1. Vizango vika via mu lutsilielo tu hasa ku lihakela?

 TUA LEMA cikuma Yehova, muomu tu Vakua Kilistu va vusunga. Kaha tua tonda ku mu pangela na viose vi tuli navio. Nga tu tonda ku pangela Yehova na ndzili yetu yose, tua tondeka ku lihakela vizango via mu lutsilielo ngeci mua ku pangela ha mihako ya sipilitu, ku lilongesa vumo vutongue, kaha na ku tonda vimo vinjila via ku pangelamo vakuetu. *

2. Omo lia vika tua pande ku litumbikila vizango via mu lutsilielo na ku lihakela kapandi ka vi puisamo?

² Omo lia vika tua pande ku haka seho u ku kola cetu mu lutsilielo? Vusunga vua katete, vua pua muomu tua tonda kuya ku mutima ua Tatetu ua muilu. Yehova ue ku ivua ndzolela ya kama, mue ku tu mona tu pangesa vutongue vuetu mu vutuntu mu vipanga vieni. Cikuavo naua ce ku tu lingisa ku kola mu lutsilielo, ca pua muomu tua tonda ku kuasa vuino vamuanetu. (1 Tes. 4:9, 10) Ambe nga tuli mu vusunga mu miaka ya ingi, tu vose tu hasa ku tualelelaho ku kola mu lutsilielo. Tu talenu vati tu hasa ku lingamo.

3. Ngue mu ua muesa 1 Timoteo 4:12-16, kapostolo Paulu ua kaniamesele Timoteo ku linga vika?

³ Omo kapostolo Paulu ua tumine mukanda ua katete kuli Timoteo, Timoteo tele ua pua laza mukuluntu ua vutongue. Vutuhu ngoco, Paulu ua mu kaniamesele ku tualelelaho ku kola mu lutsilielo. (Tandenu 1 Timoteo 4:12-16.) Omo mu talesesa vuino ha mezi a Paulu, mu ka mona ngecize ua tondele Timoteo  a kole mu lutsilielo mu vinjila vivali. Ya ku livanga, a pangele ha vifua via mu lutsilielo ngeci mua cilemo, lutsilielo, na ku lela. Ya mu civali, mu ku vueza ku vutongue vueni ku viuma ngeci mua ku tandela ku mbunga, ku mamuna na ku longesa. Tu hilulenu lungano lua Timoteo, tu mone vati ku lihakela vizango via mu lutsilielo vize vi tu hasa ku puisamo, ce ku tu kuasa ku pangela vuino Yehova. Kaha tu simutuila naua, ku tuala ha vimo vinjila vi tu kuasa ku cipanga cetu ca ku ambulula.

4. Kuliya na Filipu 2:19-22, vika via lingisile Yehova ku pangesa mua kama Timoteo?

⁴ Vika via lingisile Yehova ku pangesa mua kama Timoteo? Vifua vieni via mu lutsilielo. (Tandenu Filipu 2:19-22.) Aa mezi a Paulu, a muesa ngecize Timoteo ua puile ua ku likehesa, ua lukakatela, mukua ku fuitangana kaha ca tavele ku mu kulahela. Ua puile mukua cilemo kaha ua hakele seho ya kama kuli vamuanaye mu lutsilielo. Ngeci Paulu, ua lemene cikuma Timoteo kaha ka likanouelele ku mu kundika viteli via vikalu. (1 Kol. 4:17) Netu vene, Yehova a ka tu lema cikuma kaha cikungulukilo ci ka tu pangesa mua kama nga tu pangela ha vifua via mu lutsilielo.—Visa. 25:9; 138:6.

5. (a) Vati mu hasa ku hangula cifua ca mu lutsilielo linga mu pangeleho? (b) Ngue mu ci na muesa ha cikupulo, vati ndumbuetu ali na ku pangela ha cizango ceni ca ku muesa ngozi ku vakuavo?

⁵ Hangulenu mpundu cimo cizango. Vundilenu na ku hilula mutamba uka ua vuntu vuenu u tondeka ku pangelaho. Ca ku muenako, hangulenu mpundu cimo cifua ci mu tonda ku pangela. Vuno citava mu pangele ha ngozi cipue ha vukatuisi vua ku kuasa vamuanoko mu lutsilielo ni? Citava mu pangele ha ku pua mukua ciyulo na mukua ku ecela ni? Ca ku muenako, mu hasa ku hula umo kavusamba i mua kulahela, a mi leke mpundu ha cifua cika mu hasa ku pangela.—Visi. 27:6.

