1-2. a) Ia o Eonika zao, le inogne ty raha sarotse natrehe’e amy ty maha rene aze? b) Hazavao i sare amy i fogno ty gazete toỳ.

 TSY mirehake miomba ty badisa i Timoty ty Baiboly. Faie ndra izay aza, le tsy sarotse ty mangalake sare an-tsaigne ty hafaleagne nitsapa i Eonika rene’e tamy ze andro zay. (Ohab. 23:25) Alao sare an-tsaigne heike tie io ty Eonika tena fale magnente i Timoty mitsangagne agnate rano ao. Somilake reke amy i Loisa bebey i Timoty magnazogne azey. Naho fa nalimpotse agnate rano ao amy izay ty Timoty, le nitsemboke kede heike ty Eonika sady tsy niligne’e ty hiakara i Timoty. Nipitsipitsike i ranoy naho fa niakatse boake ao ty Timoty sady tena nifale reke. Izay ty Eonika rene’e vaho nanao tihoe, ‘Hoooy!’ sady nipopoke ty ranomaso’e. Nivita i Eonika avao ty nandrese i raha nikalagne aze tsy hampianatse i ana-dahi’ey ho tea i Jehovah naho i Ana-dahi’eỳ, le i Jesosy Kristy. Fa inogne ze olagne tsy maintsy niresé’e zay?

² Tsy nitovy ty fivavahagne norihe i baba i Timoty naho i rene’e. Grike ty baba’e, fa i rene’e naho i bebei’e Jiosy. (Asa. 16:1) Hoe mbe nikede ty Timoty amy i Eonika rene’e naho i Loisa bebei’e nanjare Kristianay. Faie i baba’e tsy niova. Ty fivavaha ia areke ty horihe i Timoty? Hoe fa afake nanapa-kevetse ho aze manokagne ty Timoty tamy izay. Hagnorike i baba’e tsy mpinoy vao reke? Sa hagnorike o fombafomba o Jiosio, i nampianaregne aze tamy ireke mbe niajajay? Sa reke hagnorike i fivavahagne vaovao nampianaregne aze miomba i Jesosy Kristỳ?

3. Akore ty fivazohoa i Jehovah ty kezake atao ty rene mba hagnampeagne ty ana iareo mba hanjare ho ragne’e, arake ty Ohabolana 1:8, 9?

³ Tea o rene Kristiana amy izaò ka ty keleia iareo. Irie iareo  mafe ty hagnampe ty ana iareo mba hifandrambe maifitse amy i Jehovah, sady tena sarobily amy i Andrianagnaharentikagney ty kezake atao iareo. (Vakio ty Ohabolana 1:8, 9.) Fa maro ty rene nampea i Jehovah mba hampianatse ty ana iareo ho tea naho hanompo Aze.

4. Inogne ty olagne atrehe o reneo tie amy izao?

⁴ Ara-dalàna naho mieretseretse ty rene raike tie hanompo i Jehovah manahake i Timoty vao ty ana’e sa tsy hanompo Aze. Hay o rae aman-dreneo tie maro ty raha misedra ty ana iareo amy ty tontolo i Satana toy eto. (1 Pet. 5:8) Ankoatse izay, le tsy mora amy ty ankamaroa o reneo ty miteza ty ana iareo satria vantotse reke ndra tsy manompo i Jehovah ty vali’e. Izao, ohatse, ty nirehafe i rahavave Christine b: “Rae fanjaka i valikoy sady tea’e zahay. Faie tena niheje’e raho naho fa nagnampe i ana’ay rey hanjare Vavolombelo i Jehovah. Nitagny avao raho tagnate ty taogne maro naho fa nieretseretse tie, mba hanompo i Jehovah avao vao i anako rey naho fa afara agne?”

5. Inogne ty hodinehentikagne ato?

⁵ Naho rene Kristiana rehe, le matokia fa ho vita’o ty hanahake i Eonika. Hodinehentikagne amy ty lahatsoratse toy tie akore ty azo’o anahafagne aze sady hampianara’o ty ana’o amy ty alala ty raha rehafe’o naho ty raha atao’o. Hotreantikagne ato ka tie akore ty hagnampea i Jehovah azo.

