1-2. (a) Mini’ Eunice, ma mang magawon e i mada’nag ni ir reb e matin? (b) Mu weliy murung’agen e sasing ni bay u wuru’ e re ke babyor ney.

 YUGU aram rogon nder weliy e Bible murung’agen Timothy nni taufenag, machane rayog ni ngad lemnaged gelngin e felfelan’ ni tay Eunice ni chitiningin e rofen nem. (Prov. 23:25) Mu susunnag gelngin e felfelan’ ni tay u nap’an ni be yaliy Timothy nib sak’iy u maran. Be siminmin ma bay Lois ni titaw rok Timothy ni yow ba sak’iy u taabang. Nap’an nni chulthag Timothy nga fithik’ e ran, me tel Eunice e fan rok. De n’uw nap’an min foreg nga lang ma kari felfelan’, ma aram me tabab Eunice ko meyor ni kari felfelan’. Yugu aram rogon nib mo’maw’, machane i fil ngak Timothy ni nge t’uf Jehovah nge Jesus Kristus ni Fak rok. Mang boch e magawon ni mada’nag u nap’an ni be guy rogon ni nge skulnag fak?

² Ni chuguliy Timothy u reb e tabinaw nde taareb e michan’ ko girdi’ riy. Chitamangin e be’ nu Greece, ma chitiningin nge titaw rok e yow l’agruw e Jew. (Acts 16:1) Sana kab fel’ yangaren Timothy u nap’an ni mang Eunice nge Lois l’agruw e Kristiano. Machane chitamangin e de mang reb e Kristiano. Ere baan ngan e teliw e ra mel’eg Timothy ni nge un ngay? Dabisiy ni ngiyal’ nem e ke ilal nrayog ni nge dugliy e n’en nge rin’. Ere gur, ra mel’eg e teliw rok e chitamangin? Fa ra fol ko yalen rok e pi Jew nni fil ngak u nap’an ni kab bitir? Fa ra m’agan’ ngay ni nge mang reb i gachalpen Jesus Kristus?

3. Uw rogon u wan’ Jehovah e maruwel ni ma rin’ e pi matin ni ngar ayuweged pi fakrad ni ngar manged fager rok nrogon ni be yog e Proverbs 1:8, 9?

³ Ku arrogon e pi matin ni yad e Kristiano e ngiyal’ ney ni kub t’uf rorad chon e tabinaw rorad. Ri yad baadag ni ngar ayuweged pi fakrad ni nge chugur e tha’ u thilrad Jehovah. Ma rib ga’ fan u wan’ e Got rodad e athamgil ni yad ma tay. (Mu beeg e Proverbs 1:8, 9.) Boor e matin ni ke ayuwegrad Jehovah ni  ngar filed ngak pi fakrad ni nge t’uf Got rorad mi yad pigpig ngak.

4. Mang boch e magawon ni ma mada’nag e pi matin e ngiyal’ ney?

⁴ Ka ban’en ni aram rogon ni nga i lemnag reb e matin ko ra mel’eg pi fak ni ngar pigpiggad ngak Jehovah ni bod Timothy fa danga’. Piin gallabthir e yad manang gelngin e towasar ni ma tay e re fayleng rok Satan ney ngak pi fakrad. (1 Pet. 5:8) Maku reb e, boor e matin ndariy figirngirad ma yad be chuguliy pi fakrad ni yigoo yad, fa reb e der pigpig figirngirad ngak Jehovah. Bod ni bay reb e walag nib pin ni ka nog Christine * ngak ni gaar: “Figirngig e ir reb e matam nib manigil ma ma ayuweg e tabinaw rok, machane dabun ni nggu chuguliy pi fakmow ni ngar manged boch e Pi Mich Rok Jehovah. Boor yay ni ug yor u lan e pi duw ni ke yan ni bochan e gu ma par ngaug lemnag ko ra pigpig pi fakag ngak Jehovah fa danga’.”

5. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

⁵ Faanra gur reb e matin ni gab Kristiano, ma rayog ni ngam ayuweg pi fakam ni nge t’uf Jehovah rorad mi yad pigpig ngak ni bod ni rin’ Eunice. Gad ra weliy ko re article ney rogon nrayog ni ngam folwok rok mag skulnag pi fakam u daken e thin nge ngongol rom. Ku gad ra weliy rogon nra ayuwegem Jehovah.

6. Uw rogon ni mang Timothy reb e Kristiano nrogon ni be yog e 2 Timothy 3:14, 15?

⁶ Nap’an ni kab bitir Timothy, me guy e chitiningin rogon ni nge fil ngak e “thin ni bay u lan fare babyor nib thothup” nrogon ni manang e pi Jew. Machane de yoor ban’en ni manang ni bochan e dawori fil murung’agen Jesus Kristus. Yugu aram rogon, ma n’en ni fil Timothy u lan fare Babyor nib Thothup e ayuweg ni nge nang e n’en nib t’uf ni nge nang ya nge yag ni mang reb e Kristiano. Machane gur, ra mang reb e Kristiano? Ya nap’an ni kab pagel ma rayog ni nge dugliy ko ra mang reb e Kristiano fa danga’. Dariy e maruwar riy ni ayuw ni pi’ e chitiningin ngak e ku aram reb e ban’en ni k’aring ni nge ‘mich u wan’’ e tin riyul’ u murung’agen Jesus. (Mu beeg e 2 Timothy 3:14, 15.) Ri felfelan’ Eunice ni ke fil murung’agen Jehovah ngak fak ni yugu aram rogon nib mo’maw’! Riyul’ ni n’en ni rin’ e ba puluw nga fan e ngachal rok ni ke yib u bbugithin ni be yip’ fan ni “ngan gel.”

7. Uw rogon nrayog ni nge ayuweg Eunice fak ni nge ulul ni nge mon’og u tomuren ni ke un ko taufe?

⁷ Nap’an nni taufenag Timothy, ma aram ban’en nib ga’ fan ni rin’ u lan e yafos rok. Machane ka bay boch ban’en ni magafan’ Eunice ngay. Mang e ra dugliy fak ni nge rin’ ko yafos rok? Gur, ra i chag ko girdi’ nib kireb e ngongol rorad, fa? Ra un ko skul u Athens me mich u wan’ e pi n’en ma fil e piin yima yog ni boor ban’en ni yad manang machane yad ma liyor ko pi got ni googsur, fa? Ra adbey e tayim rok, nge gelngin, nge fel’ngin ni kab pagel ni nge guy rogon ni nge flaab, fa? Dabiyog ni nge dugliy Eunice e n’en nge rin’ Timothy, machane rayog ni nge ayuweg. Ni uw rogon? Rayog ni nge ulul ni nge maruwel nib gel ni nge ayuweg fak ni ngari t’uf Jehovah rok me ga’ fan u wan’ e n’en ke rin’ Jesus ni Fak. Gathi kemus ni tabinaw nde taareb e michan’ ko girdi’ riy e yad ma mada’nag e magawon. Mus ni faanra fa gallabthir e yow l’agruw ni yow be pigpig ngak Jehovah, maku rayog ni nge mo’maw’ ni ngar ayuwegew pi fakrow ni ngar pigpiggad ngak Jehovah. Ere mang e rayog ni nge fil e piin gallabthir rok Eunice?

8. Uw rogon nrayog ni nge ayuweg reb e matin figirngin ni ma un ko tin riyul’ ya nge yag nra filew murung’agen Jehovah ngak pi fakrow?

