Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 18

Mua kudifundila bipatshila bia mu nyuma ne kubikumbaja

Mua kudifundila bipatshila bia mu nyuma ne kubikumbaja

“Elela malu aa meji; udifilaku ne muoyo webe mujima, bua bantu bonso bamone patoke muudi uya kumpala.”​—1 TIM. 4:15.

MUSAMBU WA 84 Lumbila

KADIOSHA a

1. Mbipatshila kayi bitudi mua kudifundila?

 BU MUTUDI bena Kristo balelela, tudi banange Yehowa bikole. Tudi basue kudifila mu mudimu wende ne muetu muonso. Kadi bua kudifila mushindu au, mbimpe tudifundile bipatshila bia mu nyuma bu mudi kuikala ne ngikadilu ya buena Kristo, kulonga mua kupiluka mu malu kampanda, ne kukeba mishindu ya kuambuluisha bakuabu. b

2. Bua tshinyi mbimpe tudifundile bipatshila bia mu nyuma ne tudienzeje bua kubikumbaja?

2 Bua tshinyi mbimpe tuikale ne dijinga dia kulua bapiluke mu mudimu wa Yehowa? Tshia kumpala, tudi basue kusankisha Tatu wetu wa mu diulu udi mutunange. Yehowa utu usanka patuye umona tudifila bikole ne mamanya etu ne bipedi bitudi nabi bua kumuenzela mudimu. Ne tshibidi, tudi basue kutungunuka ne kuya kumpala mu nyuma bua tupete mushindu wa kuambuluisha bena Kristo netu. (1 Tes. 4:9, 10) Nansha tuetu ne bidimu bia bungi anyi bikese mu bulelela, tuetu bonso tudi mua kutungunuka ne kuya kumpala mu nyuma. Tumonayi mutudi mua kufika ku dienza nanku.

3. Ntshinyi tshivua mupostolo Paulo mukankamije Timote bua kuenza, bilondeshile mêyi adi mu 1 Timote 4:12-16?

3 Pavua mupostolo Paulo mufundile Timote mukanda wende wa kumpala, Timote utshivua nsongalume ne ukavua mulue mukulu. Nansha nanku, Paulo uvua mumukankamije bua atungunuke anu ne kuya kumpala mu malu a mu nyuma. (Bala 1 Timote 4:12-16.) Paudi welangana meji a mêyi a Paulo aa, neumone ne: uvua musue bua Timote aye kumpala mu malu abidi aa: kudienzeja bua kuikala ne ngikadilu bu mudi dinanga, ditabuja, ne bukezuke, ne kabidi kulua mupiluke mu dibala kumpala kua bantu, mu didimuijangana, ne mu dilongesha. Netukonkonone tshilejilu tshia Timote bua kumona mutudi mua kudifundila bipatshila bitudi mua kukumbaja biatuambuluisha bua kudifila bikole mu mudimu wa Yehowa. Netumone kabidi mishindu mishilashilangane itudi mua kualabaja mudimu wetu.

DIENZEJA BUA KUIKALA NE NGIKADILU YA BUENA KRISTO

4. Bilondeshile Filipoyi 2:19-22, ntshinyi tshivua tshiambuluishe Timote bua kuluaye muena mudimu wa Yehowa uvua wambuluisha bikole mu mudimu?

4 Ntshinyi tshivua tshiambuluishe Timote bua kuluaye muena mudimu wa Yehowa uvua wambuluisha bikole mu mudimu? Nngikadilu ya buena Kristo ya pa buayi ivuaye nayi. (Bala Filipoyi 2:19-22.) Mushindu udi Paulo wakula bua bualu bua Timote udi uleja ne: Timote uvua muena budipuekeshi, muntu wa lulamatu, muenji wa mudimu wa tshisumi, ne muntu wa kueyemena. Uvua muntu wa dinanga uvua utabalela bena Kristo nende. Bua bualu abu, Paulo uvua mumunange ne kavua welakana bua kumupesha midimu mikole to. (1 Kol. 4:17) Bia muomumue, patudi tudienzeja bua kuikala ne ngikadilu idi Yehowa musue, bidi biambuluisha tshisumbu bikole ne Yehowa udi utunanga.​—Mis. 25:9; 138:6.

Sungula ngikadilu umue uudi ujinga kudienzeja bua kuikala nende (Tangila tshikoso 5-6)

5. a) Ntshinyi tshidi mua kukuambuluisha bua kumanya ngikadilu ya buena Kristo iudi mua kudienzeja bua kuikala nayi? b) Anu mudibu baleje mu tshimfuanyi, mmunyi mudi muanetu wa bakaji utshidi nsonga eu udienzeja bua kukumbaja tshipatshila tshiende tshia kuikala kuditeka pa muaba wa bakuabu?

