Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 17

Natsetni, kastalanitit xliʼakxilhtit Eunice

Natsetni, kastalanitit xliʼakxilhtit Eunice

«Kuenta katlawa tuku masiyaniyan mintse. Xtachuna la akgtum lu stlan corona xlakata miʼakgxakga chu akgtum tlan litakaxtay kmimpixni» (PROV. 1:8, 9).

TAKILHTLIN 137 ¡Lakpuskatin tiku ni makgxtakgnankgo!

TUKU NATALICHUWINAN a

Eunice chu Loida, xtse chu xnana Timoteo, lu paxuwakgo akxni akxilhkgo pi Timoteo tamunu xlakata kstalanina Cristo nalitaxtu (Kaʼakxilhti párrafo 1).)

1, 2. 1) ¿Tiku xwanit Eunice, chu tuku tuwa titaxtulh chuna la makgastakli xkgawasa? 2) Kalichuwinanti xmakni revista.

 MASKI Biblia ni lichuwinan xtamunut Timoteo, uma kilhtamaku xtse, Eunice, lu xpaxuwama akxni xla tamunulh (Prov. 23:25). Kalilakpuwaw: max lu tlan makgkatsi akxni akxilha pi ama tamunu xkgawasa. Akxni Eunice akxilhma, talakatsuwi Loida, xnana Timoteo, chu akgpixtiya Eunice. Akxni Timoteo mujukan kchuchut, Eunice jalhpani. Tasa akxni kgaxmata la makutukan xkgawasa kchuchut chu la Timoteo lu paxuwa akxni makutukan. Maski uma lu tuwa kitaxtunit, masiyaninit Timoteo napaxki Jehová chu xkgawasa, Jesucristo. ¿Tuku tuwa titaxtulh akxni xmasiyanima xkgawasa xlakata Jehová?

2 Xnatlatni Timoteo ni watiya takanajla xkgalhikgo. Xtlat griego xwanit, chu xtse chu xnana judías xwankgonit (Hech. 16:1). Max Timoteo aku kstakma akxni Eunice chu Loida kstalaninanin Cristo litaxtukgolh. Pero xtlat nikxni lakgpalilh xtakanajla. Timoteo tlantiya xlaksaka tuku natlawa. ¿Tuku xʼama laksaka? ¿Xʼama laksaka takanajla nema xkgalhi xtlat? ¿Chuntiya xʼama tlawa talismanin nema xkatsininit akxni aktsujku xwanit chu nema xtlawakgo judíos? ¿O kstalanina Cristo xʼama litaxtu?

3. Chuna la wan Proverbios 1:8, 9, ¿la akxilha Jehová putum tuku tlawakgo natsetni xlakata nakamakgtayakgo xkamanankan xʼamigos Jehová nalitaxtukgo?

3 Chuna la Eunice, natsetni tiku kstalaninanin Cristo litaxtukgo paxkikgo xfamiliajkan. Kamakgtayaputunkgo xkamanankan xʼamigos Jehová nalitaxtukgo. Chu kiDioskan lu lanka xtapalh akxilha putum tuku tlawakgo (kalikgalhtawakga Proverbios 1:8, 9). Xla kamakgtayanit lhuwa natsetni nakamasiyanikgo xkamanankan xlakata napaxkikgo chu naskujnanikgo.

4. ¿Tuku tuwa titaxtukgo natsetni la uku?

4 Namin kilhtamaku natsetni nalilakpuwankgo komo xkamanankan naskujnanikgo Jehová chuna la tlawalh Timoteo. Natlatni liwana katsikgo pi xkamanankan lu tuwa tuku titaxtukgo kxkakilhtamaku Satanás (1 Ped. 5:8). Nachuna, lhuwa natsetni xʼakstukan makgastakmakgo xkamanankan kaj xlakata ni kgalhikgo xchixkukan o xchixkukan ni skujnanikgo Jehová. Akgtum liʼakxilhtit, chatum tala puskat tiku wanikan Christine b wan: «Kinchixku lu tlan tlat xlitaxtu chu lu xkinkapaxkiyan, pero ni xkimaxki talakaskin nakkamakgastaka kinkamanan chuna la xtatayananin Jehová. Makglhuwa xaktasa chu xaklilakpuwan komo xʼama min kilhtamaku akxni kinkamanan xʼamakgo skujnanikgo Jehová».

5. ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo?

