1. ¿Jas metas pa ri qakojonik kojkunik kqakojo?

 RI OJ qastzij cristianos sibʼalaj kqaloqʼoqʼej ri Jehová rumal laʼ kqaj che utz kqabʼan che upatanixik. Are kʼu rech kojkunik kqabʼan wariʼ rajawaxik kqakoj qametas pa ri qakojonik, junam rukʼ ri ukʼutik utz taq bʼantajik, kojnaw che ubʼanik taq ri chak y kqatzukuj ri kqabʼan che kitoʼik ri e nikʼaj chik. b

2. ¿Jasche rajawaxik kqakoj qametas pa ri qakojonik y kqakoj qachuqʼabʼ rech qas kqatzʼaqatisaj?

² ¿Jasche rajawaxik kqakoj qametas pa ri qakojonik y kqakoj qachuqʼabʼ che utzʼaqatisaxik? Rumal che kqaj kqakikotemaj ri loqʼalaj qaTat, Jehová. Ri areʼ sibʼalaj kkikotik are chiʼ krilo che kqakoj ri kojkun che ubʼanik y ri kojnaw che ubʼanik rech kqapatanij. Xuqujeʼ kqaj che kojux más utzalaj taq upatanelabʼ ri Dios rech keqatoʼ ri e qachalal (1 Tes. 4:9, 10). Apastaneʼ ri tiempo oj kʼo chi pa ri utinamit ri Jehová, qonojel rajawaxik kqaya ta kan qakʼiyik pa ri qakojonik. Chqilampeʼ jas kqabʼan che ubʼanik.

3. ¿Jas pixabʼ xuya ri Pablo che ri Timoteo? (1 Timoteo 4:12-16).

³ Kʼa ala na ri Timoteo are chiʼ ri apóstol Pablo xutzʼibʼaj ri nabʼe ucarta, che rukʼam ri ubʼiʼ ri Timoteo, are kʼu ri areʼ kʼo chi nim retaʼmabʼal y kʼamal bʼe chik. Paneʼ jeriʼ, ri Pablo xubʼij che che rajawaxik kkʼiy más pa ri ukojonik (chasikʼij uwach 1 Timoteo 4:12-16). We kojchoman chrij ri xubʼij ri Pablo, kqachʼobʼo che xuya uchuqʼabʼ ri Timoteo rech kubʼan más utz pa kebʼ jastaq. Nabʼe, rech kukʼut más utz taq bʼantajik junam rukʼ ri loqʼoqʼebʼal, ri kojonik y chʼajchʼoj  pa ri ukʼaslemal. Y ukabʼ, are che más utz kubʼan che ri uyaʼik tijonik are chiʼ kusikʼij uwach ri uTzij ri Dios, are chiʼ kuya pixabʼ y chiʼ kuya tijonik chke ri e nikʼaj chik. Pa wajun kʼutunem riʼ, kqanikʼoj na ri ukʼutbʼal ri Timoteo y kqil na che we kqakoj qametas che qas kojkun che ubʼanik, kojutoʼ rech kojkʼiy más pa ri qakojonik. Xuqujeʼ kqil na jujun jastaq che kojkunik kqabʼano rech kqapatanij más ri Dios.

4. Junam rukʼ ri kubʼij Filipenses 2:19-22, ¿jasche ri Jehová xukoj ri Timoteo rech kpatanin más che?

⁴ ¿Jasche ri Jehová xukoj ri Timoteo rech kpatanin más che? Rumal ri utzalaj taq ubʼantajik (chasikʼij uwach Filipenses 2:19-22). Rukʼ ri xubʼij ri Pablo, kukʼutu che ri Timoteo sibʼalaj kmachʼachʼik, sukʼ, sibʼalaj ajchak y kuyaʼ kkubʼsax kʼuxaj chrij. Nim keril ri e qachalal, rumal laʼ ri Pablo loqʼ kril ri Timoteo y xubʼan ta kebʼ ukʼuʼx che uyaʼik nimaʼq taq eqeleʼn pa uqʼabʼ (1 Cor. 4:17). We ri oj kqakʼut utz taq bʼantajik, más oj loqʼ kojril ri Jehová, y kojukoj más rech kqapatanij pa ri congregación (Sal. 25:9; 138:6).

