1, 2. 1) ¿Pënën xëwˈäjt Eunice, ets ti jotmay wyinguwäˈkë ko ja yˈuˈunk ttukniˈˈijxë ja tëyˈäjtën? 2) Nimaytyäˈägë dibujë mëdiˈibë miimp mä rebistë nyiˈak.

 MÄ BIIBLYË kyaj tnimaytyaˈaky wiˈixën ja Timoteo nyëbejty, per mä taabë xëëw, seguurë ko Eunice jantsy agujk jotkujk nyayjyäˈäwë (Prov. 23:25). Nˈokpawinmäˈäyëm ko tam tˈixy wiˈix ja yˈuˈunk nyëëdëjkënë ets nyëbatanë. Mä jam tˈijxnëbatäˈäny, ta myinyë Loida, ja nyanwelë Timoteo ets myënenyëty. Eunice, ta myëkxejy mientrës ja yˈuˈunk nyëbety ets ko nyëbëtsëmy, ta kyaˈay ja wyinëë ko tˈixy ja yˈuˈunk wiˈix jantsy agujk jotkujk nyayjyawëty. Të myadaˈaky ko ja yˈuˈunk të tpudëkë parë ttsokëdë Jyobaa etsë Jesukristë, oy të tsyiptakxëty. ¿Tijaty jotmay pyatë Eunice ko ja yˈuˈunk ttukniˈˈijxë tëyˈäjtën?

² Ja tyääk tyeetyë Timoteo, tëgatsyatyë nety ja mëbëjkën tmëdattë. Ja tyeety grieegë, ets ja tyääk mëdë nyanwelë judiyëty (Apos. 16:1). Jeˈeyënëmë nety jyawë Timoteo yaˈkpëtsëmy ko ja tyääk Eunice mët ja nyanwelë Loida tmëbëjktë Jesus, per ja tyeety kyaj dyajtëgäjtsyë ryelijyonk. Timoteo mëjnë nety ets mbäädë nety këˈëm twinˈixy ti tyunaampy. ¿Yëˈëdaa nety pyanëjkxanëp ja tyeetyë ryelijyonk? ¿Yëˈëyëmëdaa tyunaampy ja judiyëtëjkë kyostumbrë mëdiˈibë yajtukniˈˈijxë desde mutsk? ¿O waˈandaa nety tpanëjkxäˈänyë Jesus?

3. Extëm jyënaˈanyë Proverbios 1:8, 9, ¿wiˈixë Jyobaa tˈixy ko ja uˈunktääk tpudëkëdë yˈuˈunk yˈënäˈk ets Diosmëdundët?

³ Tyamë uˈunktäägëty, mëdiˈibë Diosmëduundëp tsyojktëp nanduˈunë yˈuˈunk yˈënäˈk extëmë Eunice ets yëˈë niˈigyë tyukmëtsojktëp parë Diosmëdundët. Jyobaa mëjwiin kajaa dyajtsobääty  ko duˈun ttundë (käjpxë Proverbios 1:8, 9, TY). * Të nimayë uˈunktääk tpudëkë parë ja yˈuˈunk yˈënäˈk myëdunëdët ets tsyokëdët.

4. ¿Tijaty jotmay wyinguwäˈkëdëp nimayë uˈunktääk?

⁴ Kyaj wyiˈixëty ko ja uˈunktääk tmëmay tmëdäjˈyë yˈuˈunk yˈënäˈk pën yˈokmëdundëbë Jyobaa duˈun extëmë Timoteo. Pes nyijäˈäwëdëp ko pyäädandëbë amay jotmayë yˈuˈunk yˈënäˈk mä tyamë Satanás yˈaneˈemy (1 Peed. 5:8). Per kyaj yëˈëyë tmëmay tmëdäjtë, ta nanduˈun nimayë uˈunktääk mëdiˈibë naytyuˈuk yajˈyaˈktëbë yˈuˈunk yˈënäˈk mët ko kyaj pënë myëmëjjäˈäy o kyaj yˈëxpëky. Extëm nˈokpëjktakëm, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Christine, * jyënaˈany: “Ja nmëmëjjäˈäyëts jantsy oyjyaˈay ets mëkëts xytsyoktë, per kyajtsë nety xynyaˈixy parëts ja nˈuˈunk nˈënäˈk ndukniˈˈixëdët ja tëyˈäjtën. Axtë jëëy yaxëts kots nwinmääy pën ja nˈuˈunk nˈënäˈkëts myëdundëp näˈä Jyobaa”.