5 Komo wix chatum tse chu kstalanina Cristo litaxtuya, tlan nakamakgtayaya minkamanan napaxkikgo Jehová chu naskujnanikgo chuna la tlawalh Eunice. Kʼuma artículo, naʼakxilhaw la tlan nastalaniya xliʼakxilhtit chu nakamasiyaniya minkamanan xlakata tuku wana chu tuku tlawaya. Na naʼakxilhaw la Jehová tlan namakgtayayan.

KAKALIMASIYANI MINKAMANAN TUKU WANA

6. Chuna la wan 2 Timoteo 3:14, 15, ¿la kstalanina Cristo litaxtulh Timoteo?

6 Lata akxni Timoteo lakachilh, Eunice liskujli xlakata namasiyani «xasanto tatsokgni», chuna la xʼakgatekgskgo judíos. Xlikana, ni lhuwa tuku xkatsi xlakata Jesucristo. Maski chuna, tuku katsinilh Timoteo kTatsokgni tlan xmakgtayalh xlakata tlan kstalanina Cristo xlitaxtulh. Pero ¿wa uma tuku xʼama laksaka? Xkgalhiya kata chu tlantiya xlaksaka tuku xʼama tlawa kxlatamat. Tuku tlawalh xtse makgtayalh Timoteo “nakanajla” tuku xaxlikana xlakata Jesús (kalikgalhtawakga 2 Timoteo 3:14, 15). ¡Eunice lu makgapaxuwalh xlakata makgtayalh xkgawasa nalakgapasa Jehová! Eunice makgantaxtilh tuku wamputun xtukuwani, nema minacha ktachuwin nema wamputun «tayanikan».

7. ¿Tuku tlawalh Eunice xlakata chuntiya namakgtaya xkgawasa maski xtamununita?

7 Akxni Timoteo tamunulh wi tuku lu xlakaskinka makgantaxtilh kxlatamat. Pero Eunice chuntiya xlilakgaputsa xkgawasa. ¿Tuku xʼama tlawa Timoteo la uku? ¿Xʼama katalalin tiku nitlan likatsikgo? ¿Xʼama kgalhtawakga kʼAtenas chu xʼama makgamakglhtinan xtalakpuwankan lakgskgalalan lakchixkuwin tiku xmasiyakgo anta? ¿Paxkat xʼama tlawa xkilhtamaku, xlitliwakga chu xlatamat xlakata xtlajalh lhuwa tumin? Eunice ni la xlaksaka tuku xʼama tlawa Timoteo, pero tlan xmakgtayalh. ¿La xʼama tlawa? Chuntiya xmasiyani xkgawasa napaxki Jehová, chu la xpaxtikatsinilh Jehová chu Jesús xlakata putum tuku xtlawanit xpalakatakan. Natlatni tiku kaj chatum xtatayana Jehová litaxtukgo ni kajwatiya xlakan tuwa makgkatsikgo nakamakgtayakgo xkamanankan napaxkikgo Jehová. Na tuwa titaxtukgo maski xanatlatni xtatayananin Jehová litaxtukgo. Wa xlakata, ¿tuku tlan nakatsinikgo natlatni xlakata xliʼakxilhtit Eunice?

8. Akxni xachixku xtatayana Jehová ¿la tlan namakgtayanan xatse xlakata xkamanankan namatliwakglhkgo xtakanajlakan?

8 Kakalitakgalhtawakga Biblia minkamanan. Komo minchixku xtatayana Jehová, Dios lakaskin pi kamakgtaya minchixku xlakata minkamanankan namatliwakglhkgo xtakanajlakan. Pulaktum la tlan chuna natlawaya wa namakgtayanana putum semanas akxni kakninaniyatit Dios kfamilia. Tlan kalichuwinanti xlakata uma takaknin, chu kalilakpuwanti tuku tlan natlawaya xlakata uma kilhtamaku nalipaxuwayatit. Max tlan namakgtayaya minchixku xlakata nalakkaxwiliyatit tuku natlawayatit akxni nalikgalhtawakgayatit Biblia o atanu. Nachuna, komo chatum minkamanankan tlantiya nawan komo nalimakgalhtawakgekan libro Kalipaxuwa latamat, max wix tlan namakgtayaya.

9. ¿Tuku tamakgtay kgalhi chatum tse tiku xchixku ni xtatayana Jehová?