6. Vati mu hasa ku pangela ha cimo cifua ca mu lutsilielo?

⁶ Lihakelenu kapandi ka ku puisamo cizango cenu. Vati mu hasa ku lingamo? Imo njila, ya pua mu ku lilongesa na civando cifua ci mu tonda ku pangela. Ca ku muenako, nga mu tonda ku pangela ha ku pua mukua ku ecela, mu hasa ku putukila ha ku tanda na ku hilula mizimbu ya mu Mbimbiliya ya vaze ve cele vakuavo na vaze ka va lingilemo. Singaniekenu ha lungano lua Yesu. Ua kele na cizango ca ku ecela vakuavo. (Luka 7:47, 48) Cikuavo naua, ka tualele cikuma mana ku visevuka viavo, vunoni ku viuma  vi ve ku hasele ku puisamo. Ka lifuile na vaFaliseo “va yenguile vakuavo.” (Luka 18:9) Mu nima ya ku hilula mizimbu yaco, lihulenu nguenu: ‘Vika nje ku mona mu vakuetu? Vifua viavo vika nje ku tuala cikuma mana?’ Ca ku muenako, nga ci li na ku mi kaluuila ku konekela umo muanetu, setekenu ku soneka vifua vieni via cili viose via kala navio. Mu nima yaco, lihulenu ngueni: ‘Vati Yesu ue ku mona ou muanetu uaco? Nga ikeye, nga na mu ecela ni?’ Ku lilongesa mu cifua eci, ci hasa ku tu kuasa ku sungamesa visinganieka vietu. Ha katete, halumo ci tu kaluuila cikuma ku konekela muntu na tu vulumuina. Vunoni nga tu tualelelaho ku lihakela kapandi, mu ku hita ca ntsimbu tu kevua cizango ca ku mu ecela.

7. Kuliya na Visimo 22:29, mu vinjila vika Yehova ue ku pangesa vakua vutongue lelo lino?

⁷ Cizango cikuavo ci mu hasa ku lihakela, ca pua ku lilongesa vumo vutongue. Aci singaniekenu ha vantu vali na ku tondeka mu ku tunga viMbetele, Mapela a Viuano na Vindzivo via Vuangana. Cingi ca vamuanetu vaco, va lilongesa vutongue vuavo mu ku pangela hamo lika na vamuanetu va pua vatongue. Ngue mu ci na muesa cikupulo, vamuanetu na vandumbuetu vose vali na ku lilongesa vutongue linga va hase ku niunga Mapela a Viuano na Vindzivo via Vuangana. Mu vinjila evi na vikuavo, “Muangana uze ke ku hua ua ya-ye” Njambi, na Muangana ya vamiangana Yesu Kilistu, vali na ku puisamo viuma via ku komouesa ku hitila muli ava vamuanetu. (1 Tim. 1:17; 6:15; tandenu Visimo 22:29.) Tu tonda ku fuitangana na ku pangesa vutongue vuetu mu ku zumbangeya Yehova, kati etu vavene.—Yoa. 8:54.

8. Vati mu hasa ku lilongesa vumo vutongue?

⁸ Hangulenu mpundu cimo cizango. Vutongue vuka mu hasa ku lilongesa? Hulenu vakuluntu va mu cikungulukilo cenu halumo na kaniungi ua ku zinguluka vene, va mi leke vutongue vuka mu hasa ku lilongesa. Nga va mi mamuna ku pangela ha ku handeka na ku longesa. Va hulenu ha ntsina ika mpundu ya cilongesa mu hasa ku pangela. Kaha lingenu cose mu ku pangelaho. Vati mu hasa ku lingamo?

9. Vati mu hasa ku puisamo cizango cenu ca ku lilongesa vumo vutongue?

⁹ Lingenu cose mu puisemo cizango cenu. Aci singaniekenu nga mu tonda ku pangela ha ku longesa cenu. Mu hasa ku lilongesa na civando mukanda ua Vuezenu ku Vutongue Vua ku Tanda na ku Longesa. Nga mua tambula umo mutamba mu ciuano ca mu kati ka simano, mu hasa ku vundila umo muanetu ua vutongue a mi halakane na ku mi mamuna ntsimbu kanda mu ka linge mu mbunga. Kati mu tsimanene lika vutongue, vunoni ku fuitangana na ku pua muntu uze u va hasa ku kulahela vakuenu.—Visi. 21:5; 2 Kol. 8:22.

10. Hanenu cimueso ca vati tu hasa ku lilongesa vumo vutongue.

¹⁰ Vati mu hasa ku linga nga vutongue vu mu tonda ku lilongesa vua pua vua vukalu cikuma kuli yenu? Kati mu hilukile mu nima! Umo muanetu ua lizina Garry, ua kele na citanga ca ku tanda vuino. Muanetu Garry ngueni, ua kele na ku ivua ntsoni ya kama nga a tanda vimo ku viuano. Vunoni ua tualeleho ku lihakela kapandi. Ivene ngueni: “Omo lia vukuasi vua vamuanetu va vutongue na mikanda yetu, lelo lino nje ku hasa ku hana vimpande ku Ndzivo ya Vuangana, ku viuano via limbo, na ku viuano via muhato!”

