Ba tɛnɛ mɛ ka ya ni

Gwe ka abɛli tɛnɛ

TƐNƐ TI MANDANGƆ 17

Ata ayangambi—Ĩ landa se lɛlo tɛ Enise

Ata ayangambi—Ĩ landa se lɛlo tɛ Enise

“Ta mɔ kɛ̃ wangɔ tɛ ta mɔ ma. Ni du nzɔ̃ kpɔtɔ ka li mɔ, nga ye ti gɔ̃ mɛ nzɔ̃ni ka gɔ̃ mɔ.”​—MAS. 1:8, 9.

BIA 137 Basi ya sembo, basi bakristo

NA NDUNU NI *

Timɔte ndo mu batisimɔ, wa ta lo Enise ná tara lo Loise ndo ba lo na dengɔ bɛ zu (Ba paragrafɛ ti 1)

1-2. (a) Enise dundó na, wa akpengba kpale mɛndó lo tengbi na ni na ngoi mɛndó lo ndo ha na nyi lo akpale tɛ Yehova nɛ? (b) Kambisa limɔ ti koko mbɛti olo.

 ABƐSE ta Ngbangɔ kambisa hɛ̃ e kpale mɛ aba batisimɔ tɛ Timɔte ma ko, elengbi ti dangɔ bɛ e na dengɔ bɛ mɛndó ta lo Enise ma na bi kondó lo mu na ni. (Mas. 23:25) Li mabere mɔ hũ Enise mɛ dengɔ bɛ aɔ ndo lo na ngoi mɛ lo ndo ba Timɔte mɛ alo kaya ngu. Lo he ngia na ngoi mɛ Loisi tara Timɔte adɔ lo so gunda lo, agbɔ̃ lo, afɔ̃ na tɛrɛ lo. Enise fa mbó fóo lo wɔ, lo zanga tɛnɛ ti tɛnɛngɔ na ngoi mɛ ayɔrɔ Timɔte kaya ngu. Na dengɔ bɛ zu Timɔte lo kaya ngu ako na ngia so nyɔ lo, na ngoi niko ko, Enise ha gbengɔ bɛ lo gba, wa lo tondó to na lo mɛ ya, dengɔ bɛ aɔ ndo lo. Enise nwɔndó kpengba kpale ti hangɔ na Timɔte se ti yengɔ Yehova ná Nyi lo Yezo Kristo. Wa akpengba kpale mɛndó lo tengbi na ni na ngoi mɛndó lo ndo ha na nyi lo akpale tɛ Yehova nɛ?

2 To Timɔte ná ta Timɔte ndo vɔrɔndó Nzapa kaya asambela mɛ akɛsɛnɛ. To lo ndó zo ti Grɛkɛ, ta lo ná tara lo adu ndó azi ti Yuda. (Aw. 16:1) Timɔte lengbindó ti dungɔ na bulu bandangɔ Sui kɔi tee sui kɔi ndoni siɔ na ngoi mɛndó tara lo Loise ná ta lo Enise atindó awakristo. Kanda ta to lo tindó wakristo ma. Wa Timɔte landa tɛ lo ndó na? Na bangɔ bulu mɛndó lo na ni ko, lo lengbindó ti mungɔ ekateli, lo nvɛ̃ni. Lo na yengɔ landangɔ sambela tɛ to lo mɛ ta lo wakristo ma? Lo na yengɔ landangɔ kutimɛ tɛ ayuda mɛndó lo manda na ngoi mɛ lo dɛ nyingambi? Bere lo na yengɔ tingɔ kɔi tɛ ava Yezo?

3. Na bangɔ mbɛti ti Masese 1:8, 9, Yehova ndo ba kwa mɛ ata ayangambi ndo li ti zangɔ ayati la ya, ala ti awa kwa tɛ lo ngasia?

