1. Gin chenro mage mag tiyo ne Nyasaye ma wanyalo keto?

 NIKECH wan Jokristo madier, wahero Jehova Nyasachwa ahinya. Wadwaroga ni watine gi chunywa duto ka luwore gi nyalowa. To mondo watim kamano, dwarore ni wabedie gi gik ma wachano timo e tij Nyasaye, kuom ranyisi, bedo gi kido ma dwarore kuom Jokristo, puonjruok lony moko ma nyalo konyowa tiyo ne Jehova e okang’ malach, kod manyo yore ma wanyalo konyogo Jokristo wetewa e okang’ momedore.

2. Ang’o momiyo dwarore ni waket chenro mag tiyo ne Nyasaye e okang’ momedore, kendo timo kinda e chopogi?

² Ang’o momiyo dwarore ni wamed timo dongruok e tij Nyasaye? Gima duong’ momiyo watimo kamano en nikech wadwaro moro Wuonwa manie polo. Jehova morga ahinya sama oneno ka watiyo gi lony kod nyalowa e tije. E wi mano, dwaher medo timo dongruok e weche Nyasaye kendo konyo owetewa gi nyiminewa e okang’ malach. (1 The. 4:9, 10) Kata obedo ni wasetiyo ne Nyasaye kuom thuolo ma romo nade, waduto pod wanyalo dhi nyime timo dongruok e weche Nyasaye. Waneuru ane kaka wanyalo timo kamano.

3. Ka luwore gi 1 Timotheo 4:12-16, en ang’o ma jaote Paulo nojiwo Timotheo mondo otim?

³ Ka ne jaote Paulo ondiko ne Timotheo barua mokwongo, Timotheo ne en jaduong’-kanyakla ma nigi lony, to e ma pod Paulo nojiwe ni odhi nyime timo dongruok e weche Nyasaye. (Som 1 Timotheo 4:12-16.) Kiparo matut kuom  weche ma Paulo nowachogo, ibiro fwenyo ni nodwaro ni Timotheo otim dongruok e weche ariyo. Mokwongo, ne dwarore ni Timotheo obed gi hera, yie, timbe maler, kod kido mamoko kaka mago. Kae to mar ariyo, ne dwarore ni Timotheo omed lony e somo e nyim ji, jiwo ji, kod puonjo. Wadwaro nono ranyisi mar Timotheo mondo wane kaka keto chenro ma wanyalo chopoe nyalo konyowa timo dongruok e weche Nyasaye. Bende, wabiro neno yore moko ma wanyalo medo tiyonego Jehova e okang’ malach.

4. Ka luwore gi Jo-Filipi 2:19-22, ang’o momiyo Jehova notiyo gi Timotheo e okang’ malach?

⁴ Ang’o momiyo Jehova notiyo gi Timotheo e okang’ malach? En nikech ne en gi kido mabeyo ma dwarore kuom Jokristo. (Som Jo-Filipi 2:19-22.) Weche ma Paulo nowacho e wi Timotheo nyiso maler ni Timotheo ne en ng’at ma nobolore, osiep maber, jakinda, kendo ng’at ma ne inyalo gen. Nohero Jokristo wetene kendo nodewogi gadier. Mano nomiyo Paulo ogene, kendo nomiye migepe makende. (1 Kor. 4:17) E yo ma kamano, ka wabedo gi kido mabeyo, Jehova biro herowa kendo obiro tiyo kodwa e okang’ malach.​—Zab. 25:9; 138:6.

5. (a) Ang’o minyalo timo mondo okonyi bedo gi kido moro sie ma dwarore kuom Jokristo? (b) Mana kaka onyis e picha, ang’o ma nyaminwano timo mondo okonye chopo gombone mar medo dewo jomamoko?

⁵ Yier gimoro sie midwaro timo. Lem kendo ipar matut kuom kido ma dwarore ni itimie dongruok. Yier kido moro sie ma diher timoe dongruok. Kuom ranyisi, be inyalo medo kinda e kecho Jokristo weteni kendo konyogi? Dibed ni dwarore ni imed hero kuwe kendo weyo ne jomamoko kethogi? Inyalo penjo osiepni moro mondo onyisi kuonde minyalo timoe dongruok.​—Nge. 27:6.

