1. Yinki beto lenda kanisa kusala na kimpeve?

 BETO bakristo ya tsyeleka, beto ke zolá mingi Yehova. Beto ke na nsatu ya kupesa yandi bangolo ya beto nyonso. Na kusala yawu, beto zolá sosa kukwenda na mantwala na kimpeve. Na kifwani, beto lenda sosa kukulisa bifu ya bakristo, kuzwa mayela ya kusala bima ya nkaka, mpe kusadisa na faso ya kulutila bampangi ya beto.

2. Samu na yinki beto zolá sosa kukwenda na mantwala na kimpeve?

² Samu na yinki beto ke sosá kukwenda na mantwala na kimpeve? Ya ntete, beto zola kusepelisa Tata ya beto ya mazulu, Yehova. Yehova ke vandá na kilengi ya kutala beto kusadila ngolo mpe mayela ya beto na kisalu ya yandi. Ya zole, beto zola kusadisa ya kulutila bampangi ya beto. (1 Tes. 4:9, 10) Beto nyonso zolá kwenda na mantwala na kimpeve, ata beto ke sadilá Yehova bamvula mingi. Beto tala faso beto lenda sala yawu bubu yayi.

3. Yinki ntumwa Polo zonzá na Timote na kusala? (1 Timote 4:12-16)

³ Ntangu ntumwa Polo soniká mukanda ya yandi ya ntete na Timote, Timote vandá kuluntu yina zabá mingi na kimpeve. Ata faso yina, Polo zonzá na yandi na kukwenda kaka na mantwala na kimpeve. (Tanga 1 Timote 4:12-16.) Polo vandá sosa kunata Timote na kukwenda na mantwala na kimpeve, mingi-mingi na bamambu zole yayi: ya ntete, yandi zolá kulisa bifu ya bakristo mutindu luzolo, kiminu mpe bunkete. Ya zole, yandi zolá kulisa mayela ya yandi ya kutanga na meso ya bantu, ya kupesa bampangi bukindi, mpe ya kulonga bawu. Kifwani ya Timote ke sadisa beto na kuzaba bima ya kusala  samu na kukwenda na mantwala na kimpeve. Beto ke tala mpe wa’ faso beto lenda sala ya kulutila na kisalu ya kusamuna.

4. Faso me zonza Bafilipi 2:19-22, yinki vandá sala ti Timote vanda mukristo ya mbote?

⁴ Yinki salá ti Timote vanda mukristo ya mbote? Ya ke ni bifu ya bakristo yina yandi kulisá. (Tanga Bafilipi 2:19-22.) Ntangu beto ke tangá bamambu yina Polo zonzá samu na Timote, beto lenda tala ti yandi vandá bakala mosi ya kukuluka, ya kukangama na Nzambi, ya ngolo na kisalu mpe yina ba lenda tula ntima. Yandi vandá zolá mingi bampangi mpe vandá sosá kusadisa bawu. Ni na yawu, Polo vandá zolá Timote, mpe na ntima mosi yandi pesak’ yandi bisalu ya nene. (1 Ko. 4:17) Faso mosi mpe, si beto kulisa bifu ya mbote, Yehova ke zola beto, mpe beto ke sadisa mingi bampangi ya beto ya kimvuka.—Nku. 25:9; 138:6.

5. a) Yinki nge lenda sala samu na kuzaba kifu ya mbote yina nge ke na nsatu ya kukulisa? b) Faso me lakisa yawu kizizi, yinki mpangi mosi ya kento ya ntwenya me sala samu na kukulisa ntima ya kyadi?

⁵ Sola kifu mosi yina nge ke kulisa. Sambila Yehova sadisa nge na kuzaba bifu yina nge ke na nsatu ya kukulisa. Na manima, sola kifu mosi yina nge ke sala bangolo na kukulisa. Na kifwani, nge lenda kulisa ntima ya kyadi to nsatu ya kusadisa bampangi. To nge lenda sosa kukulisa kifu ya kulemvokilá bampangi, mpe kuvanda muntu yina ke tulá kizunu. Nge lenda lomba mpe na ndiku ya nge ya ntima yandi zabisa nge bifu yina nge ke na nsatu ya kukulisa.—Bin. 27:6.

