1-2. a) A Eniis ra yaa ãnda, la bõe n pa yɩ nana ne-a, a sẽn wã n sõngd a biig a Tɩmote sẽn na yɩl t’a bãng a Zeova ne a Zeezi wã? b) Gom-y sebrã pipi neng fotã yelle.

 BAA ne Biiblã sẽn pa gomd a Tɩmote lisgã yellã, d tõe n kɩsa sɩd t’a lisgã daare, a ma a Eniis sũur yɩɩ noog wʋsgo. (Yel. 23:25) Mams-y y yamẽ a sũur sẽn yɩ noog to-to, a sẽn wa n ne a Tɩmote sẽn yas koomã pʋgẽ wã. Tõeeme t’a Tɩmote yaab-poak a Loyiis ra yasa a Tɩmote ma sɛɛgẽ, n maag a yĩng n get b sẽn lisd a Tɩmote. A Tɩmote pukame koomã pʋgẽ, t’a nengã be laado, t’a ma wã sũur noomẽ, hal t’a nintãmã yɩlsdẽ. Baa ne sẽn pa yɩ nana wã, a Eniis tõog n sõnga a biigã t’a wa nong a Zeova la a Bi-ribl a Zeezi Kirist. Bõe n pa yɩ nana ne a Eniisi, a sẽn wa n zãmsd a biig a Tɩmote wã?

² A Tɩmote roagdbã tũudum ra pa yembr ye. A ba wã ra yaa Gɛrke, t’a ma wã ne a yaab-poakã ra yaa Zʋɩf-rãmba. (Tʋʋ. 16:1) A Eniis ne a Loyiis sẽn wa n lebg kiris-nebã, rẽ t’a Tɩmote tog n da lebga bi-bɩɩga. Wakat-kãng t’a ba wã ra ket n pa kiris-ned ye. Woto wã, tũudum-bʋg la a Tɩmote na n yãke? A yʋʋmã sẽn da yaa to-to wã ra seka a na tõog n yãk a toorẽ yam. A ba wã tũudmã la a na n kẽ bɩ? Zʋɩf-rãmbã minundã b sẽn zãms-a hal a yãadmẽ wã la a na n tũ bɩ? Bɩ a na n sakame n lebg a Zeezi Kirist karen-biiga?

3. Wa Yel-bũn 1:8, 9 sẽn wilgdã, a Zeova tagsg yaa wãn ne bũmb nins ma-rãmbã sẽn maand n na n sõng b kambã tɩ b wa lebg a Zeova zo-rãmbã?

³ Wa a Eniisi, ma-rãmb nins sẽn yaa kiris-nebã nonga b zakã rãmba. B sẽn dat n tɩ yɩɩd yaa b sõng b kambã tɩ b wa  paam zood sõma ne a Zeova. La d Wẽnnaamã sũur nooma wʋsg ne-ba, b sẽn modgd n maand woto wã yĩnga. (Karm-y Yel-bũn 1:8, 9.) A Zeova sõnga ma-rãmb ka tɛka, tɩ b tõog n sõng b kambã tɩ b wa nong a Zeova la b tũud-a.

4. Zu-loe-bʋs la ma-rãmbã maood ne rũndã-rũndã?

⁴ Pag fãa mi n sokda a meng n getẽ a kambã sã n na n wa sak n tũu a Zeova wa a Tɩmote sẽn maanã. Roagdbã pʋd n mii zu-loees nins kambã sẽn maood ne a Sʋɩtãan dũniyã pʋgẽ wã. (1 Pɩy. 5:8) Sẽn paase, pagb wʋsg wubda b kambã b yembre. Wʋsg me sɩdb pa tũud a Zeova ye. Ra yaa woto ne saam-bi-poak a ye yʋʋr sẽn boond t’a Kiristind. * A yeelame: “Mam sɩdã yaa ned sẽn get a zakã rãmb yell sõma. La a ra pa tol n dat tɩ m wub d kambã tɩ b wa lebg a Zeova Kaset rãmb ye. Yʋʋm-kãens fãa m da tara yãbre, m sẽn da pa mi m kambã sã n na n wa sak n tũu a Zeova wã yĩnga.”