⁸ Um filed pi fakam e Bible u taabang. Gimed  e pi walag nib pin e faanra ma un figirngimed ko tin riyul’, ma baadag Jehovah ni ngam ayuweged yad ya nge yag nim filed murung’agen ngak pi fakmed. Reb e kanawo’ nrayog ni ngam rin’ed e re n’ey riy e aram e ngam pied e ayuw ko Fol Bible ni Tabinaw ni gimed ma tay. U mogned boch ban’en nib manigil u murung’agen e re n’ey, mi gimed lemnag rogon e n’en nrayog ni ngam rin’ed ya nge yag nim ted e fol Bible nib fel’ rogon ma yira felfelan’ riy. Sana rayog ni ngam ayuweged figirngimed ni ngam yarmiyed boch ban’en ni ngam filed ara ngam rin’ed u nap’an e fol Bible. Maku reb e, faanra bay boch i pi fakmed ni ke ilal nrayog ni ngan fil fare ke babyor ngorad ni Mu Par Ndariy N’umngin Nap’an ni Gab Felfelan’!, ma sana rayog ni ngam ayuweged figirngimed ya nge yag nni fil e Bible ngorad.

9. Uw e rayog ni nge pirieg reb e matin nder un figirngin ko tin riyul’ e ayuw riy?

⁹ Bay boch e matin ni yad e yad ma fil e Bible ngak pi fakrad ni bochan e dariy figirngirad ara der un figirngirad ko tin riyul’. Faanra aray rogon e tabinaw rom ma dabi magafan’um nib pag rogon, ya ra ayuwegem Jehovah. Mu fanay e pi talin e maruwel ni ke pi’ u daken e ulung rok ni yima fil ban’en riy ko girdi’ ni nge ayuwegem u rogon ni ngam fil e Bible ngak pi fakam. Rayog ni ngam fith yugu boch e gallabthir nib fel’ rogon ni yad ma skulnag pi fakrad ko uw rogon ni kar fanayed e pi talin e maruwel ney u nap’an e fol Bible ni tabinaw. * (Prov. 11:14) Ku rayog ni nge ayuwegem Jehovah u rogon ni ngam non ngak pi fakam. Mog ngak ni nge ayuwegem u rogon ni ngam fith boch e deer nib puluw nra ayuwegem ni ngam nang e n’en bay u lanin’rad. (Prov. 20:5) Ga ra fithrad ni nge lungum ‘Mang e bin th’abi ga’ e magawon ni ga be mada’nag u skul?,’ ma aram e rayog ni ngam weliyed boch ban’en nra ayuwegem ni ngam nang boch ban’en u murung’agrad.

10. Ku mang reb e kanawo’ nrayog ni ngam ayuweg pi fakam riy ni ngar filed murung’agen Jehovah?

¹⁰ Mu gay boch e kanawo’ nrayog ni ngam fil murung’agen Jehovah riy ngak pi fakam. Um weliy murung’agen Jehovah nge urngin e pi n’en nib manigil ni ke rin’ ni fan ngom. (Deut. 6:6, 7; Isa. 63:7) Rib ga’ fan e re n’ey ni faanra dabiyog ni ngam fil e Bible ngak pi fakam u tabinaw ni gubin ngiyal’. Christine ni faan kan weliy murung’agen e yog ni gaar: “Gathi gubin ngiyal’ nrayog ni nggu weliy murung’agen Jehovah ngak pi fakag, ere gu ma guy rogon ni nggu rin’ e re n’ey u nap’an nra mab e kanawo’ ngog. Bayi n’en ma gamad yan ko walk ara gu afgad nga m’uw nggu mamangad nggu paloggad ko binaw, ma gamad weliy murung’agen e tin ke sunmiy Jehovah nrib manigil nge ku boch ban’en u murung’agen e tirok Got ban’en. Ma nap’an nra ilalgad boch nrayog ni ngaur filed e Bible ni yigoo yad, ma aram mug pi’ e athamgil nga lanin’rad ni ngaur rin’ed e re n’ey.” Maku reb e nga u mog boch ban’en nib manigil u murung’agen e ulung rok Jehovah nge pi walag. Dab um gathibthibnag e piin piilal. N’en ga ma yog u murung’agrad e rayog ni nge dugliy ko ra ning pi fakam e ayuw ngorad ko ngiyal’ ni ke t’uf rorad fa danga’.

