1. O ā sini faaleagaga e mafai ona tatou faatutūina?

 TALU AI o i tatou o Kerisiano moni, e tatou te matuā alolofa la iā Ieova, ma e tatou te mananaʻo e fai le mea sili e mafai e auauna ai iā te ia. Ina ia faia mea uma e mafai mo Ieova, e manaʻomia la ona faatutū ni o tatou sini faaleagaga e pei o le atiaʻe o uiga faa Kerisiano, aʻoaʻoina o ni tomai aogā ma saʻili auala e fesoasoani ai i isi. b

2. Aiseā e tatau ai ona tatou faatutū ni sini faaleagaga ma galulue mamafa ina ia ausia?

² Aiseā e tatou te mananaʻo ai e agaʻigaʻi i luma faaleagaga? O le māfuaaga autū ona e tatou te mananaʻo e faafiafia lo tatou Tamā i le lagi. E fiafia Ieova pe a faaaogā atoatoa a tatou taleni ma tomai e auauna ai iā te ia. E lē gata i lea, e tatou te mananaʻo e agaʻigaʻi i luma faaleagaga, ina ia fesoasoani atili ai i o tatou uso ma tuafāfine. (1 Tesa. 4:9, 10) Po o le ā lava le umi talu ona tatou iai i le upu moni, ae e mafai e i tatou uma ona agaʻigaʻi pea i luma faaleagaga. Seʻi o tatou talanoaina auala e mafai ai ona tatou faia faapea.

3. I le 1 Timoteo 4:12-16, o le ā na faalaeiau e le aposetolo o Paulo Timoteo e fai?

 ³ Ina ua tusia e le aposetolo o Paulo lana tusi muamua iā Timoteo, o le taimi lenā ua avea Timoteo ma toeaina e iai le poto masani. Peitaʻi, na faalaeiauina o ia e Paulo ina ia agaʻigaʻi pea i luma faaleagaga. (Faitau le 1 Timoteo 4:12-16.) Pe a e mafaufau i upu a Paulo, o le a e mātauina ai na manaʻo o ia ina ia agaʻigaʻi i luma Timoteo i ni auala se lua: Muamua, o le atiaʻe o uiga faa-Kerisiano e pei o le alofa, faatuatua ma le amio māmā. Lua, o le faaleleia o tomai e pei o le faitau i luma o tagata, apoapoaʻi ma le aʻoaʻo atu. O lea la seʻi o tatou talanoaina le faaaʻoaʻoga a Timoteo ina ia iloa ai auala e faatutū ai sini e mafai ona ausia, ma faaleleia ai pea lo tatou itu faaleagaga. O le a tatou talanoaina foʻi nisi o auala e faalautele atu ai la tatou faiva.

4. I le Filipi 2:19-22, aiseā na avea ai Timoteo ma auauna aogā a Ieova?

⁴ Na avea Timoteo ma auauna aogā iā Ieova, ona o uiga mataʻina faa–Kerisiano na ia faaalia. (Faitau le Filipi 2:19-22.) Ua tatou iloa le lotomaulalo, faamaoni, galue mamafa ma le maufaatuatuaina o Timoteo, ona o le auala na faamatalaina ai o ia e Paulo. E agaalofa ma manatu mamafa o ia i uso ma tuafāfine. O le māfuaaga lenā na matuā alofa ai Paulo iā Timoteo, ma e leʻi faatalatū e tuuina atu tofiga faigatā iā te ia. (1 Kori. 4:17) O lo tatou atiaʻe foʻi o uiga e fiafia i ai Ieova, o le a tele ai mea e tatou te faia mo le faapotopotoga ma pele ai i tatou iā Ieova.​—Sala. 25:9; 138:6.

5. (a) E faapefea ona e filifilia se uiga patino faa-Kerisiano e manaʻomia ona faaleleia? (e) I le ata, o le ā o loo faia e se tuafafine talavou e ausia ai lona sini o le faaalia atili o le tigā alofa i isi?

⁵ Ia filifili se sini patino. Ia tatalo ma iloilo po o le ā se uiga patino e manaʻomia ona faaleleia. O se faataʻitaʻiga, atonu e manaʻomia ona faaleleia atili lou faaalia o le tigā alofa, po o le faateleina o lou naunau e fesoasoani i uso ma tuafāfine. E ono manaʻomia foʻi ona faaleleia atili lou faaalia o uiga filemu ma le faamagalo atu. E mafai ona e fesili atu i sau uō maufaatuatuaina i le auala e faaleleia ai na uiga.​—Faata. 27:6.