5. Bõe la d na n yã sõs-kãngã pʋgẽ?

⁵ Ma-rãmba, bãng-y tɩ y tõe n sõnga y kambã tɩ b wa nong a Zeova la b tũud-a wa a Eniis sẽn maanã. Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa y sẽn tõe n dɩk a togs-n-taar to-to, n tũnug ne y sẽn yetã la y sẽn maandã n sõng y kambã tɩ b wa sak n tũ a Zeova. D leb n na n yãa a Zeova sẽn tõe n sõng-y to-to.

6. Wa 2 Tɩmote 3:14, 15 sẽn wilgdã, bõe n sõng a Tɩmote t’a wa lebg kiris-neda?

⁶ A Tɩmote sẽn wa n yaa bi-bilfu, a ma wã maana a sẽn tõe fãa n sõng-a t’a wʋm Gʋls-sõamyã võore, wa Zʋɩf-rãmb a taabã. Yaa sɩd t’a ma wã ra pa mi baa fʋɩ a Zeezi Kirist zug ye. La baa ne rẽ, a sẽn zãms a Tɩmote bũmb ning Gʋls-sõamyã pʋgẽ wã ra seka na sõng-a t’a wa tõog n lebg kiris-neda. La rẽ yĩnga, sɩd yɩɩ woto bɩ? A Tɩmote ra tara sor n na n yãk a sã n na n lebga kiris-neda. Sãmbg kae t’a ma wã me sõng-a lame t’a tẽ bũmb nins b sẽn zãms-a a Zeezi Kirist zugã. (Karm-y 2 Tɩmote 3:14, 15.) D tõe n yeelame t’a Eniis sũur yɩɩ noog wʋsgo, a sẽn bãng tɩ baa sẽn pa yɩ nana ne-a wã, a tõog n sõnga a biigã t’a bãng a Zeova wã. A Eniis yʋʋrã võor yaa “tõoge.” Dẽnd a sɩd saka a yʋʋre, a sẽn tõog n sõng a Tɩmote t’a wa nong a Zeova la a tũud-a wã.

7. Wãn to la a Eniis ra tõe n sõng a biigã a lisgã poor t’a kell n tũ a Zeova?

⁷ A Tɩmote lisgã yɩɩ bũmb sẽn tar yõod wʋsg a vɩɩmã pʋgẽ. La baa ne rẽ, a ma wã ra ket n maanda yɩɩre. Tõe t’a ra sokda a meng yaa: Bõe la m biigã na n wa maan a vɩɩmã pʋgẽ? A na n wa tara tũud-n-ta-wẽns bɩ? A na n kẽnga lekoll Atɛn n wa tẽed filozof-rãmbã sẽn zãmsd nebã bũmb nins tɩ yaa ziri wã bɩ? A na n dɩka a sẽkã la a pãngã fãa n tʋmdẽ, sẽn na yɩl n wa lebg rakãagr bɩ? A Eniis ra pa tõe n deeg a Tɩmote zĩig n yãk yam ye. La a ra tõe n sõng-a lame. Wãn to? A ra tõe n kell n sõnga a biigã t’a nong a Zeova ne a Zeezi ne a sũur fãa, bũmb nins b sẽn maan n sõng b zakã rãmbã yĩnga. Pa neb nins pagb bɩ b sɩdb sẽn pa tũud a Zeova wã bal n getẽ tɩ yaa toog tɩ b tõog n sõng b kambã tɩ b wa tũud a Zeova ye. Baa ba wã ne ma wã fãa sã n tũuda a Zeova, tõe n yɩɩ toog ne-b tɩ b tõog n sõng b kambã tɩ b sak n tũ a Zeova. Yam-bʋg la roagdbã tõe n dɩk a Eniis mak-sõngã pʋgẽ?