5. ¿Ti nˈixäˈänëm mä yäˈädë artikulo?

⁵ Pën mijts mˈuˈunktääk, mbäät xypyudëkë mˈuˈunk mˈënäˈk parë tmëdundëdë Jyobaa duˈun extëm ttuunyë Eunice. Mä yäˈädë artikulo nˈixäˈänëm wiˈix mbäät xypyanëjkxë yˈijxpajtën ets xytyukniˈˈixëdë mˈuˈunk mˈënäˈk mët ja mˈääw mˈayuk ets extëm tijaty xytyuny. Nanduˈun nˈixäˈänëm wixatyë Jyobaa mbudëkëyaˈanyëty.

6. Extëm jyënaˈanyë 2 Timotee 3:14, 15, ¿ti pudëjkë Timoteo parë tmëbëjkyë Jesus?

⁶ Eunice tyukniˈˈijxë “ja Diosë jyaaybyajtënë” Timoteo desde ko myutskˈäjty, duˈun extëmë nety tjaygyukëdë ja judiyëtëjk. Jeˈeyë ko kyaj nety yajxon tnijawë ja tëyˈäjtën mët ko kyajnëm tˈixyˈatyë Jesus. Per mëdiˈibë netyë Timoteo të tyukniˈˈixëty ja tyääk, mbäädë nety pyudëkëty parë tpanëjkxëdë Jesus. ¿Ojtsëdaa tpanëjkxy? Timoteo mbäädë nety këˈëm twinˈixy ti tyunaampy mä jyukyˈäjtën mët ko tamë netyë xyëëw jyëmëjt. Seguurë ko tijaty ja tyääk tukniˈˈijxë, yëˈë mëdiˈibë pudëjkë Timoteo parë tnijäˈäwë ja tëyˈäjtën ets tmëbëjkyë Jesus (käjpxë 2 Timotee 3:14, 15). ¡Agujk jotkujk jyantsy nyayjyäˈäwë Eunice ko ja yˈuˈunk tpudëjkë parë tˈixyˈatëdë Jyobaa! Tyuunën extëmë xyëëw nyikejy, pes yëˈë yˈandijpy ko “myadaˈaky”.

7. ¿Ti tyuunë Eunice parë duˈunyëm ja yˈuˈunk tpudëjkë ets tmëduunˈadëˈëtsëdë Jyobaa?

⁷ Ko Timoteo nyëbejty, ta dyajnigëxëˈky ti nety tyunaampy mä jyukyˈäjtën. Perë Eunice duˈunyëm ojts tmëmay tmëdäjy ja yˈuˈunk. ¿Tidaa nety tyunaampy ko nyëbajtäˈäyët? ¿Waˈandaa nety tpäädët ja axëëkpë myëtnaymyaayëbë? ¿Waˈandaa nety nyëjkxäˈäny ëxpëjkpë Atenas ets tmëbëjktsondäˈägët tijaty jamë ëxpëkyjyaˈay tukniˈˈijxëdëp? ¿Yajtëgoyaambyëdaa nety ja xyëëw jyukyˈäjtën, tiempë ets jyot myëjääw mä tˈëxtäˈäy ja jukyˈäjt madakën? Eunice kyaj nety mbäät tˈanëëmë Timoteo ti tyunëp, per mbäädë nety tpudëkë ko niˈigyë tˈaktukniˈˈixët ttsokëdë Jyobaa ets dyajtsobäädët tijatyë Jesus tyuun. Ja tääk teety mëdiˈibë naytyuˈugë yˈuˈunk yˈënäˈk yajˈyaˈktëp mä ja tëyˈäjtën, tsiptakxëdëp parë tˈajäˈt tjotjäˈtëdët ets xëmë tmëdundëdë Jyobaa. Per nanduˈun tsyiptakxëdë oy nimajtsk jyaDiosmëdundë. Pääty, ¿wiˈix ja uˈunktääk uˈunkteety mbäät pyudëkë ja yˈijxpajtënë Eunice?

8. ¿Wiˈix tuˈugë uˈunktääk mbäät tpudëkë ja myëmëjjäˈäy mëdiˈibë Testiigë parë ja yˈuˈunk yˈënäˈk ttukniˈˈixëdë Jyobaa?

