Iro ọnwanwa ri “ẹla ọkpọnchị ọlẹ ká ọngịnyị myị ọnụ nyọka họ, ụka lụmẹ-lụme ị kaa gu ẹnyị nya Ohe lala olibeenu nya ẹla ọọwa.” Ọ ka ri ẹla o-ya bwu ọnụ lee ọdada ụ-ụpwụ myị́.

Angịhyẹ ka me nyori nyị tịpyọ nya ọngịnyị ọ-ka nwa iro myị́ ọọlajị nyọlẹ ká iJisọsị yẹkẹẹ: “Anụ nwa iro kpong-kpong ka . . . Anụ myị ká ẹla myị́ ẹla ọmyịmyị nyanụ wuu a ri, ‘Ee’ kem, ká ẹla ọpwapwa nyanụ ọnyị myị́ ọnyị wuu a ba, ọọ ‘Ehẹ’ kem, ịnyịnyị mẹ.” (Mat. 5:33-37) Ẹlịlẹhị ri, iJisọsị jẹ́ nyori Ehile nya iMosisi ya iwe da ha ala Isirẹlụ nyọka nwa iro ẹ-ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ịhyẹ bala o-ri anchẹ nya Ohe ịlẹ kị godayị giri-giri kaa nwa iro. (Ọmwụ. 14:22, 23; Ehe. 22:10, 11) Ọ jẹ́ ịnyịnyị nyori iJihova la ịlọmwụ nwa iro ụka lụmẹ-lụmẹ. (Hib. 6:13-17) Lẹ etu nya ẹla ọlẹ ká iJisọsị ya á ri áhị ka nwa iro kpong-kpong ka lẹ ka. Ọkọkọ nya ọọwa, ọ wẹẹ da ọna eji chajị nya iro ọnwanwa u-uhye nya ẹla ichiche-ichiche lee ịlẹ kị ju apyobwuna ka ịnyị. Ẹla ọnyị kahị ya lẹ, ahị yọọ lala ụkụrwọ ọ-la ịgọgọ nyọka hwoo họ mẹ, chajị ịnyị iJihova à tịtọ kahị ka họ lẹ.

Ịyẹ a tị́ tịtị ka họ ụka kị bying nyị ka nwa iro? Ọhọhẹ, jẹ́ myị̀myị̀ nyori à ka jụ ang ọlẹ ká nwa iro nyamwụ họ myị́. Ó ri ká jẹ́ myị̀myị̀ ka, ọ ka há gụ́ nya ahụ ọ-ka nwa iro ọọwa ka. Omyi Ẹla nya Ohe gbileehi ụbwọ ụ-ụrụ yẹkẹẹ: “Ọ-ka myị ọnụ ka lichi-lichi hagụ ọ-ka myị, ká tị ka họọ jịra ka.” (Ọngọ. 5:5) Oheeye, kụ irya u-uhye nya itiwe nya ehile ịlẹpwụ nya ịBayịbụụ ịlẹ kị gu iro ọnwanwa ọọwa, ká cheje nya ẹla ọọwa kpụnịrọ ang ọlẹ ká jẹ́ bwu ịBayịbụụ. Ịhyẹ lẹpwụ nya itiwe nya ehile ịịwa tị́ ri ịyẹ?

Iro ọnwanwa ịhyẹ pwoku irya nya Ohe. Ọ-chụ pwokwita, Alibeenu nya iJihova kaa ya ọnụ ọmyịmyị nyaa dodehe ụka nya awụlẹ oyeye nyaa. Ọnụ ọmyịmyị ọlịịwẹ ri iro ọnwanwa ịnyịnyị. A-ahị nya Ohe Oluhye bala angịlẹ kị kpa ẹhị ri ibeenu, ahụ bala ọrụ kaa myị ọnụ nyọka la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ, jẹ́ apyobwuna nya awụlẹ, bala o-ju awụlẹ ihi, ị tị ka họ ịnyị “jaabwọ myị́ abwọ [kị] hị tata ka ba.” (Ahụ bala ọrụ ịkịla á kaa ya ẹlẹwẹ ị-ịwẹ kpangga ụka kị ja ye awụlẹ ka, ma ẹ-ẹga nya Ohe ị nwa iro wẹ ịnyịnyị lẹ.) Nyọlẹ kị wẹ ka ri ahụ bala ọrụ wẹẹ, awụlẹ oyeye nyaa ka juwa ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyaa wuu lẹ. (Ọmwụ. 2:24; 1 Kọr. 7:39) Iro ọnwanwa nya awụlẹ oyeye ọwẹ chịla, ọ tị pwoku irya nya Ohe ịnyịnyị.

Iro ọnwanwa ịhyẹ á kaa pwoku irya nya Ohe ka. Ọngịnyị nya ịKịrayịsị nyịlẹhị á ka nwa iro ụma ọlẹ kọ ka hu ang ẹga kpa chị ẹpwụma nyamwụ da lee ọ-ka wụ ọmyịmyị ọlẹ kọ la ẹ-ẹga nya Ohe deeji ka. Ọ-họ ịnyị ka bịrị ehile nya Ohe. Angịnyị nya ịKịrayịsị á “ri ịnya odehe ọlẹ ka,” lẹ ahị-ị́ ka jẹ́-ẹ ya ụbwọ ju o-wo lawụlẹ-ka bala ẹwụ ọdada ọlẹpwụ nyamwụ ka.​—Jọn. 15:19; Ayị. 2:4; Jem. 1:27.