8. Bõe la saam-bi-poak tõe n maan n sõng a sɩdã n ges b kambã tẽebã yelle?

 ⁸ Zãms-y y kambã Biiblã. Saam-bi-pogse, y sɩdbã sã n tũuda a Zeova, bɩ y bãng t’a Zeova ratame tɩ y sõng-b n ges y kambã tẽebã yelle. Rẽ wɛɛngẽ, bũmb a ye y sẽn tõe n maan yaa y sẽn na n sõngd y sɩdbã zak pʋgẽ Biibl zãmsgã wɛɛngẽ. Gomd-y n pẽgd-y zak pʋgẽ Biibl zãmsgã, t’a wakatã sã n wa ta me bɩ y ges y sẽn tõe n maan tɩ zãmsgã tall yamleoogo. Wala makre, y tõe n sõnga y sɩdã n yãk bũmb sẽn tik Biiblã zug y sẽn tõe n maan zãmsgã wakate. Sẽn paase, y kambã sʋka, y sã n wa getẽ tɩ yaa sõma tɩ y zãms y biig ning Vɩɩmd-y wakat sẽn kõn sa! sebrã, y tõe n sõnga y sɩdã n maan rẽ.

9. Kambã wubrã wɛɛngẽ, bõe n tõe n sõng pagb nins sɩdb sẽn pa tũud a Zeova wã?

⁹ Ma-rãmb kẽer n lʋɩt taoor n zãmsd b kambã Biiblã. Tõe tɩ yaa b sẽn yaa b yembr yĩnga, wall yaa b sɩdã sẽn pa tũud a Zeova yĩnga. Sã n yaa woto ne yãmba, bɩ y ra maan yɩɩr tɩ loog noor ye. A Zeova na n sõng-y lame. Tũnug-y ne tʋʋm-teed nins a Zeova siglgã sẽn yiisdã n zãms y kambã Biiblã. Y tõe n sõsa ne roagdb kẽer sẽn tar minim, n bãng y sẽn tõe n tall tʋʋm-te-kãensã n zãms y kambã to-to. * (Yel. 11:14) A Zeova tõe n sõng-y lame me tɩ y tõog n sõsd ne y kambã sõma. Pʋʋs-y-yã a Zeova n kos-a t’a sõng-y tɩ y tõogd n sokd-b sogsg sẽn na n sõng-y tɩ y bãng sẽn be b sũurẽ. (Yel. 20:5) Wala makre, y tõe n soka y biig yaa: ‘Bõe n namsd foo lekollẽ wã n tɩ yɩɩda?’ Woto tõe n kɩtame tɩ y paam n sõs ne-a sõma.

10. Bõe me la y tõe n maan n sõng y kambã tɩ b bãng a Zeova?

¹⁰ Tũnugd-y ne segb buud fãa n sõng y kambã tɩ b bãng a Zeova. Gomd-y-yã a Zeova yelle, la bõn-sõma nins fãa a sẽn maan n kõ-yã me yelle. (Tõo. 6:6, 7; Eza. 63:7) Woto tara yõod wʋsgo, sẽn yɩɩd fãa sã n mikame tɩ y pa tõe n zãms y kambã Biiblã yir wakat fãa. Kiristind ning yell d sẽn zoe n gomã yeelame: “Yɩl n paam sẽk n gom a Zeova yell ne m kambã ra yaa toogo. Woto kɩtame tɩ m tũnugd ne segb buud fãa m sẽn paame. D mi n yiime n gilgi, bɩ n kẽ koom-koglg n zãag bilf ne kʋɩlgã rʋʋnd n tɩ sõs bũmb nins a Zeova sẽn naanã zugu, la d gom bũmb a taab me sẽn tõe n sõng-b tɩ b bãng a Zeova sõma yelle. D kambã sẽn wa n mi b nensã, m sagl-b lame tɩ b zãmsd Biiblã b toore.” Bũmb a to y sẽn tõe n maane, yaa y sẽn na n gomd n pẽgd a Zeova siglgã, la y tẽed-n-taasã. Ra wɩt-y tigingã kãsem-dãmbã ye. Yãmb sẽn yet bũmb ning kãsem-dãmbã zugã tõe n sõnga y kambã tɩ b sã n wa tar zu-loees bɩ b tɩ kos-b sõngre.

