1, 2. (a) Kim była Eunike i przed jakim wyzwaniem stanęła jako matka? (b) Opisz ilustrację na stronie tytułowej.

 CHOCIAŻ Biblia nie opisuje chrztu Tymoteusza, nietrudno się domyślić, jak szczęśliwa była w tym dniu jego matka, Eunike (Prz. 23:25). Wyobraźmy sobie tę sytuację: Eunike z dumą patrzy na swojego syna stojącego po pas w wodzie. Lois, babcia Tymoteusza, stoi tuż obok niej i ściska ją za ramię. Eunike z zapartym tchem obserwuje, jak Tymoteusz zanurza się pod wodą. A gdy po chwili się wynurza i na jego twarzy maluje się szeroki uśmiech, Eunike nie może już powstrzymać łez. Było jej ciężko, ale udało jej się zaszczepić w serce syna miłość do Jehowy i Jezusa Chrystusa. Jakie trudności musiała pokonać?

² Rodzice Tymoteusza nie wyznawali tej samej religii. Jego ojciec był Grekiem, a matka i babka Żydówkami (Dzieje 16:1). Z czasem Eunike i Lois zostały chrześcijankami. Tymoteusz prawdopodobnie był wtedy nastolatkiem. Którą drogą miał pójść? Przypuszczalnie był już na tyle dojrzały, żeby podjąć własną decyzję. Czy miał wybrać religię ojca? Trzymać się tradycji żydowskich, których uczył się od dzieciństwa? A może zostać naśladowcą Jezusa Chrystusa?

3. Co zgodnie z Przysłów 1:8, 9 Jehowa myśli o wysiłkach matek, które pomagają swoim dzieciom w nawiązaniu z Nim bliskich relacji?

³ Dzisiaj chrześcijańskie matki również kochają swoje rodziny. Najbardziej zależy im na tym, żeby ich dzieci  nawiązały bliskie relacje z Jehową. A On bardzo ceni ich wysiłki (odczytaj Przysłów 1:8, 9). Pomógł już wielu matkom, żeby wychowały dzieci na Jego sług.

4. Przed jakimi wyzwaniami stają dzisiejsze matki?

⁴ To zrozumiałe, że czasem matka może się zastanawiać, czy jej dzieci postanowią służyć Jehowie, tak jak to zrobił Tymoteusz. Rodzice wiedzą, jaką presję wywiera na młodych świat Szatana (1 Piotra 5:8). Poza tym niejedna matka wychowuje dzieci samotnie albo ma męża, który nie podziela jej przekonań. Na przykład Christine b mówi: „Mój mąż był dobrym ojcem i kochał naszą rodzinę, ale nie pozwalał mi wychowywać dzieci na Świadków Jehowy. Przez lata wylałam wiele łez. Zastanawiałam się, czy moje dzieci zechcą kiedyś służyć Jehowie”.

5. Co omówimy w tym artykule?

⁵ Jeśli jesteś chrześcijanką, naprawdę możesz pomóc swoim dzieciom poznać i pokochać Jehowę, tak jak udało się to Eunike. W tym artykule omówimy, jak możesz ją naśladować, ucząc dzieci swoimi słowami i swoimi czynami. Zobaczymy też, jak Jehowa może ci w tym pomóc.

6. Co pomogło Tymoteuszowi zostać chrześcijaninem? (2 Tymoteusza 3:14, 15).

⁶ Kiedy Tymoteusz był małym chłopcem, jego matka robiła, co mogła, żeby zapoznawać go ze „świętymi pismami” — zgodnie z tym, jak rozumieli je Żydzi. Oczywiście nie miała pełnej wiedzy, bo nie wiedziała jeszcze o Jezusie Chrystusie. Ale to, co przekazała synowi z Pism, było solidną podstawą, na której mógł zbudować chrześcijańską wiarę. Jako młody człowiek miał prawo wybrać, jak pokieruje swoim życiem — czy zostanie chrześcijaninem, czy nie. Uwierzył w Jezusa „po przekonaniu się” — między innymi właśnie dzięki wysiłkom swojej matki (odczytaj 2 Tymoteusza 3:14, 15). Eunike musiała być bardzo szczęśliwa, że udało jej się wpoić w serce Tymoteusza prawdę o Jehowie i Jezusie! Swoją postawą pokazała, że żyje zgodnie ze znaczeniem swojego imienia, które pochodzi od słowa „zwyciężyć”.

