bilongwa byetu. (Yak. 2:26) Na bubine Temote wāmwene amba inandi wādi na bilongwa biyampe mwanda wādi usenswe Yehova bininge. Kadi Temote wāmwene amba kwingidila Yehova kwāletēle inandi nsangaji. Lelo kimfwa kya Yunisa kyākweshe Temote namani? Monka mwānenene’kyo mutumibwa Polo, Temote wādi na lwitabijo lukomo enka na lwa inandi. Luno lwitabijo kelwēidilepo alo lwine. Temote wādi utala kimfwa kya inandi kupwa wāmwiula. Ne dyalelo nadyo, bainabana bavule i babwanye kutenga mityima ya bantu ba mu byabo bisaka “pampikwa kinenwa.” (1 Pe. 3:1, 2) Nobe ubwanya kulonga namino. Muswelo’ka?

13. Mwanda waka inabana ufwaninwe kutangidija kumeso kipwano kyandi na Yehova?

13 Tangidijai kumeso kipwano kyenu na Yehova. (Kup. 6:5, 6) Pamo bwa bainabana bavule, nobe wisuminwanga bintu bivule. Wisuminwanga kitatyi, lupeto, tulo ne bintu bikwabo, mwanda wa kuvuija bisakibwa bya ku ngitu bya bobe bana. Inoko kufwaninwepo kuvudilwa bya kulonga wabulwa ne kitatyi kya kuningija kipwano kyobe na Yehova. Witūdile’ko kyaba kyonso kitatyi kya kulombela kwa bunka bobe, kwifunda Bible pa kasuku, ne kutanwa ku kupwila. Shi ulonge namino, ukaningija kipwano kyopwene na Yehova ne kushila bantu ba mu kisaka kyobe ne bantu bakwabo kimfwa kiyampe.

14-15. Le kimfwa kya Leanne, Maria, ne João kibakufundija bika?

14 Langulukila pa bino bimfwa bityetye bya bankasampe, befundile kusanswa Yehova ne kumukulupila na kutala’tu kimfwa kya bainabo. Leanne mwanā Christine mwana-mukaji unena’mba: “Ketwadipo tubwanya kwifunda Bible shi tata udi’po. Inoko mama wadi wenda ku kupwila kyaba ne kyaba. Nansha byoketwadipo tuyukile myanda mivule ya mu Bible, bilongwa byandi byetukweshe twikale na lwitabijo lukomo. Nadi ndyukile amba Batumoni bafundijanga bubine, kumeso’tu ne kwa kukatanwa ku kupwila.”

15 Maria wa shandi wadi wibapa mfuto pa mwanda wa kwenda ku kupwila, unena’mba: “Mama ubadilwa mu bakaka bankanka bondyukile. Ponadi mwanuke, kyaba kimo nadi mpela kulonga bintu bimo mwanda wa kutyina bikanena’po bantu. Ino kumona bukankamane bwandi ne muswelo waadi utangidija Yehova kumeso mu būmi bwandi, kwaunkweshe ndeke kutyina bantu.” João wa shandi wakankeje kisaka kyandi kileke kwisambila pa myanda ya Leza ku njibo, unena’mba: “Kintu kyantengele bininge i kwitabija kwadi kwitabija mama kuleka kulonga kintu kyo-kyonso kimukankaja tata mwanda wa kumusangaja—ino upela kuleka buswe bwasenswe Yehova.”

16. Le kimfwa kya inabana kibwanya kukwasha bantu bakwabo namani?

16 A bainabana, vulukai amba kimfwa kyenu kibwanya kukwasha bantu bakwabo. Namani? Langulukilai pa kimfwa kya Yunisa mokyākwashishe mutumibwa Polo. Wādi uyukile amba Temote wādi na lwitabijo lwampikwa buzazangi “lwadi bidi mudi . . . Yunisa.” (2 Tm. 1:5) Le i musunsa’ka mubajinji wāmwene Polo lwitabijo lwa Yunisa? Padi i mu lwendo lwandi lubajinji lwa bumishonele paētene na ba Loisa ne Yunisa mu Lesetala, kadi padi wēbakweshe bekale bene Kidishitu. (Bil. 14:4-18) Langa’po bidi: Polo paālembēle Temote mukanda pādi ke papite kintu kya myaka 15, ino wādi ukivulukile bilongwa bya lwitabijo bya Yunisa, wāmutela ne bu kimfwa kifwaninwe kwiulwa! Na bubine, kimfwa kyandi kyākankamikile bininge uno mutumibwa, padi enka ne bene Kidishitu bakwabo bavule ba mu myaka katwa kabajinji. Shi ulelele bana kasuku nansha na mulume wa mutōtelo ungi, kulupila’mba kikōkeji kyobe kikakomeja ne kuningija bantu bakwabo.