6. En ang’o minyalo timo mondo ichop e chenro mari mar bedo gi kido moro sie?

⁶ Tim kinda mondo ichop e chenro miseketo. Ere kaka inyalo timo kamano? Achiel kuom gik ma nyalo konyi en puonjori matut e wi kido ma diher timoe dongruok. Wawach ni diher timo dongruok e wi weyo ne jomamoko kethogi. Inyalo chako gi somo ranyisi manie Muma ma wuoyo kuom joma noweyo ne jowetegi kethogi kod ma ne ok otimo kamano, kendo ipar matut kuom ranyisigo. Achiel kuom joma kamago en Yesu. Noweyo ne  jomamoko kethogi. (Luka 7:47, 48) Bende, ne ok oket pache kuom nyawo mag jomamoko, to noketoga pache kuom kido mabeyo ma ne gin-go. Mopogore gi Yesu, Jo-Farisai to “ne kawo jomamoko ka [joma] nono.” (Luka 18:9) Bang’ paro matut kuom ranyisigo, inyalo penjori kama: ‘Anenoga nade jomamoko? Gin kido mage ma gin-go ma aketoega pacha ahinya?’ Ka po ni ifwenyo ni ok yotni ng’wono ne ng’at moro ma nochwanyi, tem ndiko piny kido mabeyo duto ma ng’atno nigo, kae to ipenjri ane kama: ‘Yesu neno ng’atno nade? To be Yesu nyalo ng’wonone?’ Puonjruok e yo ma kamano nyalo konyi loko paro ma in-go kuom ng’atno. Mokwongo okwongo, nyalo dwarore ni watim kinda ahinya mondo wang’won ne ng’at mokethonwa. Kata kamano, ka wadhi nyime timo kinda, to mosmos biro bedonwa mayot weyo ne jomamoko kethogi.

7. Ka luwore gi Ngeche 22:29, gin yore mage ma Jehova tiyoe gi jotich molony e kindegi?

⁷ Chenro machielo minyalo bedogo en mar puonjori mondo ibedie gi lony moro. Temie paro kaka sani idwaro jotich mang’eny ma nyalo chiwore mondo gikony e gero ute mag Bethel, Ute Chokruok mag Alwora, kod Ute Romo. Thoth joma chiwore ma tiyo kuondego, puonjorega lony moko manyien sama gitiyo gi owete gi nyimine mamoko. Mana kaka waneno e picha, owete gi nyimine puonjore lony mopogore opogore ma nyalo konyogi rito Ute Chokruok mag Alwora kod Ute Romo. Jehova Nyasaye ma en “Ruoth mochwere,” kod Yesu Kristo ma en “Ruodh ruodhi,” timo tije madongo ka gitiyo gi jotich molony kendo mochiwore. (1 Tim. 1:17; 6:15; som Ngeche 22:29.) Wadwaro ni watim kinda kendo wati gi lony ma wan-go e pako Jehova to ok wan wawegi.​—Joh. 8:54.

8. Ere kaka inyalo keto chenro mar puonjori lony moro sie?

⁸ Yier gimoro sie midwaro timo. En lony mane ma diher bedogo? Inyalo wuoyo gi jodong-kanyaklau kata jarit-alworau mondo gikonyi ng’eyo lony minyalo medo timoe dongruok. Kuom ranyisi, ka po ni ginyisi ni dwarore ni itim dongruok e yo miwuoyogo kod kaka ipuonjo, kwagi mondo ginyisi kuonde sie ma dwarore ni itimie dongruok. Kae to ikaw okang’ ma dwarore mondo itim dongruok e wechego. Ere kaka inyalo timo mano?

9. Ang’o ma nyalo konyi chopo chenro miseketo mar puonjori lony moro?

⁹ Tim kinda mondo ichop e chenro miseketo. Wawach ni diher medo timo dongruok e yo mipuonjogo. Inyalo nono adimba brosua mar Ket Chunyi Kuom Somo kod Puonjo. Ka po ni omiyi migawo moro e chokruok ma kor juma, inyalo kwayo owadwa moro ma nigi lony mondo owinj migapino ka pok igole e chokruok, kae to omiyie paro moko ma nyalo konyi gole e yo maber. Tem matek mondo imed lony ma in-go, ibed ng’at minyalo gen, kendo ma jakinda.​—Nge. 21:5; 2 Kor. 8:22.