11. Wa Zak 3:18 sẽn wilgdã, bõe yĩng tɩ d segd n modg tɩ laafɩ zĩnd d zakã pʋgẽ?

¹¹ Modg-y tɩ laafɩ zĩnd y zakã pʋgẽ. Nong-y n wilgd-y y sɩdã la y kambã tɩ y nong-b lame. Gomd-y n pẽgd-y y sɩdã la y wilgd tɩ y waoogd-a lame, la y sõng y kambã me tɩ b maand woto. Y sã n maand woto, na n yɩɩ nana ne y kambã tɩ b tõog n bãng a Zeova sõma. (Karm-y Zak 3:18.) D gom saam-biig a ye yʋʋr sẽn boond t’a Zozɛf yelle. A yaa zall so-pakd n be Rumani. A sẽn wa n yaa bi-bɩɩga, a ba wã ra namsda yẽ ne a kẽemã la a yaopã n paas b ma wã, b sẽn tũud a Zeova wã yĩnga. A yeelame: “M ma ra modgda  wakat fãa sẽn na yɩl tɩ laafɩ la zems-n-taar zĩnd zakã pʋgẽ. M baaba sũur sã n da wa yik fãa, m ma bʋkda a meng ne-a. A sã n wa neẽ tɩ lebga toog tɩ d waoog d ba wã la d sak-a, a naagda tõnd tɩ d karem Efɛɛz rãmb 6:1-3. Rẽ poore, a tẽegda tõnd d ba wã zʋg-sõma wã, la a sõng-d tɩ d bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ d segd n nong-a wã. Naoor wʋsgo, a ra maanda woto n sõngdẽ tɩ laafɩ be zakã pʋgẽ.

12. Wa 2 Tɩmote 1:5 sẽn wilgdã, wãn to la a Eniis mak-sõngã sõng a Tɩmote?

¹² Karm-y 2 Tɩmote 1:5. A Eniis kõo a Tɩmote mak-sõngo. Tõe t’a sõng-a lame t’a bãng tɩ ned sã n tar tẽebo, a tog n wilga rẽ ne a tʋʋma. A Tɩmote ra nee vẽeneg t’a ma wã tʋʋm-tʋmdɩ wã wilgdame t’a nonga a Zeova ne a sũur fãa. (Zak 2:26) A ra nee vẽeneg t’a ma sũur nooma ne a sẽn paam n tũud a Zeova wã. Wãn to la a Eniis mak-sõngã sõng a Tɩmote? Wa tẽn-tʋmd a Poll sẽn wilgã, a Tɩmote talla a ma wã tẽebã buudu. Sɩd me, a gesa a ma wã mak-sõngã, tɩ rẽ kɩt t’a yãk yam n dɩk a togs-n-taare. Rũndã-rũndã me, ma-rãmb wʋsg tõog n sõnga b zakã rãmb tɩ b wa tũud a Zeova, “tɩ pa tũ ne goam” ye. (1 Pɩy. 3:1, 2) Yãmb me tõe n maana woto. Wãn to?