5. a) ¿Jas kqabʼan che retaʼmaxik ri bʼantajik che rajawaxik kqasukʼumaj? b) Junam che kqil pa ri wachbʼal, ¿jas kubʼan ri qachalal ali che ukʼutik che qas kunaʼ ri kunaʼ ri qachalal?

⁵ Chojchoman chrij jun meta che kqaj kojchakun chrij. Chqataʼ che ri Jehová che kojutoʼ che rilik jas qabʼantajik rajawaxik kqasukʼumaj. Chojchoman chrij jun bʼantajik y chojchakun chrij wariʼ. Weneʼ kajwataj más che kqanaʼ ri kkinaʼ ri e nikʼaj chik o rajawaxik keqatoʼ ri kʼo kajwataj chke. Weneʼ kqabʼan jastaq che kuyak chʼoj o weneʼ kʼax kqabʼan che kikuyik kimak ri e nikʼaj chik. We qetaʼm taj jas rajawaxik kqakʼexo, chqataʼ che jun qachiʼl che kqakubʼsaj qakʼuʼx chrij che kubʼij chqe jas bʼantajik krilo che rajawaxik kqasukʼumaj (Prov. 27:6).

6. ¿Jas rajawaxik kqabʼano rech kqasukʼumaj jun qabʼantajik?

⁶ Chqakojoʼ qachuqʼabʼ rech qas kqabʼan ri qameta. ¿Jas kqabʼan che ubʼanik? Chqatzukuj más información chrij ri bʼantajik che kqaj kojchakun chrij. Jun kʼutbʼal, we kqilo che rajawaxik kqakuy más kimak ri e nikʼaj chik. Utz kqasikʼij y kojchoman chkij ri upatanelabʼ ri Jehová re ojer che xkikuy kimak ri e nikʼaj chik y chkij ri je ta xkibʼano. Chojchoman  chrij ri Jesús che areʼ xukuy kimak ri e winaq (Luc. 7:47, 48). Xaq xiw ta are xril ri kesach wi, xaneʼ xril ri utz kibʼantajik. Are kʼu ri fariseos «kketzelaj kiwach ri nikʼaj chik» (Luc. 18:9). Are chiʼ qasikʼim chi chkij waʼ taq kʼutbʼal riʼ, chojchoman chrij wariʼ: «¿Jas kinbʼan che kilik ri e nikʼaj chik? ¿Jas ri utz kibʼantajik kwilo?». We kʼo jun qachalal che kʼax kqabʼan che ukuyik umak, utz che kqatzʼibʼaj ronojel ri utz taq ubʼantajik che kqil che y chojchoman chrij wariʼ: «¿Jas kubʼan ri Jesús che rilik wajun qachalal riʼ? ¿La kusach umak riʼ?». Ubʼanik wariʼ kojutoʼ rech kqakʼex ri qachomanik. Nabʼe, weneʼ kʼax kqabʼan che ukuyik umak jun qachalal che ubʼanom jun kʼax chqe. Are kʼu we kqakoj qachuqʼabʼ, kojkunik kqakʼex ri qabʼantajik.

7. ¿Jas kubʼan ri Jehová che kikojik ri e qachalal che kenaw che ubʼanik jun chak? (Proverbios 22:29).

⁷ Jun chi meta che kojkunik kqabʼano are che kqetaʼmaj ubʼanik jun chak. Jun kʼutbʼal, chojchoman chkij konojel ri e qachalal che ketobʼan che uyakik sucursales, Ja rech Nim riqbʼal ibʼ y Ja rech Ajawbʼal. E kʼi chke ri e qachalal riʼ xketaʼmaj ubʼanik ri chak rumal che xechakun kukʼ nikʼaj chi qachalal che kʼo ketaʼmabʼal chrij. Junam che kqil pa ri e wachbʼal, achijabʼ ixoqibʼ tajin kketaʼmaj ri kbʼan che uchʼajchʼobʼisaxik o usukʼumaxik Ja rech nim riqbʼal ibʼ y Ja rech Ajawbʼal. Ubʼanik wariʼ, ri Jehová, «ri Ajawinel chbʼe qʼij saq», y Jesús, ri «Ajawinel pa kiwiʼ ri ajawinelabʼ», kekikoj ri e winaq riʼ rech kkibʼan nimaʼq taq chak (1 Tim. 1:17; 6:15; chasikʼij uwach Proverbios 22:29). Kqaj kojchakun más y kqakoj ri kojkun che ubʼanik rech kqaya uqʼij ri Jehová y are ta kyaʼ qaqʼij oj (Juan 8:54).