⁸ Ëxpëkë Biiblyë mëdë mˈuˈunk mˈënäˈk. Pën ja mëmëjjäˈäy Testiigë, Jyobaa tsyojkypy ets  xypyudëkët ja mëmëjjäˈäy mä xytyukniˈˈixë ja tëyˈäjtënë mˈuˈunk mˈënäˈk. Tuk pëky wiˈix mbäät xytyuny, yëˈë ko sëmään sëmään myajpäädët mä mDiosˈawdattë tuk familyë. Winmay tijaty mbäät xytyuny parë ja mˈuˈunk mˈënäˈk ttukxondäˈäktët mä jam mˈëxpëkäˈändë ets yajnigëxëˈëk mëdë mˈääw mˈayuk ko mdukxondakypy. Mbäät xypyudëkë ja mëmëjjäˈäy parë xyˈixtët ti mbäät xyˈëxpëktë mëdë mfamilyë o ti mbäät xyˈaduunaxtë. Ets pën mˈijxypy ko mbäät niduˈugë mˈuˈunk xyaˈëxpëky mëdë liibrë Jukyˈat agujk jotkujk, mbäät xypyudëkë ja mëmëjjäˈäy ko ja mˈuˈunk xyaˈëxpëkët.

9. ¿Mä uˈunktääk mbäät tpäätyë naybyudëkë pën kyaj ja myëmëjjäˈäy yˈëxpëky?

⁹ Näägë uˈunktääk, këˈëm dyaˈëxpëktë yˈuˈunk yˈënäˈk mët ko kyaj pënë myëmëjjäˈäy o mët ko ja myëmëjjäˈäy kyaj yˈëxpëky. Pën duˈun myaˈixy myajpääty këdii may mdäjy, mbäät mˈity seguurë ko Jyobaa mbudëkëyanëp. Yajtun tijatyë Diosë nyax kyäjpn yajpëtsëëmpy parë mˈëxpëkët mëdë mˈuˈunk mˈënäˈk. Mbäät nanduˈun xyajtëyë wiinkpë tääk teety wiˈix dyajtundë mä yˈëxpëktë tuk familyë * (Prov. 11:14). Oy ko nanduˈunë Jyobaa xyˈamdowdë naybyudëkë wiˈix ja mˈuˈunk mˈënäˈk xymyëtkäjpx xymyëtmaytyäˈäktët ets xynyijawët ti wyinmääytyëp ets wiˈix nyayjyawëdë (Prov. 20:5). Mbäät ja mˈuˈunk niˈigyë tyëkë käjpx maytyakpë ko xyajtëwët extëm “¿ti jotmay mbatypy eskuelë?”.

10. ¿Tijaty mbäät xyˈaktuny parë ja mˈuˈunk mˈënäˈk niˈigyë tˈixyˈattëdë Jyobaa?

¹⁰ Ëxtäˈäyë winmäˈäny näˈäjaty mbäät ja mˈuˈunk mˈënäˈk xytyukmëtmaytyaˈagyë Jyobaa. Tukniˈˈixëdë Jyobaa ets tukmëtkäjpx tukmëtmaytyäˈäk tijaty të mdukmëdunyëty (Deut. 6:6, 7; Is. 63:7). Oy ko duˈun xytyundët pën kyaj mbäät ja mˈuˈunk mˈënäˈk xyaˈëxpëktë mjënoty mdëgoty. Christine mëdiˈibë të yˈokˈyajmaytyakpë mä parrafo 4, jyënaˈany: “Kom kyajtsë nety nëgoo nyajnaˈixy parëts ja nˈuˈunk nˈënäˈk ndukniˈˈixëdëdë Jyobaa, päätyëts ijty nˈëxtäˈäyë winmäˈäny näˈäjatyëts mbäät ndukniˈˈixëdë ja tëyˈäjtën. Extëm kots nëjkxtëts yeˈeybyë o kots ntsoondë lantsyoty parëts nëjkxtë mejnybyëˈääy, jaats mä nnigäjpx nnimaytyäˈäktë Diosë kyojy pyëjktaˈaky ets ti mbäät pyudëkëdë parë niˈigyë Dios tmëwingondët. Kots ja nˈuˈunk nˈënäˈk ojts yaˈkpëtsëëmnëdë, tats nˈanmääytyë parë këˈëm tˈëxpëktëdë Biiblyë”. Mbäät nanduˈun oy xynyigajpxy xynyimaytyaˈaky ja Diosë nyax kyäjpn ets ja nmëguˈukˈäjtëm. Kyaj xyˈëbäät xykyäjpxpäädët pënaty tuundëp mëjjäˈäy. Ko oy xynyigäjpx xynyimaytyäˈäktët, yëˈë pudëkëyanëdëp ja mˈuˈunk mˈënäˈk parë tˈamdowdëdë naybyudëkë ko nety dyajtëgoyˈattë.