10. Chiw ane ranyisi ma nyiso kaka wanyalo timo dongruok mondo wabed gi lony moro.

¹⁰ To nade ka lony ma igombo bedogo en lony ma dwaro ni itim gimoro ma ok yotni timo? Kik chunyi nyosre! Owadwa moro miluongo ni Garry ne ok olony ahinya e somo. Pod oparo kaka wiye ne kuotga ka ne otemo somo gi dwol maduong’ e chokruoge mag kanyakla. Kata kamano, nodhi nyime keto chunye kuom somo. Tinde owacho ni nikech tiegruok ma noyudo, onyalo golo twege e chokruoge mag kanyakla, e chokruoge mag alwora kod e chokruoge madongo!

11. Mana kaka Timotheo, en ang’o ma biro konyowa bedo moikore timo migepe momedore e tij Nyasaye?

 ¹¹ Be Timotheo nobedo jagol-twak ma thiring’inyi kata japuonj molony? Muma ok nyiswa. Kata kamano, wan gadier ni Timotheo notimo dongruok mobedo ng’at molony e timo migepene nikech notimo kaka Paulo nojiwe. (2 Tim. 3:10) Kamano bende, ka wamedo bero lony ma wan-go, wabiro bedo moikore timo migepe momedore e tij Nyasaye.

12. Ere kaka Jokristo weteni osekonyi e yore mopogore opogore?

¹² Waduto wawinjoga ka wamor sama jomamoko okonyowa. Kuom ranyisi, sama watuo mi orwakwa e wod, wamorga ahinya sama jodongo ma tiyo e Komiti Matudore gi Osiptende kata manie Grup Mowal ne Limo Jotuwo obiro limowa. Sama wakalo e chal moro matek e ngimawa, wawinjoga ka wamor sama jodongo nyiso ni gidewowa kuom chikonwa itgi kendo hoyowa. Sama dwaher ng’at ma konyowa e tayo puonjruok mar Muma, wabedoga mamor ka painia moro molony okonyowa kendo omiyowa paro moko. Owete gi nyiminego duto bedoga mamor sama gikonyowa. Wan bende wanyalo bedo mamor ka waikore konyo Jokristo wetewa. Yesu nowacho niya: “Chiwo kelo mor mang’eny moloyo kawo.” (Tich 20:35) Ka po ni diher tiyo ne Jehova e okang’ momedore e migepe ma wasewuoyoego kata e migepe mamoko, en ang’o ma nyalo konyi?

13. En ang’o monego wapar sama dwaher chopo chenro moro ma waseketo?

¹³ Bed gi chenro moro sie ma idwaro chopo. Kuom ranyisi, ng’ato nyalo wacho awacha ni, ‘Daher timo momedore e kanyakla.’ Kata kamano, ka ng’ato ok oketo chenro moro sie modwaro chopoe, nyalo bedone matek ng’eyo ka be osechopo chenrono kata ooyo. Mano e momiyo ber ka ibedo gi chenro moro sie. Inyalo kata ndiko chenrono piny kod kaka diher chope.

14. Ang’o momiyo dwarore ni waikre timo lokruok e chenro ma waseketo?

¹⁴ Dwarore bende ni waikre timo lokruok e chenrowa ma waseketo. Ang’o momiyo wawacho kamano? En nikech ok wanyal chiko gik moko duto ma biro timore e ngimawa. Kuom ranyisi, jaote Paulo nokonyo e chako  kanyakla manyien e taon mar Thesalonika. Nyaka bed ni nochano bedo kuno kendo konyo Jokristo ma ne pod nyien e adierago. Kata kamano, nikech akwede ne ng’eny, nochuno Paulo wuok e taondno. (Tich 17:1-5, 10) Ka di ne Paulo ram ni ne nyaka osik Thesalonika, nonyalo kelo ne Jokristo wetene hinyruok. Kata kamano, Paulo ne ok ojok. Noyie timo lokruok ka luwore gi chal ma noseyude. Bang’e, ne ooro Timotheo mondo odhi omed tego yie mar Jokristo ma ne ni Thesalonikago. (1 The. 3:1-3) Nyaka bed ni Jokristogo ne mor ahinya ka ne gineno kaka Timotheo nochiwore konyo kamoro amora ma ne ooree.

15. Ere kaka lokruoge ma timore e ngimawa nyalo miyo walok chenro ma ne waseketo mag tiyo ne Nyasaye e okang’ momedore? Chiw ane ranyisi.

