Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MUISAMBO WA KULONGA 17

Ba nyina bana​—longielayi ku kileshesho kia Enise

Ba nyina bana​—longielayi ku kileshesho kia Enise

‘Tolenguulang’elango dya nyinoobe; mwanda abiikala buu lubango lwa bufumu ku mutue woobe, na buu bipoo bya mabwe a muulo bii mu nshingo yoobe.’​—NKI. 1:8, 9.

LOONO 137 Bakashi Basha Lulamato

KI’ABAKUILA MUANKA *

Nyinaye na Timote, Enise, na nyinaye kulu Loise be na muloo ukata na nfiedi nsaa ayibatshishibua Timote bua kuikala bu muina Kidishitu (Tala kikoso 1)

1-2. (a) Enise nnanyi, na nkalakashi kinyi ibaadi mufumankane nayo pabaadi alongiesha muana aye pabitale Yehowa na Yesu? (b) Patuula kifuatulo ki ku kipusu.

 SUNGA Bible ta muitulungule pabitale lubatshisho lua Timote, tui balombene kupuandikisha muloo ubaadi nao Enise nyinaye diadia efuku. (Nki. 23:25) Banda kupuandikisha muloo ubaadi nao pabaadi atala Timote muimane mu meema, a mungamunga nsaa i Loise nyinaye kulu na Timote muimane peepi naaye. Enise ayooka bipeelabipeela na alama muuwa, nsaa i Timote ashimina mu meema. Enise na mpala ayimungamunga babanga kudila na kunosha mpolo pa muanda wa muloo. Sunga ta bibaadi bibofule, Enise baadi mulongieshe Timote bia kufula Yehowa na Muana aaye Yesu Kidishitu. Bapetele nkalakashi kinyi nsaa ibaadi alongiesha muana aaye?

2 Baledi ba Timote ta babaadi booso na lulanguilo lumune nya. Nshaaye baadi muina Greke, na nyinaye na nyinaye kulu babaadi bena Yuda. (Bik. 16:1) Timote baadi ka nsongualume nsaa ibafikile Enise na Loise bu bena Kidishitu. Anka nshaye ta mufikie muina Kidishitu nya. Timote badia kuenda lupese kinyi? Baadi pangi na bipua bilombane buadia kuiatshila kitshibilo. Badia kusangula lulanguilo lua nshaye su? Badia kulamata ku bipikua bia bena Yuda bibaabadi bamulongieshe ku bukinga buaye su? Su badia kufika mulongi a Kidishitu?

3. Muyile Nkindji 1:8, 9, mushindo kinyi aumonaa Yehowa mudimo aukitshi ba nyina bana bua kukuasha bana baabo, bua’shi bafikie ba kuuku baye?

3 Mu mushindo umune ba nyina bana bena Kidishitu lelo uno mbafule bifuko biabo kukila kintu kioso, be na lukalo lua kukuasha bana baabo buabadia kuikala mu kipuano kibuuwa na Yehowa kukila bingi bintu bioso. Na Efile Mukulu eetu ataa kuikitshisha kuabo na muulo ukata. (Badika Nkindji 1:8, 9.) Yehowa mmukuashe ba nyina bana be bungi bua kulongiesha bana baabo bia ku mufula na kumufubila.

4. Nkalakashi kinyi ayifumankana nayo ba nyina bana lelo uno?

4 Ingi nsaa nyina bana mulombene kuiyipusha pabitale bana baye su abakaata kitshibilo kia kufubila Yehowa bu bibakitshine Timote. Sunga mbiabia banambutuile abauku bungi bua nkalakashi yabakuete kufuishisha bana baabo kui uno ndumbuluilo a Satana. (1 Mp. 5:8) Na dingi ba nyina bana be bungi, bakuete abapete lukalakashi lua kukusha bana bupenka sunga na mulume shii mulanguidi a Yehowa. Bu kileshesho mukuetu mukashi abetanyina bu Christine * amba’shi: “Mulume ande baadi nshe bana e buwa na mufule kifuko kietu, anka ta baadi akumiina’shi ndongieshe bana beetu bua’shi bafikie ba Temue ba Yehowa. Naadi mudile munda mua bipua, neyipusha mushindo ulombene bana bande kufika balanguidi ba Yehowa.”

