1-2. (a) Wäa wia Eunike, un waut vonne Schwierichkjeit haud see, äaren Sän to lieren? (b) Räd äwa daut Bilt oppe väaschte Sied.

 DE Bibel rät nich von Timotäus siene Doop, oba daut es nich schwoa, sikj daut väatostalen, woo siene Mutta Eunike sikj dän Dach mott jefeelt haben (Spr. 23:25). Stal die väa, woo see sikj feelt, aus see Timotäus sitt em Wota stonen. See kjikjt schaftich un Lois, waut Timotäus siene Grootmutta es, fot ar om. Aus hee vom Wota väakjemt, kjikjt hee sea schaftich un see mott aunfangen, fa Freid to roaren. Wan daut fa Eunike uk schwoa wia, haft see äaren Sän doawäajen jelieet, Jehova un Jesus to leewen. Waut fa Schwierichkjeiten haud see, äaren Sän to lieren?

² Timotäus siene Elren hauden nich dänselwjen Gloowen. Sien Voda wia een Griech un siene Mutta un Grootmutta wieren Juden (Apj. 16:1). Timotäus wia woomäajlich en siene Jugentjoaren, aus Eunike un Lois eenen freschen Gloowen aunneemen. Oba sien Voda wort nich een Christ. Waut von Wajch wudd Timotäus sikj dan nu wälen? Hee wia aul oolt jenuach, siene ieejne Entscheidunk to trafen. Wudd hee nu dän Gloowen aunnämen, waut sien Voda haud? Ooda wudd hee bie dän judischen Gloowen bliewen, waut hee von Kjint aun jelieet haud? Ooda wudd hee een Nofolja von Jesus woaren?

3. Woo denkjt Jehova no Spricha 1:8-9 no doaräwa, daut de Mames äare Kjinja halpen, met am Frind to woaren?

³ Christelje Mames leewen äare Famielje uk sea. Daut wichtichste fa dee es, äare Kjinja to halpen, daut dee kjennen Frind woaren met Jehova. Un Jehova jleicht daut sea,  daut dee sikj soo aunstrenjen (läs Spricha 1:8-9). Hee haft aul väl Mames jeholpen, äare Kjinja enne Woarheit opptotrakjen.

4. Met waut vonne Schwierichkjeiten motten de Mames vondoag dän Dach foadich woaren?

⁴ Daut es gaunz jeweenlich, daut eene Mame eenjemol wundat, aus äare Kjinja noch mol woaren Jehova deenen soo aus Timotäus. De Elren weeten je, woo sea dän Soton siene Welt de Kjinja unja Druck sat (1. Pet. 5:8). Buta daut, motten väle Mames äare Kjinja onen eenen Maun opptrakjen ooda wiels de Maun nich Jehova deent. See wie mol een Biespel von eene Sesta, waut Christine * heet. See sajcht: “Mien Maun wia een gooda Voda. Oba hee wia gaunz doajäajen, daut ekj onse Kjinja aus eent von Jehova siene Zeijen opptrock. Fa Joaren hab ekj foaken jeroat, un ekj wundad, aus onse Kjinja noch mol wudden Jehova deenen.”

5. Waut woa wie en disen Artikjel seenen?

⁵ Wan du eene Mame best, dan kaust du june Kjinja krakjt soo lieren, Jehova to leewen un to deenen, aus Eunike deed. En disen Artikjel woa wie seenen, woo du äa Biespel nodoonen kaust un diene Kjinja derch daut lieren, waut du sajchst un waut du deist. Wie woaren uk seenen, woo Jehova die halpen woat.

6. Woo wort Timotäus een Christ, soo aus 2. Timotäus 3:14-15 wiest?

⁶ Aus Timotäus een kjliena Jung wia, deed siene Mame äa bastet, om am von “de Heilje Schreft” to lieren, soo goot aus de Juden dee don vestunden. Secha kunn see am nich aules lieren, wiels see wisten don noch nuscht von Jesus. Oba waut Timotäus ut de Schreft lieed, holp am sea, lota een Christ to woaren. Wudd hee daut dan nu uk aunnämen? Timotäus haud daut Rajcht, sikj selfst to entscheiden, aus hee wull een Christ woaren. Siene Mame haft secha väl doatoo jedonen, daut hee aun Jesus jleewd (läs 2. Timotäus 3:14-15). Woo dankboa Eunike nich mott jewast sennen, daut see äaren Sän kunn von Jehova lieren, wan daut uk nich leicht wia. Eunike äa Nomen bediet “jewennen” un see deed krakjt daut.

