1. Nkia makani ma mwanda tulenda kuyisila?

 WAU VO tu Akristu akieleka, tutoma zolanga Yave. Tuzolele vanga mawonso tulenda muna salu kia Yave. Kansi, muna vanga mawonso tulenda muna salu kia Yave, tufwete kuyisila makani ma mwanda nze yima e fu ya Kikristu, tomesa ndekwa zeto za vangila mambu yo vava mpila tulenda sadisila ampangi. b

2. Ekuma tufwete kuyisilanga makani ma mwanda yo vanga mawonso mu lungisila mo?

² Ekuma tufwete kadilanga ye tima dia nungunuka muna mwanda? Entete, tuzolele yangidika Se dieto dia zulu. Yave oyangalalanga vava kemonanga una tusadilanga e ndekwa ye ngangu zeto muna salu kiandi. Vana ntandu, avo tuzolele toma sadisa mpangi zeto, tufwete nungunuka muna mwanda. (1 Tes. 4:9, 10) Kiakala vo se mvu miayingi tusadilanga Yave, tulenda kwamanana nungunuka muna mwanda. Yambula twalongoka una tulenda wo vangila.

3. Landila e sono kia 1 Timoteo 4:12-16, nkia diambu Paulu wa ntumwa kakasakesa Timoteo mu vanga?

³ Vava Paulu wa ntumwa kasonekena Timoteo nkand’andi antete, Timoteo nleke kakala ye nkuluntu azikuka. Kansi, Paulu wankasakesa diaka vo kakwamanana nungunuka muna mwanda. (Tanga 1 Timoteo 4:12-16.) Ekolo otanganga e mvovo miami, sungamena vo Paulu wazola vo Timoteo kanungunuka mu mpila zole: kayima e fu ya Kikristu nze, zola, lukwikilu, kadilu kiavelela yo tomesa ndekwa zandi muna tangila nkangu, kasakesa yo longa. Ekolo tubadika e mbandu a  Timoteo, tuzaya una okuyisila makani tulenda lungisa dilenda kutusadisila mu nungunuka muna mwanda. Tulongoka mpe ezak’e ndekwa zilenda kutusadisa mu vanga mayingi muna salu kia umbangi.

4. Landila e sono kia Filipi 2:19-22, nkia diambu diasadisa Timoteo mu kituka selo kiambote kia Yave?

⁴ Nkia diambu diasadisa Timoteo mu kituka selo kiambote kia Yave? I fu yandi ya Kikristu. (Tanga Filipi 2:19-22.) Mana Paulu kavova mu kuma kia Timoteo, tulenda mona vo Timoteo nlembami kakala, nkwa kwikizi, nkwa fululu ye wafwana bundwa e vuvu. Watoma zolanga ampangi yo kubalunga-lunga. Muna kuma kiaki, Paulu wazolanga Timoteo ye kakalanga ye lukatikisu ko muna kumbunda e vuvu vava kamvananga yiyekwa. (1 Kor. 4:17) Diau dimosi mpe avo tuyimini e fu ina Yave keyangalelanga, otoma kutuzola yo kutusadila muna nkutakani una ufwene.—Nku. 25:9; 138:6.

5. (a) Aweyi olenda kuyisila e kani dia yima e fu ya Kikristu? (b) Nze una tumwene muna foto, aweyi mpangi ankento una vo nleke kena lungisila e kani diandi dia songa e ngemba kwa akaka?

⁵ Sola e fu ina ozolele yima. Samba yo yindula fu ya kiwuntu kiaku ozolele tomesa. Soneka fu kimosi kiasikididi kina ozolele toma sila e sungididi. Kasikil’owu, nga ozolele yima e fu kia songanga ngemba yovo luzolo lwa sadisa ampangi? Nga ozolele yima e fu kia siamisa luvuvamu yo lolokanga akaka? Nanga dikala dia lusadisu mu yuvula nkundi aku kimana kazayisa e fu olenda tomesa.—Nga. 27:6.