11. Mang nib ga’ fan ni ngan guy rogon ni nga i par e tabinaw ni bay e gapas riy nrogon ni be yog e James 3:18?

¹¹ Mu guy rogon ni nga i par e tabinaw ni bay e gapas riy. Gubin ngiyal’ ni ngaum dag ngak figirngim nge pi fakam ni yad ba t’uf rom. Um weliy boch ban’en nib fel’ u murung’agen figirngim ma be m’ug riy ni ga be tayfan, mu kum fil ngak pi fakam ni ngar rin’ed e re n’ey. Nap’an ni ga ra rin’ e re n’ey, ma rayog ni nge mom ngorad ni ngar filed murung’agen Jehovah.  (Mu beeg e James 3:18.) Am lemnag e n’en ni buch rok Jozsef ni ma pigpig u Romania ni ir reb e special pioneer. Nap’an ni kab bitir ma i rin’ e chitamangin boch ban’en ni i mo’maw’nag ngak, nge chitiningin, nge pi walagen ni ngar pigpiggad ngak Jehovah. I gaar: “I athamgil e chitinag u rogon nrayog rok ni nge guy rogon ni nga i par e tabinaw romad ni bay e gapas riy. Ra be gel e kireb ko thin nge ngongol rok e chitamangimad ngomad, mfin aram e be gel feni sumunguy e chitiningmad. Nap’an nra guy ni be mo’maw’ ngomad ni nggu ted fan e chitamangimad ma gamad fol rok, ma aram me weliy ngomad e n’en bay ko Efesus 6:1-3. Ngemu’ me weliy fel’ngin e chitamangimad ngomad miki ayuwegmad ni nggu nanged fan nsusun e ngaug t’ufeged. Ireray e n’en ni ayuweg e tabinaw romad ni nga i par ni bay e gapas riy.”

12. Uw rogon ni yib angin e pi n’en ni rin’ Eunice ngak Timothy nrogon ni be yog e 2 Timothy 1:5?

¹² Mu beeg e 2 Timothy 1:5. I dag Eunice e kanawo’ nib fel’ nrayog ni nge folwok Timothy riy. Ba mudugil ni fil ngak ni bin riyul’ e michan’ e ba chagil e ngongol ngay. (Jas. 2:26) Dariy e maruwar riy nrayog ni nge guy Timothy ni fan ni i rin’ e chitiningin e pi n’em e bochan nrib t’uf Jehovah rok. Ba mudugil ni guy Timothy nib felfelan’ e chitiningin ni bochan e be pigpig ngak Jehovah. Uw rogon ni yib angin e pi n’en ni rin’ Eunice ngak Timothy? I yog apostal Paul ni yag ni nge gel e michan’ rok Timothy ni bod e chitiningin. Re n’ey e gathi ban’en ni yigi buch, ya i yaliy Timothy e n’en ni i rin’ e chitiningin me dugliy ni nge folwok riy. Ku arrogon e ngiyal’ ney ni boor e matin ni ke yag ni ngar ayuweged chon e tabinaw rorad ni ngar pigpiggad ngak Jehovah ni yugu aram rogon nda rogned “bbugithin” ngorad. (1 Pet. 3:1, 2) Ku rayog ni ngam rin’ e re n’ey. Ni uw rogon?

13. Mang fan nsusun e nge m’on u wan’ reb e matin e tha’ u thilrow Jehovah?

¹³ Nge m’on u wan’um e tha’ u thilmew Jehovah. (Deut. 6:5, 6) Boor ban’en ni ga ma pag fam riy ni bod yooren e matin. Ga ma pag fan e tayim rom, nge salpiy rom, nge mol rom, nge ku boch ban’en ni fan e ngam pi’ e tin nib t’uf ko par rok pi fakam. Machane susun e dab mu fanay urngin e tayim rom ni fan ko re n’ey, ma dakuriy e tayim ni ngam gelnag e tha’ u thilmew Jehovah. Ngaum tay e tayim ni gubin ngiyal’ ni fan ko meybil, ma ga be fil e Bible rom, mu um un ko muulung. Ga ra rin’ e pi n’ey, ma aram e ra gel e chugur ko tha’ u thilmew Jehovah, mag dag e kanawo’ nib manigil nrayog ni nge folwok chon e tabinaw rom riy nge yugu boch e girdi’.