7. Jak Eunike mogła pomagać Tymoteuszowi robić postępy po chrzcie?

⁷ Chrzest był ważnym momentem w życiu Tymoteusza, ale Eunike mimo wszystko mogła mieć pewne obawy. Jak dalej pokieruje on swoim życiem? Czy nie wpadnie w złe towarzystwo? Czy nie pójdzie do szkoły w Atenach i nie przejmie pogańskich filozofii, których tam uczono? Czy nie zmarnuje swojego czasu i młodzieńczych sił na pogoń za bogactwem? Eunike nie mogła podjąć decyzji za niego, ale mogła mu w tym pomóc. Mogła mu dalej zaszczepiać głęboką miłość do Jehowy i wdzięczność dla Jego Syna. Rzecz jasna wyzwania związane z wychowywaniem dzieci dotyczą nie tylko rodzin, w których nie wszyscy służą Jehowie. Nawet gdy oboje rodzice są w prawdzie, może im być trudno wpoić ją w serca dzieci. Jak mogą brać przykład z Eunike?

8. Jak matka może wspierać męża będącego Świadkiem Jehowy w zaspokajaniu potrzeb duchowych ich dzieci?

 ⁸ Studiuj z dziećmi Biblię. Jeśli twój mąż jest w prawdzie, Jehowa pragnie, żebyś wspierała go w zaspokajaniu potrzeb duchowych waszych dzieci. Możesz to robić między innymi przez popieranie rodzinnego wielbienia. Wypowiadaj się o nim pozytywnie i wytwarzaj na nim ciepłą, przyjazną atmosferę. Być może będziesz też w stanie podsunąć mężowi jakieś pomysły. A czy któreś z waszych dzieci jest już na tyle duże, że odniosłoby korzyść z indywidualnego studium na podstawie książki Już zawsze ciesz się życiem!? Jeśli tak, to wspieraj męża w prowadzeniu tego studium.

9. Co może pomóc matce, która nie ma męża albo której mąż nie jest Świadkiem Jehowy?

⁹ Niektóre matki muszą same studiować z dziećmi Biblię, bo nie mają męża albo ich mąż nie jest Świadkiem Jehowy. Jeśli jest tak w twoim wypadku, nie zamartwiaj się. Jehowa cię nie zostawi. Korzystaj ze skutecznych pomocy do nauczania, które zapewnia ci przez swoją organizację. Możesz też zapytać innych doświadczonych rodziców o jakieś świeże pomysły (Prz. 11:14) c. Proś Jehowę, żeby pomógł ci ustalić, co twoje dzieci myślą i czują (Prz. 20:5). Zadanie dziecku prostego pytania w rodzaju: „Co jest dla ciebie najtrudniejsze w szkole?” może być wstępem do konstruktywnej rozmowy.

10. Jak jeszcze możesz pomóc dzieciom lepiej poznać Jehowę?

¹⁰ Szukaj okazji, żeby uczyć dzieci o Jehowie. Opowiadaj im o Nim i o wielu dobrych rzeczach, które dla ciebie robi (Powt. Pr. 6:6, 7; Izaj. 63:7). Jest to szczególnie ważne, jeśli nie możesz regularnie studiować z dziećmi w domu. Cytowana wcześniej Christine mówi: „Tak rzadko mieliśmy sprzyjające warunki do rozmów o sprawach duchowych, że wykorzystywałam do tego każdą okazję. Chodziliśmy na spacery albo wsiadaliśmy do łódki i odpływaliśmy kawałek od brzegu, żeby porozmawiać o wspaniałych dziełach stwórczych czy na inne duchowe tematy. Kiedy dzieci były starsze, zachęcałam je, żeby studiowały Biblię samodzielnie”. Poza tym wypowiadaj się pozytywnie o organizacji Jehowy oraz o braciach i siostrach. Nie krytykuj starszych zboru. To, co o nich mówisz, może zadecydować, czy twoje dzieci zwrócą się do nich w potrzebie.