6. Akore ty nahavy i Timoty hanjare ho Kristiana, arake ty aseho amy 2 Timoty 3:14, 15 ao?

⁶ Mbe niajaja ty Timoty, le fa nanao ze azo’e natao ty Eonika rene’e mba hampianaragne aze ty “Soratse Masigne”, satria nila nahay io o Jiosio. Azo antoke fa tsy ampe avao ty raha nifanta i Eonika, satria mbe tsy nisy raha nifanta’e miomba i Jesosy Kristy. Faie ty raha nianara i Timoty tamy ty Soratse Masigne ao, le nagnampe aze hanagne ty fahalalagne ilaegne mba hahavy aze hanjare Kristiana. Faie nanjare Kristiana vao reke? Amy ty maha tanora i Timoty, le manan-jò hifily ze fivavahagne tea’e horihegne reke. Tsy isalasalagne fa naharese lahatse i Timoty ty hamarenagne miomba i Jesosy naho ty kezake nataon-drene’e. (Vakio ty 2 Timoty 3:14, 15.) Tsy maintsy ho nifale areke ty Eonika naho fa nahavita nampianatse i ana-dahi’ey ty miomba i Jehovah avao. Nivilie i Eonika vata’e i agnara’ey. Ty anto’e, “mandrese” ty dika o agnara’e iohoe.

7. Akore ty nagnampea i Eonika i ana-dahi’ey mba handroso avao afara ty nahavita badisa aze?

⁷ Ty badisa ty dingagne lahibey natao i Timoty tamy ty fiaigna’e. Faie tsy tihoe lelia’e tsy ninekoneko miomba i ana-dahi’ey sasa ty Eonika tafara izay. Akore ty hampiasà i ana-dahi’ey ty fiaigna’e? Hiarake amo o naman-dratio vao reke? Hianatse a Atena agne vao reke, le hino ty fampianara o ndaty filozofa mpanompo sampy tagneo? Handany ty fotoa’e, ty heri’e naho ty hatanora’e amy ty asa vao reke mba hahavy aze hanjare ho mpagnarivo? Maregne fa tsy afake nandrambe fanapahan-kevetse hoahy i Timoty ty Eonika. Faie afake nagnampe i Timoty handrambe fanapahan-kevetse soa reke. Amy ty fomba akore? Nikezake mafe avao ty Eonika mba hampianatse i Timoty ho tena tea i Jehovah naho hankasitrake ty raha natao i Ana-dahi’ey hoahy iareo. Faie tsy ty rae aman-drene tsy mitovy finoagne avao ro miatreke olagne amy ty fagnampeagne ty ana iareo mba ho tea i Jehovah. Ndra tie sambe amy ty hamarenagne ao aza ty rae naho ty rene ty ajaja raike, le tsy mora avao ty magnampe aze mba hanompo  i Jehovah sady tsy hivalike ama’e. Inogne areke ty azo ty rae aman-drene ianaragne amy i Eonika?

8. Inogne ty azo ty rene raike atao mba hagnampeagne i vali’e hampianatse ty ana iareo miomba i Jehovah?

⁸ Mianara Baiboly miarake amy ty ana’o. Ry rahavave, naho amy ty hamarenagne ao ty vali’o, le tea i Jehovah naho ampea’o reke mba hampianatse ty ana’areo ty miomba Aze. Manao izay ohatse rehe naho manohagne tsy tapake ty Fotoam-pivavaha ty Keleiagne atao’areo. Mirehafa raha soa miomba o fandaharagne iohoe, le saintsaigno tie inogne ty raha azo’o atao mba hahavy i fianaragney hahafinaritse. Va’e azo’o atao ka ty magnampe i vali’o mba hahatrea tie inogne ty raha azo’areo keleian-draike ianaragne. Ankoatse izay, naho fa beibey ty ana’areo ila’e sady afake mandrambe soa amy ty fianaragne raike i boke Ankamamio Nainai’e o Fiaignagneoy!, le va’e azo atao ty miara-miasa amy i vali’o mba hahavy i ana’areo rey ho afake hianatse i bokey.