5 Difundila tshipatshila tshisunguluke. Sambila bikole bua umone malu audi mua kuakaja mu bumuntu buebe. Sungula ngikadilu umue uudi ujinga kudienzeja bua kuikala nende. Tshilejilu, udi mua kudienzeja bua kuikala kuditeka pa muaba wa bakuabu peshi bua kuikala ne dijinga dikole dia kuambuluisha bena Kristo nebe. Udi kabidi mua kudienzeja bua kuikala muena ditalala ne muntu udi ufuilangana luse. Wewe mulombe mibelu kudi mulunda webe wa pa muoyo bua akuleje tshiudi mua kuakaja, nebikuambuluishe bikole.​—Nsu. 27:6.

6. Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kukumbaja tshipatshila tshiudi mudifundile tshia kuikala ne ngikadilu kampanda?

6 Dienzeja bua kukumbaja tshipatshila tshiudi mudifundile. Ntshinyi tshiudi mua kuenza? Umue mushindu ngua kulonga ngikadilu uudi ujinga bua kuikala nende. Fuanyikijabi ne: udi musue kudienzeja bua kuikala kufuilangana luse ne muoyo mujima. Udi pamuapa mua kutuadija ne dibala bilejilu bia bantu badibu bakuile mu Bible bavua bafuilangane luse ne bavua kabayi bafuilangane luse, ne kuelangana meji a bilejilu abi. Tuangatabi tshilejilu tshia Yezu. Uvua ufuila bakuabu luse ne muoyo mujima. (Luka 7:47, 48) Uvua kabidi ubabuikidila bilema biabu ne utamba kuimanyina pa malu avuabu bakumbana kuenza. Kadi Bafalese ba mu tshikondo tshiende bobu bavua “bamona bakuabu bu bantu tshianana.” (Luka 18:9) Wewe mumane kuela meji a bilejilu abi, diebeja ne: ‘Ntu ngangata bakuabu mushindu kayi? Ntu ntamba kuimanyina pa ngikadilu kayi idibu nayi?’ Biobi bikukolele bua kufuila muntu luse, funda pa dibeji ngikadilu mimpe yonso iudi mumanye ituye nayi. Pashishe udiebeje ne: ‘Mmushindu kayi udi Yezu umona muntu eu? Udi mua kumufuila luse anyi?’ Tuetu tuenza malu nanku nebienze bua tuakaje lungenyi luetu. Kumpala nebianji kutulomba bua tudienzeje bikole bua kufika ku difuila muntu udi mutubunde luse. Kadi tuetu batungunuke ne kudienzeja bua kuikala ne ngikadilu au, panyima pa matuku netubange kufuilangana luse bipepele.

LONGA MUA KULUA MUPILUKE MU MALU KAMPANDA

Longa mua kuenza mudimu wa diakaja bintu ku Nzubu wa Bukalenge (Tangila tshikoso 7) e

7. Ntshinyi tshidibu bambe mu Nsumuinu 22:29 tshidi tshileja ne: Yehowa udi ukuata mudimu ne benji ba mudimu badi bapiluke lelu eu?

7 Tshipatshila tshikuabu tshiudi mua kudifundila ntshia kulonga mua kulua mupiluke mu bualu kampanda. Anji ela meji a bungi bua benji ba mudimu badibu nabu dijinga bua kuibaka nzubu ya Betele, Nzubu ya mpuilu, ne Nzubu ya Bukalenge. Ba bungi ba kudibu bavua bapete mamanya adibu nawu au mu dienza mudimu pamue ne bana betu badi bapiluke mu mudimu au. Anu mudibu baleje mu tshimfuanyi, bana betu ba balume ne ba bakaji badi benda balonga bua kupeta mamanya adi akengedibua, bua kuikala kulama Nzubu ya mpuilu ne Nzubu ya Bukalenge bimpe. Mu mushindu eu ne mu mikuabu kabidi, Yehowa Nzambi “Mukalenge wa tshiendelele,” ne Kristo Yezu “Mfumu wa . . . bamfumu,” badi bakuata mudimu ne benji ba mudimu badi bapiluke bua kuenza malu a dikema. (1 Tim. 1:17; 6:15; bala Nsumuinu 22:29.) Tudi basue kudifila bikole ne kukuata mudimu ne mamanya atudi nawu bua kutumbisha Yehowa, pamutu pa tuetu kuditumbisha tuetu nkayetu.​—Yone 8:54.

8. Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua umanye mua kudifundila tshipatshila tshia malu a wewe kulonga?

8 Difundila tshipatshila tshisunguluke. Mmamanya kayi audi mua kulonga bua kupeta? Ebeja bakulu ba mu tshisumbu tshienu anyi pamuapa mutangidi wenu wa tshijengu akuambile mamanya adiye mumone ne: udi mua kulonga bua kupeta. Tshilejilu, bobu bakuleje ne: udi mua kudienzeja bua kulengeja mushindu wa kuyukila ne bantu ne wa kubalongesha, balomba bua bakuambuluishe umanye ngikadilu wa bungamba-malu musunguluke uudi ne bua kulonga. Pashishe wenze muebe muonso bua kulengeja malu au. Ntshinyi tshiudi mua kuenza?

9. Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kukumbaja tshipatshila tshiudi mudifundile tshia kulua mulongeshi mupiluke?

9 Dienzeja bua kukumbaja tshipatshila tshiudi mudifundile. Fuanyikijabi ne: udi musue kulua mulongeshi mupiluke. Udi mua kulonga ne muoyo mujima broshire wa Difila ku dibala ne ku dilongesha. Bobu bakupeshe mudimu mu bisangilu bia munkatshi mua lumingu, udi mua kulomba muanetu udi mupiluke bua akuteleje dîba diudi uwambulula kumpala kua kuwenza mu bisangilu, ne akuleje miaba iudi mua kuakaja. Ikala ulongolola midimu idibu bakupesha kumpala kua dîba, bua bantu bamone ne: udi muenji wa mudimu ne udi muntu wa kueyemena.​—Nsu. 21:5; 2 Kol. 8:22.

10. Fila tshilejilu tshia mudi muntu mua kuya kumpala mu bualu budiye ujinga kumanya.

10 Tshiudi mua kuenza ntshinyi biobi bienzeke ne: tshipatshila tshiudi mudifundile ntshia kulua mupiluke mu bualu kampanda butu bukukolele? Tungunuka anu ne kudifila! Muanetu wa balume mukuabu diende Garry, uvua ne lutatu lua kubala. Udi uvuluka muvuabi bimuenza bundu pavuaye ubala kumpala kua bantu mu bisangilu. Kadi wakatungunuka anu ne kudifila bua akaje dibala diende. Mpindieu ukadi wamba ne: bivua bana betu bapiluke bamulongeshe ne bivuaye mulongele mu mikanda yetu mbimuambuluishe bua kubanga kuela miyuki ku Nzubu wa Bukalenge, mu mpuilu, ne mu mpungilu.

11. Ntshinyi tshiatuambuluisha bua kukumbana kuenza bia bungi mu mudimu wa Yehowa anu bu Timote?

11 Timote wakalua ngamba-malu wa dipoko peshi mulongeshi mupiluke anyi? Ki mbabuakuile mu Bible to. Kadi tudi bajadike ne: wakafika ku dilua mupiluke mu midimu ivuabu bamupeshe bualu uvua mutumikile mibelu ya Paulo. (2 Tim. 3:10) Bia muomumue, tuetu bavudije dimanya dietu, netuikale bakumbane bua kuenza bia bungi mu mudimu wa Yehowa.

KEBA MISHINDU YA KUAMBULUISHA BAKUABU

12. Mmushindu kayi udi mudimu udi bakuabu benza mukuambuluishe?

12 Midimu itu bakuabu benza itu ituambuluisha tuetu bonso. Tshilejilu, bitu bituenza disanka patu bakulu ba mu Komite wa diumvuangana ne mpitadi anyi tusumbu tua bana betu badi bakumbula babedi mu mpitadi balua kutumona mu lupitadi patudi tusama. Bitu kabidi bituenza disanka patu bakulu batuteleja ne batukolesha ku muoyo dîba ditutu tutuilangana ne ntatu mu nsombelu wetu. Patutu ne dijinga dia wa kutuambuluisha bua kulombola dilonga dia Bible, tutu tumvua disanka padi mpanda-njila kampanda mupiluke witaba bua kuikalaku patudi tulombola dilonga adi ne utupesha ngenyi. Bana betu bonso aba batu ne disanka dia kutuambuluisha. Tudi mua kupeta disanka dia muomumue tuetu badiakaje bua kuikala kuambuluisha bakuabu. Yezu uvua muambe ne: “Disanka dia kufila ndipite dia kuangata.” (Bien. 20:35) Wewe musue kualabaja mudimu webe mu mushindu eu peshi mukuabu, ntshinyi tshiakuambuluisha bua kukumbaja tshipatshila tshiebe etshi?