3 Ndɛ lo mɛ ko, mabere Enise, ata mɛ awakristo ndo ye nga ndasewa tɛ la. Ɔngɔ aye zu, ala na gwɛ̃ ti zangɔ ayati la ya, ala ti na mangbi ti kpengbani na Yehova. Wa Nzapa tɛ e ndo hũ ya, ge ge ge tɛ la adu ngbondoni nvɛ̃ni. (Di Masese 1:8, 9.) Yehova za ata ayangambi gba ya, ala ha ayati la na yengɔ lo, nga na lingɔ kwa hɛ̃ lo.

4. Akpengba kpale mɛ ata ayangambi mɛ awakristo ndo tengbi na ni ndɛ nɛ?

4 Ta adu siɔni ma se ata ayangambi ndo hũnda tɛrɛ la ya, ayati mbi na yengɔ lingɔ kwa hɛ̃ Yehova na bɛ la kɔi nga ma se mɛndó Timɔte li na ni? Abɛse ngaso ko, awa dũngɔ ayangambi mɛ awakristo ahĩnga nzɔ̃ni se mɛ gigi mɛ tɛ Satana ndo kpã na katɛ ayati la ndozu. (1 Pet. 5:8) Hãngɔ ni zingɔ, ata ayangambi gba ndo tengbi na kpengba kpale ti kãngɔ ayati la na bɛ la, bere ndoni kɔi na akɔ la mɛ ta ala ndo vɔrɔ Yehova ma. E mu se lɛ lo tɛ nyita Christine, * lo tɛnɛ ya: “Kɔ mbi dundó nzɔ̃ to nvɛ̃ni nga nzɔ̃ gbia ti ndasewa, kanda lo kɛ̃ndó na bɛ lo kɔi ya, ta mbi ha ayati e na mbilimbili ma. Na pɛ abulu gba, mbi ndo tondó to ngoi zu, wa mbi ndo hũndandó tɛrɛ mbi bere ayati mbi na tingɔ gbanda Atemwɛ tɛ Yehova?”

5. Aye mɛ ndɛ e tɛnɛ tɛnɛ na ndo ni nɛ?

5 Se du ya, mɔ du ta ayangambi ko, mɔ lengbi ti longangɔ hangɔ na ayati mɔ yengɔ, nga na lingɔ kwa hɛ̃ Yehova nga ma se mɛndó Enise longa na ni. Na ya tɛnɛ mɛ ndɛ e manda ko, e na bangɔ se mɛ mɔ lengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ ta Timɔte na hangɔ na ayati mɔ aye na lége ti tɛnɛ nga na kwa tɛ mɔ. E nga na hũngɔ se mɛ Yehova na zangɔ na mɔ.

HA AYANGAMBI TƐ MƆ NA AYE NA LÉGE TI TƐNƐ TƐ MƆ

6. Nga ma se mɛ mbeti ti 2 Timɔte 3:14, 15 atɛnɛ na ni, Timɔte tindó wakristo ngasia?

6 Ngoi mɛndó Timɔte dɛ nyingambi ko, Enise lindó zu so hangɔ lo na “atɛnɛ ti ya buku tɛ Nzapa,” nga ma se mɛndó Ayuda agbɔ̃ na ndani. Adu biani ya, ta Enise hĩngandó aye gba ma, na lo mɛ ya, ta lo hĩngandó kpale mɛ aba Yezo Kristo ma. Kanda akpale mɛndó Timɔte manda kaya Ngbangɔ ko, adundó akpale ti ngbondoni mɛndó alengbi ti zangɔ lo ya, lo ti wakristo. Wa lo tindó wakristo biani? Na lo mɛ ya, lo tindó palanga ko, ayɔndó ya lo nvɛ̃ni lo pɔna bere lo na tingɔ wakristo, bere ta lo na tingɔ wakristo ma. Ta kitɛ da ma ya, Timɔte ‘yendó lo tɛ Yezo na bɛ lo kɔi’ na ndombali ge ge ge tɛ ta lo. (Di 2 Timɔte 3:14, 15.) Enise mandó dengɔ bɛ nvɛ̃ni na ndenge mɛndó lo longa hangɔ nyi lo na akpale mɛ aba Yehova abɛse du ya, lo tengbindó na kpengba kpale gba! Lo longandó batangɔ ili lo ti Enise mɛ se akambisa ndani ko, alengbi na “nwɔngɔ.”