6. Wa’ faso nge lenda kulisa kifu mosi ya mbote?

⁶ Sala bangolo na kulungisa dikanisi ya nge. Wa’ faso nge lenda kulisa bifu ya mbote? Nge lenda baka ntangu ya kulongoka kifu yina nge ke na sosá kukulisa. Na kifwani, nge lenda sosa kukulisa kifu ya kulemvokilá bampangi. Na kubanda, nge lenda tanga mpe kukanisa mbote-mbote na masolo ya Biblia yina ke zonzilá ba yina lemvokilá na ntima mosi bampangi, mpe ba yina salá ve yawu. Kanisa na Yesu. Yandi vandá lemvokilá bampangi na ntima mosi. (Luke 7:47, 48) Yandi vandá lutisá ve ntangu na kutala bamambu yina bampangi salá na ntama. Kasi yandi vandá kanisá mingi na bamambu ya mbote yina ba lenda sala. Bafarize vandá ve faso yina. Ba “[vandaka] tala bantu ya nkaka mfunu ve.” (Luke 18:9) Na manima ya kutanga masolo ya ba  yina lemvokilá to ba yina mangá kulemvokila bampangi, nge lenda yufula byuvu yayi: ‘Yinki mu ke talá mingi na bampangi? Mu ke talá mingi bifu ya bawu ya mbote?’ Ntangu ya nkaka, nge me kuzwa mambu na mpangi mosi, mpe nge ke na lendá ve kulemvokila yandi. Sosa kusonika bifu nyonso ya mbote yina nge zaba ti yandi ke na yawu. Na manima, yufula: ‘Wapi mutindu Yesu ke talak’ yandi? Si Yesu vandá munu, yandi zolá lemvokila kwandi mpangi yayi?’ Kulongoka ya mutindu yayi lenda sadisa beto na kusoba faso ya beto ya kutadila bamambu. Na kubanda, ya lenda vanda mpasi na kulemvokila muntu yina me nyongisa beto. Kasi, si beto sala bangolo samu na kukulisa kifu ya kulemvokilá, fioti-fioti beto ke lenda kusala yawu.

7. Mutindu Bingana 22:29 ke lakisak’ yawu, wa’ faso bubu yayi Yehova ke na sadilá ba yina zaba kisalu?

⁷ Nge lenda kanisa mpe kuzwa mayela ya kusala bima ya nkaka. Kanisa na bantu yina ya ke lombá samu na kutunga Béthel, salle d’assemblées, mpe yinzo ya Kimfumu. Mingi ya bampangi yina ke salá bisalu yayi me kuzwa mayela, ntangu ba vandá sala kintwadi na bampangi yina zabá mbote-mbote kusala bisalu yayi. Mutindu ke na lakisak’ yawu kizizi, ni faso yayi bampangi ya kento na ya bakala ke kuzwá mayela ya kukipe ba salles d’assemblées mpe bayinzo ya Kimfumu. Ni yina ke salá ti bubu yayi, Yehova, “Ntinu ya seko,” mpe Yesu, “Ntinu ya bantinu,” lungisa bisalu ya nene na nzila ya bampangi ya kento na ya bakala yina zaba kisalu. (1 Tim. 1:17; 6:15; tanga Bingana 22:29.) Beto zola kusadila ngolo mpe mayela ya beto samu na kupesa nkembo na Yehova, kasi na beto mosi ve.—Yoa. 8:54.

8. Wa’ faso nge lenda zaba mayela yina nge ke na nsatu ya kukulisa?

⁸ Sola kima mosi yina nge ke sosa kuzaba mbote-mbote. Yinki nge lenda sala samu na kuzaba mayela yina nge ke sosa kuzwa? Lomba na bakuluntu ya kimvuka ya nge, to ntangu ya nkaka na ntwadisi ya circonscription, wapi mayela ba ke na talá ti nge lenda kulisa. Na kifwani, si ba zonza na nge na kubongisa faso ya nge ya kulonga, lomba na bawu na kuzonza na nge pwelele mayela yina nge me lunga kuzwa, samu na kulonga na mutindu ya mbote. Na manima, sala bangolo samu na kuzwa mayela yina. Yinki nge lenda sala?

9. Yinki nge lenda sala samu na kubongisa faso ya nge ya kulonga?

⁹ Sala bangolo na kulungisa dikanisi ya nge. Yinki nge lenda sala samu na kubongisa faso ya nge ya kulonga? Nge lenda baka ntangu ya kulongoka mbote-mbote mukanda Applique-toi à la lecture et à l’enseignement. Si ba me pesa nge discours ya kusala na lukutakanu Luzingu mpe kisalu ya beto ya bukristo, nge lenda lomba na mpangi mosi yina zaba kulonga na kuwa nge tekila nge sala discours ya nge na lukutakanu, mpe na kuzonzila nge yinki nge ke bongisa. Kusosa ve ti ba zabila nge kaka faso muntu yina zaba kulonga, kasi mpe muntu yina ke lalisá ve bamambu, mpe yina ba lenda tula ntima.—Bin. 21:5; 2 Ko. 8:22.