11. Extëm jyënaˈanyë Santiago 3:18, ¿tiko jyëjpˈamëty nduˈunëmë mëjääw parë kyaj jyaˈˈatëdë tsip jënoty tëgoty?

¹¹ Këdii xyajjaˈˈatyë tsip mjënoty mdëgoty. Tukˈix xëmë ja mëmëjjäˈäy ets ja mˈuˈunk mˈënäˈk ko mtsojktëp, këdii xyajtëgoyë mayˈäjt wintsëˈkën ko xynyigäjpx xynyimaytyäˈägët ja mëmëjjäˈäy ets tukniˈˈixë ja mˈuˈunk mˈënäˈk parë nanduˈun ttundët. Ko duˈun xytyundët, ta jyaˈˈatäˈänyë jotkujkˈäjtën mjënoty mdëgoty ets kyaj nëgoo tsyiptäˈägäˈäny xyˈixyˈattëdë Jyobaa (käjpxë Santiago 3:18, TY). * Nˈokˈijxëm wiˈix tnimaytyaˈagyë Jozsef, mëdiˈibë tuump prekursoor espesial jap Rumania. Ko tyëjkëdë ëxpëjkpë mëdë tyääk ets ja myëgaˈaxëty, ojtsë tyeety tyukmëtsipˈatëdë parë kyaj tmëdundëdë Jyobaa. Jozsef tnimaytyaˈaky: “Ja ndäägëts xëmë ttuunyë mëjääw parë kyaj pën tsyiptunët.  Kots ijty ja ndeety myëkˈëy myëkkajpxy, ja ndäägëts niˈigyë jyantsy yˈoyjyaˈaytyaˈaky. Ets kots ijty ja ndääk tˈixy ko kyajts ja ndeety nmëmëdowäˈändë o nwingutsëˈëgëyäˈändë, tats xytyukwingugäjpxëdë Éfesʉ 6:1-3. Tatsë net xytyukˈixtë tijatyëtsë ndeety oy tyuumpy etsëts xytyukjaygyukëdë tikots mbäät nwingutsëˈëgëdë. Duˈuntsën ja ndääk xypyudëjkëdë parë kyaj pën tsyiptunët jënoty tëgoty”.

12. Extëm jyënaˈanyë 2 Timotee 1:5, ¿wiˈixë Timoteo pyudëjkë ja tyäägë yˈijxpajtën?

¹² (Käjpxë 2 Timotee 1:5). Eunice myooyë oybyë ijxpajtënë Timoteo ets seguurë ko ojts ttukniˈˈixë wiˈix mbäät dyajnigëxëˈëky ja myëbëjkënë mä tijaty tyuumpy (Sant. 2:26). Timoteo yˈijx ko extëm ja tyääk tijaty ttuny, yëˈë duˈun mët ko mëk ttsokyë Jyobaa. Ets pyëjkë kuentë ko ja tyääk jantsy agujk jotkujk nyayjyawëty ko tmëdunyë Jyobaa. ¿Wiˈixë Timoteo pyudëjkë ja tyäägë yˈijxpajtën? Apostëlë Pablo jyënany ko Timoteo mëkë nety ja mëbëjkënë tmëdaty extëm ja tyääk. Duˈunë duˈun, Timoteo yëˈë ojts tpanëjkxë ja yˈijxpajtënë tyääk. Tyam, nimayë uˈunktääk të yˈuˈunk yˈënäˈk nanduˈun tˈajäˈt tjotjäˈtëdë mët ko tmoˈoytyë oybyë ijxpajtën (1 Peed. 3:1, 2). Mijts mbäät nanduˈun xypyudëkë ja mˈuˈunk mˈënäˈk. ¿Wiˈix?

13. ¿Tiko mbäät tuˈugë uˈunktääk jëjpˈam tpëjktaˈaky ets oy yˈitët mëdë Jyobaa?