6. Aweyi olenda lungisila e kani diaku diayima e fu yambote?

⁶ Vanga mawonso muna lungisa e kani diaku. Aweyi olenda wo vangila? Imosi muna mpila olenda wo vangila, i toma longokanga ye sungididi kiawonso e fu kina ozolele tomesa. Yindula vo obakidi e nzengo za lolokanga akaka. Nanga olenda yima e fu kia tanganga yo badika e nona ya wantu beyikwanga muna Bibila, awana baloloka akaka kuna mvevo ye awana ke bavanga wo ko. Badika e nona kia Yesu. Kuna zola kwawonso walolokanga akaka. (Luka 7:47, 48) Nswaswani ye Afarisi a lumbu yandi ana ‘bavezanga akaka,’ Yesu kasianga sungididi ko muna mambu mambi bavanga alongoki andi, kansi muna luzolo bakala lwau lwa vanga oma mambote. (Luka 18:9) Vava obadika e nona yayi, ukiyuvula: ‘Aweyi ibadikilanga akaka? Nkia fu bena yau  mfwete silanga e sungididi?’ Avo diampasi mu loloka mpangi, olenda soneka e fu yambote o mpangi kena yau. I bosi, ukiyuvula: ‘Aweyi Yesu kebadikilanga mpangi ndioyo? Nga wafwana kunloloka?’ Avo tukivangidi e yuvu yayi, tusoba e ngindu zeto muna mpila tubadikilanga mpangi ndioyo. Entete, tufwete sianga e ngolo za lolokanga mpangi ona utukendelekele. Kadi, avo tukwamanene vanga e ngolo muna yima e fu kia loloka, kuna kulanda, ke dikala diaka mpasi ko mu loloka.

7. Landila e sono kia Ngana 22:29, aweyi Yave kesadilanga akwa ngangu muna salu o unu?

⁷ E kani diankaka olenda kuyisila, i longoka ndekwa zampa za salu. Yindula mu kuma kia asadi ayingi bavuilu o mfunu mu yikama e salu kia tunga e fulu ya nsambila, nze Mabetele, Maseka ma Tukutakanu Twampwena ye Maseka ma Kintinu. Ayingi muna asadi awaya, bewokesanga e ngangu zau za salu vava besalanga kumosi ye ampangi ana batomene zaya e salu kiaki. Nze una usonganga foto, mpangi zamakala ye zamakento belongokanga umbangu una uvuilu o mfunu muna lunga-lunga Maseka ma Tukutakanu Twampwena ye Maseka ma Kintinu. Muna mpila yayi, Yave wa Nzambi una vo “Ntinu a mvu ya mvu” yo Yesu Kristu una vo “i Ntinu wa atinu” belungisanga mambu mayingi muna sadila asadi bena ye ndekwa za sadila. (1 Tim. 1:17; 6:15; tanga Ngana 22:29.) Tuzolele sala ye fululu kiawonso yo sadila e ndekwa zeto za salu muna kembelela Yave, ke mu yeto kibeni ko.—Yoa. 8:54.

8. Aweyi olenda sikidisila e kani dia ndekwa za salu ozolele tomesa?

⁸ Sola ndekwa za salu ozolele tomesa. Nkia ndekwa za salu ozolele tomesa? Yuvula akuluntu a nkutakani aku yo nkengi a zunga kimana bazayisa kana vo vena ye ndekwa za salu olenda tomesa. Kasikil’owu, avo bazayisi vo ofwete tomesa diaka e mpil’aku ya fidila malongi yo longa, ubayuvula kimana basadisa mu zaya mambu masikididi olenda sila e sungididi. I bosi, sia e ngolo muna tomesa e mambu mama. Aweyi olenda wo vangila?

9. Aweyi olenda lungisila e kani dia tomesa e ndekwa zaku?

⁹ Vanga mawonso muna lungisa e kani diaku. Yindula vo ozolele tomesa e ndekwa za kituka mpovi ambote. Nanga olenda longoka ye sungididi kiawonso e finkanda, Tomesa e Mpil’aku ya Tangila yo Longa. Avo oveno kiyekwa muna lukutakanu lwa kati kwa lumingu, olenda lomba kwa mpangi azikuka kimana kasia e sungididi ekolo olungisa kiyekwa kiaku yo kuzayisa dina ofwete tomesa. Otoma kubikanga e yiyekwa yaku, difila ampangi mu mona e ngolo ovanganga yo kubunda e vuvu.—Nga. 21:5; 2 Kor. 8:22.

10. Yika e nona kisonganga una tulenda tomesena e ndekwa zeto.

¹⁰ Adieyi ovanga avo obakwidi vo diampasi kikilu kwa ngeye muna lungisa e kani diaku diatomesa ezak’e ndekwa? Kuyoyi ko. Mpangi Garry kazaya toma tanga ko. Osungamenanga vo nsoni zayingi kamonanga vava katezanga tanga mu ndinga ngolo muna lukutakanu. Kansi, wakwamanana sia e ngolo za zaya toma tanga. Owau ovovanga vo, o lusadisu katambula kwa mpangi za zikuka ye muna nkanda mieto lwansadisa muna fila malongi muna Seka dia Kintinu ye muna tukutakanu twampwena.