7. Woo holp Eunike äaren Sän, no de Doop wieda verauntogonen?

⁷ Fa Timotäus wia daut sea wichtich, sikj deepen to loten, oba Eunike hieed doawäajen nich opp, sikj Sorjen to moaken. See docht doaräwa no, woo hee fa wieda läwen wudd. Wudd hee sikj Frind sieekjen, waut fa am schlajchte Jesalschoft wieren? Wudd hee en Ateen no de School gonen un aunfangen daut to jleewen, waut dee doa lieeden? Wudd hee sien junget Läwen un siene Tiet un Krauft doano vekwosen, om bloos rikj to woaren? Eunike kunn nich fa Timotäus entscheiden, waut hee doonen sull, oba see kunn am halpen. Woo? See kunn fa wieda doaraun schaufen, daut hee Jehova leewd un dankboa wia fa daut, waut Jehova un Jesus fa an jedonen hauden. Oba daut es nich bloos fa soone schwoa, äare Kjinja to lieren, Jehova to leewen, wua de Poatna Jehova nich deent. Uk fa soone Elren, waut beid enne Woarheit sent, kaun daut schwoa sennen, äare Kjinja to lieren, Jehova tru to deenen. Waut kjennen Elren von Eunike lieren?

8. Woo kaun eene Mame äaren Maun halpen, fa de Kjinja em jeisteljen to sorjen?

 ⁸ Studia met june Kjinja de Bibel. Wan dien Maun enne Woarheit es, dan well Jehova, daut du dän unjastetten deist, daut dee fa de Kjinja em jeisteljen sorjen kaun. Eent, woo du daut doonen kaust, es, methalpen räajelmässich daut Famieljenstudium to haben. Räd goot doavon un äwalaj, waut du doatoo doonen kaust, daut daut Famieljenstudium scheen jeit. Veleicht kaust du dienen Maun uk halpen, waut besondret to plonen fa daut Famieljenstudium. Wan eent von de Kjinja aul oolt jenuach es, daut dän daut togood komen wudd, daut met am perseenlich de Bibel studieet wort, dan kjenn jie daut Buak Een scheenet Läwen fa emma! brucken. Dan kaust du dienen Maun doabie halpen.

9. Wua kaun eene Mame Help finjen, wan äa Maun nich Jehova deent?

⁹ Eenje Mames motten selfst met äare Kjinja de Bibel studieren, wiels see dee veleicht auleen opptrakjen ooda wäajen de Maun nich Jehova deent. Wan daut bie die soo es, dan hab nich too Angst. Jehova woat die halpen. Bruck daut Jereetschoft, wuafäa de Organisazion jesorcht haft, om met de Kjinja to studieren. Du kaust uk aundre erfoarne Elren froagen, wan die daut aun fresche Iedeeen fält, woo eena daut Jereetschoft brucken kaun toom aus Famielje studieren (Spr. 11:14). * Jehova kaun die uk halpen, daut du met de Kjinja räden kaust. Froag am no Help, daut du rutfinjen kaust, waut dee denkjen un waut dee em Hoat haben (Spr. 20:5). Eene gaunz eefache Froag soo aus: “Waut es dien jratsta Trubbel en de School?” kaun doatoo fieren, daut jie eene goode Unjahoolunk haben.

10. Waut kaun die noch halpen, de Kjinja äwa Jehova to lieren?

¹⁰ Kjikj no veschiednet, woo du june Kjinja äwa Jehova lieren kaust. Räd von Jehova un von daut goode, waut dee fa die jedonen haft (5. Mo. 6:6-7; Jes. 63:7). Daut es besonda wichtich, wan du tus nich räajelmässich met de Kjinja studieren kaust. Christine, von dee wie ea aul räden, sajcht: “Ekj haud nich väl Jeläajenheiten, äwa Jehova to räden, oba ekj nuzt jieda Jeläajenheit ut. Wan wie een bät romjinjen ooda metem Boot oppem Wota noppfuaren, räd ekj von Jehova siene schmocke Schepfunk un von väl aundre jeistelje Sachen. Aus onse Kjinja dan oolt jenuach wieren, rod ekj dee too, selfst de Bibel to studieren.” Buta daut räd goot von Jehova un siene Organisazion un von de Breeda un Sestren. Gruns nich äwa de Eltestasch. Daut, waut du sajchst, woat väl doaraun doonen, aus dee de Eltestasch lota no Help froagen woaren, wan dee daut fält.

