Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 18

Kɛsi Kpeleŋndaŋ o Mɛlɛka Piɛiyo Niŋ, Nduyɛ Ma Kindiŋ le Laŋ Komallo

Kɛsi Kpeleŋndaŋ o Mɛlɛka Piɛiyo Niŋ, Nduyɛ Ma Kindiŋ le Laŋ Komallo

“Yiyaŋ yiŋgoloŋ o sɔɔŋ muŋ choo. Yɔŋguŋ o muŋ tosaa niŋ, le halikpeŋ mi waŋnda kpou che maa a cho hiouwɔɔ lachioo tosaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ.”—1 Timo. 4:15.

CHONDII 84 Yɔŋguŋ le Malaa

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1. Kpeleŋnda kuɛɛ naŋ tiu yɛ ba miŋ kɛsi o Mɛlɛka piɛiyo niŋ?

 NAA Kilisiɔŋaa tonyaa kaala Chɛhowa tau. Lelaŋ, ŋ yeema miŋ tosa o naŋ tiuba wo o ndu piɛiyo niŋ. Kɛ le hei tosaa, ŋ nɔ miŋ kɛsi kpeleŋndaŋ, nduyɛ miŋ kindiŋ le laŋ komallo. Ŋ kɛsi kpeleŋndo le suliŋnda leKilisiɔŋndaŋ nɔɔ, le miŋ chaa wallo opum tosaa, a le nɛilaŋ nuuviaa le acheleŋnda malaa.

2. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ yeemɛi le hiouwɔɔ lachioo tosaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ?

2 Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ yeemɛi le hiouwɔɔ lachioo tosaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ? Sabu tasoo cho ni maa, ŋ yeema miŋ nɛŋi Finya naa kaalaa cho o choo choo niŋndo kɔllo. Mbo naŋ kɔl tau te o che pɛ miŋ soliŋ taasi naa a nyɛ naŋ chaa tosaa wo kpeku le wali ndɔɔ tosaa a kɔllo kpou. Le handɔɔ lechoo, ŋ yeema miŋ tosa hiouwɔɔ lachioo o Mɛlɛka piɛiyo niŋ le miŋ mala puaapiliaa a ndepiliaa naa. (1 Tɛsa. 4:9, 10) Mɛɛ mɛɛ naŋ viou niŋ o tonyaa niŋ, naa kpou nɔ miŋ tosa hiouwɔɔ lachioo o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. Ŋ tofaŋndɔ miŋ che mɛɛ naŋ tosa keŋ yɛ.

3. A mɛɛ 1 Timoti 4:12-16 dimi yɛ, yɛɛ kiilanɔɔ Pɔɔl ndoo dɛɛniaa yɛ Timoti le tosaa?

3 A teleŋ kiilanɔɔ Pɔɔl poonyial Timoti yau tasoo wo, Timoti wa niŋ bɛndu kunda nɔ taasioo tau wo. A koŋ kpou, mi Pɔɔl dɛɛniaa ndu le mbo tosa hiouwɔɔ lachioo o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. (Nuawɔ 1 Timoti 4:12-16.) Te a yiyaŋ pɛ a diomnda o dimul Timoti laŋ okɔɔ, a cho chɔ kpendekele maa ndoo yeema Timoti mbo tosa hiouwɔɔ lachioo o nɛilaŋ latiɔɔŋ choo. Timoti ndoo nɔ mbo nɔ suliŋnda leKilisiɔŋndaŋ, mɛɛ kaalaa, laalaŋndo, a waa o diandaa cho nuaa yɛ. Nduyɛ ndoo nɔ mbo tosa hiouwɔɔ lachioo o diomndaŋ veeloo niŋ, o waŋnda silaa niŋ a o nda pɛɛkoo niŋ. Te ŋ wa pɛ tamasi Timoti wo yaasiaa, ŋ cho chɔ mɛɛ naŋ kɛsi kpeleŋndaŋ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ, nduyɛ miŋ kindiŋ le laŋ komallo yɛ. Ŋ cho vɛlɛ yaasiaa nɛila naŋ tiuba miŋ tosa tau o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋndaŋ.