11. Dlaczego zgodnie z Jakuba 3:18 to takie ważne, żeby dbać o pokojową atmosferę w domu?

¹¹ Dbaj o pokojową atmosferę w domu. Pokazuj mężowi i dzieciom, że ich kochasz. Zwracaj się do męża życzliwie i z szacunkiem i ucz dzieci tego samego. Dzięki temu przyczynisz się do miłej atmosfery, która będzie sprzyjać uczeniu ich o Jehowie (odczytaj Jakuba 3:18). Pomyślmy o Jozsefie, pionierze specjalnym z Rumunii. Gdy dorastał, ojciec bardzo utrudniał jemu, jego matce i rodzeństwu służenie Jehowie. Jozsef opowiada: „Mama bardzo się starała wytwarzać w domu dobrą atmosferę.  Im bardziej ojciec był szorstki, tym bardziej ona była łagodna. Kiedy tylko zauważyła, że trudno nam go szanować i być mu posłusznym, omawiała z nami List do Efezjan 6:1-3. Kierowała uwagę na dobre cechy ojca i wyjaśniała, dlaczego powinniśmy go cenić. W ten sposób załagodziła wiele napiętych sytuacji”.

12. Jak wpłynął na Tymoteusza przykład Eunike? (2 Tymoteusza 1:5).

¹² Odczytaj 2 Tymoteusza 1:5. Eunike dawała Tymoteuszowi dobry przykład. Z pewnością uczyła go, że prawdziwa wiara wyraża się w czynach (Jak. 2:26). Niewątpliwie widział, że do działania pobudza ją silna miłość do Jehowy i że służenie Mu daje jej szczęście. Jak przykład Eunike wpłynął na Tymoteusza? Apostoł Paweł zauważył, że miał on taką samą wiarę jak jego matka. Nie był to przypadek. Tymoteusz obserwował Eunike i chciał ją naśladować. Również dzisiaj wielu matkom „bez słów” udaje się poruszyć serca członków rodziny (1 Piotra 3:1, 2). Tobie też może się to udać. Dzięki czemu?

13. Dlaczego matka powinna stawiać swoją więź z Jehową na pierwszym miejscu?

¹³ Stawiaj więź z Jehową na pierwszym miejscu (Powt. Pr. 6:5, 6). Jak większość matek, zdobywasz się na różne wyrzeczenia. Żeby zadbać o fizyczne potrzeby swoich dzieci, nie szczędzisz czasu i pieniędzy, a nieraz rezygnujesz ze snu i innych rzeczy. Ale nigdy nie pozwól, żeby wpłynęło to negatywnie na twoją więź z Jehową. Regularnie przeznaczaj czas na osobiste modlitwy, studium Biblii i obecność na zebraniach. Robiąc tak, umocnisz się pod względem duchowym i będziesz dobrym przykładem dla swojej rodziny, a także dla innych osób.

14, 15. Czego się uczysz z przeżyć Leanne, Marii i João?

¹⁴ Rozważmy kilka przykładów młodych ludzi, którzy pokochali Jehowę i Mu zaufali dzięki obserwowaniu swoich matek. Leanne, córka Christine, opowiada: „Nie mogliśmy otwarcie studiować Biblii. Ale mama bardzo poważnie traktowała zebrania. Chociaż nie mieliśmy dużej wiedzy biblijnej, jej postawa pomogła nam rozwinąć silną wiarę. Wiedzieliśmy, że uczymy się prawdy, na długo przed tym, jak sami zaczęliśmy korzystać z zebrań”.

¹⁵ Maria, której ojciec czasami karał rodzinę za chodzenie na zebrania, mówi: „Moja mama to jedna z najodważniejszych sióstr, jakie znam. Jak byłam dzieckiem, nieraz nie chciałam czegoś zrobić, bo bałam się, co powiedzą inni. Ale obserwowanie, jak odważna jest mama i jak stawia Jehowę na pierwszym miejscu w życiu, pomogło mi pokonać strach przed człowiekiem”. João, którego ojciec zakazał rodzinie rozmawiać w domu o sprawach duchowych, wspomina: „Najbardziej poruszało mnie to, że mama była gotowa poświęcić wszystko — z wyjątkiem więzi z Jehową — żeby zadowolić tatę”.