11. Wuarom es daut no Jakobus 3:18 no soo needich, tus em Hus no Fräd to sträwen?

¹¹ Sträw tus no Fräd. Wies dienen Maun un de Kjinja foaken, daut du an leefst. Räd goot un leeftolich von dienen Maun un lia de Kjinja daut uk to doonen. Wan du daut deist, woat daut fa de Kjinja leichta sennen, von Jehova to lieren (läs Jakobus 3:18). See wie mol daut Biespel von Jozsef, waut een Sondapionia es en Rumänien. Aus hee oppwoss, muak sien Voda am un de aundre Kjinja un siene Mutta daut sea schwoa, Jehova to deenen. Jozsef sajcht: “Miene Mame schauft sea doaropp, daut daut bie ons em Hus Fräd jeef.  Je hunjscha mien Voda wia, je leeftolja wia miene Mame. Emma wan see daut sach, daut ons daut schwoa wia, onsen Voda to respakjten un to jehorchen, räd see met ons toop äwa Efeesa 6:1-3. See räd äwa de goode Ieejenschoften von mienen Voda un holp ons to vestonen, wuarom wie am waut räakjnen sullen. Daut holp onse Famielje sea, daut doa Fräd wia.”

12. No 2. Timotäus 1:5 no, waut deed Eunike äa Biespel aun Timotäus?

¹² Läs 2. Timotäus 1:5. Eunike wia een goodet Biespel fa Timotäus. See mott am secha jelieet haben, daut bie dän woaren Gloowen uk Woakjen met en wieren (Jak. 2:26). Timotäus haud secha kjeenen Twiewel doaraun, daut daut, waut siene Mutta deed, nich ut Leew fa Jehova wia. Timotäus sach daut, daut siene Mutta daut schaftich muak, Jehova to deenen. Waut deed dit aun am? Soo aus de Apostel Paulus schreef, haud Timotäus krakjt soonen stoakjen Gloowen aus siene Mame. Dit wia nich eefach von veselfst jekomen. Timotäus sach daut goode Biespel un daut brocht am bat doa, dautselwje to doonen. Krakjt soo haben vondoag dän Dach väl Mames äare Famielje jeholpen, Jehova to deenen, onen waut to sajen (1. Pet. 3:1-2). Du kaust dautselwje doonen. Woo?

13. Wuarom saul eene Mame daut jeistelje emma aun de ieeschte Städ stalen?

¹³ Stal Jehova en dien Läwen aun de ieeschte Städ (5. Mo. 6:5-6). Soo aus de mieeschte Mames, best du reed välet to jäwen. Du jefst diene Tiet, Jelt, Schlop un aundret toom fa june Kjinja sorjen. Oba du sust nienich soo drock sennen met dise Sachen, daut daut jeistelje bie die hinjastalich blift. Nemm die räajelmässich Tiet toom bäden un de Bibel studieren un fa de Toopkomes. Wan du daut deist, dan woascht du die selfst em jeisteljen stoakj hoolen un een goodet Biespel sennen fa diene Famielje un uk fa aundre.

14-15. Waut lieescht du von Leanne, Maria un João?

¹⁴ See wie mol een poa Biespels von junge Menschen, waut aunfungen, Jehova to leewen un opp am to vetruen, wäajen dee daut von äare Mame lieeden. Christine äare Dochta Leanne sajcht: “Wie kunnen nich studieren, wan Pape tus wia. Oba miene Mame neem de Toopkomes sea iernst. Wan wie uk nich väl von de Schreft wisten, holp ons äa Väabilt oba sea, daut wie kunnen eenen stoakjen Gloowen kjrieen. Aul lang ea wie no de Toopkomes wankten, wist wie aul, daut Jehova siene Zeijen de Woarheit lieeden.”

¹⁵ Maria äa Voda bestroft de Famielje eenjemol doafäa, wan dee wieren bie de Toopkomes jewast. See sajcht: “Ekj kjan kjeene Sesta, dee soo väl Moot bewees aus miene Mame. Aus ekj een Kjint wia, wull ekj eenjemol Sachen nich doonen, wiels ekj Angst haud, waut aundre sajen wudden. Oba to seenen, woo äwanäment miene Mame wia un daut see Jehova emma aun de ieeschte Städ stald, holp mie, met miene Menschenforcht foadich to woaren.” João sien Voda veboot de Famielje daut, tus äwa jeisteljet to räden. Hee sajcht: “Waut mie daut mieeschte to Hoaten jinkj, wia, daut miene Mame reed wia, aules opptojäwen, om mienen Voda to jefaulen – buta de Leew fa Jehova.”