KINDIŊ MA NƆ SULIŊNDA LEKILISIƆŊNDAŊ

4. A mɛɛ Filipiaŋnda 2:19-22 dimi yɛ, yɛɛ mala yɛ Timoti mbo wa buɛi sɔvɛ Chɛhowa o hɔl?

4 Yɛɛ mala yɛ Timoti mbo simnuŋ buɛi sɔvɛ Chɛhowa o hɔl? Suliŋnda leKilisiɔŋndaŋ la mala ndu ni. (Nuawɔ Filipiaŋnda 2:19-22.) Sɔɔŋ Pɔɔl dimi a Timoti okɔɔ woŋ chɔm maa, Timoti wa wana tusiaŋ, wana chɔm lo lechoowo wo, wana wali kala kalaa, a wana wana nɔla ma tiindaŋ. Ndoo kaala puaapiliaa nduaa tau, nduyɛ ndoo buulaŋ a nda okɔɔ. Fulamakɔɔlioo wa ni, mi Pɔɔl kaala ndu tau, nduyɛ o kiisaŋ le ndu walta kala kalalaŋ kioo le. (1 Kɔliŋ. 4:17) O nɛi pilɛ koŋ choo, mi Chɛhowa kaala naa nduyɛ mbo soliŋ naa kpeku o kundaa niŋ, te ŋ nɔ pɛ suliŋnda leKilisiɔŋndaŋ.—Sam 25:9; 138:6.

Hɛli suliŋ leKilisiɔŋ ŋ yeema ma tosa hiouwɔɔ lachioo choo wo (Tofa pɛl 5-6)

5. (a) Yɛɛ mala yɛ num le ma tosa hiouwɔɔ lachioo o kaa opum choo? (b) A mɛɛ fotueiyo cho chɔmndo yɛ, yɛɛ ndepilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ cho yɛ tosaa le mbo komal kpeleŋ o kɛsi le chɔɔloo nyiɛɛye nɔɔ le acheleŋnda wo?

5 Kɛsi kpeleŋndo le nyɛ kpeekpei ŋ yeema tosaa wo. Piɛi o Chɛhowa lo, nduyɛ ma yiyaŋ a kaa kpeekpei ŋ yeema ma tosa hiouwɔɔ lachioo choo wo okɔɔ. Hɛli suliŋndo opilɛ o ŋ yeema ma tosa hiouwɔɔ lachioo choo wo. Le tamaseliiyo, baa o bɛnda pa ma chɔɔlu hiouwɔɔ lachioo tosa le nyiɛɛye nɔɔ ɔɔ le chaaŋaa num aa laalaŋnda malaa? Baa a nɔ pa ma chɔɔlu hiouwɔɔ lachioo tosa le waa wana kɔl nyulu, nduyɛ ma mal acheleŋnda haki? Te o bɛnda pɛ, nyuna chaaŋ num ŋ laalaŋndo le mbo chɔm num naa ŋ nɔ ma tosa hiouwɔɔ lachioo o kaala numndaŋ niŋnda.—Pulɔ. 27:6.

6. Yɛɛ mala yɛ num le ma komal kpeleŋ ŋ kɛsi le hiouwɔɔ lachioo tosaa o kaa opum choo wo?

6 Kindiŋ ma komal kpeleŋ ŋ kɛsi wo. Vɛɛ ŋ tosa yɛ hei? Nɛiyo opilɛ o mala numndo cho pɛɛkoo suliŋ ŋ yeema ma tosa hiouwɔɔ lachioo choo wo nyɛkɛndɛi ni. Ŋ dimi wɔ maa a yeema ma chɔɔlu hiouwɔɔ lachioo tosa le acheleŋnda malɔɔ haki. Naapum a kandu a diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ a tamasi wanaa ndaa mal acheleŋnda haki fasɛiya, a wanaa mel acheleŋnda haki le wa okɔɔ. Ŋ tofaŋndɔ tamasi Chiisu wo. Ndoo nɔ yeemɛi le acheleŋnda malɔɔ haki. (Luku 7:47, 48) Ndoo hendu kɔllo o sɔɔŋ wɔɔŋ ndaa tosa woŋ choo le, kɛ o sɔɔŋ kɛndɛŋ ndaa tosa woŋ choo. Teŋgeŋndo wa ni, Falisiiya ndaa “chi acheleŋnda wanaa sɔvɛ le.” (Luku 18:9) Te a wa pɛ yiyaŋndo o tamaseliilaŋ ndaŋ choo, nyunaŋndɔ aa: ‘Yɛɛ ya cha yɛ o acheleŋnda niŋ? Suliŋnda ndala kuɛɛ ya handu yɛ kɔllo choo?’ Te a che ndi pɛ ikala le waŋndo malɔɔ haki, mɛɛ kindiŋndɔ ma poonyiaa suliŋnda kɛndɛla wana koŋ nɔ laŋ o yau choo. Okoŋ a nyunaŋ aa: ‘Vɛɛ Chiisu che yɛ waŋndo hoo? Baa mbo mal ndu pa haki?’ Te ŋ tosa lende pɛ, hei mala naa miŋ siŋga yiyaŋ naa a wana koŋ okɔɔ. O tasela ndɔ, miŋ che ndi ikala le miŋ mal wana pilaŋ naa tana wo haki. Kɛ te ŋ tosa pɛ wallo o keŋ choo, mɛɛ teleŋndo hiau fau, ŋ cho ndi chɔ tɛtɛlɛ le acheleŋnda malɔɔ haki.