13. Ntshinyi tshiudi ne bua kuvuluka paudi udifundila tshipatshila?

13 Kudifundidi bipatshila bidi kabiyi bisunguluke to. Tshilejilu, udi mua kudiambila ne: ‘Ndi musue kudifila bikole mu tshisumbu.’ Kadi bidi mua kuikala bikole bua kumanya muudi mua kukumbaja tshipatshila etshi, ne udi pamuapa nansha mua kumona ne: mbikole bua kujadika dîba diuvua mutshikumbaje. Nanku, sungula tshipatshila tshisunguluke. Udi nansha mua kutshifunda pa dibeji ne kulongolola tshia wewe kuenza bua kutshikumbaja.

14. Bua tshinyi mbimpe tuikale badiakaje bua kushintulula malu patudi tudifundila bipatshila?

14 Bua tshinyi mbimpe tuikale badiakaje bua kushintulula malu patudi tudifundila bipatshila? Bualu katuena bajadike tshidi mua kuenzeka pashishe to. Tuangatabi tshilejilu etshi: Mupostolo Paulo uvua muambuluishe mu dienza dia tshisumbu tshipiatshipia mu tshimenga tshia Tesalonike. Kakuyi mpata, uvua ne tshipatshila tshia kushala mu tshisumbu atshi bua kuambuluisha bena Kristo bapiabapia abu. Kadi baluishi bakamuenzeja bua kumbuka mu tshimenga atshi. (Bien. 17:1-5, 10) Bu Paulo mushale anu mu tshisumbu atshi, uvua uteka bena Kristo nende mu njiwu. Nansha nanku, kavua mulekele kubambuluisha to. Wakibidilangana ne nsombelu mupiamupia au. Pashishe wakatuma Timote bua kuambuluisha bena Kristo bapiabapia abu bua bakoleshe ditabuja diabu. (1 Tes. 3:1-3) Bena Tesalonike bavua ne bua kuikala bumvue disanka dia bungi bua muvua Timote muitabe bua kuya muaba wonso uvuabu nende dijinga.

15. Mmunyi mudi bipatshila bietu mua kushintuluka padi nsombelu ushintuluka? Fila tshilejilu.

15 Tshivua tshifikile Paulo ku Tesalonike tshidi mua kutulongesha. Tudi mua kuikala ne tshipatshila tshia kupeta mudimu kampanda mu bulongolodi, kadi nsombelu ulua kushintuluka bitupangisha mua kutshikumbaja. (Muam. 9:11) Biobi bikuenzekele nanku, itaba bua kudifundila tshipatshila tshikuabu tshiudi mua kukumbaja. Ke tshivua Ted ne mukajende Hiedi benze. Bavua benzejibue bua kumbuka ku Betele bua disama. Kadi bu muvuabu banange Yehowa bikole, bakadifila mu mishindu mikuabu ya dimuenzela mudimu. Bavua banji kubanga ne bumpanda-njila bua pa tshibidilu. Pakapita matuku, bobu kulua bampanda-njila ba pa buabu, ne Ted kulongaye mudimu wa kulua mutangidi wa tshijengu muambuluishi. Pashishe bakakumbaja bidimu bivuabu bakosele batangidi ba bijengu bua kuimanyika mudimu eu. Nunku Ted ne Hiedi bakamona ne: bua bukole bukavuabu, kabavua kabidi mua kutungunuka mu mudimu au to. Nansha muvuabi bibatonde, bakajingulula ne: bavua mua kuenzela Yehowa mudimu mu mishindu mikuabu. Ted udi wamba ne: “Malu au mmatulongeshe bua kubenga kutuma meji etu anu ku mushindu umue wa dienzela Yehowa mudimu.”

16. Mêyi adi mu Galatiya 6:4 adi atulongesha tshinyi?

16 Katuena mua kumanya malu onso adi mua kutufikila mu nsombelu wetu to. Nanku bualu bua mushinga mbua ne: katuikadi tuela meji ne: tudi ne mushinga anu bua mudimu kampanda udibu batupeshe mu bulongolodi, peshi tufuanyikija mudimu udibu batupeshe tuetu ne udibu bapeshe bakuabu to. Hiedi udi wamba ne: “Wewe ufuanyikija malu a mu nsombelu webe ne audi umona kudi bakuabu udi ujimija disanka diebe.” (Bala Galatiya 6:4.) Mbimpe tuikale tukeba mishindu ya kuambuluisha bakuabu ne kuenzela Yehowa mudimu. c

17. Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua wikale mukumbane bua kuenza midimu idibu bakupesha mu bulongolodi?

