Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 18

Ná chika̱a̱-iniyó keʼéyó inkaka chiñu nu̱ú Jehová

Ná chika̱a̱-iniyó keʼéyó inkaka chiñu nu̱ú Jehová

“Ndakaniníxi̱ní xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱yóʼo, kundi̱ʼi̱ní-ini xa̱ʼa̱ña, ña̱ va̱ʼa ndiʼina ná kuni ña̱ ku̱a̱ʼa̱n xúxaka-iniún xíʼin tu̱ʼun Ndióxi̱” (1 TIM. 4:15).

YAA 84 Ná kachíñuyó nu̱ú kǒo na̱ kachíñu

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáaña kivi chika̱a̱-iniyó keʼéyó?

 MIÍYÓ na̱ ndásakáʼnu Jehová kúʼvi̱ní-iniyó xíniyóra, ña̱kán kúni̱yó chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ viíníka kachíñuyó nu̱úra. Soo ña̱ va̱ʼa keʼéyó ña̱yóʼo, xíniñúʼu chika̱a̱-iniyó ña̱ viíka koo ña̱ keʼéyó xíʼin inkana, ña̱ sakúaʼayó keʼéyó iin chiñu á ña̱ ndukúyó ki̱ʼva ña̱ chindeétáʼanyó xíʼin inkana.

2. ¿Nda̱chun xíniñúʼu chika̱a̱-iniyó keʼéyó inkaka chiñu nu̱ú Ndióxi̱ ta chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ saxínuyóña?

2 ¿Nda̱chun xíniñúʼu chika̱a̱-iniyó keʼéyó inkaka chiñu nu̱ú Ndióxi̱ ta chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ saxínuyóña? Saáchi kúni̱yó sakúsi̱íyó-ini Jehová. Ta̱yóʼo kúsi̱íní-inira tá xíniñúʼuyó ña̱ xíni̱yó ña̱ va̱ʼa kachíñuyó nu̱úra. Ta saátu kúni̱yó viíníka koo ña̱ keʼéyó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó (1 Tes. 4:9, 10). Ni loʼo á xa̱a̱ ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ káchíñuyó nu̱ú Jehová, ndiʼivayó xíniñúʼu chika̱a̱ ndee̱ ña̱ viíka kachíñuyó nu̱úra. Ná kotoyó ndáa ki̱ʼva keʼéyóña.

3. ¿Ndáa consejo ta̱xi ta̱ Pablo ndaʼa̱ ta̱ Timoteo? (1 Timoteo 4:12-16).

3 Loʼova ta̱ Timoteo tá chi̱ndaʼá ta̱ Pablo carta ña̱ nu̱ú ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ra, soo xa̱a̱ ku̱a̱ʼáva ku̱i̱ya̱ kúúra anciano. Ta ni saá, ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná ndakundeéra chika̱a̱ra ndee̱ ña̱ viíka kachíñura nu̱ú Jehová (kaʼvi 1 Timoteo 4:12-16). Tá ndákanixi̱níyó xíʼin tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xíʼinra, saá kíʼinyó kuenta ña̱ xi̱kuni̱ra ña̱ viíka ná keʼé ta̱ Timoteo u̱vi̱ ña̱ʼa. Xi̱kuni̱ra ña̱ ná kuʼvi̱ka-inira kunira inkana, ña̱ ná kandíxakara Ndióxi̱ ta ná va̱ása keʼéra ña̱ yaku̱a̱ á ña̱ kini. Ta saátu xi̱kuni̱ra ña̱ ná chika̱a̱ra ndee̱ ña̱ viíníka kaʼvira nu̱ú inkana, ña̱ viíníka taxira consejo ta saátu ña̱ viíníka sanáʼa̱ra. Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Timoteo, ta saátu sakúaʼayó ña̱ viíníka kachíñuyó nu̱ú Jehová tá ná chika̱a̱-iniyó keʼéyó inkaka ña̱ʼa nu̱úra. Ta ná kotoyó ndáa inkaka ña̱ kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kachíñukayó nu̱ú Jehová.