Ŋ NƆ MIŊ PƐƐKU LE CHAA WALTAŊ LAPUM TOSAA

Yɔŋguŋ le ma pɛɛku mɛɛ wana bɛɛndiaa Toŋgo leMasaa yɛ (Tofa pɛl 7) *

7. A mɛɛ Pulɔwaa 22:29 dimi yɛ, o nɛi kuɛɛ choo Chɛhowa soliŋ yɛ puaapiliaa a ndepiliaa chaa nyɛ tosa wa kpeku?

7 Kpeleŋ cheleŋ ŋ kɛsi wo cho pɛɛkoo le chaa wallo opum tosaa ni. Yiyaŋndɔ a mɛɛ kpɛ waŋnda yeemaŋ le Bɛtɛɛltaŋ, fondaŋnda naŋ bii Bɔŋaŋnda iBuŋgalaŋ ndaŋ, a Toŋgola leMasalaŋ taŋgullo yɛ. Wanaa tosa wallo hoo wa, a bɔɔbɔɔ pɛɛku ndu puaapiliaa a ndepiliaa chaa ndu tosaa wa o ba. A mɛɛ fotueiyo cho chɔmndo yɛ, puaapilɛnɔɔ cho ndepiliaa pɛɛkoo mɛɛ wana bɛɛndiaa fondaŋnda naŋ bii Bɔŋaŋnda iBuŋgalaŋ a Toŋgola leMasalaŋ yɛ. O nɛiyo hoo a o nɛila cheleŋ choo, Chɛhowa, “Masa cho le fɛɛŋ a fɛɛŋndo,” nda Chiisu Kiliti, “Masaa le masaa cho o masaleŋ choo wa,” cho puaa a waŋ laanduaa haa soliŋndo kpeku le sɔɔŋ bɔɔbɔɔ toaa. (1 Timo. 1:17; 6:15; nuawɔ Pulɔwaa 22:29.) Ŋ yeema miŋ tosa wallo kalaŋ le nyɛ naŋ chaa tosaa wo soliŋndo kpeku le Chɛhowa saŋgalaa, kɛ o cho le naapila le.—Chɔŋ 8:54.

8. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa te a sina nyɛ ŋ nɔ ma tosa hiouwɔɔ lachioo choo wo le?

8 Kɛsi kpeleŋndo le nyɛ kpeekpei ŋ yeema tosaa wo. O yɛɛ choo ŋ yeema yɛ ma tosa hiouwɔɔ lachioo? Te a sina le, mɛɛ nyuna bɛndu kundaa o kunda numndo niŋ ɔɔ naapum a nyuna buɛi nya ibuŋgaa, le mbo chɔm num nyɛ kpeekpei ŋ nɔ ma tosa hiouwɔɔ lachioo choo wo. Le tamaseliiyo, naapum o cho num dimul le ma tosa hiouwɔɔ lachioo a mɛɛ ŋ yɔŋgu sɔɔŋ yɛ, vɛlɛ a mɛɛ ŋ pɛɛku waŋnda yɛ okɔɔ. Te o dimul num lende pɛ, nyuna ndu le mbo chɔm num buŋgɛi walii ŋ nɔ ma dɔu o wali niŋnde. Nduyɛ, kindiŋ ma tosa wallo kalaŋ le hiouwɔɔ lachioo tosaa o nɛi koŋ choo. Vɛɛ ŋ tiu yɛ ba le hei tosaa?

9. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa le ma komal kpeleŋndo le waŋnda chaa pɛɛkoo?