11. Ngeci mua Timoteo, vika vi hasa ku tu kuasa ku tambula viteli vikuavo?

¹¹ Vuno Timoteo ua hetele ha ku pua mutongue mu ku ambulula na ku longesa ni? Mbimbiliya ka ya vi handekele. Vunoni tuli na vusunga  nguetu Timoteo ua putukile ku puisamo vuino viteli via kele na ku tambula, mua kavele cimamuna ca Paulu. (2 Tim. 3:10) Na vuno vene, netu nga tu pangela ha vumo vutongue, tu ka hasa ku tambula viteli vikuavo.

12. Vukuasi vuka mua tambula ku vakuenu?

¹² Tu vose, va tu kuasaho laza ku vakuetu. ca ku muenako, nga tuli mu sipitali, tue ku viukilila mua kama nga vakuluntu va ku Vivunga va Tala via Visipitali na ku meneka vavezi, veza mu ku tu mona. Nga tuli na ku hita mu cimo citanga, tue ku santsela cikuma nga umo mukuluntu a uana ntsimbu ya ku tu halakana na ku tu kaniamesa. Kaha mu tue ku tondeka vumo vukuasi ku tuala ha cimo cilongesa ca Mbimbiliya, tue ku ivua ndzolela nga umo pioneiro ua vutongue a tava ku tuhuka netu mu liha na ku tu hana vimamuna. Vose ava vamuanetu, va kala na ndzolela ya ku tu kuasa. Kaha netu, tu hasa ku kala na ndzolela yaco nga tu lihakela kapandi ka ku kuasa vamuanetu. Yesu ua handekele ngueni: “Ku-hana ca hiana ku tambula mu ku vezika.” (Vili. 20:35) Nga mu tonda ku vueza ku vipanga vuenu mu vinjila evi ni mu vinjila vieka, vika vi hasa ku mi kuasa ku puisamo cizango cenu?

13. Nga tu tonda ku litumbikila cimo cizango, vika tua pande ku vuluka?

¹³ Kati mu pue na ku lihakela vizango via ku hona ku lomboloka vuino. Ca ku muenako, mu hasa ku lihakela cizango nguenu: ‘Nji tonda ku vueza ku viuma vi nje ku linga mu cikungulukilo. Vunoni cizango ngeci mueci, ca pua ca cikalu ku uana njila ya ku ci puisilamo. Kaha naua, ca pua ca cikalu ku tantekeya nga tua ci puisamo laza ni kuahi. Ngeci mukemuo, puenu na ku hangula cizango ca ku lumbunuka. Kaha mu hasa ku soneka cizango caco na vutumbe vua ku ku cipuisalamo.

14. Omo lia vika tua pande ku pua va ku votsika nga tu lihakela cimo cizango?

¹⁴ Kaha, tua pande naua ku pua va ku votsika nga tu lihakela cimo cizango. Omo lia vika? Muomu viuma vie ku tu solokela mu muono, ka via kele ku ndzili yetu. Ca ku muenako, kapostolo Paulu ua kuasele ku sokolola cikungulukilo ca ciha mu mbonge ya Tesalonika. Kaha tuli na vusunga nguetu, ua kele na cizango ca ku kala mu mbonge yaco linga a kuase cize cikungulukilo ca ciha. Vunoni vakua ku luisa, va lingisile Paulu ku tunda mu mbonge  yaco. (Vili. 17:1-5, 10) Nga Paulu ua kakateyele ku kala mu mbonge yaco, nga ua hakele vamuanaye mu vusonde. Ngeci mukemuo, ua tundilemo. Vunoni ka likelele ku va kuasa. Ua litombuesele ku ku aluluka ca viuma. Ua tumineko Timoteo linga a ka kuase vaze vamuanetu. (1 Tes. 3:1-3) Mua vusunga, Vakua Kilistu mu Tesalonika, va viukilile cikuma mu ku mona ngecize Timoteo na lihana kuze ku tondeka vukuasi.