NÁ CHIKA̱A̱-INIYÓ ÑA̱ VIÍKA KOO ÑA̱ KEʼÉYÓ XÍʼIN INKANA

4. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Filipenses 2:19-22, ¿nda̱chun va̱ʼaní xi̱niñúʼu Jehová ta̱ Timoteo?

4 ¿Nda̱chun va̱ʼaní xi̱niñúʼu Jehová ta̱ Timoteo? Saáchi va̱ʼaní xi̱keʼéra xíʼin inkana (kaʼvi Filipenses 2:19-22). Xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ra kúnda̱a̱-iniyó ña̱ vitání ni̱xi̱yo inira, nda̱kúní ni̱xi̱yo inira xíʼin Ndióxi̱, va̱ʼaní xi̱kachíñura, ta saátu va̱ʼaní xi̱ndaa-ininara. Xi̱kuʼvi̱ní-inira xi̱xinira na̱ hermano ta xi̱ndi̱ʼi̱ní-inira xa̱ʼa̱na. Ña̱kán xi̱kuʼvi̱ní-ini ta̱ Pablo xi̱xinira ta̱ Timoteo ta ku̱a̱ʼání chiñu yo̱ʼvi̱ ta̱xira ndaʼa̱ra (1 Cor. 4:17). Tá ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kooyó nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ mií Jehová, kuʼvi̱níka-inira kunira miíyó ta kuniñúʼukara miíyó ña̱ keʼéyó ku̱a̱ʼáka chiñu ti̱xin congregación (Sal. 25:9; 138:6).

Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ iin ña̱ kúni̱ún viíka keʼún. (Koto párrafo 5 xíʼin 6).

5. a) ¿Ndáa ki̱ʼva kunda̱a̱-iniyó ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ xíniñúʼu viíka keʼéyó? b) ¿Ndáaña kéʼé ñá hermana ñá va̱xi nu̱ú na̱ʼná yóʼo ña̱ va̱ʼa náʼa̱ñá ña̱ kúnda̱a̱-iniñá xíʼin ña̱ ndóʼo inkana?

5 Ná ku̱nda̱a̱ káxi iniyó ndáaña kúú ña̱ kúni̱yó viíka keʼéyó. Ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó ndáaña kúú ña̱ xíniñúʼu viíka keʼéyó. Ná ndaka̱xinyó iin kuití ña̱ kúni̱yó viíka keʼéyó ta ná chika̱a̱yó ndee̱ keʼéyóña. ¿Á xíniñúʼu sakúaʼakayó na̱ʼa̱yó ña̱ kúnda̱a̱-iniyó xíʼin ña̱ ndóʼo inkana? ¿Á xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kutóokayó chindeétáʼanyó xíʼin inkana? ¿Á xíniñúʼu sakúaʼayó ña̱ va̱ása ku̱a̱chiní koo iniyó? ¿Á xíniñúʼu sakúaʼayó ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana? Tá va̱ása xíni̱yó ndáaña kúú ña̱ xíniñúʼu viíka keʼéyó, ná nda̱ka̱tu̱ʼunyó iin na̱ va̱ʼaní kítáʼan xíʼinyó ña̱ ná ka̱ʼa̱nna xíʼinyó ndáaña kivi keʼéyó (Prov. 27:6).

6. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa xa̱a̱yó keʼéyó iin ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼinyó?