¹³ Pëjktäˈäk jëjpˈam ets oy mˈitët mëdë Jyobaa (Deut. 6:5, 6). Seguurë ko mijts myojxypyë mxëëw mdiempë, mmeeny msentääbë ets kyaj mnayajpoˈkxyëty nëgooko xyajjotkujkˈaty ja mˈuˈunk mˈënäˈk, extëm ttundë nimayë uˈunktääk. Per oy ko kyaj jeˈeyë mnayajtunëdët ets kyaj xynyekymyëdatët ja tiempë parë xymyëwingonëdë Jyobaa. Juudë tiempë parë mnuˈkxtäˈägët, xyˈëxpëkëdë Biiblyë ets mnëjkxët reunyonk. Ko duˈun xytyunët, ta niˈigyë xymyëwingonëdë Jyobaa ets xymyoˈoyëdë oybyë ijxpajtën ja mˈuˈunk mˈënäˈk ets ja wiink jäˈäy.

14, 15. ¿Ti mdukniˈˈijxëbë yˈijxpajtënë Leanne, María etsë João?

¹⁴ Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyäˈäktë näägë ënäˈktëjk mëdiˈibë tsyojktë Jyobaa ets ttukˈijxpajttë mët ko duˈun ja tyääk ttuundë. Leanne, niduˈuk ja nyëëxë Christine, jyënaˈany: “Kots jyamëtyë ndeety, kyajtsë nety mbäät nˈëxpëktë Biiblyë, perë ndäägëts kyaj ttëgoyˈajtyë reunyonk. Kyajtsë nety nëgoo nnijawëdë ja tëyˈäjtën, per tijatyëtsë ndääk tyuun, yëˈëts xypyudëjkëdë parëts niˈigyë ja nmëbëjkënë kyëktëkët. Nbëjktëtsë kuentë ko tëtsë nety nbäättë ja tëyˈäjtën oyëtsë nety nganëjkxtënëm reunyonk”.

¹⁵ Minë net nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë María, yëˈë tukumëdoowëdëp ijty ja tyeety ko nyëjkxtë reunyonk. María jyënaˈany: “Ndäägëts yëˈë tuˈugë toxytyëjk mëdiˈibë jantsy jotmëk. Kots nmutskˈäjty, kyajts ijty nëgoo tijaty ndunäˈäny mët kots ntsëˈkë wiˈix jyënäˈändët ja jäˈäy. Per kots nˈijxy wiˈixëts ja ndääk jyotmëkëty ets wiˈix jëjpˈam tpëjktaˈagyë Jyobaa, yëˈëts xypyudëjkë parëts kyaj pën ntsëˈëgët”. João mëdë familyë kyaj nety mbäät tkäjpx tmaytyäˈäktë Diosë yˈayuk jyënoty tyëgoty, mët ko ja tyeety ojts dyajkuboky. Duˈun tnimaytyaˈaky: “Mëdiˈibëts mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwë, yëˈë ko ja ndäägëts tyuundääy tijatyëts ja ndeety amdoowë parë dyajjotkujkˈatäˈäny, per kyaj tnasˈijxë parë Jyobaa tyukmastuˈudëdët”.

16. ¿Wiˈixë uˈunktääk mbäät tijaty ttukniˈˈixëdë nmëguˈukˈäjtëm?

¹⁶ Ja mˈijxpajtënë mbäät pyudëkëtyë wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm. ¿Wiˈix? Min nˈokˈijxëm wiˈixë apostëlë Pablo pyudëjkë ja yˈijxpajtënë Eunice. Yëˈë duˈun tnijäˈäyë Timoteo: “Njamyejtsypyëts wiˈix mijts amumduˈukjot xymyëbeky ja  Dios, dëˈën extëm yëˈë [...] mdääguˈunk Eunisë” (2 Tim. 1:5). ¿Näˈä tim jawyiinë Pablo tˈijxy wiˈixë Eunice tmëdaty ja mëbëjkën? Waˈan jaa tˈixyˈajtyë Loida mëdë Eunice ko tim jawyiin tsyoˈony ets nyajxy Listra, waˈan yëˈë tpudëjkë parë tnijäˈäwëdë ja tëyˈäjtën ets tpanëjkxtëdë Kristë (Apos. 14:4-18). Ko nyajxy naa 15 jëmëjt, ta Pablo tnijäˈäyë Timoteo ets tˈanmääy ko duˈunyëmë nety tjamyetsy wiˈixë Eunice tmëdatyë mëbëjkën. Extëm nˈijxëm, ja yˈijxpajtënë Eunice mëjwiin kajaa pyudëjkë apostëlë Pablo, ets waˈan nanduˈun pyudëjkë ja Dios mëduumbëty mä primer siiglë. Pën mijts naytyuˈuk ja mˈuˈunk mˈënäˈk xyajˈyeeky xyajpety o ja mëmëjjäˈäy kyaj tmëdunyë Jyobaa, mbäät mˈity seguurë ko extëm xyajnigëxëˈëky ja mëbëjkën, mëjwiin kajaa pyudëkëdë ja nmëguˈukˈäjtëm.