16. Jak przykład matek może wpłynąć na innych?

¹⁶ Matki, pamiętajcie, że wasz przykład wpływa na innych. Zwróćmy uwagę, jak przykład Eunike wpłynął na apostoła Pawła. Napisał, że Tymoteusz odznaczał  się nieobłudną wiarą, jaką „najpierw odznaczała się (...) Eunike” (2 Tym. 1:5). Kiedy Paweł po raz pierwszy dostrzegł jej wiarę? Prawdopodobnie wtedy, gdy poznał ją razem z Lois w Listrze w czasie swojej pierwszej podróży misjonarskiej. Być może pomógł im wtedy zostać chrześcijankami (Dzieje 14:4-18). Pomyślmy: Gdy pisał do Tymoteusza jakieś 15 lat później, dalej wspominał wierne postępowanie Eunike i postawił ją za wzór do naśladowania! Bez wątpienia wywarła niezatarte wrażenie nie tylko na nim, ale też na wielu innych chrześcijanach z I wieku. Jeśli wychowujesz dzieci samotnie albo twój mąż nie jest Świadkiem Jehowy, bądź pewna, że twój piękny przykład może wzmocnić i pobudzić do działania innych.

17. Co możesz zrobić, jeśli wydaje ci się, że dziecko nie reaguje na twoje starania?

¹⁷ A co, jeśli wydaje ci się, że dziecko nie reaguje na twoje starania? Pamiętaj, że szkolenie go wymaga czasu. Kiedy sadzisz nasionko — jak pokazano na ilustracji — możesz się zastanawiać, czy wyrośnie z niego roślina, która będzie wydawać owoce. Nie masz takiej gwarancji, ale możesz podlewać nasionko i stworzyć mu jak najlepsze warunki do rozwoju (Marka 4:26-29). Podobnie jako matka możesz się nieraz zastanawiać, czy uda ci się dotrzeć do serca swoich dzieci. Nie masz takiej gwarancji.  Ale jeśli dalej z całych sił będziesz je szkolić, stworzysz im najlepsze warunki do rozwoju duchowego (Prz. 22:6).

18. Jak Jehowa może pomóc twoim dzieciom w rozwoju duchowym?

¹⁸ Od czasów biblijnych Jehowa pomógł już wielu młodym zostać Jego przyjaciółmi (Ps. 22:9, 10). Może zrobić to również dla twoich dzieci, jeżeli tylko chcą rozwijać się duchowo (1 Kor. 3:6, 7). Nawet jeśli zdają się od Niego oddalać, On nie przestaje ich kochać (Ps. 11:4). Gdy widzi u nich nawet najmniejsze oznaki „właściwego nastawienia serca”, jest gotowy pomóc im, żeby się do Niego zbliżyły (Dzieje 13:48; 2 Kron. 16:9). Może ci podsunąć właściwe słowa we właściwym czasie — wtedy, kiedy twoje dzieci najbardziej potrzebują je usłyszeć (Prz. 15:23). Może też pobudzić troskliwych braci i siostry w zborze, żeby okazali im szczególne zainteresowanie. Nawet gdy już będą dorosłe, może przypomnieć im coś, czego nauczyłaś je w przeszłości (Jana 14:26). Jeśli dalej będziesz szkolić dzieci słowami i czynami, Jehowa na pewno cię nagrodzi.

19. Dlaczego możesz być pewna, że cieszysz się uznaniem Jehowy?

¹⁹ Miłość Jehowy do ciebie nie zależy od wyborów, jakich dokonają twoje dzieci. On cię kocha, bo ty kochasz Jego. Jeśli wychowujesz dzieci samotnie, Jehowa obiecuje, że dla nich stanie się Ojcem, a dla ciebie Obrońcą (Ps. 68:5). Nie możesz zagwarantować, że podejmą one właściwe decyzje. Ale jeśli dalej polegasz na Jehowie i robisz wszystko, co możesz, będziesz się cieszyć Jego uznaniem.