9 Makgapitsi natsetni xʼakstukan kalitakgalhtawakgakgo Biblia xkamanankan xlakata ni kgalhikgo xchixkukan o xlakata xchixkukan ni xtatayana Jehová. Komo chuna titaxtupat ni kalilakgaputsa. Jehová tlan namakgtayayan. Kamaklakaskinti putum tamakgtay nema xkachikin Jehová kamaxkiyan xlakata nakatakgalhtawakgaya minkamanan. Kakatachuwinanti amakgapitsi natlatni xlakata nakatsiya la maklakaskinkgo xlakan umakgolh tamakgtay akxni kakninanikgo Dios kfamilia c (Prov. 11:14). Nachuna, kaskini Jehová tamakgtay xlakata nakatsiya la tlan nakatachuwinana minkamanan chu chuna nakatsiya tuku lakpuwankgo chu makgkatsikgo (Prov. 20:5). Komo nakakgalhskina «¿Tuku taʼakglhuwit titaxtupat kʼescuela?» uma natlawa pi tlan nakgalhchuwinanatit.

10. ¿Tuku atanu tlan natlawaya xlakata minkamanan nalakgapaskgo Jehová?

10 Kaputsa tuku kilhtamaku tlan nakamasiyaniya minkamanan xlakata Jehová. Kakalitachuwinanti xlakata Jehová chu putum tuku xla tlawanit mimpalakata (Deut. 6:6, 7; Is. 63:7). Uma lu xlakaskinka komo nila katakgalhtawakgaya minkamanan kminchik. Christine, tiku lichuwinawa kpárrafo 4, wan: «Xlakata ni lhuwa kilhtamaku xakkgalhi nakkalitachuwinan kinkamanan xlakata Jehová, xaklimaklakaskin kaxatukawa kilhtamaku nema xakmatlani. Xakanaw tlawanaw o xakkanaw kʼakgtum canoa chu tsinu xaktamakgatliniyaw xkilhpan kgalhtuchokgo xlakata xaklichuwinaw tuku lu tlan malakatsukinit Jehová chu xaklichuwinanaw tuku xla kintakanajlakan». Chu akxni kinkamanan stakkgolh kkamakgpuwantinilh xʼakstukan nalikgalhtawakgakgo Biblia». Nachuna, tlan kalichuwinanti xkachikin Jehová chu natalan. Nikxni nitlan kakalichuwinanti lakgkgolotsin. Tuku wix nawana xpalakatakan nakamakgtaya minkamanan nakalipawankgo akxni namaklakaskinkgo xtamakgtaykan.

11. Chuna la wan Santiago 3:18, ¿tuku xlakata lu xlakaskinka namakgtayanana naʼanan takaksni kminchik?

11 Kamakgtayananti xlakata naʼanan takaksni kminchik. Kalismani nawaniya minchixku chu minkamanan pi kapaxkiya. Tlan kalichuwinanti minchixku chu kamaxki kakni chu kakamasiyani minkamanan nachuna natlawakgo. Uma namakgtayanan naʼanan takaksni chu ni tuwa katimakgkatsikgolh nakatsinikgo xlakata Jehová (kalikgalhtawakga Santiago 3:18). Kaʼakxilhwi xliʼakxilhtit Jozsef, chatum precursor especial tiku makgtayanama kRumania. Akxni aktsujku xwanit, xtlat ni xmasta talakaskin pi xtse, xnatalan chu xla naskujnanikgo Jehová. Jozsef wan: «Kintse xtlawa putum tuku xmatlani xlakata naʼanan takaksni kchiki. Akxni kintlat lu nitlan xlikatsi, kintse tlakg tlan xlikatsini. Akxni xakxilha pi tuwa xakmakgkatsiyaw nakmaxkiyaw kakni chu nakkgalhakgaxmataw kintlatkan, xkinkalikgalhtawakganiyan Efesios 6:1-3. Alistalh xkinkalitachuwinanan xalaktlan xtayat nema xkgalhi kintlatkan chu xkinkamakgtayayan nakʼakgatekgsaw tuku xlakata xtalakaskin nakmaxkiyaw kakni. Uma makgtayanalh xlakata xʼanalh takaksni kkifamiliajkan».

KAKAMASIYANI MINKAMANAN XLAKATA TUKU TLAWAYA

12. Chuna la wan 2 Timoteo 1:5, ¿la makgtayalh Timoteo xliʼakxilhtit Eunice?

12 (Kalikgalhtawakga 2 Timoteo 1:5). Eunice lu tlan liʼakxilhtit wilinilh Timoteo. Max masiyanilh pi xaxlikana takanajla limasiyakan tuku tlawakan (Sant. 2:26). Timoteo akxilhli pi tuku xtlawa xtse xlimasiya tapaxkit nema xkgalhini Jehová. Na max akxilhli pi xtse lu xpaxuwa xlakata kskujnani Jehová. ¿La makgtayalh Timoteo xliʼakxilhtit Eunice? Chuna la lichuwinalh apóstol Pablo, Timoteo xkgalhi xtakanajla chuna la xtse. Chu uma ni kaj xalan chuna lalh. Xla xʼakxilhnit xliʼakxilhtit chu nachuna tlawaputulh. Xtachuna la uma, lhuwa natsetni kamakgtayakgonit xfamilia «maski ni akgtum tachuwin» wankgonit (1 Ped. 3:1, 2). Wix na tlan chuna natlawaya. ¿La natlawaya?