13. Bõe yĩng tɩ ma-rãmbã segd n lʋɩɩsd bãmb ne a Zeova zoodã taoor b vɩɩmã pʋgẽ?

¹³ Lʋɩɩs-y yãmb ne a Zeova zoodã taoor y vɩɩmã pʋgẽ. (Tõo. 6:5, 6) Wa ma-rãmb wʋsgo, yãmb me mongda y mens bũmb wʋsgo. Y rɩkda y sẽka, y ligdi, la y maand bũmb kẽer sẽn na yɩl tɩ y kambã paam sẽn yaa tɩlɛ ne-bã. Wakat ning menga, y pa gõe ye. La y pa segd n bas tɩ yel-kãensã fãa kɩt tɩ y pa le tar sẽk n maand bũmb nins sẽn na n paas yãmb ne a Zeova zoodã pãngã ye. Baood-y sẽk wakat fãa n pʋʋsdẽ, n zãmsd Biiblã y toore, la y modgd n da vaand tigissã ye. Y sã n maand woto, y zoodã ne a Zeova wã pãng na n paasdame. Y na n yɩɩ mak-sõng me n kõ y zakã rãmba, la neb a taaba.

14-15. A Lin ne a Mariya la a Zoawo kibarã sõnga yãmb tɩ y bãng bõe?

¹⁴ D ges kibay a wãn sẽn wilgd kamb sẽn ges b ma mak-sõngo, tɩ sõng-b tɩ b wa nong a Zeova la b teeg-a. A Lin sẽn yaa a Kiristind bi-puglã yeelame: “Ra yaa toog ne-d tɩ d tõog n zãms Biiblã zakẽ, d ba wã sã n da be yiri. La m ma ra pa reemd ne tigissã kẽnd ye. Baa ne d sẽn da pa mi bũmb wʋsg Biiblã zugã, a mak-sõngã sõnga tõnd tɩ d tẽebã tall pãnga. Nand meng tɩ d sɩng tigissã kẽnde, d ra zoe n miime t’a Zeova Kaset rãmbã tũudmã la sɩda.”

¹⁵ D gom a Mariya me yelle. B zakã rãmb sã n da kẽng tigsg n lebg n wa, b ba wã mi n pãbd-b lame bɩ n tʋʋd-ba. Ad a Mariya sẽn yeele: “M ma yaa saam-bi-poak sẽn tar raood wʋsgo. Mam sẽn wa n yaa bi-bilfu, bũmb kẽer la m da zãgsd n pa maandẽ, m sẽn da yɛɛsd nebã sẽn na n yeel bũmb ningã yĩnga. M ma raoodã, la a sẽn da lʋɩɩsd a Zeova raabã taoor wakat fãa wã sõnga maam tɩ m tõog n bas ninsaal zoeesã.” D gom a Zoawo me yelle. A ba wã ra gɩdga zakã rãmb tɩ b ra gom a Zeova wall Biiblã yell zakã pʋgẽ ye. Ad a Zoawo sẽn yeele: “M baaba sẽn da ratã sã n pa bũmb sẽn na n kɩt tɩ m ma wa pa le nong a Zeova, m ma ra sakd n maaname. La yaa a sẽn da maand woto wã n sõng maam n tɩ yɩɩda.”

16. Wãn to la ma-rãmbã mak-sõng tõe n naf neb a taabã?

 ¹⁶ Ma-rãmba, tẽeg-y tɩ y mak-sõngã tõe n nafa neb a taabã. Wãn to? D ges tẽn-tʋmd a Poll sẽn yeel bũmb ninga, a Eniis mak-sõngã wɛɛngẽ. A yeelame t’a Tɩmote tẽebã sẽn pa naag ne pʋ-likã yaa tẽeb ning a “ma a Eniis sẽn da reng n tarẽ wã.” (2 Tɩm. 1:5) Wakat-bʋg la a Poll bãng t’a Eniis tara tẽebo? Wõnda yɩɩ a sẽn wa n na n gilg pipi n moon koɛɛgã la a bãng a Loyiis ne a Eniis Listr tẽngẽ wã. Tõe me tɩ yaa wakat-kãng la a sõng-b tɩ b lebg kiris-neba. (Tʋʋ. 14:4-18) Tags-y n ges-y-yã: Yʋʋm 15 poore, a Poll gʋlsa a Tɩmote lɛtre. A lɛtrã pʋgẽ a goma a Eniis tẽebã yelle, n wilg t’a yaa mak-sõng d sẽn tõe n dɩk a togs-n-taare. Sãmbg kae t’a mak-sõngã yɩɩ tẽn-tʋmd a Poll noog hal wʋsgo. Tõe tɩ yɩɩ kiris-neb a taab me noogo. Y sã n yaa y yembr n wubd y kambã, wall y sɩdã sã n pa tũud a Zeova, bɩ y bãng tɩ y mak-sõngã nafda neb a taaba, la kengd b raood wʋsgo.