15. Vati viuma vie ku tu solokela mu muono, vi hasa ku kuata ku vizango vietu? Hanenu cimueso.

¹⁵ Tu hasa ku lilongesa vikuavo ku viuma via solokelele Paulu ku Tesalonika. Tu hasa ku lihakela cimo cizango, vunoni ku aluluka ca viuma mu muono uetu, ci hasa ku tu lingisa kati tu puisemo cizango caco. (Ekel. 9:11) Nga vikevio via mi solokela, tavenu ku hangula cizango ceka, cize ci mu hasa ku puisamo. Evi vikevio via lingile muanetu Ted na mpueyeni Hiedi. Ava vamuanetu, va sile Mbetele omo lia cimo citanga ca cihindu. Vunoni ku lema Yehova, ca va vuisile cizango ca ku tonda vinjila vieka via ku vuezelamo cipanga cavo ca ku ambulula. Ha katete, va putukile vupioneiro vua ntsimbu yose. Mu nima ya ntsimbu va va hanguile ku pua vapioneiro va ku lifuila. Kaha muanetu Ted, va putukile ku mu longesa ku pua mukua ku sintsa kaniungi ua ku zinguluka. Mu nima yaco, lukungulukilo kua aluluile citso ci ve ku tavesa muntu ku pua kaniungi ua ku zinguluka. Kaha muanetu Ted na mpueyeni, va nongonuene ngecize va na tuvakana laza ha citso ca ku kovela mu vuniungi vua ku zinguluka. Vutuhu va vuile ha mutima ku vavala, vunoni va nongonuene ngecize kuli vieka vi va hasa ku linga mu ku pangela Yehova. Muanetu Ted ua lomboluele ngueni: “Tua lilongesa kati ku tuala lika mana ku cifua cimo ca ku pangela Yehova.”

16. Vika tu lilongesa ku Ngalata 6:4?

¹⁶ Ka citava tu hangule viose vie ku tu solokela mu muono. Ngeci mukemuo, ka tua pandele ku singanieka nguetu, seho yetu kuli Yehova ya hitukila ha viteli vi tua kala navio ni ku setekesa viteli vietu na via vakuetu. Ndumbuetu Hiedi ua lomboluele ngueni: “Ndzolela yetu ye ku tu tunda nga tu setekesa muono uetu na ua vakuetu.” (Tandenu Ngalata 6:4.) Ngeci mukemuo, tua pande ku tonda vinjila vi tu hasa ku pangelamo Yehova na vamuanetu. *

17. Vati mu hasa ku puisamo via tondeka mu ku tambula viteli mu cikungulukilo?

¹⁷ Ci ka mi puila ca casi ku linga via vingi mu vipanga via Yehova nga mu asiuisa muono uenu na ku viana ku lihaka ngoco mu makongo. Lihakelenu tuvizango tua ha kati-kati,  tuze tu ka mi kuasa ku puisamo vizango vienu via kama. Ca ku muenako, nga cizango cenu ca kama ca pua ku pua pioneiro ua ntsimbu yose, vuno citava mu linge vupioneiro vua ku kuasa noho ha ci ka lipuisilamo ni? Nga mua tonda ku pua mukua ku kuasa vipanga, vuno mu hasa ku vueza ku ntsimbu i mue ku ambulula na ku meneka vakua ku vavala ni vakulupe mu cikungulukilo cenu ni? Vutongue vu mu ka lilongesa mu ku linga evi, vu ka mi sokoluela mbelo ya ku tambula viteli vikuavo ku lutue. Ngeci mukemuo, lihakelenu kapandi ka ku fuitangana na ndzili yenu yose mu nkala citeli ci mu tambula.—Loma 12:11.

18. Ngue mu ci na muesa cikupulo, vika mua lilongesa ku lungano lua ndumbuetu Beverley?

¹⁸ Ku lihakela vizango via mu lutsilielo, ka ca kele na miaka. Tu hilulenu lungano lua ndumbuetu Beverley ua miaka 75. Ua kele na citanga ca cihindu, cize ca kele na ku mu kaluuisa kuenda. Vunoni ua tondele ku panga na ndzili yeni yose mu cipanga ca ku lania vantu ku Mulalelo. Ngeci ua lihakele mpundu vimo vizango. Kaha mua puisilemo vimo vizango vieni, ua vuile ndzolela ya kama. Kapandi ka lihakelele, ka kaniamesele vakuavo naua navo va linge cose mu cipanga ca ku ambulula. Yehova ua haka seho ya kama ku vipanga vi ve ku linga vamuanetu na vandumbuetu vakulupe, ambe nga ka ve ku hasa ku puisamo via vingi.—Visa. 71:17, 18.

19. Vizango vika via mu lutsilielo tu hasa ku lihakela?

¹⁹ Lihakelenu vizango vize vi mu hasa ku puisamo. Pangelenu ha vifua via mu lutsilielo vize vi mi lingisa Yehova a mi leme. Lilongesenu vutongue vuze vu lingisa Yehova na lukungulukilo lueni vi mi pangese cikuma. Tondenu vinjila via ku kuaselamo vamuanoko mu lutsilielo. * Ngeci mua Timoteo, na civezikiso ca Yehova, ‘ku-suena cenu ci soloke ku vose.’—1 Tim. 4:15.