14-15. Mang e kam fil ko n’en ni buch rok Leanne, nge Maria, nge João?

¹⁴ Am lemnag e n’en ni buch rok in e fel’ yangaren nra filed rogon ni nge t’uf Jehovah rorad me pagan’rad ngak ni bochan e ur guyed e n’en ni i rin’ e chitiningrad. Leanne nib rugod ni fak Christine e yog ni gaar: “Dabiyog ni nggu filed e Bible u nap’an ni bay e chitamangimad u tabinaw. Machane chitiningmad e der ma pag e muulung. Yugu aram rogon nde yoor ban’en u Bible ni gamad manang, machane ngongol rok e ayuwegmad ni nge gel e michan’ romad. Ka dawor gu uned ko muulung ma gamad manang ni Pi Mich Rok Jehovah e yad ma fil e tin riyul’.”

¹⁵ Maria e bay yu ngiyal’ ni ma gafgownag e chitamangin chon e tabinaw rok ni bochan e yad ma un ko muulung. I gaar: “Chitinag e ir reb e walag nib pin ni gu manang nri der ma rus. Nap’an ni ku gub bitir, ma bay yu ngiyal’ nug ma siyeg ni nggu rin’ boch ban’en ya gu be rus ko n’en nra yog yugu boch e girdi’.  Machane nap’an nug guy rogon ni be par nder rus ma gubin ngiyal’ ni be m’oneg Jehovah u wan’, ma aram e n’en ni ayuwegeg ni nge dab kug rus ko girdi’.” João e der ma pagrad e chitamangin ni ngar weliyed murung’agen Jehovah ara Bible u tabinaw. I gaar: “Rayog ni nggog ni n’en nri ayuwegeg e rogon nib m’agan’ e chitinag ngay ni nge pag fan urngin ban’en ya nge fal’eg laniyan’ e chitamag, machane kemus ni yigoo t’ufeg rok ngak Jehovah e der ma pag fan.”

16. Mang e rayog ni nge rin’ e ngongol rok reb e matin ngak yugu boch e girdi’?

¹⁶ Gimed e pi matin e dab mu paged talin ni ngongol romed e rayog ni nge rin’ ban’en ngak yugu boch e girdi’. Ni uw rogon? Am lemnaged angin e ngongol rok Eunice ni yib ngak apostal Paul. I yoloy Paul nib mich Got u wan’ Timothy ni bochan e Eunice e som’on ni “mich Got u wan’.” (2 Tim. 1:5) Mingiyal’ e som’on ni guy Paul nib mich Got u wan’ Eunice? Dabisiy nnap’an e yay nsom’on e milekag ni tay ni be machib ma aram me mada’nag Lois nge Eunice u Lystra, maku rayog ni aram e ngiyal’ ni ayuwegrow ni ngar mangew l’agruw e Kristiano. (Acts 14:4-18) Am lemnaged e re n’ey: Nap’an ni yol Paul ngak Timothy 15 e duw nga tomuren, ma ka dawori pagtalin e n’en ni rin’ Eunice u fithik’ e yul’yul’ me yog ni bay rogon ni ngan folwok rok! Ba tamilang ni n’en ni rin’ Eunice e ri pi’ e athamgil nga laniyan’ Paul nge ku boor e Kristiano ko bin som’on e chibog. Faanra yigoo gur ni ga be chuguliy fakam ara de taareb e michan’ ko girdi’ u lan e tabinaw rom, ma nge pagan’um ngay nrogon e yul’yul’ rom e ra ayuweg e girdi’ u toobem miki pi’ e athamgil nga lanin’rad.