7. Ngasia la Enise lengbindó ti zangɔ nyi lo ya, lo mai na pɛ batisimɔ tɛ lo nɛ?

7 Mungɔ batisimɔ adundó ye ti ngbondoni mɛndó Timɔte li na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo, kanda Enise dɛ bondó ma sɔngɔ bɛ na lo ti dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ nyi lo na pɛ batisimɔ tɛ lo. Ye mɛ nyi lo na lingɔ na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo na pɛ batisimɔ nɛ? Lo na tingɔ na asiɔ akwa? Lo na yengɔ gwengɔ kalasi ka Atɛnɛ, wa lo nga na yengɔ hangɔ lo ti filozofi tɛ apaganɔ? Lo na gbɛ̃ngɔ ngoi, ngunu nga na palanga tɛ lo na lengɔ kwa kpengbani ti nɛngɔ ya, lo ti kota zo? Ta Enise lengbindó ti mungɔ ekateli na se lɛ Timɔte ma, kanda lo lengbindó ti zangɔ lo ya, lo mu ekateli ti nzɔ̃ni. Ngasia? Lo lengbindó ti ngbãngɔ lá kwɛ lingɔ kpengbani ti hangɔ na nyi lo na se mɛ lo ye na Yehova gba, nga na se mɛ lo hɛ̃ Yehova ná Yezo sia kɔli. Ta bo awa dũngɔ ayangambi ko la ndo sambela Nzapa kaya sambela mɛ akɛsɛnɛ la, ala ndo tengbi na kpengba kpale ti kãngɔ ayangambi ya, ala ye Yehova ma. Abɛse du ya, awa dũngɔ ayangambi zu sɛ kaya mbilimbili ko, alengbi ti dungɔ nga ye ti pɛnɔ gbɔ̃ngɔ bɛ ayati la ti nɛngɔ ya, ala ti awa kwa tɛ Yehova ti mbilimbili. Wangɔ mɛ awa dũngɔ ayangambi alengbi ti luangɔ na bangɔ se lɛlo tɛ Enise nɛ?

8. Ngasia la ata ayangambi alengbi ti zangɔ akɔ la mɛ adu awakristo ti nɛngɔ ya, ala kokisa gwɛ̃ tɛ ayati la ti nyingɔ nɛ?

8 Manda ayati mɔ na Ngbangɔ. Nyita wali, abɛse du ya, kɔ mɔ du Tɛmwɛ tɛ Yehova ko, gwɛ̃ tɛ Yehova du ya, mɔ za lo na kokisangɔ gwɛ̃ ti nyingɔ tɛ ayati mɔ. Lége kɔi mɛ mɔ lengbi ti lingɔ na ni adu na hɛ̃ngɔ ti mɔ kaya prɔgramɛ ti sambela ti ndasewa. Tɛnɛ nzɔ̃ tɛnɛ na lo ti prɔgramɛ ni, wa gi hĩngangɔ aye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ngoi niko adu ti dengɔ bɛ. Ngoi mɛndɛ̃ mɔ lengbi ti zangɔ kɔ mɔ ya, ĩ pɔna bɛli tɛnɛ mɛ ĩ na mandangɔ nga na aye mɛ ĩ lengbi ti lingɔ na ngoi ti sambela ni. Wa se du ya, ambanga ayangambi tɛ ĩ ati na bulu mɛ ala lengbi ti mandangɔ Ngbangɔ na lége ti buku Sepela na bomoi libela na libela! ko, ngoi mɛndɛ̃ mɔ lengbi ti zangɔ kɔ mɔ ya, ĩ manda na ala Ngbangɔ.

