1. Bilengo muka bya kusipilitu bitunasa kulyakela?

 HA KUPWA baka-Kilistu ba busunga, twazema manene Yehova. Co tushaka kupangela Yehova na nzili yetu yoshe. Oloni nga tushaka kupanga byabingi mu munga ya Yehova, tunapande kulyakelako bilengo bimo bya ku sipilitu bya kufwa ngwe kukala na bifwa byabibwa, kulilongesa bipangi na kuwana bingila bya kukwaselamo bakwetu. *

2. Mwafwa bika tunapande kulyakela bilengo bya ku sipilitu na kupanga na nzili mangana tubishulisilile?

² Mwafwa bika tunapande kulyakela bilengo bya ku sipilitu? Tukalingi ngoco mangana tuzibise Tate yetu wa mwilu kubwaha. Yehova akabwahelela manene mwakamono tupangesa cashu cetu na nzili yetu yoshe mu kumupangela. Kutundaho, tukalyakela bilengo bya ku sipilitu mangana tukwase manene bandolome na bandokazi betu. (1 Tesa 4:9, 10) Nameme tunapangela Yehova ha simbu yailaha, tubaboshe twasa kulyakela bilengo bya ku sipilitu. Tumoneni mutwasa kulingila ngoco.

3. Kwesekesa na mukanda wa 1 Timateo 4:12-16, kapositolo Paulu washongangeyeye Timateo alinge bika?

³ Kapositolo Paulu mwasonekelele Timateo mukanda wa kulibanga, Timateo te napu laja mukulunu wa kukola ku sipilitu. Nameme ngoco, Paulu washongangeyeye Timateo atwaleleleho kukola ku sipilitu. (Tandeni 1 Timateo 4:12-16.) Omwo musinganyekesesa ha majwi a Paulu, munanguka ngweni washongangeyeye Timateo alinge byuma bibali bije byamukwasele akole  ku sipilitu. Wapandele kukala na bifwa bya ku sipilitu bya kufwa ngwe cizemo, likulahelo na kupwa wa kujela. Co lalo wapandele kubwezelela ku butongwe bwendi bwa kutandela ku mbunga, kushongangeya na kulongesa. Tucimoneni omwo kulyakela bilengo bya ku sipilitu kutukwasela tukole ku sipilitu ngwe mukwakwaselele Timateo. Tusimutwiya lalo ha bingila bije bitukwasa tubwezelele ku cipangi cetu ca kwambulula.

4. Byuma muka bibanendeka ku mukanda wa Filipu 2:19-22, bije byakwasele Timateo apangele mwamubwa Yehova?

⁴ Bika byakwasele Timateo apangele Yehova mwamubwa? Wakele na bifwa byabibwa. (Tandeni Filipu 2:19-22.) Majwi a Paulu amwesa ngwawo Timateo wapwile wa kulikehesa, wa kulongwa, wakele na kupanga na nzili, co lalo bandolome na bandokazi bamukulahelele. Ebi bikebyo byalingisile Paulu azeme manene Timateo na kumwana bipangi bikwabo bya ku sipilitu nameme byapwile byabikalu. (1 Koli 4:17) Mu ngila imo lika, Yehova atuzema na kutupangesa manene mu cikungulukilo cendi nga tukala na bifwa byabibwa bije byazema.—Myaso 25:9; 138:6.

5. (a) Mwasa kulyakela bati cilengo ca kukala na cifwa cacibwa? (b) Ngwe mutumwena mu cikupulo, ndokazi wa mumbanda ali na kupangela bati ha cilengo ca kumwesa bakwabo ngozi?

⁵ Lyakeleni cilengo ca kukala na cifwa cacibwa. Lombeleni kuli Yehova mangana amikwase kutengulula futisi yeni nga kuli hamo hamunapande kupangela. Anguleniko cifwa cimo cimushaka kukala naco. Cakumwenako, munasa kulyakela cilengo ca kukala manene na ngozi na kushaka manene kukwasa mukweni muka-Kilistu. Nambe hamo mushaka kupangela ha kukala mu kwoloka na bakweni na kukala na mbunge ya kukonekela. Munasa kwihula kabusamba keni imwakulahela mangana amileke hamunapande kupangela.—Visi 27:6.