17. Mang e susun ni ngam rin’ ni faanra dabun fakam ni nge pigpig ngak Jehovah ni yugu aram rogon ni kam athamgil u rogon nrayog rom ni ngam skulnag?

 ¹⁷ Machane uw rogon ni faanra dabun fakam ni nge pigpig ngak Jehovah ni yugu aram rogon ni kam athamgil u rogon nrayog rom ni ngam skulnag? Dab mu pagtalin nib t’uf e tayim ni ngam skulnag fakam. Nap’an ni ga ra yung ba awoch ma bay yu ngiyal’ nrayog ni ngaum lemnag ko ra tugul nge ga’ me yib wom’engin fa danga’, ni bod ni be m’ug ko re sasing ni baaray. Yugu aram rogon ndabiyog ni ngarim nang ko ra yib wom’engin fa danga’, machane ka ga ra ulul ni ngam rannag ya nge yag ni tugul nge ga’. (Mark 4:26-29) Ku arrogon reb e matin ni bay yu ngiyal’ nrayog ni nga i lemnag ko ri be yag ni nge ayuweg pi fak ni nge t’uf Jehovah rorad fa danga’. Dabiyog ni ngam gagiyegnag e n’en nra dugliy pi fakam ni ngar rin’ed. Machane faan ga ra ulul ni ngam rin’ e tin rayog rom ni ngam skulnagrad, ma aram e ga be bing e kanawo’ ngorad ni ngar manged fager rok Got.​—Prov. 22:6.

18. Uw rogon nrayog ni nge ayuweg Jehovah pi fakam ni ngar ilalgad ko tirok ban’en?

¹⁸ Kab kakrom i yib ni boor e fel’ yangaren ni ke ayuwegrad Jehovah kar manged fager rok. (Ps. 22:9, 10) Ku rayog ni nge ayuweg pi fakam ni ngar ilalgad ko tirok ban’en ni faanra ireram e n’en yad baadag. (1 Kor. 3:6, 7) Mus ni faanra dakurur pigpiggad ngak Jehovah u polo’ i gum’ircha’rad maku ra ulul ni nge t’ufegrad. (Ps. 11:4) Nap’an nra m’ug bochi ban’en u rarogorad ni be dag ni yad baadag ni ngar rin’ed e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay, ma ra ayuwegrad ni ngar manged fager rok. (Acts 13:48; 2 Kron. 16:9) Rayog ni nge ayuwegem ni nga mog e n’en nib puluw ni nga mog ko ngiyal’ nib t’uf ni nge rung’ag pi fakam. (Prov. 15:23) Fa reb e rayog ni nge k’aring reb e walag u lan e ulung ni nge dag ngorad ni be lemnagrad. Mus nga nap’an ni ke ilal pi fakam, ma rayog ni nge ayuwegrad Jehovah ni nge yib ngan’rad ban’en nim fil ngorad u nap’an ni ka yad bbitir. (John 14:26) Nap’an ni ga ra ulul ni ngam skulnag pi fakam u daken e thin nge ngongol rom, ma aram e ra tow’athnagem Jehovah.

19. Mang fan nrayog ni nge pagan’um ngay ni gab fel’ u wan’ Jehovah?

¹⁹ Rogon ni gab t’uf rok Jehovah e der yan u rogon e n’en nra mel’eg pi fakam ni ngar rin’ed. Gab t’uf rok ni bochan e ba t’uf rom. Faanra yigoo gur ni ga be chuguliy pi fakam, ma ke micheg Jehovah nra mang Matam ngorad me Yororiyem. (Ps. 68:5) Dabiyog ni ngam gagiyegnag ko ra mel’eg pi fakam ni ngar pigpiggad ngak Jehovah fa danga’. Machane faan ga ra ulul ni ngam taga’ ko ayuw ni ma yib rok mag rin’ e tin rayog rom, ma aram e ga ra fel’ u wan’.