8. ¿Jas kojtoʼwik rech kqachʼobʼo jas chrij rajawaxik kojchakun más?

⁸ Chojchoman chrij jun meta che kqaj kojchakun chrij. ¿Jas chak rajawaxik kojchakun más chrij? Chojchʼaw kukʼ ri e kʼamal bʼe re ri congregación y weneʼ rukʼ ri solinel re circuito rech kkibʼij chqe jas chrij rajawaxik kojchakun wi más. Jun kʼutbʼal, we kkibʼij chqe che rajawaxik más utz kqabʼan che uyaʼik jun chʼabʼal o más utz kqabʼan che uyaʼik tijonik, utz kqata chke jas chrij rajawaxik kojchakun más. Tekʼuriʼ chqabʼanaʼ ri xkibʼij chqe. ¿Jas kqabʼan che ubʼanik?

9. ¿Jas kojtowik rech kqilo jas chrij rajawaxik kojchakun más?

⁹ Chqakojoʼ qachuqʼabʼ rech qas kqabʼan ri qameta. Chachomajampeʼ che kqaj kojux más jun utz ajtij. Utz kqanikʼoj más ri folleto Chojux utz taq sikʼil uwach wuj xuqujeʼ ajtijabʼ. Y, are chiʼ majaʼ kaya jun asignación pa ri e riqbʼal ibʼ che kbʼan chuxoʼl semana, utz che kqataʼ che jun chi qachalal che kojutatabʼej y kubʼij chqe jas rajawaxik kqasukʼumaj. We kqatijoj qibʼ che ri asignación are chiʼ kraj na jun o kebʼ semanas che kqayaʼo, kojux más jun utz ajtij riʼ y ri e nikʼaj chik kkilo che qas oj ajchakibʼ y kkikubʼsaj kikʼuʼx chqij (Prov. 21:5; 2 Cor. 8:22).

10. Chayaʼ jun kʼutbʼal che kukʼut ri rajawaxik kqabʼano are chiʼ kojkun ta che ubʼanik jun jastaq.

¹⁰ ¿E kʼu we kʼo jun jastaq kojkun ta che ubʼanik? ¡Kkʼistaj ta qakʼuʼx! Chqilampeʼ ri ukʼutbʼal jun qachalal achi, ubʼiʼ Garry, che qas ta kkun che usikʼixik uwach ri wuj. Ri areʼ kubʼij che sibʼalaj kkʼixik are chiʼ kusikʼij uwach ri Biblia pa ri e riqbʼal ibʼ. Are  kʼu xubʼan ta kebʼ ukʼuʼx; xukoj uchuqʼabʼ rech más utz kubʼan che usikʼixik uwach ri wuj. Rumal ri kitobʼanik ri e qachalal y ri e wuj, kimik ri qachalal kuya chi chʼabʼal pa taq ri e riqbʼal ibʼ, pa ri nimaʼq riqbʼal ibʼ re circuito y pa ri nimaʼq taq riqbʼal ibʼ re oxibʼ qʼij.

11. Junam rukʼ ri Timoteo, ¿jas rajawaxik kqabʼano rech kyaʼ más eqeleʼn chqe?

¹¹ ¿La xux ri Timoteo jun utzalaj yaʼol chʼabʼal y jun utzalaj ajtij? Ri Biblia kuya ta ubʼixik, are kʼu qetaʼm che qas xubʼan ri pixabʼ che xbʼix che rumal ri Pablo. Qastzij riʼ che nojimal chi nojimal xux jun utzalaj ajtij y utz xubʼan che ubʼanik ri chak che xyaʼ che (2 Tim. 3:10). Junam rukʼ ri Timoteo, we kqakoj qachuqʼabʼ rech utz kqabʼan che jun chak, kyaʼ más eqeleʼn riʼ chqe.

12. ¿Jas utzilal uyaʼom ri kitobʼanik ri e qachalal chawe?