9. Aia ty rene raike ro afake mipay fagnampeagne?

⁹ Misy rene ila’e, tsy maintsy ireke ty mitarike ty fianaragne Baiboly atao iareo miroanake, satria tsy manambaly reke ndra tsy Vavolombelogne ty vali’e. Naho izay ty raha iaigna’o, le ko minekoneko loatse. Hagnampe azo ty Jehovah. Ampiasao i fitaovagne fampianaragne boake amy i fandamina’e rey mba hampianara’o Baiboly ty ana’o. Nagnino naho magnontane o rae aman-drene za-drahao tie akore ty fomba ampiasà iareo i fitaovagne rey naho fa manao fotoam-pivavaha ty keleiagne iareo? c (Ohab. 11:14) Afake magnampe azo mba hifandrambe soa amo o ana’ò ka ty Jehovah. Mivavaha ama’e mba hagnampe azo hahay hametrake fagnonteneagne hahafantara’o ty raha an-tsai’e agne naho am-po’e ao. (Ohab. 20:5) Intoy ohatse misy fagnonteneagne tsotra afake magnampe azo hampirehake ty ana’o: ‘Inogne ty raha tena sarotse ama’o ty miatreke aze tie an-dakilasy agne?’

10. Inogne ka ty raha azo’o atao mba hagnampeagne ty ana’o hianatse ty miomba i Jehovah?

¹⁰ Mipalia hirike mba hampianaragne ty ana’o ty miomba i Jehovah. Rehafo amy iareo ty miomba i Jehovah naho ty raha soa maro natao’e ho azo. (Deot. 6:6, 7; Isaia 63:7) Tena ilaegne ty manao izay lohotsie naho tsy afake mampianatse Baiboly ty ana’o mateteke rehe tie an-tragno ao. Hoe ty Christine, i rahavave nirehafegne taloha tagney: “Tsy ampe avao ty hirike ahafahako mirehake raha ara-pagnahy amy i anako rey. Hararaoteko areke naho fa misy fotoagne ahafahako manao izay. Mandeha mitsangatsanga zahay ndra mandehandeha amy ty lakagne an-driake ey, sady mirehake miomba ty hasoa ty raha namboare i Jehovah naho raha ara-pagnahy hafa amoron-driakey afara izay. Naho fa nibey i anako rey, le nirisiheko mba hanao fianaragne raike.” Ankoatse izay, le mirehafa raha soa miomba i fandaminagne naho miomba o rahalahi’o vaho o rahavave’o reo. Ko magninje o androanavi-pagnahio. Tsiarovo fa miankigne amy ty raha rehafe’o miomba iareo ty hahavy i ana’o rey hipay fagnampeagne amy iareo naho fa agne ty andro ipaliava iareo fagnampeagne.

11. Nagnino ro tena ilaegne ty manao ze hifandrambesa’areo keleian-draike soa, arake ty Jakoba 3:18?

¹¹ Anò ze hahavy anareo keleian-draike hifandrambe soa. Asehò mateteke amy i vali’o naho amy i ana’o rey fa tea’o iareo. Mikezaha ho soa fagnahy naho hagnaja naho fa mirehake  amy i vali’o, sady anaro ty ana’areo mba hanao hoe izay ka. Naho ihe manao izay, le hifandrambe soa nareo keleian-draike sady vao mainke ho mora amy i ana’o rey ty hianatse ty miomba i Jehovah. (Vakio ty Jakoba 3:18.) Dineho ohatse ty tantara i Jozsef, mpisava lalagne manokagne a Romania agne. Nataon-drae’e ze hikalagnagne iareo aman-drene’e vaho i niharo-troke ama’e rey tsy hanompo i Jehovah sasa. Hoe ty Jozsef: “Nikezake mafe avao ty reneko mba tsy hampisy korontagne ty ama’ay ao. Arakarake ty nampasiake i babako ro vao mainke nampaleme fagnahy i reneko. Naho fa nivoamare’e ka tie misy fotoagne sarotse ama’ay ty magnaja naho mankatò i baba’ay, le iharoa’e midineke ama’ay ty Efesianina 6:1-3. Afara izay reke, mirehake ty toetse soa i baba’ay sady ampea’e zahay hahatrea izay mba hahavy anay ho tea aze. Nagnampe anay keleian-draike hifandrambe soa ty fanoa i reneko izay.”