6 Ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ saxínuyó ña̱ kúni̱yó viíka keʼéyó. ¿Ndáa ki̱ʼva keʼéyóña? Kivi nandukúyó sava tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱ ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱yó viíka keʼéyó. Ná kachiyó ña̱ kúni̱yó sakúaʼakayó ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana. Tá saá, kivi kaʼviyó ta ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ na̱ ni̱xi̱yo xi̱naʼá na̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní i̱xakáʼnu-inina xa̱ʼa̱ inkana, ta saátu kivi kaʼviyó xa̱ʼa̱ na̱ va̱ása ní ixakáʼnu-ini xa̱ʼa̱ inkana. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús chi ta̱yóʼo va̱ʼaní xi̱ ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ na̱ yiví (Luc. 7:47, 48). Va̱ása níxi̱ndi̱ʼi̱ní-inira xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱keʼéna, chi ña̱ xi̱kiʼinra kuenta xíʼin kúú ña̱ kivi xa̱a̱na keʼévana. Soo na̱ fariseo síínva ni̱xi̱yona, saáchi “xi̱ndakanixi̱nína ña̱ kǒo ndáyáʼvi inka na̱ yiví” (Luc. 18:9). Tá ndi̱ʼi ka̱ʼviyó xa̱ʼa̱na, ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Ndáaña ndákanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ inkana? ¿Ndáaña kéʼéna kúúña kíʼinkai̱ kuenta xíʼin?”. Tá íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana, kivi kaʼyíyó nu̱ú iin tutu ndiʼi ña̱ va̱ʼa ña̱ xítoyó kéʼé na̱ yiví kán, ta ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Ndáaña ndákanixi̱ní ta̱ Jesús xa̱ʼa̱na? ¿Á ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱na?”. Tá ná kaʼviyó xa̱ʼa̱ ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼinyó keʼéyó, ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó nasamayó ki̱ʼva ña̱ ndákanixi̱níyó. Sana tá xa̱ʼa̱, ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó. Soo tá ná chika̱a̱níyó ndee̱, kuchiñuvayó ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱na.

NÁ SAKÚAʼAYÓ KEʼÉYÓ INKAKA CHIÑU

Sakúaʼa keʼé chiñu ña̱ íyo ti̱xin veʼe nu̱ú ndátakayó. (Koto párrafo 7). *

7. ¿Ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu Jehová na̱ xíni̱ní kachíñu tiempo vitin? (Proverbios 22:29).

7 Inka ña̱ kivi chika̱a̱-iniyó keʼéyó kúú ña̱ sakúaʼayó keʼéyó inka chiñu. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ na̱ hermano na̱ káchíñu nu̱ú kúva̱ʼa sucursal, nu̱ú kúva̱ʼa salón ña̱ asamblea ta saátu nu̱ú kúva̱ʼa veʼe nu̱ú ndátakayó ña̱ sakúaʼayó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ku̱a̱ʼání na̱yóʼo sa̱kúaʼana keʼéna inka chiñu, saáchi ka̱chíñuna xíʼin na̱ hermano na̱ xíni̱ va̱ʼaka. Nda̱a̱ táki̱ʼva xítoyó nu̱ú na̱ʼná, na̱ ta̱a xíʼin ná ñaʼá sákuaʼana ndáa ki̱ʼva ndasaviína veʼe nu̱ú xíyo asamblea xíʼin veʼe nu̱ú ndátakayó ña̱ sakúaʼayó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Jehová ta̱ “kúú Rey ta̱ íyo ndiʼi tiempo” xíʼin ta̱ Jesús ta̱ kúú Rey nu̱ú na̱ rey, xíniñúʼuna na̱ hermano yóʼo ña̱ va̱ʼa keʼéna chiñu ña̱ ndáyáʼviní (1 Tim. 1:17; 6:15; kaʼvi Proverbios 22:29). * Ña̱kán kúni̱yó chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová ta kuniñúʼuyó ña̱ xíni̱yó keʼéyó ña̱ va̱ʼa ndukáʼnura ta su̱ví ña̱ ndukáʼnu miíyó (Juan 8:54).

8. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó ndáa chiñu kúú ña̱ xíniñúʼu viíka keʼéyó?

8 Ná kunda̱a̱ káxi iniyó ndáaña kúú ña̱ kúni̱yó viíka keʼéyó. ¿Ndáa chiñu kúú ña̱ kivi viíka keʼéyó? Kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ anciano á xíʼin na̱ superintendente ña̱ circuito ña̱ ná ka̱ʼa̱nna xíʼinyó ndáaña kúú ña̱ xíniñúʼu viíka keʼéyó. Tá kúú, tá káʼa̱nna xíʼinyó ña̱ viíka xíniñúʼu taxiyó discurso á viíka sanáʼa̱yó, kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinna ña̱ ná ka̱ʼa̱n káxina xíʼinyó ndáaña kúú ña̱ xíniñúʼu viíka keʼéyó. Ta tándi̱ʼi, ná kixáʼayó keʼéyó ña̱yóʼo. ¿Ndáa ki̱ʼva keʼéyóña?

9. ¿Ndáaña kivi keʼéyó tá kúni̱yó sakúaʼayó keʼéyó iin ña̱ʼa?