9. Ata ayangambi mɛ ndo kã ayati la na bɛ la, alengbi ti luangɔ aye mɛ na zangɔ la ka wa?

9 Ambanga ata ayangambi mɛndɛ̃ ndo manda Ngbangɔ na ayati la, ala nvɛ̃ni na lo mɛ ya, bo ala kɔi la ndo kã ayati la, bere ta akɔ la adu awakristo ma. Se adu ngaso ka ndasewa tɛ mɔ ko, ta bɛ mɔ sɔ gba ma. Yehova na zangɔ mɔ. Salela aye ti hangɔ na tɛnɛ mɛ lo hɛ̃ mɔ na lége ti linɔ tɛ lo ti nɛngɔ ya, mɔ ha ayati mɔ na Tɛnɛ tɛ lo. Wa nda mɛ ta mɔ lengbi ti hũndangɔ awa dũngɔ ayangambi mɛndɛ̃ mɛ ahĩnga aye niko nzɔ̃ni ya, ala za mɔ na ndenge ti nzɔ̃ni mɛ ala ndo li na ni na ngoi ti sambela ti ndasewa tɛ la ma nɛ? * (Mas. 11:14) Yehova lengbi ti zangɔ mɔ ya, mɔ hĩnga tɛnɛngɔ tɛnɛ nzɔ̃ni na ayati mɔ. Yɔ ka ti lo ya, lo za mɔ, mɔ hĩnga tɛnɛ mɛ mɔ tɛnɛ hɛ̃ la ti nɛngɔ ya, ala si na bingangɔ li, nga na se mɛ ala ndo ma na tɛrɛ la yangondo. (Mas. 20:5) Mɔ lengbi ti hũndangɔ ala na ndo ti woni mabere, ‘kpale ti pɛnɔ̃ mɛ mɔ ndo tengbi na ni ka kalasi nɛ?’ ni lengbi ti hɛ̃ngɔ lége ya, ĩ tɛnɛ tɛnɛ na ndenge ti nzɔ̃ni mɛ na zangɔ mɔ ya, mɔ hĩnga akpale gba.

10. Ye mɛndɛ̃ mɛ mɔ lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, mɔ za ayati mɔ, ahĩnga akpale na ndo Yehova nɛ?

10 Gi alége ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃ ti hangɔ na ayati mɔ kpale tɛ Yehova. Tɛnɛ tɛnɛ mɛ aba Yehova nga na anzɔ̃ ye mɛ lo li hɛ̃ mɔ. (Mib. 6:6, 7; Yis. 63:7) Ni du ye mɛ ngbondoni se du ya, ta mɔ ndo lua lége ti mɔ mandangɔ na ala Ngbangɔ ngoi zu kaya da ma. Christine, mɛ fale e tɛnɛ tɛnɛ tɛ lo uzu ko, lo tɛnɛ ya “Ando dundó kpengbani ya mbi tɛnɛ tɛnɛ ti nyingɔ hɛ̃ ayati mbi, wa mbi ndo lindó ni ngoi zu mɛ mbi ndo lua lége. Ngoi mɛ e ndo si fɔ̃nɔ̃ bere ngoi mɛ e ndo ma kaya ngɔ ka lɛ ngu ko, e ndo tɛnɛ tɛnɛ ti aye mɛ Nzapa li nga na akpale gba ti nyingɔ. Ngoi mɛndó ayati mbi ati kangba ko, mbi sandó ngunu bɛ ala ya, ala nvɛ̃ni manda Ngbangɔ.” Bɛngɔ oko katɛ, ndo tɛnɛ nzɔ̃ tɛnɛ na lo ti linɔ tɛ Yehova nga na lo tɛ ayata mɔ awakristo. Ta mɔ tɛnɛ tɛnɛ ti siɔni na ili Abiazi ma. Hĩnga ya, atɛnɛ mɛ mɔ ndo tɛnɛ na ili la ko, ni la na tongɔ ayati mɔ ya, ala gi wangɔ ka tɛ la na ngoi mɛ ala na gwɛ̃ ni.