6. E faapefea ona ausia lou sini o le faaleleia atili o se uiga faa-Kerisiano?

 ⁶ Ia galue e ausia lou sini. O le ā le auala e te faia ai? O se tasi o auala, o le suʻesuʻe lelei o le uiga e te manaʻo e faaleleia. Seʻi faapea e te manaʻo e faaalia atili le lotofaamagalo i isi. Atonu e te amata i le faitau ma manatunatu loloto i faaaʻoaʻoga faale-Tusi Paia, a i latou na faamagalo ma le lotoatoa ma i latou e leʻi faia faapea. Mātau le faaaʻoaʻoga a Iesu. Na lotomalie e faamagalo isi. (Luka 7:47, 48) E leʻi taulaʻi atu Iesu i mea leaga na faia e na tagata i le taimi ua teʻa, ae na taulaʻi atu i mea lelei e mafai ona latou faia. Ae o Faresaio i aso o Iesu, na latou “vaai maulalo i isi.” (Luka 18:9) Pe a uma ona e manatunatu loloto i na faaaʻoaʻoga, ia fesili ifo: ʻO le ā laʻu vaaiga e faatatau i isi? O ā o latou uiga e manaʻomia ona ou taulaʻi iai?’ Pe afai e faigatā ona e faamagalo atu i se tasi, taumafai e tusi i lalo uiga lelei uma o lenā tagata ona fesili ifo lea: ʻO le ā le silasila a Iesu i lenā tagata? Po o le a faamagalo o ia e Iesu?’ O le faia o suʻesuʻega i lenā auala, e fesoasoani e faasaʻo ai le auala e tatou te mafaufau ai. Atonu o le taimi muamua e manaʻomia ona tatou faia ni taumafaiga fitā e faamagalo ai i se tasi na faatigā mai. Ae pe a taumafai pea e faamagalo atu, o le a oo mai le taimi e faigofie ai ona tatou lotomalilie e faia faapea.

7. E tusa ai ma le Faataoto 22:29, o ā auala ua faaaogā ai e Ieova se ʻaufaigaluega tomai i aso nei?

⁷ O se isi sini e mafai ona e faatūina o le aʻoaʻoina o se tomai aogā. Seʻi manatu i le toʻatele o tagata e manaʻomia mo le fausiaina o fale Peteli, Maota Fono ma Maota mo Sauniga. O le toʻatele o uso ma tuafāfine o loo galulue i ina, e latou te aʻoaʻoina tomai i le galulue faatasi ma ē ua iai le poto masani. E pei ona faaalia i le ata, o loo aʻoaʻoina e uso ma tuafāfine tomai e manaʻomia mo le tausiaina o Maota Fono ma Maota mo Sauniga. I na auala ma isi, ua faataunuuina ai e Ieova le Atua le “Tupu o le vavau,” ma Iesu Keriso “le Tupu o tupu,” mea ofoofogia e ala i uso ma tuafāfine tomai. (1 Timo. 1:17; 6:15; faitau le Faataoto 22:29.) E tatou te mananaʻo e galulue mamafa ma faaaogā o tatou tomai, e faamamaluina ai Ieova ae lē o i tatou lava.​—Ioa. 8:54.

8. E faapefea ona e filifilia se tomai e manaʻomia ona aʻoaʻoina?

⁸ Ia filifili se sini patino. O le ā se tomai e mafai ona e aʻoaʻoina? Ia talanoa i toeaina o lau faapotopotoga po o le ovasia o le matagaluega, po o le ā se tomai aogā e te aʻoaʻoina. Pe a latou fautuaina oe e faaleleia le auala e te tautala ai ma aʻoaʻo atu, ia fesili i ai po o le ā se uiga patino o le tautala e manaʻomia ona e galue ai, ma galue malosi ina ia faaleleia. O le ā le auala e fai ai?

9. E faapefea ona ausia lou sini o le aʻoaʻoina o se tomai?

⁹ Ia galue e ausia lou sini. Seʻi faapea e te manaʻo e faaleleia lou tomai i le aʻoaʻo atu. E mafai ona e suʻesuʻe lelei i le polosiua, Ia Faaleleia Atili Lau Faitau ma le Aʻoaʻo Atu. Pe a tofia oe e faia se vaega i le sauniga amata o le vaiaso, e mafai ona talosaga i se uso agavaa e faalogo i lau taulimaga a o leʻi faia le sauniga, ma aumai ni fautuaga i le auala e faaleleia ai. Ia iloa oe o se tagata tomai, galue mamafa ma maufaatuatuaina.​—Faata. 21:5; 2 Kori. 8:22.