5. Nkinyi kiatukataluula mu uno muisambo?

5 Nyina muana, we mulombene koobesha kukuasha muana oobe buadia kufula na kufubila Yehowa anka bu bibaakitshine Enise. Mu uno muisambo atukataluula mushindo oodi mulombene kuambula kileshesho kiaye, nsaa yolongiesha bana boobe mu ngakuilo oobe na bikitshiino biobe. Atutaluula dingi mushindo aukakukuasha Yehowa.

LONGIESHA BANA BOOBE MU NGAKUILO OOBE

6. Anka bu biabebilesha mu 2 Timote 3:14, 15, mmushindo kinyi ubafikile Timote bu muina Kidishitu?

6 Nsaa ibaadi ki mukinga, nyinaye baadi akitshi muaye mooso bua kumulongiesha “bifundue bii selele” bu bibaadi abibipusha bena Yuda. Eyondo’shi kiukilo kiaye kibaadi kipeela, muanda tabaadi auku kantu su nkamune pabitale Yesu Kidishitu. Anka mianda ibaadi Timote mulongie mu Bifundue, ibaadi ilombane bua kumukuasha bua’shi afikie muina Kidishitu. Anka, afiki muina Kidishitu su? Bu bibaadi nsongua, Timote baadi mulombene kusangula su ekala na nshalelo a buina Kidishitu sunga kupela kuikala naaye. Kushi mpaka, Timote baadi “mushinkamishe bua kukumiina” bia binyibinyi pabitale Yesu, na ingi mianda mu kuikitshisha kua nyinaye. (Badika 2 Timote 3:14, 15.) Enise baadi na muloo wibungi wa kulongiesha muanaye mulume pabitale Yehowa, sunga kubaadi nkalakashi ibungi. Enise baadi na nshalelo epusheena na eshina dyaye, eshina adipatuula “kutshokola.”

7. Mushindo kinyi ubaadi Enise mutungunukie na kukuasha muana aye buadia kufika muina Kidishitu kunyima kua lubatshisho?

7 Lubatshisho lubaadi etabula di na muulo mu nshalelo a Timote, Anka Enise bashadile nka ekalakasha. Mushindo kinyi ubaadi muanaye mulombene kufubisha nshalelo aaye? Mulombene kuikuateena na ba kuuku be bubi su? E nkalongiela ku Atene na kukumiina malongiesha a philosophie a ba mpangano e kuanka su? Akaluisha nsaa yaaye, bukome buaye na bu nsongua buaye pa kufuba ngofu bua kuikala mpeta su? Enise ta baadi mulombene kuata kitshibilo pa mbalo ya Timote nya, anka baadi mulombene kumukuasha. Mushindo kinyi? Baadi akitshi muaye mooso bua kutungunuka na kulongiesha Timote buadia kufula Yehowa na kulesha lutumbu mui Muana aye. Ta nka penda muledi afubila Yehowa bupenka mulombene kupeta lukalakashi lua kukuasha bua’shi afubile Yehowa na lulamato nya. Mpaa na baledi be mu bia binyibinyi booso babidi, be kupeta lukalakashi lua kukuma mashimba a bana baabo bua’shi bafikie balanguidi ba Yehowa basha lulamato. Nkinyi kilombene baledi kulongiela ku kileshesho kia Enise?

8. Banyina bana be kukuasha balume baabo be mu bia binyibinyi bua kupasukila nkalo ya mu kikudi ya bana baabo naminyi?

8 Longa Bible na bana boobe. Bakuetu bakashi su mulume oobe e mu bia binyibinyi, Yehowa akumiina’shi omukuashe bua kulombasha nkalo ya mu kikudi ya bana beenu. Mushindo umune wa kuibikita, mpa kukuatshisheena misuusa yooso mpango ya lulanguilo lua mu kifuko. Akula mianda ibuwa pabitale lulanguilo lua mu kifuko na onangusheene pabitale kiodi mulombene kukita bua’shi bikitshikie mu butaale na mu muloo. Pangi we mulombene kukuasha mulume oobe bua kulumbuula muisambo kampanda wa mu Bible wanudia kukita bu maasha bua kulonga na bana. Dingi su bangi bana babaapu kukula, abitungu kulonga nabo Bible pa bupenka mu mukanda wa We kuikala na muloo bua loso! Pangi we kukuatshisheena mulume oobe bua kulonga na bana.