11. Na bangɔ Zaki 3:18, nda mɛ ayɔ ya, ata ayangambi agi kpãngɔ siriri kaya da tɛ la nɛ?

11 Li ya siriri adu ka ndasewa tɛ mɔ. Ndo fa ngoi zu na kɔ mɔ ná ayati mɔ ya, mɔ ndo ye ala. Ndo tɛnɛ tɛnɛ hɛ̃ kɔ mɔ na tɔndɔngɔ nga na songo, wa ha nga na ayati mɔ ya, ala li ngaso. Se mɔ li ngaso ko, ni na lingɔ ya, siriri adu da, wa ni nga na lingɔ ya, ayati mɔ manda kpale mɛ aba Yehova. (Di Zaki 3:18.) E ba se lɛlo tɛ Jozsef, mɛ lo ndo li kwa tɛ wa sungɔ lége ti Kotani ka kɔdɔrɔ ti Roumanie. Na ngoi mɛndó lo dɛ nyingambi ko, to lo lindó zu ti nɛngɔ ya, lo gbanzi lo, mama tɛ lo, nga na ayata lo ya, ta ala li kwa hɛ̃ Yehova ma. Jozsef tɛnɛ ya: “Mama tɛ e ndo lindó zu ti nɛngɔ ya, da tɛ e adu na siriri. Na ngoi mɛndó to mbi ndo ti na ngɔnzɔ gba ko, ta mbi ndo fandó na lo aseliye ti nzɔ̃ni gba. Na ngoi mɛndó lo ndo hũ ya, ati kpengbani tɔndɔngɔ to e ko, lo ndo dindó hɛ̃ e mbeti ti Efɛzɛ 6:1-3 wa e ndo tɛnɛndó tɛnɛ na ndo ni. Lo ndo kambisa ngandó hɛ̃ e aseliye ti nzɔ̃ni mɛ to e na ni, wa lo ndo za nga e, e hĩnga nda mɛ ayɔ ya e ye lo. Na lingɔ ngaso, lo ndo kpãndó siriri ka ndasewa tɛ e na ngoi mɛndó kpale ndo ye gbɛ̃ngɔ.”

HA AYATI MƆ NA YE NA LÉGE TI KWA TƐ MƆ

12. Na bangɔ 2 Timɔte 1:5, ye mɛ nzɔ̃ lɛlo tɛ Enise ali na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ Timɔte nɛ?

12 Di 2 Timɔte 1:5. Enise ndo fandó na Timɔte se lɛlo ti nzɔ̃ni. Lo handó na Timɔte ya, ando hĩnga loyengɔ tɛ zo na lége ti kwa tɛ lo. (Zk. 2:26) Ta kitɛ da ma ya, Timɔte ndo hũndó se mɛndó ta lo ndo fa na lége ti kwa tɛ lo ya, lo ndo ye Yehova nvɛ̃ni sĩ. Adu biani ya, Timɔte hũndó ya, dungɔ wa kwa tɛ Yehova ndo hɛ̃ndó ta lo dengɔ bɛ gba nvɛ̃ni. Ye mɛ se lɛlo tɛ Enise ali na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ Timɔte nɛ? Toma Polo tɛnɛndó ya, Timɔte ndó na loyengɔ ti kpengbani mabere tɛ ta lo. Ta lo yengɔ tɛ Timɔte agandó na bɛ lo ma. Timɔte ndo hũndó se lɛlo tɛ ta lo ti nzɔ̃ni, ni la ndo tondó lo ya, lo landa se lɛlo tɛ lo. Kwɛ kɔi ndɛ nga na ngoi tɛ e ko, ata ayangambi gba ndo gbɔ̃ bɛ ayati la na lége ti kwa tɛ ala ‘abɛse du ya, ta ala ndo tɛnɛ tɛnɛ kɔi ma. (1 Pet. 3:1, 2) Mɔ lengbi nga ti lingɔ ngaso. Ngasia?