9 Ná chika̱a̱yó ndee̱ saxínuyó ña̱ kúni̱yó viíka keʼéyó. Ná kachiyó ña̱ kúni̱yó viíka sanáʼa̱yó. Tá saá, kivi kaʼviyó folleto ña̱ naní Sákuaʼaka ña̱ vií kaʼviún ta sanáʼún. Ta tá kúma̱níka ya̱ʼayó ti̱xin reunión ña̱ xíyo ma̱ʼñú semana, kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼin inka na̱ hermano na̱ xíni̱ka ña̱ ná kuniso̱ʼona miíyó ta ná ka̱ʼa̱nna xíʼinyó ndáaña kúú ña̱ xíniñúʼu viíka keʼéyó. Tá xa̱a̱ ya̱chi̱ka káʼvi kúeeyó ña̱ va̱ʼa ya̱ʼayó ti̱xin reunión, saá kúú ña̱ va̱ʼaníka sanáʼa̱yó, ta inkana kiʼinna kuenta ña̱ va̱ʼaní káchíñuyó ta kundaa-inina miíyó (Prov. 21:5; 2 Cor. 8:22).

10. ¿Ndáaña kivi keʼéyó tá kúni̱yó sakúaʼayó viíka keʼéyó iin ña̱ʼa? Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ejemplo.

10 ¿Ndáaña kivi keʼéyó tá kúni̱yó keʼéyó iin ña̱ʼa soo íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó keʼéyóña? Ná va̱ása ndakava-iniyó. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé iin ta̱ hermano ta̱ naní Garry, ta̱ xi̱ ixayo̱ʼvi̱níña xíʼin kaʼvi. Ta̱yóʼo xi̱kukaʼanní nu̱úra kaʼvira ti̱xin reunión, soo chi̱ka̱a̱vara ndee̱ ña̱ viíníka kaʼvira. Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní chi̱ndeétáʼan na̱ hermano xíʼinra ta saátu tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱, vitin va̱ʼaní táxira discurso ti̱xin reunión, ti̱xin asamblea ña̱ circuito ta saátu ti̱xin asamblea regional.

11. Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Timoteo, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ koo tu̱ʼvayó ndakiʼinyó ku̱a̱ʼáka chiñu ti̱xin congregación?

11 ¿Á sa̱kúaʼa ta̱ Timoteo ña̱ viíka taxira discurso ta viíka sanáʼa̱ra? Tu̱ʼun Ndióxi̱ va̱ása káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, soo kúnda̱a̱va-iniyó ña̱ va̱ʼaní xi̱ndiku̱nra consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Pablo ndaʼa̱ra. Loʼo tá loʼo sa̱kúaʼara viíka keʼéra chiñu ña̱ xi̱kuumiíra, tasaá viíní sa̱xínuraña (2 Tim. 3:10). Tá ná sakúaʼayó viíníka keʼéyó iin chiñu nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Timoteo, saá kúú ña̱ koo tu̱ʼvayó keʼéyó ku̱a̱ʼáka chiñu ti̱xin congregación.

NÁ NDUKÚYÓ KI̱ʼVA ÑA̱ CHINDEÉTÁʼANYÓ XÍʼIN INKANA

12. ¿Ndáa ki̱ʼva xa̱a̱ chíndeétáʼan inkana xíʼún?