12. Inogne ty voka ty modely i Eonika tamy i Timoty, arake ty 2 Timoty 1:5?

¹² Vakio ty 2 Timoty 1:5. Nagnomey modely soa hoahy i Timoty ty Eonika. Tsy maintsy ho nampianare’e i Timoty tie mila atoro amy ty atao ty tena finoagne. (Jak. 2:26) Tsy isalasalagne fa nitrea i Timoty tamy ty raha natao i rene’e fa tena nitea’e ty Jehovah. Nihita i Timoty ka fa nahavy i rene’e ho falefale avao ty fanompoagne i Jehovah. Inogne ty voka ze raha rezay tamy i Timoty? Nirehafe i apostoly Paoly, fa nanagne finoagne matanjake manahake an-drene’e ty Timoty. Tsy kisendrasendra avao zay. Nandineke soa ty modeli’e ty Timoty, le nanapa-kevetse ty hanahake aze. Maro ka ty rene amy izao nagnampe ty keleia’e mba hanompo i Jehovah noho ty modely soa iareo fa ‘tsy noho ty raha nirehafe iareo.’ (1 Pet. 3:1, 2) Afake manahake iareo ka rehe. Amy ty fomba akore?

13. Nagnino ro toko’e hatao ty rene raike voalohan-draha amy ty fiaigna’e ty fifandrambesa’e amy i Jehovah?

¹³ Ty fifandrambesa’o amy i Jehovah ro anò voalohan-draha amy ty fiaigna’o. Azo antoke fa maro ty raha afoe’o, manahake ty ankamaroa o reneo avao. (Deot. 6:5, 6) Tsy maintsy mahafoe fotoagne, vola, roro naho raha hafa rehe mba hikarakaragne ty raha paliae ty ana’o ara-nofo. Faie tsy toko’e ho tondregne loatse mikarakara ty raha paliae iareo rehe tsy mone hatao’o sorogne ty fifandrambesa’o amy i Jehovah. Manokàna fotoagne tsy tapake hivavaha’o manokagne, hianaragne raike, naho hagnatrehagne fivoriagne. Hagnampe azo hatanjake ara-pagnahy avao naho ho modely soa hoahy ty keleia’o vaho ty ndaty hafa ty fanoa’o izay.

14-15. Inogne ty ianara’o amy i Leanne, i Maria naho i João?

¹⁴ Henteo amy raha rehafe ty tanora retoa fa noho ty fandineha iareo ty raha natao ty rene iareo ty nahavy iareo ho tea i Jehovah naho hatoky Aze. Hoe ty Leanne, anak’ampela i Christine: “Tsy afake nianatse Baiboly zahay naho fa tan-tragno ao ty baba’ay. Faie mbe lia i rene’ay zao naho nanapatapake fivoriagne. Ndra tie tsy le nahay raha maro miomba o Baibolio aza zahay, le nagnampe anay hanagne finoagne matanjake ty modely i rene’ay. Ndra tie tamy izahay mbe tsy nivorỳ aza, le fa nirese lahatse tie io ty hamarenagne.”

¹⁵ Nendaha i baba’e naho jinera’e ty Maria naho i rene’e noho iareo nivory tie indraike zay. Hoe ty Maria: “I reneko ty agnisa ty rahavave bey herim-po fantako. Kindraikindraike misy raha ila’e tsy ataoko tamy iraho mbe nikedey, satria matahotse ty raha rehafe o  ndatio raho. Faie nagnampe ahy handrese ze tahotse ndaty zay, ty fahatreavako ty herim-po i reneko naho ty fanoa’e voalohan-draha avao i Jehovah amy ty fiaigna’e.” Rinara i baba’e tsy hirehake raha ara-pagnahy ka ty ry João naho fa tan-tragno amy iareo ao. Hoe ty João: “Nivognogne hamoe ze kila raha iaby ty reneko mba hampifaleagne i babako, afa-tsy ty hatea’e i Jehovah. Tena nanohigne ty foko ty nahatrea izay.”