13. Nda mɛ ata ayangambi alengbi ti lingɔ ya, mangbi tɛ la ná Yehova adu na ndo ti uzu nɛ?

13 Kpã mangbi tɛ mɔ ná Yehova na ndo ti uzu na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ. (Mib. 6:5, 6) Mabere ata ayangambi gba, mɔ ndo gbanzi tɛrɛ mɔ na akpale gba. Mɔ ndo hɛ̃ ngoi, falanga, mɔ ndo kɛ̃ nga langɔ langɔ bere mɔ ndo li aye mɛndɛ̃ gba ti nɛngɔ ya, mɔ kokisa na gwɛ̃ tɛ ayati mɔ ti mi. Ta mɔ zia ya, kpãngɔ lɛ mɔ bo na ndo aye niko agbanzi mɔ na lɛkɛngɔ mangbi tɛ mɔ nvɛ̃ni na Yehova ma. Ndo mu ngoi ti nɛngɔ ya, mɔ ndo li sambela, mɔ ndo manda Ngbangɔ, wa mɔ ndo gwe nga bombi ngoi zu. Lingɔ ngaso na lingɔ ya, mɔ ti kpengbani na ya nyingɔ, ni nga na lingɔ ya, mɔ du se lɛlo ti nzɔ̃ni na lo tɛ azi ti ndasewa tɛ mɔ ná azi mɛndɛ̃.

14-15. Wangɔ mɛ e lua na ndo se lɛlo tɛ Leanne, Maria, nga na João nɛ?

14 E ba se lɛlo tɛ apalanga mɛndɛ̃ mɛndó ala manda yengɔ Yehova nga na kpãngɔ bɛ la ka tɛ lo na bangɔ se lɛlo ti nzɔ̃ni tɛ ata la. Leanne mɛ nyi Christine ti wali atɛnɛ ya: “Ta elengbi ti mandangɔ Ngbangɔ na ngoi mɛndó to e kaya da ma. Kanda mama tɛ e ndó na loyengɔ gba, ta lo ndo ngbãndó bombi ma. Abɛse du ya, ta e hĩngandó akpale gba ti ya Ngbangɔ ma ko, se lɛlo ná ge ge ge tɛ lo alindó ya, e ti na loyengɔ gba. E hĩngandó ya, Atɛmwɛ tɛ Yehova ndo ha mbilimbili uzu ti nɛngɔ ya, e banda gwengɔ bombi.”

15 Maria mɛ ngoi mɛndɛ̃ tata tɛ lo ndo hɛ̃ndó ndasewa tɛ ala tumbu na lo ti gwengɔ bombi ko, lo tɛnɛ ya: “Mama tɛ mbi du kɔi tɛ awali ti ge ge ge mɛ mbi hĩnga ala. Na ngoi mɛndó mbi dɛ nyingambi ko, ngoi mɛndɛ̃ mbi ndo kɛ̃ndó lingɔ akpale mɛndɛ̃ na lo mɛ ya, mbi ndo kpɛndó mbɛtɔ na lo ti tɛnɛ mɛ azi mɛndɛ̃ alengbi ti tɛnɛngɔ. Kanda na bangɔ ge ge ge mɛndó lo na ni nga na se mɛndó lo ndo kpã na kpale tɛ Yehova na ndo ti uzu na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo ko, azandó mbi ya, mbi nwɔ̃ mbɛtɔ ti kpɛngɔ lɛ azi.” João mɛndó to lo gbanzi ala ya, ta ala ndo tɛnɛ tɛnɛ ti nyingɔ kaya da tɛ la ma ko, lo tɛnɛ ya: “Ngoi mɛndɛ̃ ye mɛndó agbɔ̃ bɛ mbi adu ya, ta mbi ndo yendó ziangɔ aye zu ti nɛngɔ ya, a hɛ̃ to mbi dengɔ bɛ​—kanda ye kɔi mɛ lo kɛ̃ndó ziangɔ ni so hɛ̃ngɔ to e dengɔ bɛ adu songo tɛ lo ka tɛ Yehova.”