17. Sã n wõnda y kambã pa sakd n tũud y sẽn yetã, bõe la y tõe n maane?

¹⁷ La sã n wõnda y kambã pa sakd n tũud y sẽn yetã, bõe la y tõe n maane? Tẽeg-y tɩ biig wubr pa daar a ye tʋʋmd ye. Wa fotã sẽn wilgdã, y sã n bʋd bũmbu, wakat ninga y tõe n sokda y meng a sã n na n yiime n wa wom biisi. Baa ne y sẽn pa tõe n modg tɩɩgã t’a womã, y na n ket n zãgsd-a-la koom, n saagdẽ t’a na n wa  womame. (Mark 4:26-29) Woto me, pag tõe n sokda a meng a kambã sã n na n wa sak n tũu a Zeova. Y pa tõe n modg y kambã tɩ b sak ye. La y sã n maand y sẽn tõe fãa sẽn na yɩl n sõng-ba, y tõe n saagame tɩ daar ninga b na n wa sak n tũu a Zeova.

18. Wãn to la a Zeova tõe n sõng y kambã tɩ b lebg a zo-rãmba?

¹⁸ Hal pĩnd wẽndẽ wã, a Zeova sõnga kamb ka tɛk tɩ b lebg a zo-rãmba. (Yɩɩn. 22:10, 11) A tõe n sõnga y kambã me tɩ b wa lebg a zo-rãmba, sã n mikame tɩ b sɩd rata woto. (1 Kor. 3:6, 7) Baa sã n wõnda y kambã pa tũud a Zeova ne b sũy fãa, a pa na n daag-b n bas ye. (Yɩɩn. 11:4) B sã n wa wilg baa yaa bilf tɩ b tara “yam ning sẽn zems ne vɩɩm sẽn ka sɛtã,” a na n sõng-b lame tɩ b lebg a zo-rãmba. (Tʋʋ. 13:48; 2 Kib. 16:9) A tõe n sõng-y lame tɩ y bãngd n gomd tɩ zemsd a wakate, rat n yeel tɩ zems ne wakat ning sẽn na n naf kambã n yɩɩdã. (Yel. 15:23) A tõe n kɩtame tɩ tigingã saam-biig bɩ saam-bi-poak sẽn nong neb zĩigẽ bao n sõng y kambã. Baa y kambã sã n wa lebg kãsemba, a Zeova tõe n kɩtame tɩ b tẽeg bũmb y sẽn da zãms-b pĩndã. (Zã 14:26) Y sã n kell n tũnug ne y no-goamã la y mak-sõngã n wub y kambã, a Zeova na n ning-y-la barka.

19. Bõe yĩng tɩ y tõe n kɩs sɩd t’a Zeova sũur nooma ne-yã?

¹⁹ A Zeova sẽn nong yãmbã pa be ne y kambã sã n tũud-a lame ye. A nong-y lame, bala yãmb me nong-a lame. Y sã n yaa pag n wubd y kambã y yembre, a Zeova pʋlmame t’a na n yɩɩ y kambã Ba, la yãmb sõangda. (Yɩɩn. 68:6) Y pa tõe n modg y kambã tɩ b sak n tũ a Zeova ye. La y sã n kell n teeg a Zeova la y maand y sẽn tõe fãa, a sũur na n yɩɩ noog ne-yã.