16. Inogne ty va’e ho voka ty modely ty rene raike amy ty hafa?

¹⁶ Tsiarovo’areo rene fa misy voka’e amy ty hafa ty modeli’areo. Amy ty fomba akore? Dineho ohatse ty voka ty modely i Eonika tamy i Paoly. Nirehafe’e tie nanagne finoagne tsy manao soa miatreke “i fa tamy ... i Eonika” taoy ty Timoty. (2 Tim. 1:5) Tambia ty nahitava i Paoly ty finoa i Eonika? Hoe tamy i lia misionera voaloha’e natao’e ta Listra tagney ty nahatreava’e i Loisa naho i Eonika, sady va’e tamy izay ka ty nagnampea’e iareo mba hanjare Kristiana. (Asa. 14:4-18) Faie eretsereto heike zao: Mbe nitsiaro i Paoly avao ty finoagne nanagne i Eonika naho fa nanoratse hoahy i Timoty reke 15 taogne tafara tatoy, sady nirehafe’e tie ohatse soa fagneva ty hotahafegne reke. Azo antoke fa tena nisy voka’e lahibey tamo o apostolio naho va’e tamy ty Kristiana maro tamy izay ze raha soa natao i Eonika zay. Naho miteza raike ty ana’o rehe ndra tsy mitovy ty finoa’areo amy i vali’o, le tsiarovo fa mampahery naho mandrisike ty hafa ty raha soa atao’o.

17. Inogne ty toko’e hatao’o naho ohatse hoe tsy misy voka’e amy ty ana’o ty fampianara’o aze?

 ¹⁷ Akore naho hoe tsy le misy voka’e amy ty ana’o ty kezake mafe atao’o? Tadidio fa mitake fotoagne ty fampianaragne o ajajao. Naho fa mambole rehe, arake o atoro amo o sareo eò, le va’e hieretseretse tie hitiry vao ty raha amboléko toy sady hamoa naho fa bey? Maregne fa tsy afake manere i raha ambolé’oy mba hitombo naho hamoa rehe. Faie azo antoke fa hanondrake aze avao rehe mba hitomboa’e. (Mar. 4:26-29) Va’e hieretseretse ka ty rene raike tie tena hagnampe ty ana’e mba hanjare ho tea i Jehovah avao ty kezake atao’e. Tsy afake manere i ana’oy amy ze ho fanapaha-keve’e rehe. Faie naho mikezake avao rehe mampianatse aze arake ze vita’o, le magnomey hirike i ana’oy mba hahavy aze hiragnetse amy i Jehovah.​—Ohab. 22:6.

18. Inogne ty atao i Jehovah mba hagnampeagne ty ana’o hiragnetse ama’e?

¹⁸ Fa maro ty tanora nampea i Jehovah mba hiragnetse ama’e nanomboke tamy ty andro ty Baiboly. (Sal. 22:9, 10) Afake magnampe ty ana’o mba hiragnetse ama’e ka reke, naho izay ty fagniria iareo. (1 Kor. 3:6, 7) Ndra tie hoe tsy tena manompo i Jehovah amy ty fo’e zay aza ty ana’o, le mbe tea’e avao. (Sal. 11:4) Naho fa vazoho’e tie “managne toe-po soa” ndra fagniriagne te hampifale aze iareo, le vognogne hagnampe iareo reke mba hanjare ragne’e. (Asa. 13:48; 2 Tan. 16:9) Va’e hisy fotoagne ty Jehovah hagnampe azo hirehake raha raike tena ilae o ana’ò ty maharey aze, amy ty fotoagne mete soa. (Ohab. 15:23) Ndra va’e ho rahalahy ndra rahavave raike bey hatea amo o fiangonagneo eo ty ampiasà i Jehovah mba hanao raha mahaliagne i ana’o rey manokagne. Va’e ho tiahive i Jehovah amy iareo ka aza i raha nampianare’o iareo rey naho fa agne ty mahabey iareo. (Jaona 14:26) Naho irehe manohy mampianatse i ana’o rey avao amy ty alala ty raha rehafe’o naho ty raha atao’o, le homey i Jehovah valesoa.

19. Nagnino rehe ro afake matoky fa ankasitraha i Jehovah?

¹⁹ Tsy miankigne amy ty safidy atao ty ana’o ty hatea i Jehovah azo. Tea’e rehe satria tea aze. Naho miteza raike ty ana’o rehe, le tsiarovo fa mampitamà ty Jehovah tie ho Rae hoahy o ana’ò naho ho Mpiaro azo reke. (Sal. 68:5) Tsy afake manere o ana’ò mba handrambe fanapahan-kevetse soa rehe. Faie naho ihe miantehetse amy i Jehovah avao sady mikezake manao ze azo’o atao, le hahazo sitrake ama’e rehe.