11. Nze Timoteo, nki kikutusadisa mu vanga diaka mayingi muna salu kia Yave?

¹¹ Nga Timoteo wakituka mpovi ambote? E Bibila ke kivovanga diambu ko. Kansi, tuna ye ziku vo Timoteo wakituka mpovi ambote yo  toma lungisa yiyekwa yandi, kadi walemvokela luludiku lwa Paulu. (2 Tim. 3:10) Diau dimosi mpe kwa yeto, avo tutomese e ndekwa zeto za vangila mambu, tukala twakubama muna tambula diaka yiyekwa yankaka.

12. Aweyi ovuilanga nluta muna lusadisu lw’akaka?

¹² Yeto awonso tuvuanga nluta muna lusadisu lw’akaka. Kasikil’owu, vava tukalanga ku lupitalu mu kuma kia kimbevo, tutoma yangalalanga vava tukingulwanga kwa mpangi ana besadilanga muna buka kia Comissões de Ligação com Hospitais. Vava tunuananga ye mambu mampasi muna zingu, tuyangalalanga vava akuluntu bevaulanga e ntangwa muna kutuwinikina ye sungididi kiawonso yo kutufiaulwisa. Vava tumonanga vo lusadisu tuvuidi o mfunu muna fila e longi dia Bibila, tuyangalalanga vava aviti a nzil’azikuka bekutuvananga lusadisu muna fila e longi yo vana e ngindu zau. E mpangi zazi zawonso kiese kiayingi bekalanga kiau muna kutusadisa. Yeto mpe tulenda kala ye kiese kiaki, avo tukele twakubama mu sadisa mpangi zeto. Yesu wavova vo: “E diambu disundidi e kiese i vana, ke mu tambula ko.” (Mav. 20:35) Avo zolele wokesa e salu kiaku kwa Yave muna mpila yayi yovo mu mpila yankaka, nki kilenda kusadisa mu lungisa e kani diaku?

13. Vava tukuyisilanga makani ma mwanda, adieyi tufwete sungamenanga?

¹³ Tufwete sungamenanga vo diamfunu mu kuyisilanga e kani diasikididi. Kasikil’owu, olenda yindula: ‘Mayingi diaka mfwete vanga muna nkutakani.’ Kansi, wau vo mambu mayingi mena muna kani diadi, dilenda kala diampasi mu zaya una olungisila dio, dilenda kala nkutu vo lembi wo zaya olungisi dio kala. Muna kuma kiaki, diamfunu mu sola kani diasikididi. Nanga olenda soneka e kani diaku yo zaya una olenda dio lungisila.

14. Ekuma tufwete songelanga ntim’anleka vava tukuyisilanga makani ma mwanda?

¹⁴ Vava tukuyisilanga makani ma mwanda, tufwete mpe songanga ntim’anleka, i sia vo, lembi siandama vo mambu mavangamena kaka una tuzolele. Ekuma? Kadi e mambu muna zingu kieto soba mesobanga. Muna bonga e nona: Paulu wa ntumwa wavana lusadisu vava e nkutakani yampa yavangama kuna Tesalonika. Kieleka, Paulu wakala ye  kani diakwamanana kûna yo sadisa ampangi bakala vo Akristu ampa. Kansi, e mbeni zandi bankomekena vo kakatuka muna mbanza. (Mav. 17:1-5, 10) Kele vo kakwamanana muna mbanza, wadi sia e zingu kia ampangi zandi mu vonza. Kuna diak’e sambu, Paulu kayambula kubasadisa ko. Kansi wakulukilwa e nsobani. Kuna kwalanda, wafila Timoteo mu kwenda sadisa yo kumika lukwikilu lwa Akristu ampa kuna Tesalonika. (1 Tes. 3:1-3) Ekwe kiese bamona ampangi kuna Tesalonika vava Timoteo kasonga luzolo lwa kwenda sadila kuna kwavuanga lusadisu o mfunu!