13. ¿Tuku xlakata chatum tse pulana xliwilit kxlatamat chuna la talalin Jehová?

13 Pulana kawili kmilatamat chuna la talalipina Jehová (Deut. 6:5, 6). Chuna la tlawakgo lhuwa natsetni, max lhuwa tuku limakgxtakga xlakata kuenta natlawaya tuku maklakaskinkgo minkamanan. Akgtum liʼakxilhtit, limaxtuya minkilhtamaku, mintumin chu la najaxa. Pero nitu xlilaktlawat chuna la talalipina Jehová. Kalimaxtu kilhtamaku xlakata natlawaya oración, miʼakstu nalikgalhtawakgaya Biblia chu napina ktamakxtumit. Chuna namatliwakglha chuna la talalipina Jehová chu lu tlan liʼakxilhtit nakawiliniya mifamilia chu amakgapitsi latamanin.

14, 15. ¿Tuku katsiniya wix xlakata xliʼakxilhtitkan Leanne, María chu João?

14 Kaʼakxilhwi xliʼakxilhtitkan makgapitsi lakgkgawasan chu laktsuman tiku katsinikgolh napaxkikgo chu nalipawankgo Jehová kaj xlakata akxilhkgolh xliʼakxilhtitkan xtsekan. Leanne, chatum xtsumat Christine, wan: «Nila xaklikgalhtawakgayaw Biblia akxni kintlatkan xwi kchik. Pero kintsekan ankgalhin xʼan ktamakxtumit. Maski ni lhuwa tuku xakkatsiniyaw tuku xalak Biblia, xliʼakxilhtit kinkamakgtayan nakmatliwakglhaw kintakanajlakan. Akxni nina xakkanaw ktamakxtumit kkatsiniw pi wa uma xaxlikana xwanit».

15 María, tiku xtlat nitlan xkalikatsini xlakata xʼankgo ktamakxtumit. Xla wan: «Kintse wa chatum tala tiku ni pekuan. Akxni aktsujku xakwanit, xmin kilhtamaku wi tuku ni xaktlawa xlakata xakpekuan komo wi tuku xwankgolh amakgapitsin. Pero akxni xakakxilha la kintse ni xpekuan chu la pulana xwili Jehová kxlatamat kimakgtayalh nialh nakkapekuani amakgapitsin». João chu xfamilia nila xlichuwinankgo tuku xla xtakanajlakan anta kxchikkan xlakata xtlat ni xkamaxki talakaskin. Xla wan: «Tuku kaks kimalakawanilh wa pi kintse kaxatukawa tuku xlimakgxtakga xlakata namakgapaxuwa kintlat, pero tapaxkit nema xkgalhini Jehová nikxni makgxtakgli».

16. ¿La tlan nakamakgtaya amakgapitsin xliʼakxilhtit chatum tse?

16 Kalakapastakti pi miliʼakxilhtit tlan nakamakgtaya amakgapitsin. ¿La nakamakgtaya? Kalilakpuwanti la makgtayalh xliʼakxilhtit Eunice apóstol Pablo. Xla tsokgli pi takanajla nema ni xlakgaputiyunan nema limasiyalh Timoteo wa pulana limasiyalh Eunice (2 Tim. 1:5). ¿Chu tuku kilhtamaku xapulana akxilhli Pablo xtakanajla Eunice? Max lakgapasli Loida chu Eunice akxni xapulana kilichuwinalh Dios kListra, chu max kamakgtayalh xlakata kstalaninanin Cristo xlitaxtukgolh (Hech. 14:4-18). Akxni tsokgnanilh Timoteo, max 15 kata xtitaxtunita, chuntiya xlakapastaka xtakanajla Eunice chu wa pi akgtum tlan liʼakxilhtit xlitaxtu. Xliʼakxilhtit lu makgpuwantinilh apóstol Pablo chu nachuna amakgapitsi kstalaninanin Cristo xalak pulana siglo. Komo wix miʼakstu kamakgastakpat minkamanan o minchixku ni skujnani Jehová, liwana kakatsi pi miliʼakxilhtit kamatliwakglha chu kamakgtaya amakgapitsin.