10. Aumai se faataʻitaʻiga o se auala e faaleleia ai se tomai e faigatā ona tatou aʻoaʻoina.

¹⁰ Ae faapefea pe a faigatā iā te oe ona aʻoaʻoina se tomai e te lē lelei ai? Aua le fiugofie! Seʻi manatu i le faaaʻoaʻoga a Garry. E i ai  sona manaʻoga faapitoa na faigatā ai ona ia aʻoaʻoina le faitau. E manatua e le uso lona matamuli pe a taumafai e faitau leotele i sauniga a le faapotopotoga. Ae e leʻi fiu ai o ia, na taumafai pea. Na faapea mai Garry, o toleniga na ia maua ua mafai ai ona ia faia lauga i le faapotopotoga, fonotaga ma tauaofiaga.

11. O le ā e fesoasoani e saunia ai i tatou mo nisi faaeaga, e pei o Timoteo?

¹¹ Pe na avea Timoteo ma failauga lauiloa po o se faiaʻoga mataʻina? E lē o taʻua i le Tusi Paia. Ae e mautinoa na agaʻigaʻi i luma Timoteo ma faaleleia atili ona tomai i le faataunuuina o ona faaeaga, ona na mulimuli i le fautuaga a Paulo. (2 Timo. 3:10) E faapena foʻi i tatou, pe a faaleleia pea o tatou tomai o le a saunia ai i tatou mo nisi faaeaga faaopoopo.

12. O ā auala ua aogā ai iā te oe le fesoasoani a isi?

¹² E tatou te maua uma aogā i le auauna i isi. O se faataʻitaʻiga, pe a tatou faataotolia i le falemaʻi, e tatou te lotofaafetai pe a asia i tatou e toeaina o le Komiti o Mataupu Tau Falemaʻi, po o le Vaega e Asiasi i Tagata Mamaʻi. Pe a feagai ma tulaga faigatā i o tatou olaga, e tatou te talisapaia le taimi e faaalu e se toeaina agalelei e faalogologo ma faamāfanafana mai. Pe a manaʻomia se fesoasoani i le faia o se suʻesuʻega faale-Tusi Paia, e tatou te fiafia pe a ioe se paeonia tomai e tatou te ō faatasi e fai le suʻesuʻega ma aumai ni fautuaga aogā. E matuā fiafia na uso ma tuafāfine e fesoasoani mai. E mafai foʻi ona tatou maua lenā olioli pe a auauna atu i uso ma tuafāfine. Na fetalai Iesu, “E sili le fiafia e maua i le foaʻi atu i lo o le talia mai.” (Galu. 20:35) Pe a e manaʻo e faalautele lau auaunaga i na auala po o nisi foʻi vala, o le ā e fesoasoani iā te oe ina ia ausia ai na sini?

13. Pe a faatū sou sini, o le ā e tatau ona e manatuaina?

¹³ Ia faaeteete i le faatutūina o sini e lē patino. O se faataʻitaʻiga atonu e te faapea ifo, ʻOu te manaʻo ia tele ni mea ou te faia mo le faapotopotoga.’ Peitaʻi e faigatā ona e iloa le auala e ausia ai lenā sini, ma e lē mafai foʻi ona e iloa po ua e ausia. O lea, ia filifili se sini patino e te iloa lelei. E mafai ona e tusia i lalo le sini ma le auala ua e fuafua e ausia ai.

14. Aiseā e manaʻomia ai ona tatou fetuutuunaʻi pe a faatutū ni sini?

 ¹⁴ Aiseā e manaʻomia ai ona tatou fetuutuunaʻi pe a faatutū ni sini? Talu ai ona e lē mafai ona tatou pulea atoatoa mea e tutupu i o tatou olaga. O se faataʻitaʻiga, na fesoasoani le aposetolo o Paulo i le faavaeina o se faapotopotoga fou i le aai o Tesalonia. E mautinoa o lona sini, o le nofo ai i lenā aai ma fesoasoani i Kerisiano fou. Ae na faamalosia e tagata tetee Paulo e tuua le aai. (Galu. 17:1-5, 10) Pe ana nofo ai pea Paulo i ina, semanū la o le a lamatia ai ona uso. Ae na naunau pea Paulo e fesoasoani i na Kerisiano. I se taimi mulimuli ane ai, na auina atu ai e Paulo Timoteo e tausia manaʻoga faaleagaga o uso ma tuafāfine i le faapotopotoga fou i Tesalonia. (1 Tesa. 3:1-3) E mautinoa na faafiafiaina le faapotopotoga, ina ua asiasi atu Timoteo i le taimi na manaʻomia ai o ia.