17 Kepesha malu mu nsombelu webe ne wepuke dibuela mabanza a lukutukutu, bua wikale pabuipi bua kuenza mudimu kayi wonso udibu bakupesha. Tuadija ne tubipatshila tua tukese tuakuambuluisha bua ufike ku dikumbaja bia binene. Tshilejilu, wewe mudifundile tshipatshila tshinene tshia kulua mpanda-njila wa pa tshibidilu, udi mua kutuadija ne bumpanda-njila buambuluishi bua ku ngondo yonso anu ku mpindieu. Peshi wewe mudifundile tshipatshila tshia kulua musadidi wa mudimu, udi mua kudifila bikole mu mudimu wa buambi ne mu dikumbula bena mu tshisumbu badi basama anyi bakadi bakulakaje. Dipiluka diebe mu mudimu uudi wenza mpindieu nedikupeteshe mpunga wa kupeta midimu minene mu matuku atshilualua. Ikala mudisuike bua kudifila ne muebe muonso mu mudimu kayi wonso udibu bakupesha.​—Lomo 12:11.

Difundila tshipatshila tshisunguluke tshiudi mua kukumbaja (Tangila tshikoso 18) f

18. Anu mudibu baleje mu tshimfuanyi, tshilejilu tshia Beverley tshidi tshikulongesha tshinyi?

18 Ki mbungi bua bidimu bitukadi nabi bidi mua kutupangisha bua kudifundila bipatshila ne kubikumbaja to. Mona tshilejilu tshia muanetu wa bakaji Beverley udi ne bidimu 75. Uvua ne disama dikole divua dimupangisha bua kuenda. Kadi uvua ne dijinga dikole dia kudifila mu kampanye ka dibikila bantu mu Tshivulukilu. Nunku wakadifundila bipatshila bisunguluke bua kukumbaja dijinga diende adi. Biakamuenza disanka dia bungi pavuaye mukumbaje bipatshila biende. Ne didifila diende adi diakasaka bakuabu bua kudifila pabu mu mudimu wa buambi. Yehowa udi wangata mudimu udi bena Kristo netu bakadi bakulakaje benza ne mushinga wa bungi, nansha padi nsombelu udibu nende ubapangisha mua kuenza bionso bidibu mua kuenza.​—Mis. 71:17, 18.

19. Mbipatshila kayi bikuabu bia mu nyuma bitudi mua kudifundila?

19 Difundila bipatshila biudi ukumbana mua kukumbaja. Dienzeja bua kuikala ne ngikadilu yasankisha Yehowa. Longa mua kulua mupiluke mu malu kampanda akupetesha mpunga wa kuenzela Nzambi wetu ne bulongolodi buende mudimu wa bungi. Keba mishindu ya kuambuluisha bena Kristo nebe bikole. d Anu bu Timote, Yehowa neakuambuluishe bua “bantu bonso bamone patoke muudi uya kumpala.”​—1 Tim. 4:15.

MUSAMBU WA 38 Neakukoleshe

a Timote uvua muambi wa lumu luimpe mupiluke. Nansha nanku, mupostolo Paulo uvua mumukankamije bua atungunuke anu ne kuya kumpala mu nyuma. Bu muvua Timote mulonde mubelu wa Paulo au, bivua bimuambuluishe bua kudifila bikole mu mudimu wa Yehowa ne kuambuluisha bena Kristo nende. Udi pebe ne dijinga dia kudifila bikole bua kuenzela Yehowa mudimu ne kuambuluisha bena Kristo nebe anu bu Timote anyi? Bushuwa udi nadi. Mbipatshila kayi biakuambuluisha bua kuenza nanku? Ntshinyi tshiudi ne bua kuenza bua kudifundila bipatshila abi ne kubikumbaja?

b DIUMVUIJA: Bipatshila bia mu nyuma mmalu atudi tudienzeja bua kukumbaja atupetesha mpunga wa kudifila bikole mu mudimu wa Yehowa ne kumusankisha.

c Tangila kamutu ka bualu ka ne: “Kuenza mudimu muaba udibu dijinga ne bamanyishi ba bungi,” mu mukanda wa Balongolola bua kuenza disua dia Yehowa, nshapita wa 10, tshik. 6-9.

e DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Muanetu wa balume ulongesha bana betu ba bakaji babidi bua kuenza mudimu wa diakaja bintu, pashishe bobu bine batuadija kuenza bidibu babalongeshe.

f DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Muanetu wa bakaji udi mukalamine kumbelu uyishila ku telefone, ubikila bantu mu Tshivulukilu.