¹² Are chiʼ ri e nikʼaj chik kojkitoʼ ¡sibʼalaj kojkikotik! Jun kʼutbʼal, we oj kʼo pa hospital sibʼalaj kuya qachuqʼabʼ riʼ are chiʼ ri e qachalal re Comité re Enlace con los Hospitales o e nikʼaj chik keʼopan che qachʼabʼexik. O, are chiʼ tajin kqakʼulmaj jun kʼax pa ri qakʼaslemal, sibʼalaj kqamaltyoxij che ri e kʼamal taq bʼe kkesaj ri kitiempo rech keʼopan qukʼ che qatatabʼexik y ukubʼsaxik qakʼuʼx. Y, we kajwataj qatoʼik che uyaʼik jun etaʼmanik, sibʼalaj utz kqilo che e kʼo precursores che kʼo nim ketaʼmabʼal kebʼe qukʼ y kkibʼij chqe jas rajawaxik kqasukʼumaj. Ri Jesús xubʼij: «Are sibʼalaj utz na re ri kyanik chuwach ri kkʼamowik» (Hech. 20:35). Konojel ri e qachalal riʼ kekikotik are chiʼ kojkitoʼ. Y we je kqabʼan oj, xuqujeʼ kojkikotik. We kqaj kqapatanij más ri Jehová, ¿jas kqabʼano rech kojkun che ubʼanik?

13. Are chiʼ kqakoj jun qameta, ¿jas chrij rajawaxik kojchoman wi?

¹³ Chqakojoʼ jun qameta che qas kqaj kojchakun chrij. Jun kʼutbʼal, weneʼ kqachomaj: «Kwaj kintobʼan más pa ri congregación». Are kʼu weneʼ qetaʼm taj jas rajawaxik kqabʼano y qetaʼm taj we kojkun che ubʼanik. Rumal laʼ chqachaʼ jun jastaq che kqaj kojchakun chrij. Utz che kqatzʼibʼaj ri rajawaxik kqabʼano rech kojkun che ubʼanik.

14. ¿Jasche rajawaxik kubʼan ta kebʼ qakʼuʼx we kʼo jun jastaq utz ta kel chqawach?

 ¹⁴ Are chiʼ kqakoj jun qameta mubʼan kebʼ qakʼuʼx we kʼo jun jastaq utz ta kelik. ¿Jasche? Rumal che kojkun taj che mat kʼo kkʼulmatajik. Jun kʼutbʼal, ri Pablo xtobʼanik rech xbʼan jun congregación pa Tesalónica, y weneʼ uchomam che kkanaj kan chilaʼ rech keʼutoʼ ri kʼateʼ xeʼux cristianos. Are kʼu ri e ukʼulel xkesaj bʼi pa ri tinamit (Hech. 17:1-5, 10). We ta xkanaj kan chilaʼ rumal che are laʼ ri umeta, weneʼ xkiriq ta kʼax ri congregación umak rech. Are kʼu xqʼitaj taj, xaneʼ xukʼex ri uchomam ubʼanik y chiʼ xqʼax ri tiempo xutaq bʼi ri Timoteo che ukowirisaxik ri kikojonik ri e cristianos riʼ (1 Tes. 3:1-3). Sibʼalaj xekikot riʼ ri tesalonicenses are chiʼ xkilo che ri Timoteo kraj kuya ri utobʼanik jawiʼ kajwataj wi.

15. Chayaʼ jun kʼutbʼal chrij ri kkʼulmataj rukʼ ri qametas are chiʼ kʼo kkʼulmataj pa ri qakʼaslemal.

¹⁵ Kʼo kqetaʼmaj chrij ri Pablo y ri xukʼulmaj pa Tesalónica. Weneʼ qakojom jun qameta che upatanixik más ri Jehová, are kʼu xaq kʼateʼ kkʼextaj ri qakʼaslemal y kojkun ta chik kqabʼano (Ecl. 9:11). ¿Jas kqabʼano? Chojchoman chrij jun chi jastaq che kojkun che ubʼanik. Are laʼ ri xkibʼan ri e qachalal Ted y Hiedi. Xkiya kan Betel rumal che xeyawajik. Are kʼu, rumal che sibʼalaj kkiloqʼoqʼej ri Jehová, aninaq xkitzukuj chi jun jastaq che kekunik kkibʼano. Nabʼe, xeʼux precursores regulares, tekʼuriʼ xeʼux precursores especiales y ri qachalal Ted xtijoxik rech xux sustituto re ri solinel re circuito. Are kʼu are chiʼ xopan ri junabʼ che ri qachalal Ted kkun ta chik kux solinel rech circuito, xkiya kanoq. Nabʼe, xebʼison jubʼiqʼ, are kʼu xkilo che kʼo chi nikʼaj jastaq kekunik kkibʼan che upatanixik ri Jehová. Ri qachalal Ted kubʼij: «Qilom che xa ta jun jastaq kojkunik kqabʼan che upatanixik ri Jehová».