12 Kúsi̱íní-iniyó tá chíndeétáʼan inkana xíʼinyó. Tá ndeéndóʼoyó ta ñúʼuyó hospital, kúsi̱íní-iniyó tá xáʼa̱n na̱ hermano xítona miíyó, tá kúú na̱ Comité na̱ nátúʼun xíʼin na̱ hospital á Grupo na̱ anciano na̱ xáʼa̱n xíto na̱ ndeéndóʼo. Ta tá yáʼayó nu̱ú iin tu̱ndóʼo, kúsi̱íní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ tává na̱ anciano tiempo ña̱ va̱ʼa kuniso̱ʼona ña̱ nátúʼunyó xíʼinna ta sándi̱kona-iniyó. Kúsi̱ínítu-iniyó tá iin na̱ precursor na̱ xíni̱níka chíndeétáʼanna xíʼinyó ña̱ va̱ʼa kaʼviyó xíʼin iin na̱ yiví, ta káʼa̱nna xíʼinyó ndáaña kúú ña̱ xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa viíka sanáʼa̱yó. Ta̱ Jesús ka̱chira: “Kúsi̱íka-iniyó tá táxiyó ña̱ʼa ndaʼa̱ inkana nu̱úka ña̱ ndakiʼinyóña” (Hech. 20:35). Ndiʼi na̱ hermano yóʼo kúsi̱íní-inina tá chíndeétáʼanna xíʼinyó. Saátu miíyó kusi̱íní-iniyó tá ná chindeétáʼanyó xíʼin inkana. Ta tá kúni̱yó keʼéyó ña̱yóʼo á inkaka ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa kachíñuyó nu̱ú Jehová, ¿ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa saxínuyóña?

13. Tá chíka̱a̱-iniyó keʼéyó iin ña̱ʼa, ¿ndáaña xíniñúʼu kiʼinyó kuenta xíʼin?

13 Iinvaña ná ndaka̱xinyó keʼéyó. Ná kachiyó ña̱ kíxáʼayó ndákanixi̱níyó ña̱yóʼo: “Kúnii̱ keʼíi̱ ku̱a̱ʼáka chiñu ti̱xin congregación”. Soo ixayo̱ʼvi̱vaña xíʼinyó saxínuyóña chi va̱ása kunda̱a̱ káxi iniyó ndáaña kúú ña̱ kivi keʼéyó, ta ni va̱ása kiʼinyó kuenta ama kúú ña̱ xa̱a̱ ku̱chiñuyó sa̱xínuyóña. Ña̱kán, va̱ʼaka iin kuitíña ná ndaka̱xinyó keʼéyó tasaá kunda̱a̱ káxi iniyó ndáaña kúúña. Ta nu̱ú iin tutu kivi kaʼyíyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó ta saátu kaʼyíyó ndáa ki̱ʼva saxínuyóña.

14. ¿Nda̱chun kivi nasamayó ña̱ ndáka̱xinyó keʼéyó?

14 Kiviva nasamayó ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó. ¿Nda̱chun? Saáchi nása̱maní ña̱ ndóʼoyó ta kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó saxínuyóña. Tá kúú, ta̱ apóstol Pablo chi̱ndeétáʼanra xíʼin sava na̱ ñuu Tesalónica ña̱ ni̱xa̱a̱na ndu̱una iin congregación, ta sana xi̱kuni̱ra ndo̱ora kán ku̱a̱ʼáka tiempo ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼin na̱ hermano na̱ sa̱kán ki̱xáʼa sákuaʼa xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱yo na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá ñuu kán, va̱ʼaka nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra inka ñuu (Hech. 17:1-5, 10). Tá níkindo̱o ta̱ Pablo ñuu kán, sana kixi tu̱ndóʼo nu̱ú na̱ congregación kán. Soo va̱ása níndakava-inira, chi ña̱ ke̱ʼéra kúú ña̱ tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo chi̱ndaʼára ta̱ Timoteo ña̱ ku̱ʼu̱nra chindeétáʼanra xíʼin na̱ hermano kán ña̱ kandíxaka Ndióxi̱ (1 Tes. 3:1-3). Ta na̱ ñuu Tesalónica ku̱si̱íní-inina chi ta̱ Timoteo ka̱ndíxara ku̱ʼu̱nra nda̱a̱ ndáaka nu̱ú xi̱xiniñúʼunara.

15. ¿Ndáaña kivi kuu xíʼin ña̱ ndáka̱xinyó keʼéyó tá nása̱ma ña̱ ndóʼoyó? Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ejemplo.