16. Ye mɛ se lɛlo ti nzɔ̃ni tɛ ata ayangambi alengbi ti lingɔ na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ azi mɛndɛ̃ nɛ?

16 Ata ayangambi, ta bɛ ĩ li na ni ma ya, se lɛlo tɛ ĩ ti nzɔ̃ni alengbi ti gbinyangbingɔ dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ azi mɛndɛ̃. Ngasia? Da bɛ mɔ na ye mɛndó se lɛlo tɛ Enise ali na ya dungɔ lɛ ngɛ̃ tɛ Polo. Lo sundó ya, Timɔte na loyengɔ mɛ azanga poloso “mɛndó ta [lo] Enise na ni, NWT.” (2 Tim. 1:5) Polo hũndó loyengɔ tɛ Enise ti fãni ti uzu na ngoi mɛ wa? Alengbi ti dungɔ ya, lo tengbindó na Enise ná Loise ka Listrɛ na ngoi mɛndó lo gwe fɔ̃nɔ tɛ lo ti uzu ti misiɔnɛrɛ, wa alengbi nga ti dungɔ ya, na lége tɛ lo la ala mandó nzɔ̃ pa wa ala ti nga awakristo. (Aw. 14:4-18) Binga li mɔ hĩ, na ngoi mɛndó Polo su na mbeti hɛ̃ Timɔte abulu 15 na gesi ko, Polo ngbã bondó la kwɛ dangɔ bɛ lo na loyengɔ tɛ Enise, wa lo ndo tɛnɛndó ya, lo du nzɔ̃ lɛlo ti landangɔ ni! Ta kitɛ da ma ya, se lɛlo tɛ lo asandó ngunu bɛ Polo mawoma, wa asa ngandó ngunu bɛ awa kristo mɛndɛ̃ ti ngoi tɛ lo. Se du ya, mɔ ndo kã ayati mɔ, mɔ kɔi bere ta kɔ mɔ du wa kwa tɛ Yehova ma ko, hĩnga ya, loyengɔ tɛ mɔ ndo sa ngunu bɛ ayata kɔli ná ayata wali.

Zangɔ nyingambi ya, lo mai na ya nyingɔ ando mu ngoi gba. Ta mɔ nzɛ̃ ma! (Ba paragrafɛ ti 17)

17. Ye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ se du ya, ando li mabere nyi mɔ ndo kɛ̃ tingɔ wa kwa tɛ Yehova abɛse ge ge ge zu mɛ mɔ ndo li nɛ?

17 Ye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ se du ya, ando li mabere nyi mɔ ndo kɛ̃ tingɔ wa kwa tɛ Yehova abɛse ge ge ge zu mɛ mɔ ndo li nɛ? Ta bɛ li na ni ma ya, kãngɔ nyingambi ndo mu ngoi gba. Mabere se mɛ limɔ mɛ ndo fa na ni, na ngoi mɛ mɔ lu lé tɛ kɔi ko, ta mɔ lengbi ti hĩngangɔ bere ni na maingɔ ngbĩi adu nzɔ̃ lé ma. Abɛse du ya ta mɔ hĩnga se mɛ ni na maingɔ na ni ma ko, mɔ na ngbãngɔ bo lá kwɛ sangɔ ngu ndoni ti nɛngɔ ya, ni lua lége ti maingɔ nzɔ̃ni. (Mar. 4:26-29) Kwɛ kɔi, mabere ta nyingambi, mɔ lengbi ti hũndangɔ tɛrɛ mɔ bere ge ge ge mɛ mɔ ndo li na zangɔ nyi mɔ ya, lo ti wa kwa tɛ Yehova. Ta mɔ la na mungɔ ekateli na ndo tɛ ala ma. Kanda se du ya, mɔ ndo ngbã lá kwɛ lingɔ zu mɛ mɔ lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ala ti na mangbi ti nzɔ̃ni na Yehova ko, ni na zangɔ ala ya, ala mai na ya nyingɔ.​—Mas. 22:6.