9 Kindiŋ ma komal kpeleŋ ŋ kɛsi wo. Ŋ dimi wɔ maa, a yeema ma tosa hiouwɔɔ lachioo a mɛɛ ŋ pɛɛku waŋnda yɛ. Te lende i cho ni, mɛɛ o bɛnda ma pɛɛku buluchiɔɔ wo hoo nyɛkɛndɛi. Wou Sɛmbɔɔ le Diomndaŋ Veeloo a Waŋnda Pɛɛkoo. Te a nɔ pɛ suɛi o bɔŋaŋ naŋ bii o lɔɔ tɛɛŋndo, mɛɛ dimul puaapilɛnɔ nɔ taasioo wo le mbo yaŋ num nilaŋ ma yɔŋgu suɛi keŋ ndu o hɔl, tuupa mi paale ŋ nɔ le ndi yɔŋgoo leŋ le fuuluu. Te a chii pɛ, a nyuna ndu le mbo chɔm num naa ŋ nɔ ma tosa hiouwɔɔ lachioo wa. A nɔ ko ma nɔ tɔɔ kɛndɔɔ le chaa sɔɔŋ tosaa le, kɛ a nɔ ma tosa muŋ a kɔllo kpou, nduyɛ ma wa wana wana nɔla ma tiindaŋ.—Pulɔ. 21:5; 2 Kɔliŋ. 8:22.

10. Chɔmndɔ tamaseliiyo a mɛɛ naŋ tosa hiouwɔɔ lachioo le nyɔɔ opum chaa tosaa yɛ.

10 Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa te o yɔŋ pɛ ma kɛsi kpeleŋndo le ma chaa nyɔɔ opum tosaa, kɛ mbo wa num ikala o ba le ndu tosaa? Wu ŋdial te. Puaapilɛnɔ pilɛ diolaŋ Kale ndoo chiee diomndaŋ veeloo nyɛkɛndɛi le. Mbo loonuŋ a mɛɛ siɔmbulaŋ laa bii ndu yɛ mɛɛ o wa diomndaŋ veeloo paale pilɛ o bɔŋaŋndo. Kɛ o vi ŋdial te. Mbo hiau lachi a sɛmbɔɔ dɔwɔɔ. Mbo dimi maa suŋ suŋ niŋ, mbo yɔŋgu sɔɔŋ o Toŋgo leMasaa, bɔŋaŋnda ibuŋgalaŋ a o bɔŋaŋnda bɛŋndaŋ le mɛɛ o sɔla pɛɛkoo yɛ.

11. Maa Timoti, yɛɛ mala yɛ naa miŋ chɔɔlu tosa tau o Chɛhowa piɛiyo niŋ?

11 Baa Timoti ndoo chaa pa sɔɔŋ yɔŋgoo a waŋnda pɛɛkoo? Baabuiyo suu a keŋ okɔɔ le. Kɛ ŋ sina maa mɛɛ o dɔu sila Pɔɔl ke ndu wo o wali niŋ, mbo sɔla batiuwaa o wali ndɔɔ niŋ. (2 Timo. 3:10) O nɛi pilɛ koŋ choo, te ŋ tosa pɛ hiouwɔɔ lachioo, keŋ mala naa miŋ chɔɔlu tosa tau o Chɛhowa piɛiyo niŋ.