15 Kivi sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Pablo tá ni̱xi̱yora chí Tesalónica. Sana chíka̱a̱-iniyó keʼéyó inkaka chiñu nu̱ú Jehová, soo iin kama nása̱ma ña̱ ndóʼoyó ta va̱ása kívika keʼéyóña (Ecl. 9:11). ¿Ndáaña keʼéyó? Kivi chika̱a̱-iniyó keʼéyó inka ña̱ kuchiñu kuitíyó keʼéyó. Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ke̱ʼé ta̱ Ted xíʼin ñá Hiedi. Xa̱ʼa̱ ña̱ ki̱ʼin kue̱ʼe̱ iin na̱yóʼo, xi̱niñúʼu keena Betel. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuʼvi̱ní-inina xi̱xinina Jehová, kama ndu̱kúna inka chiñu ña̱ keʼéna nu̱úra. Siʼna xi̱kuuna precursor regular, tándi̱ʼi ki̱xáʼana kúúna precursor especial, ta saátu sa̱náʼa̱na ta̱ Ted ña̱ ku̱ʼu̱nra kotora na̱ congregación tá kǒo kívi ku̱ʼu̱n ta̱ superintendente ña̱ circuito kotorana. Soo tándi̱ʼi, ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin ta̱ Ted ta saátu xíʼin ñá Hiedi ña̱ va̱ása kivika keʼéna chiñu yóʼo saáchi xa̱a̱ ku̱chéevana. Ni nda̱kava-inina tá xa̱ʼa̱, soo xi̱kunda̱a̱-inina ña̱ íyo inkakava chiñu ña̱ kivi keʼéna nu̱ú Jehová. Ta̱ Ted káchira: “Ni̱xa̱a̱ndi̱ ku̱nda̱a̱-inindi̱ ña̱ íyo ku̱a̱ʼákava chiñu ña̱ kivi keʼéndi̱ nu̱ú Jehová”.

16. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ káʼa̱n Gálatas 6:4?

16 Nda̱a̱ ni iinyó va̱ása kúnda̱a̱-iniyó ndáaña kúú ña̱ kixi nu̱úyó ki̱vi̱ tá ki̱vi̱. Ña̱kán xíniñúʼu ndakaʼányó ña̱ su̱ví xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ kúúmiíyó kúú ña̱ ndáyáʼviyó nu̱ú Jehová. Ta saátu ná va̱ása chitáʼanyó miíyó xíʼin na̱ kúúmií iin chiñu ña̱ va̱ása kúúmiíyó. Ñá Hiedi káchiñá: “Tá ná chitáʼanyó miíyó xíʼin inkana, va̱ása si̱íka kooyó” (kaʼvi Gálatas 6:4). Ña̱kán, va̱ʼaka ná ndukúyó ki̱ʼva ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová ta chindeétáʼanyó xíʼin inkana. *

17. ¿Ndáaña keʼéyó tá kúni̱yó taxina ku̱a̱ʼáka chiñu ndaʼa̱yó?

17 Kiviva keʼéyó ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová tá ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ loʼo ña̱ʼa kuumiíyó ta va̱ása kuníkáyó. Ná chika̱a̱yó ndee̱ keʼéyó chiñu ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó keʼéyó ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Ndióxi̱ chí nu̱únínu. Ná kachiyó ña̱ kúni̱ún koún precursor regular, iin ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼún kúú ña̱ siʼna koún precursor auxiliar. Á ná kachituyó ña̱ kúni̱ún koún siervo ministerial, iin ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼin kúú ña̱ ku̱a̱ʼá tiempo natúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ta ku̱ʼún kotoún na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée xíʼin na̱ ndeéndóʼo. Ndiʼi ña̱ ná keʼún vitin, chindeétáʼanña xíʼún ña̱ ku̱a̱ʼáka chiñu keʼún nu̱ú Ndióxi̱ chí nu̱únínu. Soo ni nda̱a̱ ndáaka chiñu ná ndaka̱xiún keʼún, chika̱a̱ ndee̱ ña̱ keʼúnña xíʼin ndiʼi níma̱ún (Rom. 12:11).

Ndaka̱xin iin chiñu ña̱ kivi keʼún. (Koto párrafo 18). *

18. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ñá Beverley? (Koto na̱ʼná).