KPÃ BƐ MƆ NDO YEHOVA

18. Ngasia la Yehova lengbi ti zangɔ ayati mɔ ya, ala mai na ya nyingɔ nɛ?

18 Bandandó gã Yehova zandó apalanga gba ya, ala ti akwa lo. (Nz. 22:9, 10) Lo nga na zangɔ ayati mɔ ya, ala mai na ya nyingɔ, se du ya ni du gwɛ̃ tɛ la. (1 Kɔr. 3:6, 7) Abɛse du ya, ando li mabere ta ayati mɔ ndo vɔrɔ Yehova na bɛ la kɔi ma ko, lo na ngbãngɔ bo lá kwɛ fangɔ songo na ala. (Nz. 11:4) Ngoi mɛ ala li nyi ye ti fangɔ ya, ala na gwɛ̃ ti vɔrɔngɔ Yehova ko, lo na dungɔ dã ti zangɔ ala ya, ala ti akwa lo. (Aw. 13:48; 2 Nt. 16:9) Lo lengbi ti zangɔ mɔ ya, mɔ hĩnga tɛnɛ ti nzɔ̃ni mɛ mɔ tɛnɛ, nga na ngoi ti nzɔ̃ni mɛ mɔ lengbi ti tɛnɛngɔ na ni na ngoi mɛ nyi mɔ na gwɛ̃ ti mangɔ mɔ. (Mas. 15:23) Bere lo lengbi ti tongɔ nyita kɔi ti ya bombi ya, lo fa songo ka mbage tɛ la. Abɛse du ya nyi mɔ ati kangba ko, Yehova lengbi ti tongɔ lo ya lo da bɛ lo na tɛnɛ kɔi mɛndó mɔ ha na lo gã. (Yn. 14:26) Mɔ na hɛ̃ngɔ Yehova lége ya, lo sulu mɔ se du ya, mɔ ndo ngbã lá kwɛ hangɔ nyi mɔ na ye na lége ti tɛnɛ tɛ mɔ ná se lɛlo tɛ mɔ.

19. Nda mɛ ayɔ ya mɔ kpã bɛ mɔ ya Yehova na sulungɔ mɔ nɛ?

19 Ta songo tɛ Yehova na lo tɛ mɔ ndo lo na ndo ekateli mɛ ayati mɔ ndo mu ma. Lo ndo ye mɔ na lo mɛ ya, ndo ye nga lo. Se du ya, mɔ ndo kã ayati mɔ, mɔ kɔi ko, Yehova ko kapa hɛ̃ mɔ ya, lo na dungɔ To ayati mɔ nga Wa batangɔ mɔ. (Nz. 68:5) Ta mɔ la na mungɔ ekateli na pɛnda ayati mɔ na omɛ aba vɔrɔngɔ Yehova bere kɛ̃ngɔ vɔrɔngɔ lo ma. Kanda se du ya, mɔ ngbã lá kwɛ kpãngɔ bɛ mɔ na ndo Yehova wa mɔ li zu mɛ mɔ lengbi ti lingɔ ko, Yehova na sulungɔ mɔ.

BIA 134 Bana bazali mokumba Nzambe apesi

^ par. 5 Na ya tɛnɛ mɛ ndɛ e manda ko, e na bangɔ se mɛ ata ayangambi mɛ awakristo alengbi ti luangɔ anzɔ̃ kpale na landangɔ se lɛlo tɛ ta Timɔte mɛ ili lo la Enise, nga na se mɛ ala lengbi ti zangɔ ayati la ya, ala hĩnga, wa ala ye nga Yehova.

^ par. 4 E hɛ̃ la ila mɛndɛ̃.

^ par. 9 Na ndakisa, ba liteya ti 50 ti buku Sepela na bomoi libela na libelaNga kaya bɛ li tɛnɛ mɛ “Makanisi mpo na losambo na libota mpe boyekoli ya moto ye moko” mɛ kaya Linɔ́ngi ya Mɔsɛnzɛli ti 15/08/ 2011, nk. 6-7.