NUUVIAA NƐILA Ŋ MALA ACHELEŊNDA LAŊ

12. Tɔnɔ yɛɛ ŋ sɔla yɛ niŋ le mɛɛ acheleŋnda yɔŋguŋ le num malaa yɛ?

12 Mi naa kpou sɔla tɔnɔɔ te acheleŋnda yɔŋguŋ pɛ le naa malaa. Te ŋ wa pɛ a naa, nduyɛ miŋ wa o fondaŋ chiɔuwaa, miŋ wa a kɔl kɛndɛ te bɛnduaa kundaa tosa wallo a Kunda Suaa o Wanaa Chiɔuwaa Lo Wo ɔɔ Kunda Kua Wanaa Lanaa Yilɔɔ Wo kuɛ naa pɛ yilɔɔ. Te simul kala kalaa komal naa pɛ o yoomoo niŋ, miŋ naŋ kɔl tau te bɛndu kundaa chua pɛ teleŋndo le naa nilaŋ yaŋɔɔ a le naa kɔllo dɛɛniaa. Te ŋ yeema pɛ hiouwɔɔ lachioo tosaa le waŋnda chaa Baabuiyo pɛɛkoo, miŋ naŋ kɔl tau te kɔɔfanɔ nɔ taasioo wo chal naa pɛ ikɛi le waŋndo pɛɛkoo. Nduyɛ, miŋ wa vɛlɛ a kɔl kɛndɛ te o chɔm naa pɛ naa naŋ nɔ miŋ tosa hiouwɔɔ lachioo wa. Mi puaapiliaa a ndepiliaa haa kpou wa a kɔl kɛndɛ le naa malaa. Mi naa bɛɛ wa a kɔl kɛndɛ te ŋ yɔŋguŋ pɛ le puaapiliaa a ndepiliaa naa malaa. Mi Chiisu dimi aa: “Waŋndo nyɔɔ kioo wana hiau wa a kɔl kɛndɛ, a waŋndo num nyɔɔ kioo.” (Walta. 20:35) Te a yeema pɛ ma tosa tau o wali Chɛhowaa niŋ o nɛilaŋ ndaŋ niŋ ɔɔ nɛila cheleŋ, yɛɛ mala yɛ num?

13. Te ŋ wa pɛ kpeleŋndaŋ kɛsioo, yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le?

13 Kɛsi kpeleŋndaŋ tau o lepilɛ niŋ te. Le tamaseliiyo, naapum ma kɛsi kpeleŋndo le tosaa tau o kundaa niŋ. Mi i wa ikala le kpeleŋ waa nuaa komallo kanifuule, a sina nyɛ kpeekpei ŋ nɔ ma tosa wo le. Nduyɛ o yɔŋ bɛɛ ma komal ndu, a tiuba ma sina le. Le hei, handu kpeleŋndo le nyɛ kpeekpei ŋ yeema ma tosa wo. Naapum a poonyiaa ndu a nyɛ mala num ma sɔla batiuwaa le ndu komallo wo o yau choo.

14. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ bɛɛndiaŋ le yɛlɛmiaalaŋ tosaa te ŋ wa pɛ kpeleŋndaŋ kɛsioo?

14 Te ŋ wa pɛ kpeleŋndaŋ kɛsioo, ŋ nɔ miŋ wa a bɛɛndiaŋ le yɛlɛmiaalaŋ tosaa. Le yɛɛ? Kanifuule, ŋ nɔ kpaaya o bahawɛila naalaŋ choo le. Le miŋ bii hei bila, ŋ tofaŋndɔ tamasi Pɔɔl wo. Mbo mala le kundaa kilaa o chioo Tɛsalonaika niŋ. Nduyɛ, ndoo nɔ yeemɛi le mbo lo loŋ haaa mbo mala Kilisiɔŋaa sɛnɛiyaa kaŋ le ma tosa hiouwɔɔ lachioo. Kɛ mi yaamɔɔwa soli ndu o chiee koŋ niŋ a ka ka. (Walta. 17:1-5, 10) Te ndoo lo loŋ pɛ, o wa puaapiliaa nduaa luei o kpundɔɔ niŋ. Mi che bɛɛ mbo mal chiee koŋ, kɛ o vi ŋdial te. Mbo tosa yɛlɛmiaalaŋ a siŋgaŋnda laa komal ndu laŋ okɔɔ. Okoŋ kɔɔli, mbo dimul Timoti le mbo kuɛ Tɛsalonaika mbo kɔ mala Kilisiɔŋaa sɛnɛiyaa kaŋ ma kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. (1 Tɛsa. 3:1-3) Mi puaapiliaa kaŋ Tɛsalonaika naŋ kɔl tau mɛɛ Timoti yɔŋguŋ a kɔllo kpou le nda malaa!