18 Ni xa̱a̱ ku̱chéeyó, kiviva chika̱a̱-iniyó keʼéyó inkaka chiñu nu̱ú Jehová ta saxínuyóña. Saá kéʼé iin ñá hermana ñá naní Beverley, ñá kúúmií 75 ku̱i̱ya̱. Xa̱ʼa̱ ña̱ kúúmiíñá iin kue̱ʼe̱, va̱ása kívi kakañá. Soo xi̱kuni̱níñá natúʼunñá xíʼin na̱ yiví tá ni̱xi̱yo iin campaña ña̱ conmemoración. ¿Ndáaña ke̱ʼéñá? Ki̱xáʼañá kéʼéñá chiñu ña̱ kivi keʼéñá, ta ku̱si̱íní-iniñá tá ku̱chiñuñá sa̱xínuñá ña̱yóʼo. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéñá saá, chi̱ka̱a̱ñá ndee̱ xíʼin inkana ña̱ keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Ndióxi̱. Xíʼin ña̱yóʼo kíʼinyó kuenta ña̱ chíndayáʼviní Jehová ndiʼi ña̱ kéʼé na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée, ni kǒo kívi keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱úra (Sal. 71:17, 18).

19. ¿Ndáaña kivi chika̱a̱-iniyó keʼéyó?

19 Ná chika̱a̱-iniyó keʼéyó chiñu ña̱ kivi keʼéyó nu̱ú Ndióxi̱. Va̱ʼa ná koo iniyó nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ mií Jehová. Ná sakúaʼayó viíka keʼéyó iin chiñu ña̱ va̱ʼa ná kuniñúʼu Ndióxi̱ miíyó ta saátu na̱ ñuura. Ná ndukúyó ki̱ʼva ña̱ chindeétáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó. * Tá ná keʼéyó ña̱yóʼo, Jehová taxira ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱yó. Ta nda̱a̱ táki̱ʼva ndo̱ʼo ta̱ Timoteo, ndiʼina kunina ña̱ ku̱a̱ʼa̱n xúxaka-iniyó xíʼin tu̱ʼun Ndióxi̱ (1 Tim. 4:15).

YAA 38 Jehová kundaa yóʼó

^ párr. 5 Va̱ʼaní xi̱natúʼun ta̱ Timoteo xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Soo ni saá, ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná ndakundeéra chika̱a̱ra ndee̱ ña̱ viíka kachíñura nu̱ú Ndióxi̱. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndiku̱nra consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Pablo ndaʼa̱ra, va̱ʼaní xi̱niñúʼu Jehová miíra ta va̱ʼaní chi̱ndeétáʼanra xíʼin na̱ hermano. ¿Á nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Timoteo saá íyoún? ¿Á kúni̱ún kachíñukaún nu̱ú Jehová ta saátu nu̱ú na̱ hermano? Sana saá kúni̱ún keʼévaún. Tá saá, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼún ña̱ va̱ʼa xa̱ún keʼún ña̱yóʼo? ¿Ndáaña xíniñúʼu kiʼún kuenta xíʼin tá chíka̱a̱-iniún keʼún inkaka chiñu nu̱ú Jehová, ta ndáaña chindeétáʼan xíʼún saxínúnña?

^ párr. 7 Proverbios 22:29: “¿Á xa̱a̱ xítoún iin ta̱a ta̱ va̱ʼaní káchíñu? Nu̱ú na̱ rey kachíñu ta̱yóʼo; kǒo kachíñura nu̱ú na̱ yiví na̱ ndáʼvi”.

^ párr. 16 Koto subtítulo ña̱ naní “Servir donde se necesita ayuda”, ña̱ va̱xi nu̱ú libro Organizados para hacer la voluntad de Jehová, capítulo 10, párrafo 6 nda̱a̱ 9.

^ párr. 19 Koto lección 60 ña̱ naní “Kuaʼnuka xíʼin tu̱ʼun Ndióxi̱”, ña̱ va̱xi nu̱ú libro ña̱ naní Kivi koo si̱íún vitin ta saátu chí nu̱únínu.

^ párr. 63 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ta̱ hermano sánáʼa̱ra u̱vi̱ ná hermana ña̱ keʼéná iin chiñu, ta náyóʼo kéʼéná ña̱ sa̱náʼa̱raná.

^ párr. 65 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ñá hermana ñá va̱ása kívi kita veʼeñá, xíniñúʼuñá teléfono ña̱ va̱ʼa natúʼunñá xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta káʼa̱nñá xíʼinna ña̱ ku̱ʼu̱nna Conmemoración.