17. ¿Ti mbäät xytyuny pën ja mˈuˈunk mˈënäˈk kyaj ttuny extëm tijaty xyjyatukniˈˈixë?

¹⁷ ¿Ets pën ja mˈuˈunk mˈënäˈk kyaj ttuny extëm tijaty xyjyatukniˈˈixë? Jamyats ko myënëjkxypyë tiempë parë oy ja mˈuˈunk mˈënäˈk xyajˈyaak xyajpatët. Extëm kyëxëˈëky mä dibujë, ko xynyiˈipy tuˈugë ujtspäjk, waˈan näˈäty mnayajtëyëty pën yon patëp ets it windëwëp, per duˈunyëm xyajxooky oy xykyanijawë (Mar. 4:26-29). Nanduˈunën jyaty mëdë mˈuˈunk mˈënäˈk, mbäät näˈäty mnayajtëyëty pën tijaty mduumpy pudëjkëdëp parë ttsoktëdë Jyobaa. Mbäät kyaj xynyijawë ti ja mˈuˈunk mˈënäˈk tyunandëp, per pën duˈunyëm xyˈëwij xykyäjpxwijtë,  mbäät pyudëkëdë parë tmëdundëdë Jyobaa (Prov. 22:6).

18. ¿Wiˈixë Jyobaa tpudëkëyaˈany ja mˈuˈunk mˈënäˈk parë mëët nyaymyayëdët?

¹⁸ Biiblyë myaytyakypy wiˈix tëëyëbë Jyobaa tpudëjkë nimayë ënäˈktëjk parë mëët nyaymyayëdët (Sal. 22:9, 10). Pääty pën ja mˈuˈunk mˈënäˈk tsyojktëp, mbäät nanduˈunë Jyobaa pyudëkëdë (1 Kor. 3:6, 7). Axtë pën jam nyëˈëdëgoyäˈän tyuˈudëgoyäˈändë, Jyobaa duˈunyëm tsyokäˈänëdë (Sal. 11:4). Yëˈë netyë pyudëkëyäˈänëdë pën yˈijxypy ko jënandëp “ja yˈääw jyot” (Hech. 13:48, TNM; 2 Crón. 16:9). Jyobaa mbudëkëyanëp nanduˈun parë xyajpëtsëmëdë ääw ayuk mä meerë ja mˈuˈunk dyajtëgoyˈattë (Prov. 15:23). O mbäät nanduˈun dyajtuny tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë ja mˈuˈunk mˈënäˈk mëmay mëdäjëdëp ets tsokëdëp. Ets ko ja mˈuˈunk myëjjäˈäy myëˈˈënäˈkëdët, mbäädë Jyobaa tyukjamyatsëdë mëdiˈibë ojts xytyukniˈˈixë (Fwank 14:26). Pääty, pën duˈunyëm ja mˈuˈunk mˈënäˈk xytyukniˈˈixë mëdë mˈääw mˈayuk ets mët ja mˈijxpajtën, duˈunë netyë Jyobaa xymyoˈoy tii kyunuˈkxëp.

19. ¿Tiko mbäät mˈity seguurë ko Jyobaa mgupëjkëp?

¹⁹ Kyaj mwinmayët ko Jyobaa kyaj mnekytsyokäˈänyëty mët ko ja mˈuˈunk mˈënäˈk kyaj myëdunëdë. Pesë Jyobaa duˈunyëm mtsokäˈänyëty mët ko mijts xytsyoky. Pën naytyuˈuk ja mˈuˈunk mˈënäˈk xyajˈyeeky xyajpety o ja mëmëjjäˈäy kyaj Tyestiigëty, Jyobaa mˈanmääyëp ko mnikëˈëjan mnixäjanëp ets yëˈë uˈunkteetyˈatäämp (Sal. 68:5). Këˈëm ja mˈuˈunk mˈënäˈk twinˈixäˈändë pën myëdunandëbë Jyobaa o kyaj. Per pën duˈunyëm xypyudëkëdë ets xytyukˈijxpetyë Jyobaa ko yëˈë mbudëkëyanëp, ta jotkujk nyayjyawëyaˈanyëty.