15. Vɛɛ sɔɔŋ komal naa o yoomoo niŋndoŋ siŋga yɛ kpeleŋnda naŋ kɛsi o Mɛlɛka piɛiyo niŋndaŋ? Chɔmndɔ tamaseliiyo.

15 Ŋ tiuba miŋ pɛɛku o nyɛ yɔŋnuŋ Pɔɔl Tɛsalonaika wo niŋ. Naapum ma kɛsi kpeleŋndo o Mɛlɛka piɛiyo niŋ, kɛ mi bahawɛilaŋ lapum la kuuna num kpeleŋ koŋ komallo. (Ikili. 9:11) Te keŋ yɔŋnuŋ pɛ, kindiŋ ma kɛsi kpeleŋ cheleŋ o ŋ tiuba ma komallo. Hei pɔnɔɔ a lanɔ pilɛ Tɛdi nda Hidi tosa ni. Le mɛɛ wana pilɛ ndoo nɔ kɛndiaa lepɛŋndo yɛ, ma mal wallo tosaa o Bɛtɛɛl. Kɛ mi kaala ndaa nɔ le Chɛhowa wo nyindu nda le nɛilaŋ nuuviaa le tosaa tau o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ. I tasei, ma kandu kɔɔfale lɔɔlɔɔ leŋ tosaa. Nduyɛ mɛɛ nyɔɔ viou tiŋ, ma yulu nda isu le waa kɔɔfale teŋgeŋndeŋ tosaa. Okoŋ kɔɔli, ma yulu Tɛdi isu le waa buɛi ibuŋga malalaŋndo. Kɛ mɛɛ nda tosa buɛile ibuŋgaleŋ le teleŋ tiŋ, wɔsila Tɛdi ndoo nɔ laŋ laa chɛl lɛ ndu mbo hiou lachi a leŋ tosaa le. Mi Tɛdi nda Hidi cha maa a nɔla lɛ ma hiou lachi a wali koŋ tosaa le. Mi che bɛɛ mi hei tɛɛmbuu nda kɔllo, kɛ ma kɛsiŋ o kɔl maa, a tiuba ma piɛi Chɛhowa o nɛila cheleŋ niŋ. Mi Tɛdi dimi aa: “Miŋ pɛɛku maa, o wali Chɛhowaa niŋ, wana hendu kɔllo o wallo opilɛ tosaa choo le.”

16. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o nyɛ Kaleesiaŋnda 6:4 dimi wo niŋ?

16 O cho sɔɔŋ yɔŋnuŋ naa o yoomoo niŋndoŋ kpou le naŋ nɔ kpaayaa choo le. Lelaŋ, i cho suɛi sɔvɛ le miŋ kɛsiŋ o kɔl maa, o cho dikeŋnaŋ naŋ nɔ wo le tosa naa o sɔvɛ Chɛhowa o hɔl te. Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ tuu dilakeŋnaŋnda naŋ nɔ laŋ a la acheleŋnda cho tueiyɔɔ yeela laŋ te. Mi Hidi dimi aa: “Te a tuu pɛ numpila a acheleŋnda, a ve a kɔl kɛndɛ kposoŋ te.” (Nuawɔ Kaleesiaŋnda 6:4.) I cho bɔɔ suɛi sɔvɛ le miŋ nuuviaa nɛila naŋ nɔla miŋ tosa tau o wali Chɛhowaa niŋndo. *

17. Yɛɛ mala yɛ num ma sɔla dilakeŋnaŋndaŋ o Chɛhowa piɛiyo niŋ?

17 A tiuba ma tosa tau o wali Chɛhowaa niŋ, te a tosa pɛ yoomu numndo tɛtɛlɛ, nduyɛ ma fafaŋ kueilaŋ biyɔɔ a siɛlɛi fuu. Kɛsi kpeleŋnda pɔmbɔlaŋ le num malaa ma komal kpeleŋnda bɛndulaŋ o chilaŋ niŋ. Le tamaseliiyo, te a kɛsi pɛ kpeleŋndo le waa kɔɔfanɔ lɔɔlɔɔ wo, mɛɛ o bɛnda ma wa kɔɔfale malalaŋndeŋ tosaa teleŋ o teleŋ. Te o yɔŋ pɛ maa a kɛsi kpeleŋndo le waa buɛi malalaŋndo, mɛɛ o bɛnda ma chua teleŋndo tau o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ, nduyɛ ma wa kɔlaŋ puaapiliaa cho a naalaŋ nda vɛlɛ a bɛnduaa yuuwɛiya yilɔɔ o kundaa niŋ. Hei tosaa cho num mala ma sɔla dilakeŋnaŋnda cheleŋ o chilaŋ niŋ. Te a ke num pɛ wali kɛ kɛ le tosaa, tosa ndu a kɔllo kpou.—Luomaŋ. 12:11.

Kɛsi kpeleŋ ŋ tiuba ma komallo (Tofa pɛl 18) *

18. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tamasi Bavili wo niŋ? (A tofa vɛlɛ fotueiyo.)