Pa kukwasha mwana asanswe Yehova palombanga kitatyi. Kokaleka’byo! (Tala musango 17)

17. Le ukalonga namani shi bimweka’mba obe mwana kasakilepo kwingidila Leza nansha byolonga bukomo bwa kumufundija?

17 Le bikekala namani shi bimweka’mba obe mwana kasakilepo kwingidila Leza nansha byolonga bukomo bwa kumufundija? Vuluka’mba kufundija mwana kulombanga kitatyi. Monka mokilombwedilwe pa kifwatulo, shi ubakune luze ubwanya kwiipangula kyaba kimo shi luze’lwa lukatama ne kwalamuka ke mutyi upa bipa. Nansha byokekudipo kintu kikukulupija’mba mutyi ukapa bipa, ukendelela kwiusangila mema mwanda wa kwiutamija. (Mako 4:26-29) Nobe byodi inabana, ubwanya kyaba kimo kwiipangula shi uteñanga mityima ya bobe bana bankasampe. Kubwanyapo kuyuka butyibi bukakwata bobe bana. Inoko shi wendelele kulonga bukomo bwa kwibafundija, ukebapa mukenga muyampe wa kupwana na Leza.​—Nki. 22:6.

KULUPILA MU BUKWASHI BWA YEHOVA

18. Le Yehova ubwanya kukwasha namani bobe bana batame ku mushipiditu?

18 Tamba mu bitatyi byālembelwe Bible, Yehova ke mukwashe bankasampe bavule bapwane nandi. (Ñim. 22:9, 10) Aye ubwanya ne kukwasha bobe bana batame ku mushipiditu shi basakile. (1 Ko. 3:6, 7) Nansha shi bimweka bu bobe bana kebengidilangapo Yehova na mutyima onso, aye ukendelela kwibasanswa. (Ñim. 11:4) Shi bamwekeje kakiyukeno nansha katyetye kalombola’mba badi na “mutyima muyampe,” Leza ukebakwasha bapwane nandi. (Bil. 13:48; 2 Bi. 16:9) Ubwanya kukukwasha unene bintu biyampe kadi pa kitatyi kiyampe—kitatyi kine kisakilwa bobe bana kwibivwana. (Nki. 15:23) Nansha kadi ubwanya kulengeja tutu nansha kaka wa buswe mu kipwilo ebate mutyima bininge. Nansha shi bobe bana abatama, Yehova ubwanya kwibavuluja bintu byowebafundije pa kala. (Yoa. 14:26) Shi wendelele kufundija bobe bana kupityila ku binenwa ne bilongwa, Yehova ukakupala mpalo.

19. Le i bika bikalengeja Yehova akwitabije?

19 Buswe bukusenswe Yehova kebwimaninepo pa butongi butonga bobe bana. Aye ukusenswe mwanda umusenswe. Shi wi mbutwile ulelele bana kasuku, Yehova i mulaye kwikala Shandya bobe bana kadi Mulami obe. (Ñim. 68:5) Kubwanyapo kuyuka shi bobe bana bakatonga kwingidila Leza nansha kuleka kumwingidila. Ino shi wendelele kukulupila mu bukwashi bwa Yehova ne kulonga bukomo, nandi ukakwitabija.

LWIMBO 134 Bana I Kilobekwa kya Kudi Leza

^ Kino kishinte kīsambila pa muswelo ubwanya bainabana bene Kidishitu kumwena mu kimfwa kya Yunisa inandya Temote, amba bakwashe babo bana bayuke Yehova ne kumusanswa.

^ Majina amo i mashintwe.

^ Kimfwa, tala kifundwa 50 mu dibuku Ikala Mūmi Nyeke! ne kishinte kinena’mba “Des idées pour le culte familial et l’étude individuelle,” kidi mu Kiteba kya Mulami kya Falanse kya mafuku 15 Kweji 8, 2011, p. 6-7.