6. Twasa kushulisilila bati cilengo ca kukala na cifwa cacibwa?

⁶ Shulisilileni cilengo ceni. Twasa kulinga bati ngoco? Ngila imo itunasa kulingilamo ngoco inapu kulilongesa mwamubwa mwakumwesela cifwa citushaka kupangelaho. Cakumwenako, hamo mushaka kupangela ha kukala na mbunge ya kukonekela. Munasa kushangumuka kutanda na kusinganyekesesa ha biñanda bya banu babanendeka mu Mbimbiliya baje bakonekelele bakwabo na baje kubalingile ngoco. Tusimutwiyeni ha mwanja wa Yesu. Wakonekelele  bakwabo kutundilila kwisi ya mbunge yendi. (Luka 7:47, 48) Kakele mbunge ku tupenga twabo, oloni wakele mbunge ku bifwa byabo byabibwa. Yesu walisezele na Bafaliseo mwafwa bakebo bakele “na kushaula bakwabo.” (Luka 18:9) Munima ya kusinganyekesesa ha biñanda ebi, lihuleni ngweni: ‘Njikamono bika ku bakwetu? Bifwa muka bibakala nabyo binjikaka manene mbunge?’ Nga kuli na kumikaluwila kukonekela munu umo, co sonekeni bifwa byendi byabibwa byoshe. Mumumanesa, lihuleni ngweni: ‘Yesu wamona bati ou munu? Kuma ngwe nabulumwina Yesu ngwe namukonekela ndi?’ Kusinganyekesesa ha biñanda bya cifwa eci kutukwasa tumone bakwetu mu ngila yaibwa. Ha kulibanga, tunapande kulifwita mangana tukonekele munu uje natubulumwina. Nga tutwalelelaho kupangela ha kukala na mbunge ya kukonekela, co tukonekela bakwetu kutundilila kwisi ya bimbunge byetu.

7. Kwesekesa na mukanda wa Visimo 22:29, Yehova ali na kupangesa bati ba ndolome na bandokazi baje banalilongesa bipangi?

⁷ Cilengo cikwabo cimunasa kulyakela cinapu ca kulilongesa cipangi cimo ca seho. Anukeni ngweni kuli banu babangi batondeka mangana bakwase mu bipangi bya kutunga Bimbetele, Binjibo bya Biwano Byakama na Binjibo bya Bumwene. Bwingi bwa bandolome na bandokazi baje bali na kupanga ebi bipangi, banalilongesabyo ku bandolome na bandokazi baje bali laja na ceke omu mu bipangi. Ngwe mutumwena mu cikupulo, aba bandolome na bandokazi bali na kulilongesa mwakubwahesela Binjibo bya Biwano Byakama na Binjibo bya Bumwene. Yehova Njambi “Mwene wamyaka yoshe,” na Yesu Kilistu, “Mwene ya bimyene,” bali na kupangesa aba bandolome na bandokazi mu kulinga byuma bya kukomokesa. (1 Tima 1:17; 6:15; tandeni Visimo 22:29.) Tushaka kupanga na nzili mangana twane Yehova bumpau, keti kushakazeka lutsimo embwe.—Yowa 8:54.

8. Mwasa kuzibuka bati cipangi cimunapande kulilongesa?

⁸ Lyangwileni cipangi cimo cimushaka kulilongesa. Cipangi muka cimushaka kulilongesa? Ihuleni bakulunu mu cikungulukilo nambe kanyungi wa kuzenguluka bipangi bimwasa kupanga. Cakumwenako, nga bamileka ngwabo mubwezelele ku butongwe bweni bwa kwendeka na kulongesa, co balombeni bamileke ha cilongesa hamunapande kupangela. Co pangeni na nzili mangana mubwezelele ku butongwe bweni bwa kwendeka na kulongesa. Mwasa kulinga bati ngoco?

9. Mwasa kushulisilila bati cilengo ceni?

⁹ Shulisilileni cilengo ceni. Munapande kulinga bika mangana mubwezelele ku butongwe bweni bwa kulongesa? Lilongeseni mwamubwa broshuwa ya Aka Mana ku Kutanda na Kulongesa. Nga banamyana ñanda ya ku biwano bya mukati ka calumingo, co lombeni ndolome muka-kwendeka mu butongwe amitolilile omwo mulibwahesela na kumileka hamunapande kupandela simbu kanda mukayendeke ku biwano. Kaleni na simbu yaingi ya kulibwahesela ñanda yeni mangana bandolome na bandokazi bananguke ngwabo muli na kupanga na nzili, co oku kubalingisa bamikulahele.—Visi 21:5; 2 Koli 8:22.