9. Nyina bana shi Temue a Yehowa mulombene kupeta bukuashi naminyi?

9 Bangi banyina bana abekalaa na bushito bua kulonga Bible na bana baabo, muanda be bupenka sunga’shi balume baabo ta mba Temue ba Yehowa. Su ngi bi mu kifuko kiobe tokumanga kuikalakasha ngofu, Yehowa akukuasha. Fubisha biina mudimo bibuwa biadi mutuushe ku bukuashi bua ndumbuluilo aaye bua kulonga na bana boobe. We mulombene kuipusha bangi baledi bapue kufubisha bino biina mudimo bakuleshe mushindo wa kuibifubisha mu lulanguilo lua mu kifuko. * (Nki. 11:14) Yehowa mmulombene nkukuasha nsaa yuesamba na bana boobe. We kuteka Yehowa bua’shi akukuashe ofubishe nkonko bibuwa bua kuuka abipuandikisha bana boobe na biabepusha. (Nki. 20:5) Lukonko lupeelepeele bu luno, ndukalakashi kinyi loodi nalo ku kalaasa? Ndulombene kuinutuala ku muisambo wibuwa.

10. Mu mushindo kinyi dingi moodi mulombene kukuasha bana boobe buabadia kulonga pabitale Yehowa?

10 Kimba mishindo ilekeenelekeene yodia kulongiesha bana boobe pabitale Yehowa. Esambe pabitale Yehowa na mianda ibuwa yadi mukukitshine. (Miy. 6:6, 7; Yesh. 63:7) Bino bina muulo bikishekishe su tuena mushindo wa kulonga misuusa yooso na bana boobe ku nshibo. Christine atatupuile kutemuna amba’shi: “Naadi na nsaa ipeela ya kuisamba pabitale Yehowa, anka pooso panaadi napete mushindo wa kuisamba nabo, naadi nebikitshi. Tu baadi atuende mu kutemba sunga kukamiina mu buato bua kuenda kula na ku kiese bua kuisamba pabitale bipangua bia Yehowa bibuwa na pabitale mianda ibungi ya mu kikudi. Nsaa ibakudile bana bande naadi nebanyingisha buabadia kuikala abelongiela Bible abo banabene.” Dingi nesambaa mianda ibuwa pabitale ndumbuluilo a Yehowa na pabitale bakuetu balume na bakashi. Toyipulanga bakulu. Mianda yuesamba nabo pabitale bakulu, ngilombene kukuasha bana boobe bua’shi besambe nabo nsaa yabadi na lukalo lua bukuashi.

11. Muyile Shake 3:18, buakinyi bi na muulo kutuesha butaale mu nshibo?

11 Tuesha butaale ku nshibo. Misuusa yooso lesha mulume oobe na bana boobe’shi we muibafule. Esambe pabitale mulume oobe na kalolo na kaneemo koso na olongieshe bana boobe buabadia kukita biabia. Nsaa yokitshi bino otuesha butaale na okuasha bana boobe buabadia kulonga pabitale Yehowa. (Badika Shake 3:18.) Tutaluule kileshesho kia Jozsef kuete kufuba bu mbala-mashinda a nsaa yooso mu Roumanie. Pabaadi ende na kukula, nshaye baadi ebakiengiesha, naye na nyinaye, na bakuabo muanda babaadi abafubila Yehowa. Jozsef amba’shi: “Mama baadi akitshi muaye mooso bua’shi tuikale na butaale mu nshibo. Nsaa yooso ibaadi Papa amukitshina mianda ibubi, mama baadi amukitshina mianda na kalolo koso. Mama pabamuene’shi bibaadi abituelela bukopo bua kunemeka na kukokiela nshetu, baadi mutaluule netu Bena-Efeso 6:1-3. Akupu baadi akula netu pabitale ngikashi ibuwa ya nshetu na kuitukuasha buatudia kupusha buakinyi abitungu tumufule. Bino bibakuashishe kifuko kietu buakidia kuikala mu butaale.”

LONGIESHA BANA BOOBE MU BIKITSHINO BIOBE

12. Muyile 2 Timote 1:5, kileshesho kia Enise kibaadi na bukitshishi kinyi kui Timote?

12 Badika 2 Timote 1:5. Enise mulekiele Timote kileshesho kibuwa. Baadi mu mulongieshe’shi lukumiino lua binyibinyi alumuekiela ku bikitshino. (Shak. 2:26) Kushi mpaka, Timote baadi mulombene kumona’shi bikitshino bia nyinaye abitukila ku kifulo kikata kiadi nakio bua Yehowa. Timote bamuene’shi kufubila Yehowa akuikasha nyinami na muloo. Kileshesho kia Enise kibaadi na bukitshishi kinyi kui Timote? Mpoolo mutumibua baadi muleshe’shi, Timote baadi na lukumino lui bukopo nka bu nyinaye. Timote ta baadi mupete luno lukumiino luibukopo mu kimpulunkamba nya, Timote baadi amono kileshesho kia nyinaye na aye nkuata kitshibilo kia kumuambula. Mu mushindo umune banyina bana be bungi mbakuashe bifuko biabo buabidia kufubila Yehowa “kushii Eyi.” (1 Mp. 3:1, 2, Kilombeeno Kipya 2014) Noobe namu we kukita nka biabia. Mushindo kinyi?