Makgtayakan chatum kgawasa nastaka xtakanajla lin kilhtamaku. ¡Ni kataxlajwani! (Kaʼakxilhti párrafo 17).

17. ¿Tuku natlawaya komo naʼakxilha pi putum tuku tlawaya ni makgtayama minkgawasa?

17 ¿Chu komo akxilha pi tuku tlawapat ni makgtayama minkgawasa o mintsumat? Kalakapastakti pi makgastakkan chatum kgawasa lin kilhtamaku. Chuna la tasiya kdibujo, akxni wix chana akgtum talhtsi max nalilakpuwana komo tuku chanti namasta xtawakat. Maski ni katsiya tuku nakitaxtu, chuntiya munuwiliya xlakata namakgtaya chu tlan nastaka (Mar. 4:26-29). Xtachuna la uma, max namin kilhtamaku nalilakpuwana komo tuku masiyaniya minkgawasa o mintsumat nalakgchan xnaku. Xlikana, wix ni katsiya tuku nakitaxtu. Pero, komo natlawaya putum tuku matlaniya xlakata namasiyaniya, namakgtaya xlakata tlan nastaka xtakanajla (Prov. 22:6).

KALIPAWANTI XTAMAKGTAY JEHOVÁ

18. ¿La tlan nakamakgtaya Jehová minkamanan xlakata nastaka xtakanajlakan?

18 Lata makgasa Jehová kamakgtayanit lhuwa lakgkgawasan chu laktsuman xlakata xʼamigos nalitaxtukgo (Sal. 22:9, 10). Wa xlakata xla na tlan nakamakgtaya minkamanankan nastaka xtakanajlakan, komo chuna lakaskinkgo (1 Cor. 3:6, 7). Maxki minkamanan tasiya pi tamakgatlinimakgo Jehová, xla chuntiya nakapaxki (Sal. 11:4). Chu akxni maski kaj tsinu nalimasiyakgo pi lakgapasputunkgo Jehová, xla nakamakgtaya xlakata xʼamigos nalitaxtukgo (Hech. 13:48; 2 Crón. 16:9). Jehová na tlan namakgtayayan nawana tachuwin nema xlilat akxni lakgchan, akxni minkamanan maklakaskinkgo (Prov. 15:23). O na tlan nalimaklakaskin chatum tala xalak congregación xlakata nakamakgtaya chu nakalimasiyani tapaxkit. Chu akxni stakkgonita nawan Jehová tlan natlawa pi kalakapastakkgolh tuku wix kamasiyani akxni laktsujku xwankgonit (Juan 14:26). Komo chuntiya nakamasiyaniya minkamanan xlakata tuku wana chu tuku tlawaya, maxkiya talakaskin Jehová pi nasikulunatlawayan.

19. ¿Tuku xlakata tlan nakatsiya pi Jehová nasikulunatlawayan?

19 Tuku nalaksakkgo minkamanan ni wa uma tuku tlawa pi Jehová napaxkiyan. Xla paxkiyan xlakata wix paxkiya. Komo wix miʼakstu kamakgastakpat minkamanan o komo minchixku ni xtatayana Jehová, kalakapastakti pi Jehová nakuentajtlawayan chu xla nalitaxtu la chatum xtlat xpalakatakan (Sal. 68:5). Wix nila laksaka komo minkamanan naskujnanikgo Dios o ni. Pero, komo chuntiya nalipawana xtamakgtay chu natlawaya putum tuku matlaniya, xla nasikulunatlawayan.

TAKILHTLIN 134 Kamanan xtamaskiwin Dios

a Uma artículo lichuwinan tuku natsetni tlan nakatsinikgo xlakata xliʼakxilhtit Eunice, xtse Timoteo, chu tuku tlan natlawakgo xlakata nakamakgtayakgo xkamanankan nalakgapaskgo chu napaxkikgo Jehová.

b Makgapitsi tukuwani kalakgpalikanit.

c Akgtum liʼakxilhtit, kaʼakxilhti takgalhtawakga 50 xla libro Kalipaxuwa latamat chu artículo «Tuku natlawayaw akxni kakninaniyaw Dios kfamilia chu akxni kiʼakstukan kgalhtawakgayaw», xla revista Makatsinina 1 xla agosto kata 2011, páginas 30 chu 31.