18 Fɛɛŋ bɛɛ ŋ yuuwa le kpeleŋndaŋ kɛsioo o Mɛlɛka piɛiyo niŋ, a le laŋ komallo le. Ŋ tofaŋndɔ tamaseliiyo a Bavili, ndepilɛnɔ cho niŋ wɔsilaŋ 75 wo. Naa cho ndepilɛnɔɔ hoo wo tosa o tiu lɛ ba le kɔlaŋ te. Kɛ ndoo nɔ yeemɛi le waŋnda veeloo o Loonuŋyaa. Le hei, mbo kɛsi kpeleŋndo le keŋ tosaa. Mɛɛ o komal kpeleŋ ndɔɔ hoo, mbo naŋ kɔl tau. Mi tamasi ndɔɔ mala acheleŋnda le mi nda bɛɛ tosa tau o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ. Mi Chɛhowa naŋ kɔl tau a wali puaapiliaa a ndepiliaa naa yuuwɛiya cho tosaa wo, mi che bɛɛ bahawɛila ndalaŋ la chɛl lɛ nda le ma tosa tau le. Nduyɛ mbo fanda nda.—Sam 71:17, 18.

19. Ɔɔ kpeleŋndaŋ lapum la naŋ kɛsi o Mɛlɛka piɛiyo niŋndaŋ?

19 Kɛsi kpeleŋnda ŋ tiuba ma komaltaŋ. Kindiŋ ma nɔ suliŋnda mala num ma nɛŋi Chɛhowa kɔllo laŋ. Pɛɛku walta tosa mi Chɛhowa a kɔɔna ndɔɔ soliŋ num kpeku laŋ. Nuuviaa nɛila ŋ tiuba ma mala puaapiliaa a ndepiliaa numnda tau laŋ. * Maa Timoti, Chɛhowa cho num sala dɔwɔɔ, nduyɛ mbo tosa “mi waŋnda kpou che maa a cho hiouwɔɔ lachioo tosaa o [ndu] piɛiyo niŋ.”—1 Timo. 4:15.

CHONDII 38 O Cho Num Kpaayaa Ke

^ pɛl. 5 Timoti ndoo chaa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo tau. A koŋ kpou, mi kiilanɔɔ Pɔɔl dɛɛniaa ndu le mbo tosa hiouwɔɔ lachioo o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. Mɛɛ o tol sila Pɔɔl yɔŋgu ndu wo kɔɔli, mi Chɛhowa soliŋ ndu kpeku nyɛkɛndɛi, nduyɛ mbo mala puaapiliaa a ndepiliaa nduaa. Ndoo nɔ yeemɛi le hiouwɔɔ lachioo tosaa o Chɛhowa piɛiyo niŋ, a le puaapiliaa a ndepiliaa nduaa malaa. Baa a cho pa maa Timoti? Le ma wa maa ndu, kpeleŋnda kuɛɛ ŋ nɔ yɛ ma kɛsi? Nduyɛ yɛɛ mala yɛ num ma kɛsi kpeleŋndaŋ, vɛlɛ ma komal taŋ?

^ pɛl. 16 EXPRESSION EXPLAINED: Spiritual goals include anything we work hard to achieve so that we can serve Jehovah more fully and make him happy.

^ pɛl. 19 Tofa buŋgɛi hei, “Kɔlaŋ Malaa Naa Yeemɛi Cho Tau Wa,” o yauwo hoo niŋ, “Organized to Do Jehovah’s Will,” suɛi lebolii 10, pɛl 6-9. O puuluei niŋ.

Tofa suɛi lebolii 60, “Hiou Lachi a Chɛhowa Sɔɔŋguuwo Ikɛi Kpɛɛluŋ,” o yauwo hoo niŋ, Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ!

^ pɛl. 63 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Puaapilɛnɔɔ cho ndepiliaa a ŋiɔɔŋ pɛɛkoo mɛɛ wana bɛɛndiaa Toŋgola leMasalaŋ yɛ. Nduyɛ okoŋ kɔɔli, mi ndepiliaa ŋiɔɔŋaa kaŋ wa nyɛ nda pɛɛku wo dɔwɔɔ o wali niŋ.

^ pɛl. 65 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Ndepilɛnɔ yuuwɛi cho chiɛiniŋ a naa wo cho yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o foŋndo choo le waŋnda veeloo le Loonuŋyaa.