10. Pesa kifwani na mutindu beto lendá kulisa mayela ya kusala kima mosi.

¹⁰ Yinki nge ke sala si kima yina nge ke na sosá kuzaba ke mpasi samu na nge? Kulemba ve! Garry, mpangi mosi ya bakala vandá nwaná na kutanga. Yandi ke na zabá dyaka nsoni yina ya vandá salak’ yandi ntangu yandi vandá tangá na balukutakanu. Kasi yandi biká ve. Yandi salá bangolo. Yandi me zonza ti bampangi ya kukula na kimpeve, mpe mikanda ya  beto sadisak’ yandi na kubongisa faso ya yandi ya kutanga, mpe ya kulonga. Bubu yayi, yandi ke salá ba-discours na balukutakanu ya kimvuka, na balukutakanu ya circonscription mpe ya nene.

11. Mutindu Timote, yinki lenda sadisa beto na kusala mingi samu na Yehova?

¹¹ Timote kumá kwandi mulongi ya nene to ya kuzabana? Biblia ke zonzá ve yawu. Kasi, beto zaba ti, samu yandi landá malongi ya Polo, fioti-fioti yandi bongisá faso ya yandi ya kukipe bisalu yina ba pesak’ yandi. (2 Tim. 3:10) Mutindu mosi mpe, si beto kulisa mayela ya beto, beto ke lenda kusala mingi samu na Yehova.

12. Na wapi mambu bampangi kwizá sadisa nge?

¹² Beto nyonso ke sepelá na yina bampangi ke salá samu na beto. Si beto ke na l’hôpital, beto ke sepela bakuluntu ya comité de liaison hospitalier mpe ya groupe de visite aux malades kwiza tala beto. Si beto ke na lutisá bantangu ya mpasi, beto ke sepela bakuluntu baka ntangu ya kuwa beto, mpe pesa beto bukindi. Si ya ke mpasi na beto na kulongoka Biblia na muntu, beto ke sepela ti mpangi mosi ya pionnier ya kukula na kimpeve vanda na beto ntangu beto ke na longoká Biblia na muntu yango, mpe pesa beto malongi. Bampangi nyonso yayi ke na kilengi ya kusadisa beto. Beto mpe lenda kuzwa kilengi yina si beto pesa ntangu ya beto samu na kusadisa bampangi. Yesu zonzaka: “Kilengi ke [vandaka] mingi na muntu yina ke kabulaka, kulutila muntu yina ke kuzwaka.” (Bis. 20:35) Si nge ke na kanisá kusala mingi samu na kusadisa bampangi, yinki nge lenda sala?

13. Ntangu nge ke vandá na dikanisi ya kusala kima, yinki nge zolá zimbana ve?

¹³ Kima yina nge ke kanisa kusala na kimpeve zolá vanda pwelele na yintu ya nge. Na kifwani, nge lenda zonza: ‘Mu zola kusala mingi na kimvuka ya munu.’ Kasi, ya ke vanda mpasi na nge na kulungisa dikanisi yayi, samu na kimvuka, ya ke na bima mingi ya kusala. Na yawu, kima yina nge ke sola kusala zolá vanda pwelele na yintu ya nge. Nge lenda sonika dikanisi yina ke na nge, mpe bima yina nge ke sala samu na kulungisa yawu.

14. Samu na yinki beto zolá kangama ve kaka na dikanisi mosi ntangu beto ke sosá kusala kima?

¹⁴ Ntangu nge ke kanisá kusala kima, nge  zolá ndima ti bamambu lendá lutila ve faso nge me kanisa. Mpe ya lenda lomba ti nge soba mwa bamambu. Beto baka kifwani ya ntumwa Polo. Yandi salá mingi samu kimvuka ya Tesalonika butama. Mpe ntangu ya nkaka, yandi vandá kanisa kuvanda na bwala yina samu na kusadisa bampangi na kukula na kimpeve. Kasi bankwamusu yandi kutaná na yawu kuna salá ti yandi kwenda. (Bis. 17:1-5, 10) Si yandi salá yintu ngolo na kuvanda kaka na Tesalonika, yandi zolá tula luzingu ya bampangi ya yandi na mpasi. Ata yandi katuká na bwala yina, Polo biká ve bampangi. Yandi sobá faso ya kulungisa dikanisi ya yandi. Yandi filisá Timote kukipe bansatu ya kimpeve ya bampangi ya Tesalonika. (1 Tes. 3:1-3) Ntembe ve, bampangi ya Tesalonika vandá na kilengi na kutala ti Timote vandá yidika ntangu ya yandi samu na kukwenda kisika nyonso yina ba vandá na nsatu ya yandi.