13. Buakinyi abitungu’shi ba nyina bana batuule kipuano kiabo na Yehowa pa mbalo ya kumpala?

13 Tuula kipuano kiobe na Yehowa pa mbalo ya kumpala. (Miy. 6:5, 6) Anka bu ba nyina bana be bungi, okuete kuisumina miloo ibungi. Oshimisha nsaa yobe, makuta, tulo na bingi bintu, bua kupasukila nkalo ya ku mbidi ya bana boobe. Anka t’abitungu’shi okishe nsaa ikile bungi ku ino mianda na kukutua nsaa ya kunyingisha kipuano kiobe na Yehowa. Ikala wata nsaa misuusa yooso ya kuela luteko, kuibadikila Bible pa bupenka, na kutuela mu bisangilo bia kakongie. Su bokitshi bino onyingisha kipuano kiobe na Yehowa, na olekiela kifuko kiobe kileshesho ki buwa mpaa na bangi.

14-15. Nkinyi kibolongiela ku bileshesho bia, Leanne, Maria, na João?

14 Tutaluuleyi bileshesho bipeela bia ba nsongua balongie bia kufubila Yehowa na kukulupila muadi pakutalanga ba nyinaabo. Leanne muana mukashi a Christine amba’shi: “Bibaadi bukopo buatue kulonga pabaadi Papa ku nshibo. Anka mama baadi na lulamato ngofu pabitale kutuela mu bisangilo bioso sunga ta tubaadi na kiukilo kibungi pabitale Bible. Bikitshino biaye bibaadi bitukuashe bua kunyingisha lukumiino luetu. Tubaadi atuuku’shi ba Temue ba Yehowa abalongiesha bia binyibinyi, na kumpala kua’shi tutuele mu bisangilo.”

15 Maria sha nshaye baadi ebanyooko muanda babende ku bisangilo amba’shi: “Mama nyi ngumune a ku bakuetu bakashi basha eshimba dinyingie banguku. Panaadi ki mukinga, ingi nsaa naadi napele kukita mianda muanda wa kutshina bilombene kuakula bangi. Anka panaadi namumono bibaadi n’eshimba dinyingie, na mushindo ubaadi misuusa yooso atuulu Yehowa pa mbalo ya kumpala mu muwa waye, mbikuashe bua kukatusha moo wa bantu unadi nao.” João sha nshaye baadi apele kuisamba pabitale Yehowa sunga Bible ku nshibo, amba’shi: “Pangi kibaadi akinyingisha mpakumona mushindo ubaadi mama akumiina kukutua kintu kioso kiakia bua kusankisha Papa kukatusha nka penda kifulo kiaye bua Yehowa.”

16. Mbukitshishi kinyi bulombene kuikala nabo kileshesho kia nyina bana kui bangi?

16 Nyina bana, tentekiesha’shi kileshesho kiobe ki na bukitshishi kui bangi. Mu mushindo kinyi? Banda kutala bukitshishi bui na kileshesho kia Enise kui Mpoolo mutumibua. Bafundile’shi lukumiino lua binyibinyi lua Timote, “lubabadidiile kushaala . . . mwi Enise.” (2 Tim. 1:5, Kilombeeno Kipya 2014) Nsaa kinyi ibamuene Mpoolo mitumibua bua musuusa wa kumpala bi lukumiino lua Enise? Bibaadi pangi mu luendo luaye lua kumpala lua bu misionere pabaadi muimonene na Loise na Enise mu Listre, na baadi pangi muibakuashe buabadia kufika bena Kidishitu. (Bik. 14:4-18) Banda kupuandikisha nsaa ibaadi Mpoolo mufundile Timote kunyima kua bipua 15​—mutumibua baadi nka atentekiesha bikitshino bia lukumiino bia Enise na kufubisha kileshesho kia Enise bu akitungu kuambula! Kibaadi kinyingieshe Mpoolo mutumibua ngofu, mpaa na bangi bena Kidishitu ba mu siekele a kumpala. Su okuete kukusha bana boobe bupenka sunga obe na mulume oobe ta nui mu lulanguilo lumune, ikala mushinkamishe’shi kileshesho kiobe kia lukumiino akinyingisha booso bakuifunyishe.