10. Endekeni cakumwenako cimwesa mumwasa kulingila cipangi cimumona ngweni kumwasa kucilinga?

¹⁰ Mwasa kulinga bati nga kumwesi na cashu ca kulinga mwamubwa cipangi cimushaka kulilongesa? Keti muzeye. Ndolome wa lizina lya Garry kwamukaluwilile kutanda mwamubwa. Wakele na kuziba shwamwa ha simbu yakele na kutanda-tanda ku cikungulukilo. Oloni watwaleleleho kubwezelela ku butongwe bwendi bwa kutanda. Ou ndolome wendekele ngwendi bukwasi bwatambwile ku bandolome ba kuhya ku  sipilitu na mu mabulu, bunamukwasa manene mwafwa ha simbu ino ali na kwendeka mwamubwa biñanda ku Njibo ya Bumwene, ku biwano bya citingitingi na bya mutambela.

11. Bika bitukwasa tulinge byabingi mu munga ya Yehova ngwe mwalingile Timateo?

¹¹ Kuma Timateo wakele na cashu ca kwendeka mu butongwe ndi? Mbimbiliya kuyendekeleho. Nameme ngoco, Timateo watwaleleho kupanga na nzili bipangi bibamwanene mwafwa wakabangeyeye byuma byamunangwile Paulu. (2 Tima 3:10) Mu ngila imolika, kulilongesa kulinga mwamubwa bipangi bibatwana kutukwasa tulinge byabingi mu munga ya Yehova.

12. Bakweni banamikwasa mu bingila muka?

¹² Tubaboshe tutonda bukwasi ku bakwetu. Mutukakala mu cipatela, tukabwahelela manene nga bakulunu ba mu Komiti ya Kulizibasana na Baka-cipatela nambe ba mu Cibunga ca Baka-kumenekela Babezi batwendela. Mutukakala mu bukalu, tukazibi manene kubwaha nga kuli mukulunu awana simbu ya kutututolilila na kutuzembeleka. Nga kukatukaluwila kutwamenena mwamubwa bilongesa bya Mbimbiliya, co tubwahelela manene nga painiya wa kuhya ku sipilitu akala hamo netu ha simbu itutwamenena cilongesa ca Mbimbiliya na kutunangulako hamo hatunapande kupangela. Bandolome na bandokazi betu boshe banalibwahesela kutukwasa. Netu tupwa ba kubwahelela nga tulyana kukwasa bandolome na bandokazi betu. Yesu wendekele ngwendi: “Muli kujolela kwakama manene mu kwana kutubakana mu kutambula.” (Vili 20:35) Nga mushaka kulinga byabingi mu munga ya Yehova, bika byasa kumikwasa?

13. Bika bitunapande kwanuka omwo tulyakela cilengo?

¹³ Zibukeni cilengo cimushaka kulyakela. Cakumwenako, munasa kusinganyeka ngweni, ‘njishaka kulinga byabingi mu cikungulukilo.’ Oloni kunasa kumikaluwila kuzibuka bimunapande kulinga mangana mushulisilile cilengo ca cifwa oco nambe kuzibuka indi munacishulisilila. Ngeci, anguleni cipangi cimushaka kulinga. Munasa kusoneka oco cipangi na byuma bimunapande kulinga mangana mucipange.

14. Bika binasa kulingisa bilengo byetu bitenguluke?

¹⁴ Omwo tulyakela cilengo tunapande kwanuka lalo ngwetu cilengo cetu cinasa kutenguluka. Mwafwa bika? Mwafwa byuma mu kuyoya bikatenguluka. Cakumwenako, kapositolo  Paulu wakwasele mu kushimbika cikungulukilo mu nganda ya Tesalonika. Co twakulahela ngwetu hamo walyakelele cilengo ca kutwalelelaho kukala mu Tesalonika mangana akwase cije cikungulukilo caciha. Oloni baka-kulwisa balingisile Paulu atunde muje mu nganda. (Vili 17:1-5, 10) Ngwe Paulu watwaleleleho kukala muje mu nganda, ngwe wakele bandolome na bandokazi bendi mu bushonde. Nameme ngoco, Paulu watwaleleleho kukwasa bandolome bendi. Mwamwene ngwendi wapandele kutunda mu nganda, watundilemo. Mu kwita kwa simbu, Paulu watumine Timateo ku Tesalonika mangana akatakamese bandolome na bandokazi bendi ku sipilitu. (1 Tesa 3:1-3) Twakulahela ngwetu bandolome na bandokazi ba ku Tesalonika babwahelelele manene omwo Timateo walyanene kuya na kubakwasa.