15. E ono faapefea ona aafia o tatou sini ona o tulaga e lē mafai ona tatou puleaina? Ia faataʻitaʻi.

¹⁵ E tatou te aʻoaʻoina mai se lesona i le mea na tupu iā Paulo i Tesalonia. Atonu o loo tatou aapa atu mo se faaeaga i le auaunaga, ae ona o tulaga e lē mafai ona tatou pulea ua tatou lē maua ai lenā faaeaga. (Fai. 9:11) Pe afai o le mea lenā o loo tupu iā te oe, ia lotomalie e filifili se isi sini e mafai ona e ausia. O le mea lenā na faia e se ulugalii e igoa iā Ted ma Hiedi. Na la tuua le Peteli ona ua mamaʻi, ae na uunaʻia i laʻua e lo la alofa iā Ieova e saʻili nisi auala e faalautele ai le la faiva. Muamua na la auauna o ni paeonia sauatoa. E leʻi umi ae tofia i laʻua o ni paeonia faapito ma na toleniina foʻi Ted o se ovasia suitulaga o matagaluega. Peitaʻi na suia tausaga faatapulaa mo ovasia matagaluega ma lē toe agavaa ai Ted ma Hiedi mo lenā faaeaga. E ui i lo la lē fiafia, ae na la iloa e iai isi auala e la te auauna ai iā Ieova. Na faapea mai Ted, “Na ma aʻoaʻoina ai e tele isi auala e mafai ona ma auauna ai iā Ieova.”

16. O le ā le lesona e tatou te aʻoaʻoina mai i le Kalatia 6:4?

¹⁶ E lē mafai ona tatou puleaina mea uma e tutupu i o tatou olaga. O lea, e lē fuaina lo tatou tāua i faaeaga o loo tatou galulue ai, po o le faatusatusa foʻi o tatou faaeaga i faaeaga o loo maua e isi. Ua faapea mai Hiedi, “E leai se fiafia e te mauaina i le faatusatusa o lou olaga i olaga o isi.” (Faitau le Kalatia 6:4.) O lea la, e tāua le saʻili o auala e mafai ona tatou auauna ai iā Ieova ma isi. c

17. O le ā e te faia ina ia agavaa ai mo faaeaga i le auaunaga?

 ¹⁷ Ia faafaigofie lou olaga ma ʻalofia le faia o ni aitalafu e lē manaʻomia, ina ia mafai ai ona faaavanoa oe mo faaeaga o le auaunaga. Ia faatutū ni sini lāiti ina ia mafai ai ona e ausia ni sini tetele. O se faataʻitaʻiga pe afai o lou sini o le avea ma paeonia sauatoa, pe mafai ona e paeonia lagolago faaauau i le taimi lenei? Pe afai o lou sini o le avea ma auauna o le faiva, pe mafai ona e faaaluina le tele o le taimi e talai ai ma asiasi i e mamaʻi ma matutua i le tou faapotopotoga? O tomai e te atiaʻe i le taimi lenei atonu o le a e maua ai le avanoa mo isi faaeaga. Ia maumauaʻi e fai le mea sili e te mafaia e faataunuu ai so o se faaeaga ua tuuina atu iā te oe.​—Roma 12:11.

18. I le ata, o le ā e te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Beverley?

¹⁸ Po o le ā lava lo tatou matutua e mafai lava ona tatou faatutūina ma ausia sini faaleagaga. Seʻi mātau le faaaʻoaʻoga a le tuafafine o Beverley e 75 ona tausaga. Na maua o ia i se maʻi tugā na faigatā ai ona savali, ae na naunau o ia ina ia faia sona sao i le tauiviga mo le Faamanatuga. O lea na ia faatutūina ai ni sini patino. Na matuā faafiafiaina Beverley ina ua ausia ona sini mo le tauiviga o le Faamanatuga. O ana taumafaiga na uunaʻia ai isi ina ia galulue mamafa i le talaʻiga. E matuā tāua ia Ieova galuega a ō tatou uso ma tuafāfine matutua, e tusa lava pe itiiti mea e mafai ona latou faia ona o o latou tulaga.​—Sala. 71:17, 18.

19. O ā ni sini faaleagaga e mafai ona faatutū?

¹⁹ Ia faatutū sini e mafai ona e ausia ma atiaʻe pea uiga e pele ai oe iā Ieova. Ia aʻoaʻo tomai ina ia aogā atili ai oe i lo tatou Atua ma lana faalapotopotoga. Ia saʻili auala ina ia faateleina ai mea e mafai ona tatou fesoasoani ai i uso ma tuafāfine. d O le faamanuia a Ieova, o le a “iloa ai e tagata uma lou agaʻigaʻi i luma” e pei o Timoteo.​—1 Timo. 4:15.