 Iro ọnwanwa ịhyẹ ri ẹla ọlẹ ká ọngịnyị ka kpa irya oleje nyamwụ chụ. Ụka ọhẹ, ahị ka baba nyọka wụla iro ọnwanwa ọọwa yẹ pwoku ẹla ọlẹ ká iJisọsị ya nyori ahị nyị “hu ang nya iSisa ha iSisa, [kaahị nyị] hu ang nya Ohe Oluhye ha Ohe Oluhye.”​—Luk. 20:25.

Ọ-chụ pwokwita, ọhẹka Ọngịnyị nya ịKịrayịsị ọhẹ ye ụpwụ nyọka ri ala ẹpwụma ọkịla lee ọ-ka ka ẹpwụma ọkịla. Ọ tị wẹ ka jẹ́ nyori nyị ka baba nya ọwa ọ-ka nwa iro nyọka chẹkpẹ ju ẹpwụma ọọwa. Ó ri ká iro ọnwanwa ọla ẹpwụma ọlịnyị á ri ọ-ka myị ọnụ nya ang ọlẹ kọ bịrị ehile nya Ohe aalẹ, irya oleje nyamwụ á ka myị họọ ọ ka nwa iro ọọwa ka. IGomenti tị ka ya iwe da họọ nyọka yẹ omyi ẹla nya iro ọnwanwa ọọwa da nyọka pwoku irya oleje nyamwụ myị́.

Iro ọnwanwa ọlẹ kị nwụ họ ịnyị ka pwoku itiwe nya ehile ọla ụpwụ nya Ala iRom 13:1, ọlẹ kọ yẹkẹẹ: “Ọng myị́ ọng lẹpwarịrị nya angịnyị nya Ohe Oluhye wuu a juwa kpa ịlọmwụ keji ha alegbeju nya igomenti ịkpẹhị rịrị ọpyị me.” Lẹ Ọngịnyị nya ịKịrayịsị ka yọọ myị́ nyori ịngịhyẹ nyị́ tịpyọ ẹ-ẹpwụ nyọka nwa iro u-uhye nya ang ọlẹ ká Ohe byi ọngịnyị ene-ene nyị họ ka.

À tị baba nyọka ju ihi nya irya oleje ọlẹ ká ịBayịbụụ ya hang ụka kị bying nyị kpa ịngịhyẹ lee ọ-ka họ ịnyịrọ nyang abwọhẹ ụka ká ja nwa iro ọọwa. Ala iRom bala ala epweji ọhẹ ọlẹ ká ịBayịbụụ wụrụ nya Angị Wụrụ Ẹhị Ka lụka onyogo kaa nwa iro la oge nyaa. Ọọwa kaa mẹjẹ nyori ang ẹjẹẹ nya ohe nya ẹwụ ọwẹ ka dudu ká ọngọlẹ kọ wẹẹ nwa iro ka ju ọ-dahịhile pyii lẹ. Ala iGiriki kaa kpa ụbwọ u-uhye ụka kị ja nwa iro. Bwula ọọwa, ị mẹjẹ nyori ị jẹ́ ká ọngịrị o-bwu epwoohe ọhẹ juwa kọ wẹẹ wo ẹla ọlẹ kị wẹẹ ya bala ọhọhọ, bala o-ri angịnyị ehe la ẹla ka ya ẹ-ẹga nyamwụ.

Ẹlịlẹhị tị ri, ọnchẹ nya Ohe Oluhye ọhẹ-lọhẹ á ka nwa iro la ang ẹjẹẹ nya ẹpwụma ọnyị kọ da ori wu ịgba ọgbagba nya ọnọọkịla ka. Ma ọ́ tị ri kị bying ẹ-ẹga ọ-la eje nyị ya ụbwọ nịrọ ịBayịbụụ kpa nwa iro nyọka họ ibeenu nya ẹla bẹẹ? Ụka ọlịnyị, à ka chụ nyọka họ ịnyị myị́, chajị Ụpwụ Ịgọgọ ya ẹla u-uhye nya angị la ọmyịmyị ịlẹ kị kpa ịnyịrọ nyaa ụgbẹyị ọhẹ ụka kị ja nwa iro. (Ọmwụ. 24:2, 3, 9; 47:29-31) Ọ baba nyọka kpịtịya nyori ụka ká nwa iro ọlịnyị, à wẹẹ myị ọnụ ị-ịlahị nya Ohe nyori à ka ya ẹlịlẹhị. À ka nwụlanọ nyọka ya ẹlịlẹhị u-uhye nya ịtọ ẹla ọhẹ-lọhẹ kị ka tọng wo.

Chajị nyọlẹ ká igu oriri nyahị bala iJihova juhi apyobwuna wẹẹ, ahị ka raabwọ bala ọ-kụ irya yẹẹyẹẹ u-uhye nya iro ọlẹ kị byihi nyị nwa, nyọka jẹ́ myị̀myị̀ nyori ọ́ ka bịrị irya oleje nyahị lee itiwe nya ehile ịlẹpwụ nya ịBayịbụụ ka. Ó ri ká cheje nyọka nwa iro aalẹ, à ka họ ẹla ọọwa pyii.​—1 Pit. 2:12.