15. Bilengo byetu byasa kutenguluka bati nga byuma bitenguluka mu kuyoya kwetu? Endekeni cakumwenako.

¹⁵ Tulilongesa byabingi ku byuma byaliwanene nabyo kapositolo Paulu ku Tesalonika. Tunasa kulyakela cilengo cimo ca ku sipilitu, oloni twasa kuliwana na bukalu buje butwonowesa kucishulisilila. (Kwambu 9:11) Nga neni mwaliwana na bukalu bwa cifwa eci, co anguleniko cilengo ceka cimwasa kushulisilila. Ebi bikebyo byalingile ndolome Ted na mwebwendi Hiedi. Ou ndolome na mwebwendi babinjile, co batundile ha Mbetele. Oloni kuzema Yehova kwabalingisile bashakazekeko bingila byeka bya kulingilamo byabingi mu cipangi ca Yehova. Ha kulibanga, balingile bupainiya bwa simbu yoshe. Mu kwita kwa simbu, babangwile kupwa bapainiya ba kulitila, co ndolome Ted bamulongesele cipangi ca kukwasa kanyungi wa kuzenguluka. Oloni mu kwita kwa myaka, munga yatengwilile seteko ya myaka ibapandele kukala nayo bandolome balinga cipangi ca kuzenguluka. Ndolome Ted na mwebwendi Hiedi banangukile ngwabo myaka yabo kuibatabesa kutwalelelaho na cipangi ca kuzenguluka. Nameme balizibile busiwa, oloni bazibukile ngwabo basa kupangela Yehova mu bingila byeka. Ted wendekele ngwendi: “Twalilongesele ngwetu twasa kupangela Yehova mu bingila byabingi.”

16. Mukanda wa Ngalatiya 6:4 utulongesa bika?

¹⁶ Kutwasa kwonowesa byuma bimo kulingiwa mu buyoye bwetu. Ngeci, kutwapandele kusinganyeka ngwetu bipangi bitulinga mu munga bikebyo bitulingisa tupwe ba seho kuli Yehova. Co lalo, kutwapandele kwesekesa bipangi bituli na kulinga ku bipangi bibali na kulinga bakwetu. Ndokazi Hiedi wendekele ngwendi: “Nga mwesekesa buyoye bweni ku buyoye bwa bakweni, co kumupu ba kubwahelela.” (Tandeni Ngalatiya 6:4.) Cuma ca seho cinapu  kushakazeka bingila bya kupangelamo Yehova na kukwasa bakwetu. *

17. Bika bimunapande kulinga mangana bamyane bipangi mu munga ya Yehova?

¹⁷ Nga mushaka kulinga byabingi mu munga ya Yehova, asiwiseni buyoye bweni, co keti mukale na mikuli yaingi. Lyakeleni bilengo byabindondo bije bimikwasa kushulisilila bilengo byakama. Cakumwenako, nga mushaka kulinga bupainiya bwa simbu yoshe, co esekeni kulinga bupainiya bwa kukwasa ha ngonde na ngonde. Nga mwalyakela cilengo ca kupwa muka-kupangela mu cikungulukilo kuma mwasa kupanga na nzili cipangi ca kwambulula na kwendela tukulukazi na baje bali na kubinja mu cikungulukilo ceni ndi? Bipangi bimulilongesa ha simbu ino, bikamikwasa mukapange mwamubwa bipangi bibakamyana kulutwe. Pangeni na nzili cipangi coshe-coshe cibamyana.—Loma 12:11.

18. Kwesekesa na cikupulo, bika bimulilongesa kuli ndokazi Beverley?

¹⁸ Tubaboshe twasa kulyakela bilengo bya ku sipilitu na kubishulisilila. Tucisimutwiyeni hali ndokazi Beverley uje ali na myaka 75. Ou ndokazi wabinjile mushongo uje wamwonowesele kwenda, oloni washakele kupanga na nzili mu kampeni ya Canukiso. Ngeci, walyakelele bilengo bije byamukwasele apange eci cipangi. Ndokazi Beverley mwalingile eci cipangi, wabwahelelele manene. Mwanja wendi washongangeyeye bakwabo bapange na nzili cipangi ca kwambulula. Yehova wamona bipangi bya bandolome na bandokazi betu ba tukulukazi kupwa bya seho, nameme ha simbu ino kubasa kupanga byabingi.—Myaso 71:17, 18.

19. Bilengo muka bimo bya ku sipilitu bitunasa kulyakela?

¹⁹ Lyakeleni bilengo bimwasa kushulisilila. Kaleni na bifwa bije bizibisa Yehova kubwaha. Lilongeseni bipangi bije bimikwasa mupangele mwamubwa Yehova na kukwasa munga yendi. Waneni bingila bya kukwaselamo bandolome na bandokazi beni. * Ngwe mwa Timateo, Yehova amikwasa mupange na nzili mangana bipangi byeni “bisholoke kuli boshe.”—1 Tima 4:15.