Lumbilo ni mawu owonesha “kulonjeza vinthu viyakine, ndipo kanyinji-kanyinji wolonjeza wamene uyo otomola Mulungu monga . . . mboni yake.” Lumbilo ingankhale mawu ongolaŵila tyala olo kuchitalemba.

Ŵanthu ayakine, payakine angoganiza kuti kulumbila n’kosafunika chifukwa Yesu enena kuti: “Osati ukolumbila [olo patontho] . . . Mukosimikijila kuti mukati ‘Eye’ ankhale chendi eye, ndipo mukati ‘Yayi,’ ankhale chendi yayi, pakuti mawu oyangijila pamene apa afumila kuli Mdyelekezi.” (Mt. 5:33-37) Komalomba, Yesu enzeziŵa kuti mokatijana na Chilamulo cha Mose, nthawe ziyakine ŵanthu enzefunika kuchita malumbilo ndipo atumiki ayakine okhulupilika echitapo malumbilo. (Gen. 14:22, 23; Eks. 22:10, 11) Yove enzeziŵasoti kuti Yehova echitapo malumbilo osiyana-siyana. (Ahe. 6:13-17) Tetyo, pamene apa Yesu enzetanthauzalini kuti tufunikalini kuchita malumbilo. Mmalomwake, yove enzetichenjeja kuti tufunikalini kuchita malumbilo pa vinthu vosafunika ngako olo pa vinthu viliye tanthauzo. Tufunika kuwona kuti kuchita vinthu mokatijana na mawu ŵasu ni nkhani ikulu. Tetyo, tufunika kuchita vinthu vatulaŵila.

Lomba kansi mungachite tyani keno mwaujiwa kuti mulumbile? Choyamba, mukosimikijila kuti mungachite chendi vamene ivo vamwalumbila. Keno mukaikila, vingankhale bwino kuti osati mulumbile. Mawu a Mulungu ochenjeja kuti: “Kuli bwino kuti osati ulonjeze, kusiyana na kulonjeza koma osakwanilisha vawalonjeza.” (Mlal. 5:5) Chachiŵili, mukoganizila mfundo za m’Malemba zokhuza lumbilo yamene iyo, ndipo pavuli pake mukochita vinthu mokatijana na chikumbuntima chanu. Kansi ziyakine mwa mfundo za m’Malemba zamene izi n’zotyani?

Malumbilo ayakine oshushanalini na chifunilo cha Mulungu. Mwachisanzo, a Mboni za Yehova ochita malonjezo pa ukwati wawo. Malonjezo amene aŵa onkhala malumbilo. Nkwati na nkwatibwi olonjezana pamenso pa Mulungu na pamenso pa ŵanthu kuti azakondane, kusamalilana, komasoti kulemekezana “pa nthawe yonse yamene [onse aŵili] azankhale na moyo.” (Ŵanthu ayakine anganenelini ndendende mawu amene aŵa polungulana, koma olo n’tetyo ochita malonjezo pamenso pa Mulungu.) Vikachitika tetyo, ove onkhala mwanalume na nkazi wake ndipo ofunika kunkhala m’banja yamene iyo kwa moyo wawo wonse. (Gen. 2:24; 1 Akor. 7:39) Tetyo, malumbilo amene aŵa ni ofunika ndipo ni okatijana na chifunilo cha Mulungu.

Malumbilo ayakine oshushana na chifunilo cha Mulungu. Akhilisitu achendi ochitalini malumbilo monga akuti azaniyate nkhondo poteteza chalo chawo olosoti kuti azaleke kukhulupilila Mulungu, chifukwa kuchita vamene ivi kungankhale kufwaya malamulo a Mulungu. Akhilisitu ‘alilini mbali ya ichi chalo,’ tetyo oloŵelelakolini m’mikangano komasoti  m’nkhondo za m’vyalo.—Yoh. 15:19; Yes. 2:4; Yak. 1:27.

Malumbilo ayakine oyendela chikumbuntima cha munthu. Nthawe ziyakine, tufunika kuganizila mosamala malumbilo ayakine poganizila malangizo a Yesu akuti: “Pelekani vinthu va Kaisara kwa Kaisara, koma va Mulungu kwa Mulungu.”—Lk. 20:25.

Mwachisanzo, tiyelekezele kuti Mkhilisitu ofuna kunkhala nzika ya chalo chiyakine olo kufwana pasipoti ndipo waziŵa kuti, kuti vamene ivi vikwanishike, ofunika kulumbila kuti azankhale wokhulupilika ku chalo chamene icho. Keno m’chalo chamene icho kuchita lumbilo yamene iyi kutanthauza kuti munthu azachite vinthu visakatijana na malamulo a Mulungu, chikumbuntima cha Mkhilisitu chingamulolelini kuti alumbile peka-peka keno a boma amulola kuchinja mawu ayakine mu lumbilo yamene iyo kuti akatijane na chikumbuntima chake.

Kuchita lumbilo yakuti azankhale wokhulupilika yamene mawu ayakine achinjiwa, kungankhale kokatijana na mfundo ya pa Aroma 13:1, yamene yunena kuti: “Munthu aliyense akomvwila olamulila akulu-akulu.” Tetyo, Mkhilisitu angawone kuti paliye chophoniyeka na lumbilo yamene iyo chifukwa niyesoti vakufuna Mulungu kuti Akhilisitu akochita.

Chikumbuntima chingakatesoti ntchito keno Mkhilisitu waujiwa kukatishila ntchito chinthu chiyakine olo manja mwa njila iyakine polumbila. Kale Aroma komasoti Asukuti, enzekatishila ntchito vibemba vawo polumbila powonesha mphamvu za mulungu wawo wa nkhondo komasoti kusimikijila kuti munthu wolumbila wamene uyo azankhale wokhulupilika. Agiriki enzepanamika kwanja polumbila. Pochita vamene ivi, enzewonesha kuti oziŵa kuti pali muyakine wamphamvu wamene akumvwa komasoti kuwona vamene ivo vuchitika wamene ŵanthu ofunika kuyankha kuli yove.

N’chendi kuti ntumiki wa Yehova angalumbilelini pokatishila ntchito chizindikilo chilichonse cha chalo chukatijana na kulambila kwawenye. Koma tyani keno akhoti akusengani kuti mukate Baibolo polumbila kuti muzapeleke umboni wachendi? Pamene apo, mungasankhe kuchita tetyo, pakuti m’Malemba muli visanzo va atumiki okhulupilika amene polumbila ove nawo echita vinthu viyakine. (Gen. 24:2, 3, 9; 47:29-31) Mpofunika kukumbukila kuti, keno muchita lumbilo yamene iyo mulonjeza pamenso pa Mulungu kuti mulaŵile vachendi veka-veka. Mufunika kukonzekela kuyankha mwachilungamo konsho iliyonse yamungakonshewe.

Pakuti tuwona ushamwali wasu na Yehova kunkhala wa ntengo wapatali, tufunika kupemphela komasoti kuganizila mosamala lumbilo iliyonse yatasengewa kuti tichite, na cholinga chakuti tisimikijile kuti yushushanalini na chikumbuntima chasu olo mfundo za m’Baibolo. Mukasankha kuchita lumbilo iyakine, mukowoneshesha kuti muchita vinthu mokatijana na lumbilo yamene iyo.—1 Pet. 2:12.