¹⁵ Gima notimore ne Paulo ka ne en Thesalonika nyalo puonjowa weche moko. Nyalo bedo ni watemo matek mondo wachop e chenro moro ma waseketo, kata kamano, weche moko nyalo timore e ngimawa ma nyalo monowa chopo e chenrono. (Ekl. 9:11) Ka po ni gima kamano otimoreni, ikri timo lokruok kendo keto chenro machielo ma inyalo chopoe mayot. Mano e gima Ted gi jaode Hiedi notimo. Nikech weche mag tuoche ma nomakogi, nochunogi wuok Bethel. Kata kamano, nikech ne gihero Jehova, ne gimanyo yore mamoko ma ne ginyalo tiyonego e okang’ momedore. Ne gibedo jopainia mapile, kae to bang’ kinde, noketgi jopainia makende, kendo notieg Ted mondo obed jarit-alwora makonyo. Kae to, notim lokruok e higni ma ka ng’ato ochopoe to oweyo bedo jarit-alwora. Ted gi Hiedi nofwenyo ni hikgi ne ok dhi yienegi dhi nyime gi migawono. Kata obedo ni wachno nonyoso chunygi, ne ging’eyo ni ginyalo tiyo ne Jehova e yore mamoko. Ted wacho kama: “Wasepuonjore ni ok onego waket pachwa mana e migawo achiel sama watiyo ne Jehova.”

16. En puonj mane ma wayudo e Jo-Galatia 6:4?

¹⁶ Ok wanyal chiko gik moko duto ma timore e ngimawa. Kuom mano, ok onego wapar ni wabeyo moloyo jomamoko mana nikech migepe ma wan-go. Bende, ok onego wapar ni jomamoko beyo mana nikech migepe ma gitimo. Hiedi wacho kama: “Ok inyal bedo mamor ka ichako pimo ngimani gi ngima jomamoko.” (Som Galatia 6:4.) Dwarore ni wamany yore mamoko ma wanyalo konyogo Jokristo wetewa kendo tiyonego Jehova. *

17. Ang’o ma nyalo konyi chopo e migawo moro midwaro?

 ¹⁷ Biro bedoni mayot timo momedore e tij Jehova ka idak e ngima mayot, kendo ka ok idonjo e gope ma ok ochuno. Ket chenro moko matindo tindo ma biro konyi chopo e chenro madongo. Kuom ranyisi, ka po ni in gi chenro mar bedo painia mapile, donge sani inyalo bedo painia makonyo kuom dweche moluwore? Ka po ni in gi chenro mar bedo jakony-tich, donge inyaloga lendo kuom thuolo momedore kendo limo joma tuore kaachiel gi joma hikgi oniang’ e kanyaklau? Lony mibiro yudo biro konyi chopo e migepe mamoko momedore e kinde mabiro. Ng’ad e chunyi ni ibiro timo duto minyalo e migawo moro amora momiyi.​—Rumi 12:11.

18. Mana kaka onyis e picha, en ang’o ma ipuonjori kuom ranyisi mar Nyaminwa Beverley?

¹⁸ Onge chieng’ ma wabiro wachoe ni koro waseti ahinya ma ok wanyal keto chenro moro amora mar tiyo ne Nyasaye kendo chopogi. Ne ane ranyisi mar Nyaminwa Beverley ma en jahigni 75. Ne en gi tuo moro ma ne miyo ok yotne wuotho. Kata kamano, nogombo timo momedore e kinde mar timo kampen mar gwelo ji e Rapar. Omiyo, noketo chenro moko sie. Ka ne Beverley ochopo chenro ma noketogo, nobedo mamor ahinya. Kindane nojiwo jomamoko mondo gin bende gimed kindagi e tij lendo. Jehova ogeno ahinya tije ma owetewa gi nyiminewa ma hikgi oniang’ timone kata obedo ni chalgi ok yienegi timone mathoth.​—Zab. 71:17, 18.

19. Moko kuom chenro mag tiyo ne Nyasaye ma wanyalo keto gin mage?

¹⁹ Ket chenro minyalo chopoe. Bed gi kido ma biro miyo isud machiegni gi Jehova. Puonjri lony moko ma biro konyi tiyo ne Jehova kod riwruokne e okang’ malach. Many yore ma inyalo medo konyogo oweteni gi nyimineni. * Mana kaka Timotheo, Jehova biro guedhi, kendo ‘dongruok mari biro nenore ayanga ne ji duto.’​—1 Tim. 4:15.