16. Waut kaun daut Biespel von eene Mame aun aundre doonen?

¹⁶ Denkj doaraun, daut dien Biespel waut aun aundre deit. Woosoo? See wie  mol, waut Eunike äa Biespel aun dän Apostel Paulus deed. Hee schreef, daut Timotäus sien ojjeheichelda Gloowen “ieeschtens aul . . . [siene] Mutta Eunike” haud (2. Tim. 1:5). Wanea sach Paulus Eunike äaren Gloowen toom ieeschte Mol? Daut wia woomäajlich opp siene ieeschte Prädichtreis, aus hee Lois un Eunike en Liestra kjanen lieed un an veleicht holp, Christen to woaren (Apj. 14:4-18). Denkj mol han, aus Paulus Timotäus 15 Joa lota schreef, docht Paulus daut noch von Eunike äaren stoakjen Gloowen un daut eena ar nodoonen kunn! Secha deed Eunike äa Biespel sea väl aun dän Apostel Paulus un woomäajlich uk aun aundre Christen, waut to dee Tiet läwden. Wan du june Kjinja auleen opptrakjst ooda wan dien Maun Jehova nich deent, kaust du die secha sennen, daut dien Gloowen aundre väl Moot un Krauft jäwen woat.

17. Waut, wan daut soo lat, daut dien Kjint nich doano horcht, wan du die uk aunstrenjst, dän to lieren?

¹⁷ Waut, wan daut soo lat, daut dien Kjint nich doano horcht, wan du die uk sea aunstrenjst? Denkj doaraun, daut daut väl Tiet kost, een Kjint to lieren. Soo aus daut Bilt wiest, kaust du dän Kuarn saten, oba du wundascht doawäajen veleicht, aus daut noch mol woat eenen Boom jäwen, waut doa Frucht drajcht. Du kaust daut nich kontrollen, woo daut utkomen woat, oba du kaust dän jeeten un dien bastet doonen, daut dee fein waussen kaun (Mar. 4:26-29). Krakjt soo  wundat eene Mame veleicht, aus äa Kjint noch mol woat Jehova deenen. Du kaust daut nich kontrollen, fa waut daut Kjint sikj entscheiden woat. Oba du kaust daut Kjint wieda lieren, un soo jefst du daut eene goode Jeläajenheit, em jeisteljen to waussen (Spr. 22:6).

18. Woo kaun Jehova june Kjinja halpen, em jeisteljen verauntokomen?

¹⁸ Jehova haft aul en de ieeschtemmasche Tiet väl junge Menschen jeholpen, siene Frind to woaren (Psa. 22:10-11). Hee kaun uk june Kjinja halpen, em jeisteljen verauntokomen, wan dee daut wellen (1. Kor. 3:6-7). Wan daut uk soo lat, daut june Kjinja Jehova nich met daut gaunze Hoat deenen, woat hee dee oba wieda leewen (Psa. 11:4). Wan dee uk aul mol bloos een bät wiesen, daut see “rajcht enjestalt” sent, woat hee dee halpen, siene Frind to woaren (Apj. 13:48, NW; 2. Chr. 16:9). Jehova kaun die uk halpen, daut du to de rajchte Tiet waut sajchst, wan dien Kjint daut aum needichsten fält (Spr. 15:23). Ooda hee brinjt eenen Brooda ooda eene Sesta von de Vesaumlunk bat doa, daut dee besonda om dän besorcht es. Uk wan jun Kjint aul groot es, kaun Jehova dän doaraun denkjen halpen, waut du dän ea jelieet hast (Joh. 14:26). Wan du jun Kjint wieda derch daut lieescht, waut du sajchst un deist, woat Jehova die doafäa beloonen.

19. Wuarom kaust du die secha sennen, daut Jehova sikj äwa die freien woat?

¹⁹ Jehova woat die wieda leewen, krakjt endoont, waut vonne Entscheidunk diene Kjinja moaken. Hee leeft die, wiels du am leefst. Wan du june Kjinja auleen opptrakjen motst, vesprakjt Jehova, daut hee de Voda sennen woat fa de Kjinja un die beschitzen woat (Psa. 68:6). Du kaust daut nich kontrollen, aus june Kjinja sikj woaren fa daut rajchte entscheiden ooda nich. Oba wan du die wieda opp Jehova siene Help velatst un dien bastet deist, woat hee sikj äwa die freien.