16. ¿Jas kqetaʼmaj chrij ri kukʼut Gálatas 6:4?

¹⁶ Kojkun taj kqabʼano che mat kʼo kqakʼulmaj pa ri qakʼaslemal. Rumal laʼ, rajawaxik knaʼtaj chqe che ri Jehová nim kojrilo xa ta rumal ri eqeleʼn yaʼom chqe. Rumal laʼ, are ta kojchoman chrij ri eqeleʼn yaʼom chke ri e nikʼaj chik y che kʼo ta yaʼom chqe oj. Ri qachalal Hiedi kubʼij: «We kqajunamaj ri qakʼaslemal kukʼ ri e nikʼaj chik, kqanaʼ ta jamaril riʼ» (chasikʼij uwach Gálatas 6:4). Rumal laʼ, ri utz che kqabʼano are che kqatzukuj ri kqabʼan che upatanixik ri Jehová y keqatoʼ ri e nikʼaj chik. c

17. ¿Jas rajawaxik kqabʼano we kqaj kyaʼ más eqeleʼn chqe?

 ¹⁷ We are ta kqatzukuj ri qʼinomal y kqanim ta qibʼ pa kʼasaj, kojkunik kqakʼam más eqeleʼn che upatanixik más ri Jehová. Chqakojoʼ qametas kimik rech kojutoʼ che kibʼanik nikʼaj chik pa ri petinaq. Jun kʼutbʼal, we kawaj katux precursor regular, utz che nabʼe katux precursor auxiliar. O, we kawaj katux siervo ministerial, utz che are nabʼe kaya más atiempo che utzijoxik ri utzij ri Dios y katbʼe che kichʼabʼexik ri e qachalal che e yawabʼ. Ronojel ri kawetaʼmaj kimik katutoʼ rech katkunik kakʼam chi nikʼaj eqeleʼn pa ri petinaq. Apastaneʼ ri kabʼan che upatanixik ri Jehová, chakojoʼ achuqʼabʼ rech ronojel utz kabʼan che ubʼanik (Rom. 12:11).

18. ¿Jas kqetaʼmaj chrij ri qachalal Beverley? (Chawilaʼ ri wachbʼal).

¹⁸ Qonojel kojkunik kqakoj qametas paneʼ nim chi qajunabʼ. Jun kʼutbʼal, are ri qachalal ixoq che kʼo 75 ujunabʼ, Beverley ubʼiʼ. Rumal jun yabʼil, ri areʼ kuchʼij ta más kbʼinik. Are kʼu sibʼalaj kraj ktobʼan che ujachik ri invitación re ri Unaʼtabʼalil ri ukamikal ri Jesús. ¿Jas xubʼano? Xchoman chrij jun jastaq che kraj kubʼano, y xkikotik are chiʼ xkun che ubʼanik. Ri xubʼano, xeʼutoʼ ri e nikʼaj chik rech xkitzijoj más ri utzij ri Dios. Wariʼ kukʼutu che ri Jehová nim kril wi ri chuqʼabʼ kkikoj ri e qachalal nim chi kijunabʼ che upatanixik paneʼ kʼo jujun taq kʼax pa ri kikʼaslemal (Sal. 71:17, 18).

19. ¿Jas jujun metas pa ri qakojonik kojkunik kqakojo?

¹⁹ Chqakojoʼ qametas che qas kojkun che ubʼanik. Chqakʼutuʼ bʼantajik che utz kril ri Jehová. Chqakojoʼ qachuqʼabʼ rech kqetaʼmaj ubʼanik kʼi jastaq che upatanixik más ri Dios y rech kojkoj más pa ri utinamit. Chqatzukuj ri kqabʼano rech keqatoʼ más ri e qachalal. d We je kqabʼano, sibʼalaj kojutewchij ri Jehová y, junam rukʼ ri Timoteo, konojel kkilo che tajin kojkʼiy pa ri qakojonik (1 Tim. 4:15).