15. Aweyi makani meto ma mwanda malenda sobela avo mambu masobele muna zingu kieto? Sasila.

¹⁵ Mayingi tulenda longoka muna mbandu a Paulu vava kakala kuna Tesalonika. Dilenda kala vo tusikidisi e kani tuzolele lungisa, kansi vabwidi diambu diakinsalukisa ditukakididi mu lembi lungisa e kani diadi. (Kim. 9:11) Avo diambu diadi dibwididi, vava sikidisa kani diankaka dina olenda lungisa. I diau bavanga mpangi Ted yo nkaz’andi Hiedi. Wau vo mosi muna yau wabakama kimbevo, diavava vo bavaika ku Betele. Kansi o zola kwau muna Yave kwabafila mu vava mpila yankaka yawokesela e salu kiau kia umbangi. Entete, bayantika sala se aviti a nzila a ngonde ke ngonde. Ke vavioka kolo ko bafilwa se aviti anzila a espesiale, i bosi mpangi Ted walongwa mu kituka se nkengi a zunga ansadisi. Kuna kwalanda, vavangwa e nsobani mu kuma kia mvu mina mpangi kafwete yambula e salu kia kinkengi a zunga. Mpangi Ted yo nkaz’andi bamona vo ke besadilwa diaka ko mu salu kiaki mu kuma kia kimbuta. Kana una vo bakendalala, babakula vo balenda kwamanana sadila Yave mu mpila yankaka. Mpangi Ted wavova vo: “Twalongoka vo ke tufwete yindulanga ko vo vena ye mpila mosi kaka tulenda sadila Yave.”

16. Nkia diambu tulenda longoka muna sono kia Ngalatia 6:4?

¹⁶ Ke tulendi zaya ko mana malenda bwa muna zingu kieto. Muna kuma kiaki, diamfunu mu lembi yindulanga vo Yave okutuvuanga kaka o mfunu mu kuma kia yiyekwa yeto ngatu kuyitezanesa ye ampangi ana bena ye yiyekwa ina ke tuna yau ko. Mpangi Hiedi wavova vo: “Avo yantikidi tezanesa e zingu kiaku ye akaka kukala ye kiese ko.” (Tanga Ngalatia 6:4.) Diamfunu mu vavanga e mpila zankaka tulenda sadisila akaka yo sadila Yave una ufwene. c

17. Adieyi olenda vanga muna kuyifwanisa mu tambula malau ma salu?

¹⁷ Dilenda kala diasazu kwa ngeye muna vanga diaka mayingi muna salu kia Yave avo  ovevuele e zingu kiaku yo venga kota e mfuka mu lekwa kuvuidi mfunu ko. Uyisila makani ma mwanda mana olenda lungisa mu kolo kiankufi ye mana olenda lungisa mu kolo kiandá. Kasikil’owu, avo kani dia sala se mviti a nzil’a ngonde ke ngonde ozolele lungisa, nga olenda yantika sala se mviti a nzil’a nsadisi? Avo e kani diaku i kituka selo kia salu, nga olenda vaulanga ntangwa yayingi muna sala e salu kia umbangi una ufwene yo kingulanga ampangi bena vo ambevo ye anunu muna nkutakani? I bosi, e ndekwa olongoka owau, zikusadisa mu tambula malau mankaka ma salu kuna sentu. Vanga mawonso mu toma sala konso salu oveno.—Roma 12:11.

18. Nze una usongele e foto, adieyi olongokele muna nona kia mpangi Beverley?

¹⁸ O sikidisa makani ma mwanda ke mena ntela ko. Badika e nona kia mpangi ankento Beverley una ye kimbuta kia mvu 75. Wabakama kimbevo kiampasi kina kiansimanga mu lembi kangala. Kansi, wakala ye tima dia sala una ufwene muna yikama e salu kia kaya e mboka za Luyindulu. Muna kuma kiaki, wayisila kani diasikididi. Vava kalungisa e kani diandi dia kaya e mboka, kiese kiayingi kamona. E ngolo kavanga, zakasakesa akaka mu kuyivana una ufwene muna salu kia umbangi. Yave otoma yangalelanga e salu besalanga mpangi zeto za anunu, kana una vo ke belendanga vanga diaka mayingi ko nze una bavanganga.—Nku. 71:17, 18.

19. Nkia makani ma mwanda tulenda sikidisa?

¹⁹ Sikidisa makani ma mwanda mana olenda lungisa. Yima e fu iyangidikanga Yave. Longoka ndekwa zampa zilenda kusadisa mu toma sadilwa kwa Nzambi eto ye nkubik’andi. Vava e mpila olenda sadisila mpangi zaku una ufwene. d Muna kuma kiaki, nze Timoteo, kala ye ziku vo muna nsambu za Yave o ‘lunungunuku lwaku lumoneka kwa wantu awonso.’—1 Tim. 4:15.