Kukuasha muana oobe bua kukula mu kikudi akutekie nsaa ibungi. Tokookanga! (Tala kikoso 17)

17. Abitungu okite naminyi su muana oobe talondo biomulungula?

17 Bi kuikala naminyi su muana t’alondo biomulungula? Tentekiesha’shi abitungu nsaa ibungi bua kulongiesha muana. Anka bu biatuibimono mu kifuatulo nsaa yokunu lutete we mulombene kuiyipusha ingi nsaa su luikukula bu mutshi na kutuusha bikuba. Sunga tatuuku’shi mutshi aukatuusha bikuba, atutungunuka na kuiwela meema bua kuiwupa mushindo waudia kukula. (Mak. 4:26-29) Mu mushindo umune, obe nyina bana we mulombene kuiyipusha su mu bioso biokitshi okuete okumu eshimba dia bana boobe. Tue mulombene kukunkusha bitshibilo abiata bana boobe nya. Anka su botungunuka na kukita kioso akitungu bua kuibalongiesha, we bapa mushindo wibuwa wabadia kufika ba kuuku b’Efile Mukulu.​—Nki. 22:6.

KULUPILA MU BUKUASHI BUA YEHOWA

18. Yehowa mmulombene kukuasha bana boobe buabadia kukula mu kikudi naminyi?

18 Kubanga mu mafuku a kala, Yehowa baadi mukuashe ba nsongua be bungi buabadia kufika ba kuuku baye. (Nki. 22:9, 10) Mmulombene dingi kukuasha bana boobe buabadia kukula mu kikudi su abakumiina. (1 Kod. 3:6, 7) Sunga bana boobe bamueka’shi abakiebe kupambuka, Eyiso dia kifulo dia Yehowa adikala nka pabaadi. (Mis. 11:4) Nsaa yabalesha kitunduilo kiashi “abakumiina kufubila” Yehowa, Aye naamu ekala nka peepi bua kuibakuasha bua’shi bafikie ba kuuku baye. (Bik. 13:48; 2 Mya. 16:9) Yehowa mulombene nkukuasha bua kuakula bishima bibuwa pa nsaa ilombane, nsaa ayikala bana boobe na lukalo lua kuibipusha ngofu. (Nki. 15:23) Sunga’shi mmulombene kutakula mukuetu mulume sunga mukashi a mu kakongie buadia kuibapasukila. Sunga kunyima kua’shi bana boobe babapu kukula, Yehowa mmulombene kuibatentekiesha mianda ibodi we balongiesha kala. (Yo. 14:26) Su botungunuka na kulongiesha bana mu ngakuilo na kileshesho kiobe, Yehowa akakuelala miabi.

19. Buakinyi we mulombene kushinkamisha’shi Yehowa mukukumiine?

19 Kifulo kia Yehowa koodi ta nkitale bitshibilo bilombene kuata bana boobe nya, mmukufule muanda we mumufule namu. Su okuete kukusha bana boobe bupenka, Yehowa akulaa’shi aye ekala nshabo na mulami oobe. (Mis. 68:5) Tue mulombene kukunkusha bitshibilo bia bana boobe su abakumiina kufubila Yehowa sunga kupela kumufubila. Anka su botungunuka na kukulupila mu bukuashi bua Yehowa, na kuikitshisha na moobe moso, Yehowa akukumiina.

LOONO 134 Bana Nkya buntu ky’Efile Mukulu

^ par. 5 Mu uno muisambo atukataluula mushindo ulombene ba nyina bana bena Kidishitu kulongiela ku kileshesho kia Enise nyinaye na Timote, na kukuasha bana baabo buabadia kuuka na kufula Yehowa.

^ par. 4 Angi mashina mbeashintule.

^ par. 9 Bu kilesheho tala dilongiesha dia 50 dia mukanda wa We kuikala na muloo bua loso! na muisambo awamba’shi: “Des idées pour le culte familial et l’étude individuelle” wi mu Kitenta kia Mulami kia 15/8/2011 Esak. 6-7, mu Nfualanse.