15. Wa’ faso bamambu yina beto vandá vingila ve lendá soba yina beto me kanisa kusala samu na Yehova? Pesa kifwani.

¹⁵ Mambu yina Polo kutaná na Tesalonika lendá longa beto. Beto lenda kanisa kusala kima samu na Yehova. Kasi bamambu yina beto vandá vingila ve lenda kumina beto, mpe kukanga beto nzila ya kulungisa dikanisi ya beto. (Lon. 9:11) Si ya kumina nge, kanisa kusala kima ya nkaka yina nge lenda lungisa. Ni yawu salá Ted na Hiedi, bampangi ya kukwela. Ba vandá salá na Béthel. Kasi ntangu mosi ya bawu kubwá malade, ba vandá lenda dyaka ve kusala na Béthel. Ata mpili yina, samu ba vandá zolá mingi Yehova, ba sosá bafaso ya nkaka ya kusala mingi samu na yandi. Na kubanda, ba kumá ba-pionnier ya ntangu nyonso. Na manima, ba kumá ba-pionnier spécial, mpe Ted kumá sadisi (suppléant) ya ntwadisi ya circonscription. Na manima, ntangu ba sobá bamvula yina muntu me lunga kuvanda na yawu samu na kusala kisalu ya circonscription, ba biká kisalu yayi. Ata ya salá bawu mpasi, ba zabá ti ya ke na bafaso ya nkaka ya kusadila Yehova. Ted me zonza: “Beto me longoka ti ya ke na bafaso mingi ya kusadila Yehova. Beto zolá tula ntima ya beto ve kaka na kisalu mosi.”

16. Wapi kileso beto lenda benda na Bagalate 6:4?

¹⁶ Na luzingu, bamambu ke salamá ve kaka mutindu beto ke kanisaka. Na yawu, beto zolá kanisa ve ti ni kisalu beto ke salá samu na Yehova ke salá ti beto vanda ntalu na meso ya yandi. Mpe beto zolá tala ve ti bampangi me lutila beto, samu ba ke salá kisalu mosi samu na Yehova, yina beto ke salá ve. Hiedi me zonza: “Nge ke zimbisa kizunu ya nge si nge fwanisa luzingu ya nge na ya bampangi.” (Tanga Bagalate 6:4.) Ya ke mfunu beto tala mutindu  beto lenda sadisa bampangi mpe kusala mingi samu na Yehova. *

17. Yinki nge lenda sala samu na kuzwa mayela ya kusala bisalu ya nkaka?

¹⁷ Samu nge lenda kusala mingi samu na Yehova, nge me lunga kusepela na bima yina ke na nge, mpe kukota ve bamfuka samu na bima yina ke ve mfunu. Si ya ke na bima yina nge ke na sosá kulungisa na kimpeve, nge lenda banda kusala ntete bima ya fioti yina ke sadisa nge na kulungisa dikanisi ya nge. Na kifwani, si nge ke na sosá kukuma pionnier ya ntangu nyonso, kuma ntete pionnier ya ntangu fioti samu na bangonda mingi. Si nge zola kukuma sadisi na kimvuka, banda kulutisa bantangu mingi na kisalu ya kusamuna, mpe vanda na kifu ya kwendá talá bampangi yina me nuna mpe ba yina ke na belaka. Kusala bima yayi ke pesa nge mayela yina ke fungula nge nzila ya kusala bisalu ya nkaka. Kisalu ni kisalu ba ke pesa nge bubu yayi, tula bangolo ya nge nyonso na yawu.—Rom. 12:11.

18. Yinki kifwani ya Beverley ke na longá beto? (Tala mpe kizizi.)

¹⁸ Ata ba yina ke ya kununa lenda kanisa kusala mingi samu na Yehova. Beto tala kifwani ya Beverley, mpangi ya kento yina ke na bamvula 75. Yandi ke na kimbevo mosi yina ke salá ti ya vanda mpasi na yandi na kutambula. Ata faso yina, yandi vandá na dikanisi ya kusala mingi na campagne yina ke salamá balumingu tekila kilumbu ya kubambukila moyo lufwa ya Yesu. Mambu yina yandi kanisá kusala vandá pwelele na yintu ya yandi. Ntangu Beverley lungisá dikanisi ya yandi, yandi vandá na kilengi mingi. Mambu yina yandi salá natá bampangi ya nkaka ya kusala mingi na kisalu ya kusamuna. Bampangi ya beto yina me nuna lenda sala dyaka ve mingi faso na ntama. Ata mpili yina, yina ba ke salá ke ntalu mingi samu na Yehova.—Nku. 71:17, 18.

19. Wapi bima beto lenda sosa kulungisa na kimpeve ?

¹⁹ Kanisa kusala bima yina nge lenda lungisa. Kulisa bifu yina Yehova ke zolaka. Kuzwa mayela ya kusala bima ya nkaka. Ya ke sala ti Yehova mpe kimvuka ya yandi sadila nge. Tala bafaso nge lenda sadisa ya kulutila bampangi ya nge ya kento na ya bakala. * Mutindu Timote, na lusakumunu ya Yehova, “bantu nyonso ke tala ti nge ke na kukwenda na mantwala.”—1 Tim. 4:15.